Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822.

Bild:
<< vorherige Seite

II. alth. subst. starkes fem. vierte declin.
kift (donum) kir (cupido) era-krebt (dignitas) kluot
(fervor) last (onus) list (fraus) liumunt (fama) lust (vo-
luptas) makad (virgo) maht (vis) miluh (lac) munt (tu-
tela) naht (nox) nat, natei (sutura) ki-nist (salvatio) not
(necessitas) nuot (incastratura, gl. jun. 209.) ka-nuht
(abundantia) numft, nuft (sumptio) not-numft, siki-
numft etc. nuß (nux) pluot (flos) prunst (incendium)
prust (pectus) praut (sponsa) ki-pulaht (ira, aemulatio)
puruc (urbs) kipurt (nativitas) vuri-purt (abstinentia)
eid-pust (jus juraudum) quirn (mola) quist (calamitas)
ki-riht (vindicta) sat, satei (satio) ki-scaft (creatura) ki-
sciht (historia) niu-sciht (prodigium) scrift (scriptura)
sculd (debitum) ki-siht (facies) slaht (occisio) man-slaht
(homicidium) ki-spanst (persuasio) spuot (prosperitas)
stat (locus) sau, gen. suwei, sauwei? (sus) suht (tabes) saul
(columna) eid-suart (coniuratio) tac-alt (recreatio) (bei
N. nach zweiter decl. tagaltei) tat, tatei (factum) truh (vin-
culum T. 53, 4.) tuld (solemnitas) tur (porta) vart (iter)
vluoh (rupes) vluht (fuga) vluot (fluxus) vlo (pulex) vol-
lust, vol-leist (auxilium) vraht, vrehtei (meritum) vrist
(occasio) vaust (pugnus) ki-wahst (pubertas) vrumi-wahst
(primitiae) vgl. owahst (stirps, gl. hr. 952a) ki-walt (po-
testas) ana-walt (latibulum) wat, watei (vestis) weralt,
worolt (mundus) wist (alimentum, substantia) und viele
composita wie heim-wist, nah-wist, saman-wist etc.
wurst (farcimen) wurt (fatum) ki-wurt (dignitas) zeit
(tempus) zuht (educatio) ki-zumft (pactum).

Anmerkungen: 1) der gen. pl. nimmt bei den spä-
teren schon -o statt eo, jo an. -- 2) im dat. pl. zuwei-
len -um, un, on statt -im, in, namentlich in hantum
K. 25a 45b hanton O. I, 20, 33. II. 3, 35. III. 10, 68.
(bei diesem worte vielleicht nachwirkung des alten -u,
vgl. goth. dritte decl.) magadon O. I. 6, 14 etc. -- 3) im
dat. sg. Misc. 2, 290. anst statt enstei. -- 4) unvollständig
belegte wörter gehören unsicher dieser oder der vierten
männl. und verschiedene schwanken wirklich, was erst
im dritten buch bei der lehre vom geschlecht näher er-
örtert werden kann.

Starkes neutrum. erste declination.

