Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Pertsch, Johann Georg: Das Recht Der Beicht-Stühle. Halle, 1721.

Bild:
<< vorherige Seite

II. Abth. II. Cap. Wenn und wie offt
daß in göttlichen Dingen ein Mensch von dem andern frey
ist, und einer den andern, wenn er irret, freundlich erinnern,
und durch gütige liebreiche Vorstellung auff den rechten Weg
bringen kan, ihm aber dabey Freyheit lasse, zu thun, was ihm
am zuträglichsten scheinet: Jm übrigen aber kan man wie-
der Willen keinen zur Religion bringen und solche durch Waf-
fen und Straffen auspressen: Denn nach dem natürlichen
Recht ist es billig, daß ein Mensch den andern nützet; Jhn
aber zu beleidigen und zu schaden, ist eine Ubelthat.

Folgende Worte unsers Juristen sind nicht weniger merck-
würdig c): Es kommt aber doch einem Weisen zu, GOttes
Anordnungen, den Gottes-Dienst, die
ceremonien zu schützen.
Jch bin es nicht in Abrede, sondern gestehe es, daß wenn al-

les
& benigntiate amicae suasionis reuocare in viam possit, relicta illi
libertate faciendi, quod ex ejus vsu sit: caeterum, inuito exprime-
re religionem armis poenisque nequeat: quia hominem homini
prodesse fas est naturae lege; officere atque nocere flagitium est.
c) Noch ein ander
raisonnement
desselben.
Cit. l. pag. 792. At enim sapientis est, Dei instituta, sacra, cere-
monias tueri. Non nego, imo fateor, si justa, vera & pia sint,
serio & summis opibus defendi oportere; meritoque haberi Deo
similem, per quem Dei majestas, exemplo optimo vindicatur.
Tantum quaerimus defensionis genus: nec minus de eo quam de
religione ambigimus. Qui enim tibi placet sacrorum defensor,
miles aut carnifex, mihi ineptus, injustus, turpis videtur. Ac si
licebit, quod res est, dicere: periit fides religionis, si, vt vera pute-
tur, poena facit. Abite igitur arma, abstinete rapinae, quiescite
verbera, eculei, ignes. Alia paranda defensio est. Non egemus
saeuitia nec scelere. Ratione, sapientia, intellectu firmatur reli-
gio, quae vera est. Nisi quis potest credere atque intelligere quic-
quid ei imperatur; si de eo persuasus non sit. At inspicite intel-
lectum, explorate animi rationisque vim ac proprietatem: sum-
ma huc redit, vt non sit humani arbitrii. Tantum patitur, se
doctrina duci & consilio regi; conuictusque assensum necessariae
praebet demonstrationi. Extorqueri ne tota quidem credulitatis
officina potest.

a) cit.

II. Abth. II. Cap. Wenn und wie offt
daß in goͤttlichen Dingen ein Menſch von dem andern frey
iſt, und einer den andern, wenn er irret, freundlich erinnern,
und durch guͤtige liebreiche Vorſtellung auff den rechten Weg
bringen kan, ihm aber dabey Freyheit laſſe, zu thun, was ihm
am zutraͤglichſten ſcheinet: Jm uͤbrigen aber kan man wie-
der Willen keinen zur Religion bringen und ſolche durch Waf-
fen und Straffen auspreſſen: Denn nach dem natuͤrlichen
Recht iſt es billig, daß ein Menſch den andern nuͤtzet; Jhn
aber zu beleidigen und zu ſchaden, iſt eine Ubelthat.

Folgende Worte unſers Juriſten ſind nicht weniger merck-
wuͤrdig c): Es kommt aber doch einem Weiſen zu, GOttes
Anordnungen, den Gottes-Dienſt, die
ceremonien zu ſchuͤtzen.
Jch bin es nicht in Abrede, ſondern geſtehe es, daß wenn al-

