Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822.

Bild:
<< vorherige Seite

II. alth. dritte schwache conjugation.
(misereri) darpen (egere) parten (pubescere) warten (ca-
vere) haften (teneri) haßen (odisse J. 345. T. 67, 18.
N. 128, 5.) naßen (madere) laßen (languere) paßen (me-
lius se habere T. 55, 7.) rasten (quiescere) vasten (jeju-
nare) lahhen (ridere N. 34, 14.) wahhen (vigilare) un-
mahten (languere) -- 5) ki-stillen (silere) ar-plinten
(coecari) ar-verren (alienare) lirnen, lernen (discere)
ar-virnen (senescere) dicchen (grossescere) -- 6) volken
(sequi) ar-stummen (mutescere) ar tumpen (stuhescere)
scorren (eminere) porken (cavere) sorken (moerere) mornen
(lugere) stornen (obstupere) rosten (ferruginare) losken la-
tere) -- 7) suaren (gravari) krawen (canescere) paken (rixari)
ar-traken (taedere) vraken oder vrahen (interrogare) sma-
hen (vilescere gl. mons. 347. N. 13, 6.) -- 8) veien (odisle)
hueilen (morari) reifen maturescere) sueiken (tacere) leihhen
(placere). -- 9) krauen (horrere) trauen, trauwen (confi-
dere) ar-vaulen (putrescere) raunen (clam loqui) staunen
(stupere) trauren (moerere) ar-sauren (acescere) -- 10) eren
(honorare) arheien (urere, gl. mons. 320.) reiden (cri-
spare) arheißen (fervere) ar pleihhen (pallescere) ar-
weihhen (marcescere) -- 11) roten (rutilare) ar-ploden
(vereri) -- 12) hruomen (jactare) luoken (videre) ar-luo-
ken (perspicere gl. jun. 204.) auß-luoken (eminere gl.
hrab. 961b) -- 13) ableitungen von bildungen -al, -am,
-an, -ar
etc. sind unhäufiger als in voriger conj.; beispiele:
ar-eitalen (vanescere) tunchilen (obscurari) chradamen
(perstrepere) [vgl. ar-paramen st. ar-parmen] trunchanen
(ebriari O. II. 8, 98.) hlutren (liquefieri) veißten (pin-
guescere); oft finden sich bildungen -ak: lustaken (de-
lectari) rostaken (aeruginem contrahere) intwonaken (de-
suescere) pluotaken (sanguinare) zi-accharaken (fodere gl.
mons. 398.) etc. vgl. die unter 6 angeführten soraken, poraken.

Anmerkungen: 1) zwischen dritter und erster schwan-
ken die verba hapen und saken. O. T. N. exh. regel-
mäßig haben nach dritter; K. (neben dem inf. haben
39b und part. kihabet 31a) im praes. hebit (habet) 15a 28a
44a 54a; desgl. J. hebit 343. und im praet. hapta 355.
Ebenso gebrauchen einige segjan, segit; praet. segita
(gl. jun. 202. J. 376. ohne umlaut saghida); andere sagen,
sageta
(O. T. N. gl. jun. 203.). Bloße syncope scheint
hogti O. II. 24, 26. IV. 9, 32. st. hogeti (I. 8, 43. 9, 27.).
Über vraken s. zehnte anomalie. -- 2) wechsel zwischen
zweiter und dritter: statt haßen O. haßon (III. 14, 234.
V. 23, 304.) [vgl. s. 851. das goth. schwanken zwischen
dritter und erster]; statt ki-weren (praestare) O. gi-we-