beispiel: wortpl. wort
wort-eswort-o
wort-awort-um
wortwort
wort-au

II. alth. ſubſt. ſtarkes fem. vierte declin.
kift (donum) kir (cupido) êra-krebt (dignitas) kluot
(fervor) laſt (onus) liſt (fraus) liumunt (fama) luſt (vo-
luptas) makad (virgo) maht (vis) miluh (lac) munt (tu-
tela) naht (nox) nât, nâtî (ſutura) ki-niſt (ſalvatio) nôt
(neceſſitas) nuot (incaſtratura, gl. jun. 209.) ka-nuht
(abundantia) numft, nuft (ſumptio) nôt-numft, ſiki-
numft etc. nuƷ (nux) pluot (flos) prunſt (incendium)
pruſt (pectus) prût (ſponſa) ki-pulaht (ira, aemulatio)
puruc (urbs) kipurt (nativitas) vuri-purt (abſtinentia)
eid-puſt (jus juraudum) quirn (mola) quiſt (calamitas)
ki-riht (vindicta) ſât, ſâtî (ſatio) ki-ſcaft (creatura) ki-
ſciht (hiſtoria) niu-ſciht (prodigium) ſcrift (ſcriptura)
ſculd (debitum) ki-ſiht (facies) ſlaht (occiſio) man-ſlaht
(homicidium) ki-ſpanſt (perſuaſio) ſpuot (proſperitas)
ſtat (locus) ſû, gen. ſuwî, ſûwî? (ſus) ſuht (tabes) ſûl
(columna) eid-ſuart (coniuratio) tac-alt (recreatio) (bei
N. nach zweiter decl. tagaltî) tât, tâtî (factum) truh (vin-
culum T. 53, 4.) tuld (ſolemnitas) tur (porta) vart (iter)
vluoh (rupes) vluht (fuga) vluot (fluxus) vlô (pulex) vol-
luſt, vol-leiſt (auxilium) vraht, vrehtî (meritum) vriſt
(occaſio) vûſt (pugnus) ki-wahſt (pubertas) vrumi-wahſt
(primitiae) vgl. owahſt (ſtirps, gl. hr. 952a) ki-walt (po-
teſtas) ana-walt (latibulum) wât, wâtî (veſtis) wëralt,
worolt (mundus) wiſt (alimentum, ſubſtantia) und viele
compoſita wie heim-wiſt, nah-wiſt, ſaman-wiſt etc.
wurſt (farcimen) wurt (fatum) ki-wurt (dignitas) zît
(tempus) zuht (educatio) ki-zumft (pactum).

Anmerkungen: 1) der gen. pl. nimmt bei den ſpä-
teren ſchon -ô ſtatt eo, jo an. — 2) im dat. pl. zuwei-
len -um, un, on ſtatt -im, in, namentlich in hantum
K. 25a 45b hanton O. I, 20, 33. II. 3, 35. III. 10, 68.
(bei dieſem worte vielleicht nachwirkung des alten -u,
vgl. goth. dritte decl.) magadon O. I. 6, 14 etc. — 3) im
dat. ſg. Miſc. 2, 290. anſt ſtatt enſtî. — 4) unvollſtändig
belegte wörter gehören unſicher dieſer oder der vierten
männl. und verſchiedene ſchwanken wirklich, was erſt
im dritten buch bei der lehre vom geſchlecht näher er-
örtert werden kann.

Starkes neutrum. erſte declination.

