Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822.

Bild:
<< vorherige Seite
II. mittelh. subst. schw. semin. erste decl.
Schwaches femininum. erste declination.

beispiel: zung-epl. zung-en
zung-enzung-en
zung-enzung-en
zung-enzung-en

1) einfache: albe (mons) ameiße (formica) amme (nu-
trix) an (avia) asche, esche (cinis) barte (ascia) base (ami-
ta) bir (pirum) biule (ulcus) blate (thorax) bütte (dolium)
brücke (pons) galle (fel) garbe (manipulus) gelle (pellex)
gerste (hordeum) glocke (campana) gruobe (fovea) halbe
(latus) halse (collare) harpfe (nablium) henne (gallina)
hinde (cerva) hose (braccae) hütte (tugurium) kanne
(cantharus) kappe (cucullus) katze (felis) kefse (capsula)
kirche (eccl.) kiste (cista) kiule (fustis) kon (uxor) kreie
(cornix) lache (palus-dis) linde (tilia) leite (clivus) loube
(umbraculum) lücke (lacuna) mase (cicatrix, oder männl.?
vgl. Wilh. 2, 42a) minze (mentha) mül (mola) muome
(amita) nase (nasus) olbende (camelus) ouwe (pratum)
pfanne (frixorium) pfeife (tibia) porte (porta) rebe (vitis)
rinde (cortex) rinne (canalis) roere (calamus Parc. 123a)
ruote (virga) schalte (remus) scharte (incisura) scheibe
(orbis) schirbe (testa) schmitte (officina) schrunde (fissura)
schuppe (squama) sehe (visus) seide (sericum) seite (latus)
siure (acarus) slinge (laqueus) snite (buccella) spinne (ara-
nea) spreiße (festuca) stange (contus) stande (cupa) strange
(restis) strieme (virga) stube (vaporarium) sunne (sol)
swarte (cutis) tanne (abies) tasche (pera) tincte (atramen-
tum) taube (columba) valte (plica) vaste (jejunium) veile
(linteolum) veige (ficus) vliege (musca) vrouwe (femina)
wage (cunae) wanne (vannus) welle (unda) weide (salix)
wicke (vicia) woche (septimana) wülpe (lupa) wunde
(vulnus) zange (forceps) zehe (dig. pedis) zunge (lin-
gua) u. a. m. -- 2) bildungen mit -el, -er: buckel (um-
bo) geisel (flagrum) gugele (cucullus) gürtel (cingulum)
insel (insula) nestel (vitta) niftel (neptis) tavel (tabula)
twehele (mappa) vackel (taeda) videle (fides, -ium)
zwisele (furca) ader (vena) agelster (pica) galander (ga-
lerita) kamere (camera) kulter (culcitra) natere (vipera)
vedere (penna) u. a. m. -- 3) mit -ew: senewe (nervus)
swalewe (hirundo) witewe (vidua) -- 4) mit der vorsilbe
ge-: gespil (socia) gevatere (commater) gemale (sponsa) etc.

Anmerkungen: 1) regelmäßiger wegfall des stummen
e nach liq. wie beim mase., mül, gespil, nestel, niftel etc.
gehen wie kol; bir, ader, agelster etc. gehen wie ar;