les
& benigntiate amicæ ſuaſionis reuocare in viam posſit, relicta illi
libertate faciendi, quod ex ejus vſu ſit: cæterum, inuito exprime-
re religionem armis pœnisque nequeat: quia hominem homini
prodeſſe fas eſt naturæ lege; officere atque nocere flagitium eſt.
c) Noch ein ander
raiſonnement
deſſelben.
Cit. l. pag. 792. At enim ſapientis eſt, Dei inſtituta, ſacra, cere-
monias tueri. Non nego, imo fateor, ſi juſta, vera & pia ſint,
ſerio & ſummis opibus defendi oportere; meritoque haberi Deo
ſimilem, per quem Dei majeſtas, exemplo optimo vindicatur.
Tantum quærimus defenſionis genus: nec minus de eo quam de
religione ambigimus. Qui enim tibi placet ſacrorum defenſor,
miles aut carnifex, mihi ineptus, injuſtus, turpis videtur. Ac ſi
licebit, quod res eſt, dicere: periit fides religionis, ſi, vt vera pute-
tur, pœna facit. Abite igitur arma, abſtinete rapinæ, quieſcite
verbera, eculei, ignes. Alia paranda defenſio eſt. Non egemus
ſaeuitia nec ſcelere. Ratione, ſapientia, intellectu firmatur reli-
gio, quæ vera eſt. Niſi quis poteſt credere atque intelligere quic-
quid ei imperatur; ſi de eo perſuaſus non ſit. At inſpicite intel-
lectum, explorate animi rationisque vim ac proprietatem: ſum-
ma huc redit, vt non ſit humani arbitrii. Tantum patitur, ſe
doctrina duci & conſilio regi; conuictusque aſſenſum neceſſariæ
præbet demonſtrationi. Extorqueri ne tota quidem credulitatis
officina poteſt.