beiſpiel: wortpl. wort
wort-eswort-ô
wort-awort-um
wortwort
wort-û
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <p><pb facs="#f0646" n="620"/><fw place="top" type="header">II. <hi rendition="#i">alth. &#x017F;ub&#x017F;t. &#x017F;tarkes fem. vierte declin.</hi></fw><lb/>
kift (donum) kir (cupido) êra-krebt (dignitas) kluot<lb/>
(fervor) la&#x017F;t (onus) li&#x017F;t (fraus) liumunt (fama) lu&#x017F;t (vo-<lb/>
luptas) makad (virgo) maht (vis) miluh (lac) munt (tu-<lb/>
tela) naht (nox) nât, nâtî (&#x017F;utura) ki-ni&#x017F;t (&#x017F;alvatio) nôt<lb/>
(nece&#x017F;&#x017F;itas) nuot (inca&#x017F;tratura, gl. jun. 209.) ka-nuht<lb/>
(abundantia) numft, nuft (&#x017F;umptio) nôt-numft, &#x017F;iki-<lb/>
numft etc. nu&#x01B7; (nux) pluot (flos) prun&#x017F;t (incendium)<lb/>
pru&#x017F;t (pectus) prût (&#x017F;pon&#x017F;a) ki-pulaht (ira, aemulatio)<lb/>
puruc (urbs) kipurt (nativitas) vuri-purt (ab&#x017F;tinentia)<lb/>
eid-pu&#x017F;t (jus juraudum) quirn (mola) qui&#x017F;t (calamitas)<lb/>
ki-riht (vindicta) &#x017F;ât, &#x017F;âtî (&#x017F;atio) ki-&#x017F;caft (creatura) ki-<lb/>
&#x017F;ciht (hi&#x017F;toria) niu-&#x017F;ciht (prodigium) &#x017F;crift (&#x017F;criptura)<lb/>
&#x017F;culd (debitum) ki-&#x017F;iht (facies) &#x017F;laht (occi&#x017F;io) man-&#x017F;laht<lb/>
(homicidium) ki-&#x017F;pan&#x017F;t (per&#x017F;ua&#x017F;io) &#x017F;puot (pro&#x017F;peritas)<lb/>
&#x017F;tat (locus) &#x017F;û, gen. &#x017F;uwî, &#x017F;ûwî? (&#x017F;us) &#x017F;uht (tabes) &#x017F;ûl<lb/>
(columna) eid-&#x017F;uart (coniuratio) tac-alt (recreatio) (bei<lb/>
N. nach zweiter decl. tagaltî) tât, tâtî (factum) truh (vin-<lb/>
culum T. 53, 4.) tuld (&#x017F;olemnitas) tur (porta) vart (iter)<lb/>
vluoh (rupes) vluht (fuga) vluot (fluxus) vlô (pulex) vol-<lb/>
lu&#x017F;t, vol-lei&#x017F;t (auxilium) vraht, vrehtî (meritum) vri&#x017F;t<lb/>
(occa&#x017F;io) vû&#x017F;t (pugnus) ki-wah&#x017F;t (pubertas) vrumi-wah&#x017F;t<lb/>
(primitiae) vgl. owah&#x017F;t (&#x017F;tirps, gl. hr. 952<hi rendition="#sup">a</hi>) ki-walt (po-<lb/>
te&#x017F;tas) ana-walt (latibulum) wât, wâtî (ve&#x017F;tis) wëralt,<lb/>
worolt (mundus) wi&#x017F;t (alimentum, &#x017F;ub&#x017F;tantia) und viele<lb/>
compo&#x017F;ita wie heim-wi&#x017F;t, nah-wi&#x017F;t, &#x017F;aman-wi&#x017F;t etc.<lb/>
wur&#x017F;t (farcimen) wurt (fatum) ki-wurt (dignitas) zît<lb/>
(tempus) zuht (educatio) ki-zumft (pactum).</p><lb/>
              <p><hi rendition="#i">Anmerkungen</hi>: 1) der gen. pl. nimmt bei den &#x017F;pä-<lb/>
teren &#x017F;chon -ô &#x017F;tatt <hi rendition="#i">eo, jo</hi> an. &#x2014; 2) im dat. pl. zuwei-<lb/>
len <hi rendition="#i">-um, un, on</hi> &#x017F;tatt <hi rendition="#i">-im, in</hi>, namentlich in hantum<lb/>
K. 25<hi rendition="#sup">a</hi> 45<hi rendition="#sup">b</hi> hanton O. I, 20, 33. II. 3, 35. III. 10, 68.<lb/>
(bei die&#x017F;em worte vielleicht nachwirkung des alten -u,<lb/>
vgl. goth. dritte decl.) magadon O. I. 6, 14 etc. &#x2014; 3) im<lb/>
dat. &#x017F;g. Mi&#x017F;c. 2, 290. an&#x017F;t &#x017F;tatt en&#x017F;tî. &#x2014; 4) unvoll&#x017F;tändig<lb/>
belegte wörter gehören un&#x017F;icher die&#x017F;er oder der vierten<lb/>
männl. und ver&#x017F;chiedene &#x017F;chwanken wirklich, was er&#x017F;t<lb/>
im dritten buch bei der lehre vom ge&#x017F;chlecht näher er-<lb/>
