Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822.

Bild:
<< vorherige Seite

II. angels. subst. stark. neutrum. erste decl.
und einfachem cons. geminieren letzteren. -- 2) wenige
bildungen mit -l: adl (morbus) savel oder savl (anima). --
3) viele mit -en, -n: byrgen (sepultura) byrdhen (onus)
bysen (exemplum) elfen (lamia) ellen (vis) gymen (cura)
gyden (dea) lenden (lumbus) metten (parca) mennen
(ancilla) räden (ordo) stefen (vox) vylen (serva) theoven
(ancilla) theinen (ancilla); die übrigen casus pflegen das e
der bildung auszustoßen, z. b. stefne (vocis) vylne (ser-
vae) st. stefene, vylene; auch wohl den cons. zu gemi-
nieren, z. b. theinenne (ministrae) rädenne (conditionis)
st. theinene, rädene. -- 4) wenige mit -er: frofer, frefer
(solatium) gen. frofre, ceaster (arx) lifer (hepas). --
5) viele mit -ung: bletsung (benedictio) samnung (con-
gregatio). -- 6) viele mit -nis, -nes: neovelnis (abys-
sus) etc. im gen. neovelnesse. -- 7) einige auf -es: ides
(femina) gen. idese -- 8) auf -oc: meoloc (lac) gen.
meolece. -- 9) auf -odh, udh: dugudh (virtus) geogodh
(juventus) -- 10) auf -dh (s. die bem. zur zweiten decl.)
als: yrmdh (miseries) saeldh (felicitas) etc.

Starkes neutrum. erste declination.

beispiele: vordpl. vordfätpl. fat-u
vord-esvord-afät-esfat-a
vord-evord-umfät-efat-um
vordvordfätfat-u

1) einfache: äg (ovum) bäc (tergum) bädh (balneum) ban
(os) bearn (infans) bil, billes (securis) bred (asser) brim
(aequor) broc (miseria) cealf (vitulus) cild (infans) deor
(animal) fäc (spatium) fäs (fimbria) fät (vas) fnäd (fim-
bria) flod (flumen) fyr (ignis) geat (porta) gläs (vi-
trum) god (bonum) gräs (gramen) grin (laqueus) hilt
(globus capuli) hors (equus) hlidh (jugum montis)
lamb (agnus) leaf (folium) leodh (carmen) leoht (lux)
land (terra) leic (corpus) neat (jumentum) reaf (spo-
lium) scaep, nicht sceap (ovis) scip (navis) spell (nar-
ratio) sveord (ensis) svein (sus) taun (oppidum) tvig (ra-
mus) veorc (opus) veif (femina) vicg (equus) vord (ver-
bum) thing (res). -- 2) bildungen mit -el, en, er: se-
tel (thronus) tungel (sidus) yfel (malum) beacen (nutus)
cicen (pullus) facen (dolus) maeden (virgo) mägen (vis)
nyten (pecus) tacen (signum) ticcen (hoedus) vaepen
(arma) västen (desertum) volcen (nubes) clyster (clau-
strum) eher, später ear (spica) fedher (ala) ledher (lo-
rum) tiber (sacrificium) timber (aedificium) vundor (mi-

S s 2

II. angelſ. ſubſt. ſtark. neutrum. erſte decl.
und einfachem conſ. geminieren letzteren. — 2) wenige
bildungen mit -l: âdl (morbus) ſâvel oder ſâvl (anima). —
3) viele mit -en, -n: byrgen (ſepultura) byrdhen (onus)
byſen (exemplum) elfen (lamia) ellen (vis) gŷmen (cura)
gyden (dea) lenden (lumbus) metten (parca) mennen
(ancilla) räden (ordo) ſtëfen (vox) vylen (ſerva) þëóvén
(ancilla) þînen (ancilla); die übrigen caſus pflegen das e
der bildung auszuſtoßen, z. b. ſtëfne (vocis) vylne (ſer-
vae) ſt. ſtëfene, vylene; auch wohl den conſ. zu gemi-
nieren, z. b. þînenne (miniſtrae) rädenne (conditionis)
ſt. þînene, rädene. — 4) wenige mit -er: frôfer, frêfer
(ſolatium) gen. frôfre, cëaſter (arx) lifer (hepas). —
5) viele mit -ung: blêtſung (benedictio) ſamnung (con-
gregatio). — 6) viele mit -nis, -nes: nëovelnis (abys-
ſus) etc. im gen. nëovelneſſe. — 7) einige auf -es: ides
(femina) gen. ideſe — 8) auf -oc: mëoloc (lac) gen.
mëolece. — 9) auf -odh, udh: dugudh (virtus) gëogodh
(juventus) — 10) auf -dh (ſ. die bem. zur zweiten decl.)
als: yrmdh (miſeries) ſældh (felicitas) etc.