II. alth. dritte ſchwache conjugation.
(miſereri) darpên (egere) partên (pubeſcere) wartên (ca-
vere) haftên (teneri) haƷên (odiſſe J. 345. T. 67, 18.
N. 128, 5.) naƷên (madere) laƷên (languere) paƷên (me-
lius ſe habere T. 55, 7.) raſtên (quieſcere) vaſtên (jeju-
nare) lahhên (ridere N. 34, 14.) wahhên (vigilare) un-
mahtên (languere) — 5) ki-ſtillên (ſilere) ar-plintên
(coecari) ar-vërrên (alienare) lirnên, lërnên (diſcere)
ar-virnên (ſeneſcere) dicchên (groſſeſcere) — 6) volkên
(ſequi) ar-ſtummên (muteſcere) ar tumpên (ſtuheſcere)
ſcorrên (eminere) porkên (cavere) ſorkên (moerere) mornên
(lugere) ſtornên (obſtupere) roſtên (ferruginare) loſkên la-
tere) — 7) ſuârên (gravari) krâwên (caneſcere) pâkên (rixari)
ar-trâkên (taedere) vrâkên oder vrâhên (interrogare) ſmâ-
hên (vileſcere gl. monſ. 347. N. 13, 6.) — 8) vîên (odiſle)
huîlên (morari) rîfên matureſcere) ſuîkên (tacere) lîhhên
(placere). — 9) krûên (horrere) trûên, trûwên (confi-
dere) ar-vûlen (putreſcere) rûnên (clam loqui) ſtûnen
(ſtupere) trûrên (moerere) ar-ſûrên (aceſcere) — 10) êrên
(honorare) arheiên (urere, gl. monſ. 320.) reidên (cri-
ſpare) arheiƷên (fervere) ar pleihhên (palleſcere) ar-
weihhên (marceſcere) — 11) rôtên (rutilare) ar-plôdên
(vereri) — 12) hruomên (jactare) luokên (videre) ar-luo-
kên (perſpicere gl. jun. 204.) ûƷ-luokên (eminere gl.
hrab. 961b) — 13) ableitungen von bildungen -al, -am,
-an, -ar
etc. ſind unhäufiger als in voriger conj.; beiſpiele:
ar-îtalên (vaneſcere) tunchilên (obſcurari) chradamên
(perſtrepere) [vgl. ar-paramên ſt. ar-parmên] trunchanên
(ebriari O. II. 8, 98.) hlutrên (liquefieri) veiƷtên (pin-
gueſcere); oft finden ſich bildungen -ak: luſtakên (de-
lectari) roſtakên (aeruginem contrahere) intwonakên (de-
ſueſcere) pluotakên (ſanguinare) zi-accharakên (fodere gl.
monſ. 398.) etc. vgl. die unter 6 angeführten ſorakên, porakên.

Anmerkungen: 1) zwiſchen dritter und erſter ſchwan-
ken die verba hapên und ſakên. O. T. N. exh. regel-
mäßig habên nach dritter; K. (neben dem inf. habên
39b und part. kihabêt 31a) im praeſ. hebit (habet) 15a 28a
44a 54a; desgl. J. hebit 343. und im praet. hapta 355.
Ebenſo gebrauchen einige ſegjan, ſegit; praet. ſegita
(gl. jun. 202. J. 376. ohne umlaut ſaghida); andere ſagên,
ſagêta
(O. T. N. gl. jun. 203.). Bloße ſyncope ſcheint
hogti O. II. 24, 26. IV. 9, 32. ſt. hogêti (I. 8, 43. 9, 27.).
Über vrâkên ſ. zehnte anomalie. — 2) wechſel zwiſchen
zweiter und dritter: ſtatt haƷên O. haƷôn (III. 14, 234.
V. 23, 304.) [vgl. ſ. 851. das goth. ſchwanken zwiſchen
dritter und erſter]; ſtatt ki-wërên (praeſtare) O. gi-wë-