örtert werden kann.</p>
            </div><lb/>
            <div n="4">
              <head> <hi rendition="#i">Starkes neutrum. er&#x017F;te declination.</hi> </head><lb/>
              <table>
                <row>
                  <cell>bei&#x017F;piel: wort</cell>
                  <cell>pl. wort</cell>
                </row>
                <row>
                  <cell>wort-es</cell>
                  <cell>wort-ô</cell>
                </row>
                <row>
                  <cell>wort-a</cell>
                  <cell>wort-um</cell>
                </row>
                <row>
                  <cell>wort</cell>
                  <cell>wort</cell>
                </row>
                <row>
                  <cell>wort-û</cell>
                  <cell/>
                </row><lb/>
              </table>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[620/0646] II. alth. ſubſt. ſtarkes fem. vierte declin. kift (donum) kir (cupido) êra-krebt (dignitas) kluot (fervor) laſt (onus) liſt (fraus) liumunt (fama) luſt (vo- luptas) makad (virgo) maht (vis) miluh (lac) munt (tu- tela) naht (nox) nât, nâtî (ſutura) ki-niſt (ſalvatio) nôt (neceſſitas) nuot (incaſtratura, gl. jun. 209.) ka-nuht (abundantia) numft, nuft (ſumptio) nôt-numft, ſiki- numft etc. nuƷ (nux) pluot (flos) prunſt (incendium) pruſt (pectus) prût (ſponſa) ki-pulaht (ira, aemulatio) puruc (urbs) kipurt (nativitas) vuri-purt (abſtinentia) eid-puſt (jus juraudum) quirn (mola) quiſt (calamitas) ki-riht (vindicta) ſât, ſâtî (ſatio) ki-ſcaft (creatura) ki- ſciht (hiſtoria) niu-ſciht (prodigium) ſcrift (ſcriptura) ſculd (debitum) ki-ſiht (facies) ſlaht (occiſio) man-ſlaht (homicidium) ki-ſpanſt (perſuaſio) ſpuot (proſperitas) ſtat (locus) ſû, gen. ſuwî, ſûwî? (ſus) ſuht (tabes) ſûl (columna) eid-ſuart (coniuratio) tac-alt (recreatio) (bei N. nach zweiter decl. tagaltî) tât, tâtî (factum) truh (vin- culum T. 53, 4.) tuld (ſolemnitas) tur (porta) vart (iter) vluoh (rupes) vluht (fuga) vluot (fluxus) vlô (pulex) vol- luſt, vol-leiſt (auxilium) vraht, vrehtî (meritum) vriſt (occaſio) vûſt (pugnus) ki-wahſt (pubertas) vrumi-wahſt (primitiae) vgl. owahſt (ſtirps, gl. hr. 952a) ki-walt (po- teſtas) ana-walt (latibulum) wât, wâtî (veſtis) wëralt, worolt (mundus) wiſt (alimentum, ſubſtantia) und viele compoſita wie heim-wiſt, nah-wiſt, ſaman-wiſt etc. wurſt (farcimen) wurt (fatum) ki-wurt (dignitas) zît (tempus) zuht (educatio) ki-zumft (pactum). Anmerkungen: 1) der gen. pl. nimmt bei den ſpä- teren ſchon -ô ſtatt eo, jo an. — 2) im dat. pl. zuwei- len -um, un, on ſtatt -im, in, namentlich in hantum K. 25a 45b hanton O. I, 20, 33. II. 3, 35. III. 10, 68. (bei dieſem worte vielleicht nachwirkung des alten -u, vgl. goth. dritte decl.) magadon O. I. 6, 14 etc. — 3) im dat. ſg. Miſc. 2, 290. anſt ſtatt enſtî. — 4) unvollſtändig belegte wörter gehören unſicher dieſer oder der vierten männl. und verſchiedene ſchwanken wirklich, was erſt im dritten buch bei der lehre vom geſchlecht näher er- örtert werden kann. Starkes neutrum. erſte declination. beiſpiel: wort pl. wort wort-es wort-ô wort-a wort-um wort wort wort-û

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/646
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822, S. 620. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/646>, abgerufen am 25.04.2024.