Starkes neutrum. erſte declination.

beiſpiele: vordpl. vordfätpl. fat-u
vord-esvord-afät-esfat-a
vord-evord-umfät-efat-um
vordvordfätfat-u

1) einfache: äg (ovum) bäc (tergum) bädh (balneum) bân
(os) bëarn (infans) bil, billes (ſecuris) brëd (aſſer) brim
(aequor) broc (miſeria) cëalf (vitulus) cild (infans) dëór
(animal) fäc (ſpatium) fäs (fimbria) fät (vas) fnäd (fim-
bria) flôd (flumen) fŷr (ignis) gëat (porta) gläs (vi-
trum) gôd (bonum) gräs (gramen) grin (laqueus) hilt
(globus capuli) hors (equus) hlidh (jugum montis)
lamb (agnus) leáf (folium) lëódh (carmen) lëóht (lux)
land (terra) lîc (corpus) neát (jumentum) reáf (ſpo-
lium) ſcæp, nicht ſcëap (ovis) ſcip (navis) ſpëll (nar-
ratio) ſvëord (enſis) ſvîn (ſus) tûn (oppidum) tvig (ra-
mus) vëorc (opus) vîf (femina) vicg (equus) vord (ver-
bum) þing (res). — 2) bildungen mit -el, en, er: ſë-
tel (thronus) tungel (ſidus) yfel (malum) beácen (nutus)
cicen (pullus) fâcen (dolus) mæden (virgo) mägen (vis)
nŷten (pecus) tâcen (ſignum) ticcen (hoedus) væpen
(arma) väſten (deſertum) volcen (nubes) clyſter (clau-
ſtrum) eher, ſpäter ëar (ſpica) fëdher (ala) lëdher (lo-
rum) tiber (ſacrificium) timber (aedificium) vundor (mi-