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="5">
              <p><pb facs="#f0906" n="880"/><fw place="top" type="header">II. <hi rendition="#i">alth. dritte &#x017F;chwache conjugation.</hi></fw><lb/>
(mi&#x017F;ereri) darpên (egere) partên (pube&#x017F;cere) wartên (ca-<lb/>
vere) haftên (teneri) ha&#x01B7;ên (odi&#x017F;&#x017F;e J. 345. T. 67, 18.<lb/>
N. 128, 5.) na&#x01B7;ên (madere) la&#x01B7;ên (languere) pa&#x01B7;ên (me-<lb/>
lius &#x017F;e habere T. 55, 7.) ra&#x017F;tên (quie&#x017F;cere) va&#x017F;tên (jeju-<lb/>
nare) lahhên (ridere N. 34, 14.) wahhên (vigilare) un-<lb/>
mahtên (languere) &#x2014; 5) ki-&#x017F;tillên (&#x017F;ilere) ar-plintên<lb/>
(coecari) ar-vërrên (alienare) lirnên, lërnên (di&#x017F;cere)<lb/>
ar-virnên (&#x017F;ene&#x017F;cere) dicchên (gro&#x017F;&#x017F;e&#x017F;cere) &#x2014; 6) volkên<lb/>
(&#x017F;equi) ar-&#x017F;tummên (mute&#x017F;cere) ar tumpên (&#x017F;tuhe&#x017F;cere)<lb/>
&#x017F;corrên (eminere) porkên (cavere) &#x017F;orkên (moerere) mornên<lb/>
(lugere) &#x017F;tornên (ob&#x017F;tupere) ro&#x017F;tên (ferruginare) lo&#x017F;kên la-<lb/>
tere) &#x2014; 7) &#x017F;uârên (gravari) krâwên (cane&#x017F;cere) pâkên (rixari)<lb/>
ar-trâkên (taedere) vrâkên oder vrâhên (interrogare) &#x017F;mâ-<lb/>
hên (vile&#x017F;cere gl. mon&#x017F;. 347. N. 13, 6.) &#x2014; 8) vîên (odi&#x017F;le)<lb/>
huîlên (morari) rîfên mature&#x017F;cere) &#x017F;uîkên (tacere) lîhhên<lb/>
(placere). &#x2014; 9) krûên (horrere) trûên, trûwên (confi-<lb/>
dere) ar-vûlen (putre&#x017F;cere) rûnên (clam loqui) &#x017F;tûnen<lb/>
(&#x017F;tupere) trûrên (moerere) ar-&#x017F;ûrên (ace&#x017F;cere) &#x2014; 10) êrên<lb/>
(honorare) arheiên (urere, gl. mon&#x017F;. 320.) reidên (cri-<lb/>
&#x017F;pare) arhei&#x01B7;ên (fervere) ar pleihhên (palle&#x017F;cere) ar-<lb/>
weihhên (marce&#x017F;cere) &#x2014; 11) rôtên (rutilare) ar-plôdên<lb/>
(vereri) &#x2014; 12) hruomên (jactare) luokên (videre) ar-luo-<lb/>
kên (per&#x017F;picere gl. jun. 204.) û&#x01B7;-luokên (eminere gl.<lb/>
hrab. 961<hi rendition="#sup">b</hi>) &#x2014; 13) ableitungen von bildungen <hi rendition="#i">-al, -am,<lb/>
-an, -ar</hi> etc. &#x017F;ind unhäufiger als in voriger conj.; bei&#x017F;piele:<lb/>
ar-îtalên (vane&#x017F;cere) tunchilên (ob&#x017F;curari) chradamên<lb/>
(per&#x017F;trepere) [vgl. ar-paramên &#x017F;t. ar-parmên] trunchanên<lb/>
(ebriari O. II. 8, 98.) hlutrên (liquefieri) vei&#x01B7;tên (pin-<lb/>
gue&#x017F;cere); oft finden &#x017F;ich bildungen <hi rendition="#i">-ak:</hi> lu&#x017F;takên (de-<lb/>
lectari) ro&#x017F;takên (aeruginem contrahere) intwonakên (de-<lb/>
&#x017F;ue&#x017F;cere) pluotakên (&#x017F;anguinare) zi-accharakên (fodere gl.<lb/>
mon&#x017F;. 398.) etc. vgl. die unter 6 angeführten &#x017F;orakên, porakên.</p><lb/>
              <p><hi rendition="#i">Anmerkungen:</hi> 1) zwi&#x017F;chen dritter und er&#x017F;ter &#x017F;chwan-<lb/>
ken die verba <hi rendition="#i">hapên</hi> und <hi rendition="#i">&#x017F;akên</hi>. O. T. N. exh. regel-<lb/>
mäßig habên nach dritter; K. (neben dem inf. habên<lb/>
39<hi rendition="#sup">b</hi> und part. kihabêt 31<hi rendition="#sup">a</hi>) im prae&#x017F;. <hi rendition="#i">hebit</hi> (habet) 15<hi rendition="#sup">a</hi> 28<hi rendition="#sup">a</hi><lb/>
44<hi rendition="#sup">a</hi> 54<hi rendition="#sup">a</hi>; desgl. J. <hi rendition="#i">hebit</hi> 343. und im praet. <hi rendition="#i">hapta</hi> 355.<lb/>
Eben&#x017F;o gebrauchen einige <hi rendition="#i">&#x017F;egjan, &#x017F;egit;</hi> praet. <hi rendition="#i">&#x017F;egita</hi><lb/>