II. mittelh. ſubſt. ſchw. ſemin. erſte decl.
Schwaches femininum. erſte declination.

beiſpiel: zung-epl. zung-en
zung-enzung-en
zung-enzung-en
zung-enzung-en

1) einfache: albe (mons) ameiƷe (formica) amme (nu-
trix) an (avia) aſche, eſche (cinis) barte (aſcia) baſe (ami-
ta) bir (pirum) biule (ulcus) blate (thorax) bütte (dolium)
brücke (pons) galle (fel) garbe (manipulus) gelle (pellex)
gërſte (hordeum) glocke (campana) gruobe (fovea) halbe
(latus) halſe (collare) harpfe (nablium) henne (gallina)
hinde (cerva) hoſe (braccae) hütte (tugurium) kanne
(cantharus) kappe (cucullus) katze (felis) kefſe (capſula)
kirche (eccl.) kiſte (ciſta) kiule (fuſtis) kon (uxor) kreie
(cornix) lache (palus-dis) linde (tilia) lîte (clivus) loube
(umbraculum) lücke (lacuna) mâſe (cicatrix, oder männl.?
vgl. Wilh. 2, 42a) minze (mentha) mül (mola) muome
(amita) naſe (naſus) olbende (camelus) ouwe (pratum)
pfanne (frixorium) pfîfe (tibia) porte (porta) rëbe (vitis)
rinde (cortex) rinne (canalis) rœre (calamus Parc. 123a)
ruote (virga) ſchalte (remus) ſcharte (inciſura) ſchîbe
(orbis) ſchirbe (teſta) ſchmitte (officina) ſchrunde (fiſſura)
ſchuppe (ſquama) ſëhe (viſus) ſîde (ſericum) ſîte (latus)
ſiure (acarus) ſlinge (laqueus) ſnite (buccella) ſpinne (ara-
nea) ſprîƷe (feſtuca) ſtange (contus) ſtande (cupa) ſtrange
(reſtis) ſtrieme (virga) ſtube (vaporarium) ſunne (ſol)
ſwarte (cutis) tanne (abies) taſche (pera) tincte (atramen-
tum) tûbe (columba) valte (plica) vaſte (jejunium) veile
(linteolum) vîge (ficus) vliege (muſca) vrouwe (femina)
wage (cunae) wanne (vannus) wëlle (unda) wîde (ſalix)
wicke (vicia) woche (ſeptimana) wülpe (lupa) wunde
(vulnus) zange (forceps) zêhe (dig. pedis) zunge (lin-
gua) u. a. m. — 2) bildungen mit -el, -er: buckel (um-
bo) geiſel (flagrum) gugele (cucullus) gürtel (cingulum)
inſel (inſula) nëſtel (vitta) niftel (neptis) tâvel (tabula)
twehele (mappa) vackel (taeda) videle (fides, -ium)
zwiſele (furca) âder (vena) âgelſter (pica) gâlander (ga-
lerita) kamere (camera) kulter (culcitra) natere (vipera)
vëdere (penna) u. a. m. — 3) mit -ew: ſënewe (nervus)
ſwalewe (hirundo) witewe (vidua) — 4) mit der vorſilbe
ge-: geſpil (ſocia) gevatere (commater) gemâle (ſponſa) etc.

Anmerkungen: 1) regelmäßiger wegfall des ſtummen
e nach liq. wie beim maſe., mül, geſpil, nëſtel, niftel etc.
gehen wie kol; bir, âder, âgelſter etc. gehen wie ar;