S s 2
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <p><pb facs="#f0669" n="643"/><fw place="top" type="header">II. <hi rendition="#i">angel&#x017F;. &#x017F;ub&#x017F;t. &#x017F;tark. neutrum. er&#x017F;te decl.</hi></fw><lb/>
und einfachem con&#x017F;. geminieren letzteren. &#x2014; 2) wenige<lb/>
bildungen mit -l: âdl (morbus) &#x017F;âvel oder &#x017F;âvl (anima). &#x2014;<lb/>
3) viele mit <hi rendition="#i">-en, -n</hi>: byrgen (&#x017F;epultura) byrdhen (onus)<lb/>
by&#x017F;en (exemplum) elfen (lamia) ellen (vis) g&#x0177;men (cura)<lb/>
gyden (dea) lenden (lumbus) metten (parca) mennen<lb/>
(ancilla) räden (ordo) &#x017F;tëfen (vox) vylen (&#x017F;erva) þëóvén<lb/>
(ancilla) þînen (ancilla); die übrigen ca&#x017F;us pflegen das e<lb/>
der bildung auszu&#x017F;toßen, z. b. &#x017F;tëfne (vocis) vylne (&#x017F;er-<lb/>
vae) &#x017F;t. &#x017F;tëfene, vylene; auch wohl den con&#x017F;. zu gemi-<lb/>
nieren, z. b. þînenne (mini&#x017F;trae) rädenne (conditionis)<lb/>
&#x017F;t. þînene, rädene. &#x2014; 4) wenige mit <hi rendition="#i">-er</hi>: frôfer, frêfer<lb/>
(&#x017F;olatium) gen. frôfre, cëa&#x017F;ter (arx) lifer (hepas). &#x2014;<lb/>
5) viele mit <hi rendition="#i">-ung</hi>: blêt&#x017F;ung (benedictio) &#x017F;amnung (con-<lb/>
gregatio). &#x2014; 6) viele mit <hi rendition="#i">-nis, -nes</hi>: nëovelnis (abys-<lb/>
&#x017F;us) etc. im gen. nëovelne&#x017F;&#x017F;e. &#x2014; 7) einige auf <hi rendition="#i">-es</hi>: ides<lb/>
(femina) gen. ide&#x017F;e &#x2014; 8) auf <hi rendition="#i">-oc</hi>: mëoloc (lac) gen.<lb/>
mëolece. &#x2014; 9) auf <hi rendition="#i">-odh, udh</hi>: dugudh (virtus) gëogodh<lb/>
(juventus) &#x2014; 10) auf <hi rendition="#i">-dh</hi> (&#x017F;. die bem. zur zweiten decl.)<lb/>
als: yrmdh (mi&#x017F;eries) &#x017F;ældh (felicitas) etc.</p>
            </div><lb/>
            <div n="4">
              <head> <hi rendition="#i">Starkes neutrum. er&#x017F;te declination.</hi> </head><lb/>
              <table>
                <row>
                  <cell>bei&#x017F;piele: vord</cell>
                  <cell>pl. vord</cell>
                  <cell>fät</cell>
                  <cell>pl. fat-u</cell>
                </row>
                <row>
                  <cell>vord-es</cell>
                  <cell>vord-a</cell>
                  <cell>fät-es</cell>
                  <cell>fat-a</cell>
                </row>
                <row>
                  <cell>vord-e</cell>
                  <cell>vord-um</cell>
                  <cell>fät-e</cell>
                  <cell>fat-um</cell>
                </row>
                <row>
                  <cell>vord</cell>
                  <cell>vord</cell>
                  <cell>fät</cell>
                  <cell>fat-u</cell>
                </row><lb/>
              </table>
              <p>1) einfache: äg (ovum) bäc (tergum) bädh (balneum) bân<lb/>
(os) bëarn (infans) bil, billes (&#x017F;ecuris) brëd (a&#x017F;&#x017F;er) brim<lb/>
(aequor) broc (mi&#x017F;eria) cëalf (vitulus) cild (infans) dëór<lb/>
(animal) fäc (&#x017F;patium) fäs (fimbria) fät (vas) fnäd (fim-<lb/>
bria) flôd (flumen) f&#x0177;r (ignis) gëat (porta) gläs (vi-<lb/>
trum) gôd (bonum) gräs (gramen) grin (laqueus) hilt<lb/>
(globus capuli) hors (equus) hlidh (jugum montis)<lb/>
lamb (agnus) leáf (folium) lëódh (carmen) lëóht (lux)<lb/>
land (terra) lîc (corpus) neát (jumentum) reáf (&#x017F;po-<lb/>