(gl. jun. 202. J. 376. ohne umlaut &#x017F;aghida); andere <hi rendition="#i">&#x017F;agên,<lb/>
&#x017F;agêta</hi> (O. T. N. gl. jun. 203.). Bloße &#x017F;yncope &#x017F;cheint<lb/>
hogti O. II. 24, 26. IV. 9, 32. &#x017F;t. hogêti (I. 8, 43. 9, 27.).<lb/>
Über vrâkên &#x017F;. zehnte anomalie. &#x2014; 2) wech&#x017F;el zwi&#x017F;chen<lb/>
zweiter und dritter: &#x017F;tatt ha&#x01B7;ên O. ha&#x01B7;ôn (III. 14, 234.<lb/>
V. 23, 304.) [vgl. &#x017F;. 851. das goth. &#x017F;chwanken zwi&#x017F;chen<lb/>
dritter und er&#x017F;ter]; &#x017F;tatt ki-wërên (prae&#x017F;tare) O. gi-wë-<lb/></p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[880/0906] II. alth. dritte ſchwache conjugation. (miſereri) darpên (egere) partên (pubeſcere) wartên (ca- vere) haftên (teneri) haƷên (odiſſe J. 345. T. 67, 18. N. 128, 5.) naƷên (madere) laƷên (languere) paƷên (me- lius ſe habere T. 55, 7.) raſtên (quieſcere) vaſtên (jeju- nare) lahhên (ridere N. 34, 14.) wahhên (vigilare) un- mahtên (languere) — 5) ki-ſtillên (ſilere) ar-plintên (coecari) ar-vërrên (alienare) lirnên, lërnên (diſcere) ar-virnên (ſeneſcere) dicchên (groſſeſcere) — 6) volkên (ſequi) ar-ſtummên (muteſcere) ar tumpên (ſtuheſcere) ſcorrên (eminere) porkên (cavere) ſorkên (moerere) mornên (lugere) ſtornên (obſtupere) roſtên (ferruginare) loſkên la- tere) — 7) ſuârên (gravari) krâwên (caneſcere) pâkên (rixari) ar-trâkên (taedere) vrâkên oder vrâhên (interrogare) ſmâ- hên (vileſcere gl. monſ. 347. N. 13, 6.) — 8) vîên (odiſle) huîlên (morari) rîfên matureſcere) ſuîkên (tacere) lîhhên (placere). — 9) krûên (horrere) trûên, trûwên (confi- dere) ar-vûlen (putreſcere) rûnên (clam loqui) ſtûnen (ſtupere) trûrên (moerere) ar-ſûrên (aceſcere) — 10) êrên (honorare) arheiên (urere, gl. monſ. 320.) reidên (cri- ſpare) arheiƷên (fervere) ar pleihhên (palleſcere) ar- weihhên (marceſcere) — 11) rôtên (rutilare) ar-plôdên (vereri) — 12) hruomên (jactare) luokên (videre) ar-luo- kên (perſpicere gl. jun. 204.) ûƷ-luokên (eminere gl. hrab. 961b) — 13) ableitungen von bildungen -al, -am, -an, -ar etc. ſind unhäufiger als in voriger conj.; beiſpiele: ar-îtalên (vaneſcere) tunchilên (obſcurari) chradamên (perſtrepere) [vgl. ar-paramên ſt. ar-parmên] trunchanên (ebriari O. II. 8, 98.) hlutrên (liquefieri) veiƷtên (pin- gueſcere); oft finden ſich bildungen -ak: luſtakên (de- lectari) roſtakên (aeruginem contrahere) intwonakên (de- ſueſcere) pluotakên (ſanguinare) zi-accharakên (fodere gl. monſ. 398.) etc. vgl. die unter 6 angeführten ſorakên, porakên. Anmerkungen: 1) zwiſchen dritter und erſter ſchwan- ken die verba hapên und ſakên. O. T. N. exh. regel- mäßig habên nach dritter; K. (neben dem inf. habên 39b und part. kihabêt 31a) im praeſ. hebit (habet) 15a 28a 44a 54a; desgl. J. hebit 343. und im praet. hapta 355. Ebenſo gebrauchen einige ſegjan, ſegit; praet. ſegita (gl. jun. 202. J. 376. ohne umlaut ſaghida); andere ſagên, ſagêta (O. T. N. gl. jun. 203.). Bloße ſyncope ſcheint hogti O. II. 24, 26. IV. 9, 32. ſt. hogêti (I. 8, 43. 9, 27.). Über vrâkên ſ. zehnte anomalie. — 2) wechſel zwiſchen zweiter und dritter: ſtatt haƷên O. haƷôn (III. 14, 234. V. 23, 304.) [vgl. ſ. 851. das goth. ſchwanken zwiſchen dritter und erſter]; ſtatt ki-wërên (praeſtare) O. gi-wë-

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/906
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822, S. 880. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/906>, abgerufen am 29.03.2024.