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <pb facs="#f0710" n="684"/>
            <fw place="top" type="header">II. <hi rendition="#i">mittelh. &#x017F;ub&#x017F;t. &#x017F;chw. &#x017F;emin. er&#x017F;te decl.</hi></fw><lb/>
            <div n="4">
              <head> <hi rendition="#i">Schwaches femininum. er&#x017F;te declination.</hi> </head><lb/>
              <table>
                <row>
                  <cell>bei&#x017F;piel: zung-e</cell>
                  <cell>pl. zung-en</cell>
                </row>
                <row>
                  <cell>zung-en</cell>
                  <cell>zung-en</cell>
                </row>
                <row>
                  <cell>zung-en</cell>
                  <cell>zung-en</cell>
                </row>
                <row>
                  <cell>zung-en</cell>
                  <cell>zung-en</cell>
                </row><lb/>
              </table>
              <p>1) einfache: albe (mons) amei&#x01B7;e (formica) amme (nu-<lb/>
trix) an (avia) a&#x017F;che, e&#x017F;che (cinis) barte (a&#x017F;cia) ba&#x017F;e (ami-<lb/>
ta) bir (pirum) biule (ulcus) blate (thorax) bütte (dolium)<lb/>
brücke (pons) galle (fel) garbe (manipulus) gelle (pellex)<lb/>
gër&#x017F;te (hordeum) glocke (campana) gruobe (fovea) halbe<lb/>
(latus) hal&#x017F;e (collare) harpfe (nablium) henne (gallina)<lb/>
hinde (cerva) ho&#x017F;e (braccae) hütte (tugurium) kanne<lb/>
(cantharus) kappe (cucullus) katze (felis) kef&#x017F;e (cap&#x017F;ula)<lb/>
kirche (eccl.) ki&#x017F;te (ci&#x017F;ta) kiule (fu&#x017F;tis) kon (uxor) kreie<lb/>
(cornix) lache (palus-dis) linde (tilia) lîte (clivus) loube<lb/>
(umbraculum) lücke (lacuna) mâ&#x017F;e (cicatrix, oder männl.?<lb/>
vgl. Wilh. 2, 42<hi rendition="#sup">a</hi>) minze (mentha) mül (mola) muome<lb/>
(amita) na&#x017F;e (na&#x017F;us) olbende (camelus) ouwe (pratum)<lb/>
pfanne (frixorium) pfîfe (tibia) porte (porta) rëbe (vitis)<lb/>
rinde (cortex) rinne (canalis) r&#x0153;re (calamus Parc. 123<hi rendition="#sup">a</hi>)<lb/>
ruote (virga) &#x017F;chalte (remus) &#x017F;charte (inci&#x017F;ura) &#x017F;chîbe<lb/>
(orbis) &#x017F;chirbe (te&#x017F;ta) &#x017F;chmitte (officina) &#x017F;chrunde (fi&#x017F;&#x017F;ura)<lb/>
&#x017F;chuppe (&#x017F;quama) &#x017F;ëhe (vi&#x017F;us) &#x017F;îde (&#x017F;ericum) &#x017F;îte (latus)<lb/>
&#x017F;iure (acarus) &#x017F;linge (laqueus) &#x017F;nite (buccella) &#x017F;pinne (ara-<lb/>
nea) &#x017F;prî&#x01B7;e (fe&#x017F;tuca) &#x017F;tange (contus) &#x017F;tande (cupa) &#x017F;trange<lb/>
(re&#x017F;tis) &#x017F;trieme (virga) &#x017F;tube (vaporarium) &#x017F;unne (&#x017F;ol)<lb/>
&#x017F;warte (cutis) tanne (abies) ta&#x017F;che (pera) tincte (atramen-<lb/>
tum) tûbe (columba) valte (plica) va&#x017F;te (jejunium) veile<lb/>
(linteolum) vîge (ficus) vliege (mu&#x017F;ca) vrouwe (femina)<lb/>
wage (cunae) wanne (vannus) wëlle (unda) wîde (&#x017F;alix)<lb/>
wicke (vicia) woche (&#x017F;eptimana) wülpe (lupa) wunde<lb/>
(vulnus) zange (forceps) zêhe (dig. pedis) zunge (lin-<lb/>
gua) u. a. m. &#x2014; 2) bildungen mit <hi rendition="#i">-el, -er</hi>: buckel (um-<lb/>
bo) gei&#x017F;el (flagrum) gugele (cucullus) gürtel (cingulum)<lb/>
in&#x017F;el (in&#x017F;ula) në&#x017F;tel (vitta) niftel (neptis) tâvel (tabula)<lb/>
twehele (mappa) vackel (taeda) videle (fides, -ium)<lb/>