lium) &#x017F;cæp, nicht &#x017F;cëap (ovis) &#x017F;cip (navis) &#x017F;pëll (nar-<lb/>
ratio) &#x017F;vëord (en&#x017F;is) &#x017F;vîn (&#x017F;us) tûn (oppidum) tvig (ra-<lb/>
mus) vëorc (opus) vîf (femina) vicg (equus) vord (ver-<lb/>
bum) þing (res). &#x2014; 2) bildungen mit <hi rendition="#i">-el, en, er</hi>: &#x017F;ë-<lb/>
tel (thronus) tungel (&#x017F;idus) yfel (malum) beácen (nutus)<lb/>
cicen (pullus) fâcen (dolus) mæden (virgo) mägen (vis)<lb/>
n&#x0177;ten (pecus) tâcen (&#x017F;ignum) ticcen (hoedus) væpen<lb/>
(arma) vä&#x017F;ten (de&#x017F;ertum) volcen (nubes) cly&#x017F;ter (clau-<lb/>
&#x017F;trum) eher, &#x017F;päter ëar (&#x017F;pica) fëdher (ala) lëdher (lo-<lb/>
rum) tiber (&#x017F;acrificium) timber (aedificium) vundor (mi-<lb/>
<fw place="bottom" type="sig">S s 2</fw><lb/></p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[643/0669] II. angelſ. ſubſt. ſtark. neutrum. erſte decl. und einfachem conſ. geminieren letzteren. — 2) wenige bildungen mit -l: âdl (morbus) ſâvel oder ſâvl (anima). — 3) viele mit -en, -n: byrgen (ſepultura) byrdhen (onus) byſen (exemplum) elfen (lamia) ellen (vis) gŷmen (cura) gyden (dea) lenden (lumbus) metten (parca) mennen (ancilla) räden (ordo) ſtëfen (vox) vylen (ſerva) þëóvén (ancilla) þînen (ancilla); die übrigen caſus pflegen das e der bildung auszuſtoßen, z. b. ſtëfne (vocis) vylne (ſer- vae) ſt. ſtëfene, vylene; auch wohl den conſ. zu gemi- nieren, z. b. þînenne (miniſtrae) rädenne (conditionis) ſt. þînene, rädene. — 4) wenige mit -er: frôfer, frêfer (ſolatium) gen. frôfre, cëaſter (arx) lifer (hepas). — 5) viele mit -ung: blêtſung (benedictio) ſamnung (con- gregatio). — 6) viele mit -nis, -nes: nëovelnis (abys- ſus) etc. im gen. nëovelneſſe. — 7) einige auf -es: ides (femina) gen. ideſe — 8) auf -oc: mëoloc (lac) gen. mëolece. — 9) auf -odh, udh: dugudh (virtus) gëogodh (juventus) — 10) auf -dh (ſ. die bem. zur zweiten decl.) als: yrmdh (miſeries) ſældh (felicitas) etc. Starkes neutrum. erſte declination. beiſpiele: vord pl. vord fät pl. fat-u vord-es vord-a fät-es fat-a vord-e vord-um fät-e fat-um vord vord fät fat-u 1) einfache: äg (ovum) bäc (tergum) bädh (balneum) bân (os) bëarn (infans) bil, billes (ſecuris) brëd (aſſer) brim (aequor) broc (miſeria) cëalf (vitulus) cild (infans) dëór (animal) fäc (ſpatium) fäs (fimbria) fät (vas) fnäd (fim- bria) flôd (flumen) fŷr (ignis) gëat (porta) gläs (vi- trum) gôd (bonum) gräs (gramen) grin (laqueus) hilt (globus capuli) hors (equus) hlidh (jugum montis) lamb (agnus) leáf (folium) lëódh (carmen) lëóht (lux) land (terra) lîc (corpus) neát (jumentum) reáf (ſpo- lium) ſcæp, nicht ſcëap (ovis) ſcip (navis) ſpëll (nar- ratio) ſvëord (enſis) ſvîn (ſus) tûn (oppidum) tvig (ra- mus) vëorc (opus) vîf (femina) vicg (equus) vord (ver- bum) þing (res). — 2) bildungen mit -el, en, er: ſë- tel (thronus) tungel (ſidus) yfel (malum) beácen (nutus) cicen (pullus) fâcen (dolus) mæden (virgo) mägen (vis) nŷten (pecus) tâcen (ſignum) ticcen (hoedus) væpen (arma) väſten (deſertum) volcen (nubes) clyſter (clau- ſtrum) eher, ſpäter ëar (ſpica) fëdher (ala) lëdher (lo- rum) tiber (ſacrificium) timber (aedificium) vundor (mi- S s 2

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/669
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822, S. 643. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/669>, abgerufen am 18.04.2024.