a) cit.
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <p><pb facs="#f0237" n="218"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b"><hi rendition="#aq">II.</hi> Abth. <hi rendition="#aq">II.</hi> Cap. Wenn und wie offt</hi></fw><lb/><hi rendition="#fr">daß in go&#x0364;ttlichen Dingen ein Men&#x017F;ch von dem andern frey<lb/>
i&#x017F;t, und einer den andern, wenn er irret, freundlich erinnern,<lb/>
und durch gu&#x0364;tige liebreiche Vor&#x017F;tellung auff den rechten Weg<lb/>
bringen kan, ihm aber dabey Freyheit la&#x017F;&#x017F;e, zu thun, was ihm<lb/>
am zutra&#x0364;glich&#x017F;ten &#x017F;cheinet: Jm u&#x0364;brigen aber kan man wie-<lb/>
der Willen keinen zur Religion bringen und &#x017F;olche durch Waf-<lb/>
fen und Straffen auspre&#x017F;&#x017F;en: Denn nach dem natu&#x0364;rlichen<lb/>
Recht i&#x017F;t es billig, daß ein Men&#x017F;ch den andern nu&#x0364;tzet; Jhn<lb/>
aber zu beleidigen und zu &#x017F;chaden, i&#x017F;t eine Ubelthat.</hi><lb/>
Folgende Worte un&#x017F;ers <hi rendition="#aq">Juri&#x017F;t</hi>en &#x017F;ind nicht weniger merck-<lb/>
wu&#x0364;rdig <note place="foot" n="c)"><note place="left">Noch ein ander<lb/><hi rendition="#aq">rai&#x017F;onnement</hi><lb/>
de&#x017F;&#x017F;elben.</note><hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">Cit. l. pag. 792.</hi> At enim &#x017F;apientis e&#x017F;t, Dei in&#x017F;tituta, &#x017F;acra, cere-<lb/>
monias tueri. Non nego, imo fateor, &#x017F;i ju&#x017F;ta, vera &amp; pia &#x017F;int,<lb/>
&#x017F;erio &amp; &#x017F;ummis opibus defendi oportere; meritoque haberi Deo<lb/>
&#x017F;imilem, per quem Dei maje&#x017F;tas, exemplo optimo vindicatur.<lb/>
Tantum quærimus defen&#x017F;ionis genus: nec minus de eo quam de<lb/>
religione ambigimus. Qui enim tibi placet &#x017F;acrorum defen&#x017F;or,<lb/>
miles aut carnifex, mihi ineptus, inju&#x017F;tus, turpis videtur. Ac &#x017F;i<lb/>
licebit, quod res e&#x017F;t, dicere: periit fides religionis, &#x017F;i, vt vera pute-<lb/>
tur, p&#x0153;na facit. Abite igitur arma, ab&#x017F;tinete rapinæ, quie&#x017F;cite<lb/>
verbera, eculei, ignes. Alia paranda defen&#x017F;io e&#x017F;t. Non egemus<lb/>
&#x017F;aeuitia nec &#x017F;celere. Ratione, &#x017F;apientia, intellectu firmatur reli-<lb/>
gio, quæ vera e&#x017F;t. Ni&#x017F;i quis pote&#x017F;t credere atque intelligere quic-<lb/>
quid ei imperatur; &#x017F;i de eo per&#x017F;ua&#x017F;us non &#x017F;it. At in&#x017F;picite intel-<lb/>
lectum, explorate animi rationisque vim ac proprietatem: &#x017F;um-<lb/>
ma huc redit, vt non &#x017F;it humani arbitrii. Tantum patitur, &#x017F;e<lb/>
doctrina duci &amp; con&#x017F;ilio regi; conuictusque a&#x017F;&#x017F;en&#x017F;um nece&#x017F;&#x017F;ariæ<lb/>
præbet demon&#x017F;trationi. Extorqueri ne tota quidem credulitatis<lb/>
officina pote&#x017F;t.</hi><lb/>
<fw place="bottom" type="catch"><hi rendition="#aq">a) <hi rendition="#i">cit.</hi></hi></fw></note>: <hi rendition="#fr">Es kommt aber doch einem Wei&#x017F;en zu, GOttes<lb/>
Anordnungen, den Gottes-Dien&#x017F;t, die</hi> <hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">ceremoni</hi></hi><hi rendition="#fr">en zu &#x017F;chu&#x0364;tzen.<lb/>
Jch bin es nicht in Abrede, &#x017F;ondern ge&#x017F;tehe es, daß wenn al-</hi><lb/>
<fw place="bottom" type="catch"><hi rendition="#fr">les</hi></fw><lb/><note xml:id="h19" prev="#h18" place="foot" n="(b)"><hi rendition="#aq">&amp; benigntiate amicæ &#x017F;ua&#x017F;ionis reuocare in viam pos&#x017F;it, relicta illi<lb/>
libertate faciendi, quod ex ejus v&#x017F;u &#x017F;it: cæterum, inuito exprime-<lb/>
re religionem armis p&#x0153;nisque nequeat: quia hominem homini<lb/>
prode&#x017F;&#x017F;e fas e&#x017F;t naturæ lege; officere atque nocere flagitium e&#x017F;t.</hi></note><lb/></p>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[218/0237] II. Abth. II. Cap. Wenn und wie offt daß in goͤttlichen Dingen ein Menſch von dem andern frey iſt, und einer den andern, wenn er irret, freundlich erinnern, und durch guͤtige liebreiche Vorſtellung auff den rechten Weg bringen kan, ihm aber dabey Freyheit laſſe, zu thun, was ihm am zutraͤglichſten ſcheinet: Jm uͤbrigen aber kan man wie- der Willen keinen zur Religion bringen und ſolche durch Waf- fen und Straffen auspreſſen: Denn nach dem natuͤrlichen Recht iſt es billig, daß ein Menſch den andern nuͤtzet; Jhn aber zu beleidigen und zu ſchaden, iſt eine Ubelthat. Folgende Worte unſers Juriſten ſind nicht weniger merck- wuͤrdig c): Es kommt aber doch einem Weiſen zu, GOttes Anordnungen, den Gottes-Dienſt, die ceremonien zu ſchuͤtzen. Jch bin es nicht in Abrede, ſondern geſtehe es, daß wenn al- les (b) c) Cit. l. pag. 792. At enim ſapientis eſt, Dei inſtituta, ſacra, cere- monias tueri. Non nego, imo fateor, ſi juſta, vera & pia ſint, ſerio & ſummis opibus defendi oportere; meritoque haberi Deo ſimilem, per quem Dei majeſtas, exemplo optimo vindicatur. Tantum quærimus defenſionis genus: nec minus de eo quam de religione ambigimus. Qui enim tibi placet ſacrorum defenſor, miles aut carnifex, mihi ineptus, injuſtus, turpis videtur. Ac ſi licebit, quod res eſt, dicere: periit fides religionis, ſi, vt vera pute- tur, pœna facit. Abite igitur arma, abſtinete rapinæ, quieſcite verbera, eculei, ignes. Alia paranda defenſio eſt. Non egemus ſaeuitia nec ſcelere. Ratione, ſapientia, intellectu firmatur reli- gio, quæ vera eſt. Niſi quis poteſt credere atque intelligere quic- quid ei imperatur; ſi de eo perſuaſus non ſit. At inſpicite intel- lectum, explorate animi rationisque vim ac proprietatem: ſum- ma huc redit, vt non ſit humani arbitrii. Tantum patitur, ſe doctrina duci & conſilio regi; conuictusque aſſenſum neceſſariæ præbet demonſtrationi. Extorqueri ne tota quidem credulitatis officina poteſt. a) cit. (b) & benigntiate amicæ ſuaſionis reuocare in viam posſit, relicta illi libertate faciendi, quod ex ejus vſu ſit: cæterum, inuito exprime- re religionem armis pœnisque nequeat: quia hominem homini prodeſſe fas eſt naturæ lege; officere atque nocere flagitium eſt.

Suche im Werk

Hilfe

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)
TCF (tokenisiert, serialisiert, lemmatisiert, normalisiert)
XML (TEI P5 inkl. att.linguistic)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Voyant Tools ?

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/pertsch_recht_1721
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/pertsch_recht_1721/237
Zitationshilfe: Pertsch, Johann Georg: Das Recht Der Beicht-Stühle. Halle, 1721, S. 218. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/pertsch_recht_1721/237>, abgerufen am 25.04.2024.