zwi&#x017F;ele (furca) âder (vena) âgel&#x017F;ter (pica) gâlander (ga-<lb/>
lerita) kamere (camera) kulter (culcitra) natere (vipera)<lb/>
vëdere (penna) u. a. m. &#x2014; 3) mit <hi rendition="#i">-ew</hi>: &#x017F;ënewe (nervus)<lb/>
&#x017F;walewe (hirundo) witewe (vidua) &#x2014; 4) mit der vor&#x017F;ilbe<lb/>
ge-: ge&#x017F;pil (&#x017F;ocia) gevatere (commater) gemâle (&#x017F;pon&#x017F;a) etc.</p><lb/>
              <p><hi rendition="#i">Anmerkungen:</hi> 1) regelmäßiger wegfall des &#x017F;tummen<lb/>
e nach liq. wie beim ma&#x017F;e., mül, ge&#x017F;pil, në&#x017F;tel, niftel etc.<lb/>
gehen wie kol; bir, âder, âgel&#x017F;ter etc. gehen wie ar;<lb/></p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[684/0710] II. mittelh. ſubſt. ſchw. ſemin. erſte decl. Schwaches femininum. erſte declination. beiſpiel: zung-e pl. zung-en zung-en zung-en zung-en zung-en zung-en zung-en 1) einfache: albe (mons) ameiƷe (formica) amme (nu- trix) an (avia) aſche, eſche (cinis) barte (aſcia) baſe (ami- ta) bir (pirum) biule (ulcus) blate (thorax) bütte (dolium) brücke (pons) galle (fel) garbe (manipulus) gelle (pellex) gërſte (hordeum) glocke (campana) gruobe (fovea) halbe (latus) halſe (collare) harpfe (nablium) henne (gallina) hinde (cerva) hoſe (braccae) hütte (tugurium) kanne (cantharus) kappe (cucullus) katze (felis) kefſe (capſula) kirche (eccl.) kiſte (ciſta) kiule (fuſtis) kon (uxor) kreie (cornix) lache (palus-dis) linde (tilia) lîte (clivus) loube (umbraculum) lücke (lacuna) mâſe (cicatrix, oder männl.? vgl. Wilh. 2, 42a) minze (mentha) mül (mola) muome (amita) naſe (naſus) olbende (camelus) ouwe (pratum) pfanne (frixorium) pfîfe (tibia) porte (porta) rëbe (vitis) rinde (cortex) rinne (canalis) rœre (calamus Parc. 123a) ruote (virga) ſchalte (remus) ſcharte (inciſura) ſchîbe (orbis) ſchirbe (teſta) ſchmitte (officina) ſchrunde (fiſſura) ſchuppe (ſquama) ſëhe (viſus) ſîde (ſericum) ſîte (latus) ſiure (acarus) ſlinge (laqueus) ſnite (buccella) ſpinne (ara- nea) ſprîƷe (feſtuca) ſtange (contus) ſtande (cupa) ſtrange (reſtis) ſtrieme (virga) ſtube (vaporarium) ſunne (ſol) ſwarte (cutis) tanne (abies) taſche (pera) tincte (atramen- tum) tûbe (columba) valte (plica) vaſte (jejunium) veile (linteolum) vîge (ficus) vliege (muſca) vrouwe (femina) wage (cunae) wanne (vannus) wëlle (unda) wîde (ſalix) wicke (vicia) woche (ſeptimana) wülpe (lupa) wunde (vulnus) zange (forceps) zêhe (dig. pedis) zunge (lin- gua) u. a. m. — 2) bildungen mit -el, -er: buckel (um- bo) geiſel (flagrum) gugele (cucullus) gürtel (cingulum) inſel (inſula) nëſtel (vitta) niftel (neptis) tâvel (tabula) twehele (mappa) vackel (taeda) videle (fides, -ium) zwiſele (furca) âder (vena) âgelſter (pica) gâlander (ga- lerita) kamere (camera) kulter (culcitra) natere (vipera) vëdere (penna) u. a. m. — 3) mit -ew: ſënewe (nervus) ſwalewe (hirundo) witewe (vidua) — 4) mit der vorſilbe ge-: geſpil (ſocia) gevatere (commater) gemâle (ſponſa) etc. Anmerkungen: 1) regelmäßiger wegfall des ſtummen e nach liq. wie beim maſe., mül, geſpil, nëſtel, niftel etc. gehen wie kol; bir, âder, âgelſter etc. gehen wie ar;

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/710
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822, S. 684. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/710>, abgerufen am 29.03.2024.