Dokumentansicht: M326-G1.xml [XML, CMDI, OAI_DC]

Metadaten

Texttitel (Kurzbezeichnung)Passional (A)
Textkürzel in ReM (und in der Mittelhochdeutschen Grammatik)Pass
Textkürzel im Mittelhochdeutschen WörterbuchPass
Textsorte, spezifischReligion, Poesie
TextsorteHeiligenlegenden
Textart (P = Prosatext, U = Urkunde, V = Verstext)V
Primäre Referenz (Edition, Handschrift)Edition
Sekundäre Referenz (Edition, Handschrift)Handschrift
AufbewahrungsortBerlin, Staatsbibl.
Signaturmgf 778
Link zum Handschriftencensushttp://www.handschriftencensus.de/1811
Überlieferungstyp (Handschrift, Rolle, Inschrift)Handschrift
Blattangabe248 Blätter
Ausschnittvv. 1,1-19,103 (Bl. 76va,9-91ra,27) [Marienlegenden]
Sprachstufe (in ReM steht “mhd”)mhd
sprachlicher Großraum, weit (oberdeutsch, mitteldeutsch, niederdeutsch)mitteldeutsch
sprachlicher Großraum, enger (z.B. ostoberdeutsch, westmitteldeutsch)ostmitteldeutsch
Sprachlandschaft/Dialekt (z.B. nordbairisch, schwäbisch, hessisch)-
Lokalisierung/Schreibort-
Zeit (Jahrhundert(hälfte)) (z.B. 12,2 = 12. Jh., 2. Hälfte)14,1
Bemerkungen zum Überlieferungsträger-
Zeit (genauere Datierung)13,E
Lokalisierung (Entstehungsort) des TextesDeutschordensstaat?
Autor des Textes-
Sprache des Autorsostmitteldeutsch
Übersetzungsvorlage-
Edition (Standardedition, auf die sich ggf. die primäre oder sekundäre Referenz bezieht)Hans-Georg Richert (Hg.), Marienlegenden aus dem Alten Passional (Altdeutsche Textbibliothek 64), Tübingen 1965.
Korpuszugehörigkeit (ReM I, ReM II, MiGraKo)MiGraKo
Bemerkungen zur Texterfassung/Transkription-
Bemerkungen zur Annotation-
Digitalisierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Elfriede Döring (Bonn)
Kollationierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Martina Lennertz, Laila Cuno-Janßen, Christine Hentschel, Kathrin Chlench (Bonn)
Präeditiert durch: Name(n) (Arbeitsstelle)Laila Cuno-Janßen (Bonn)
Annotierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Frank Ringeler (Bonn)
Abschlusskorrektur durch: Name(n) (Arbeitsstelle)Marika Fußer, Tobias A. Kemper (Bonn)

Dokumenttext

ZeileTranskription (Unicode)Transliteration
[1a,1]
[1a,2]
[1a,3]
[1a,4]
[1a,5]
[1a,6]
[1a,7]
[1a,8]
[1a,9]
[1a,10]
[1a,11]
[1a,12]
[1a,13]
[1a,14]
[1a,15]
[1a,16]
[1a,17]
[1a,18]
[1a,19]
[1a,20]
[1a,21]
[1a,22]
[1a,23]
[1a,24]
[1a,25]
[1a,26]
[1a,27]
[1a,28]
[1a,29]
[1a,30]
[1a,31]
[1a,32]
[1a,33]
[1a,34]
[1a,35]
[1a,36]
[1a,37]
[1a,38]
[1a,39]
[1a,40]
[1a,41]
[1a,42]
[1a,43]
[1a,44]
[1a,45]
[1a,46]
[1a,47]
[1a,48]
[1a,49]
[1a,50]
[1a,51]
[1a,52]
[1a,53]
[1a,54]
[1a,55]
[1a,56]
[1a,57]
[1a,58]
[1a,59]
[1a,60]
[1a,61]
[1a,62]
[1a,63]
[1a,64]
[1a,65]
[1a,66]
[1a,67]
[1a,68]
[1a,69]
[1a,70]
[1a,71]
[1a,72]
[1a,73]
[1a,74]
[1a,75]
[1a,76]
[1a,77]
[1a,78]
[1a,79]
[1a,80]
[1a,81]
[1a,82]
[1a,83]
[1a,84]
[1a,85]
[1a,86]
[1a,87]
[1a,88]
[1a,89]
[1a,90]
[1a,91]
[1a,92]
[1a,93]
[1a,94]
[1a,95]
[1a,96]
[1a,97]
[1a,98]
[1a,99]
[1a,100]
[1a,101]
[1a,102]
[1a,103]
[1a,104]
[1a,105]
[1a,106]
[1a,107]
[1a,108]
[2a,1]
[2a,2]
[2a,3]
[2a,4]
[2a,5]
[2a,6]
[2a,7]
[2a,8]
[2a,9]
[2a,10]
[2a,11]
[2a,12]
[2a,13]
[2a,14]
[2a,15]
[2a,16]
[2a,17]
[2a,18]
[2a,19]
[2a,20]
[2a,21]
[2a,22]
[2a,23]
[2a,24]
[2a,25]
[2a,26]
[2a,27]
[2a,28]
[2a,29]
[2a,30]
[2a,31]
[2a,32]
[2a,33]
[2a,34]
[2a,35]
[2a,36]
[2a,37]
[2a,38]
[2a,39]
[2a,40]
[2a,41]
[2a,42]
[2a,43]
[2a,44]
[2a,45]
[2a,46]
[2a,47]
[2a,48]
[2a,49]
[2a,50]
[2a,51]
[2a,52]
[2a,53]
[2a,54]
[2a,55]
[2a,56]
[2a,57]
[2a,58]
[2a,59]
[2a,60]
[2a,61]
[2a,62]
[2a,63]
[2a,64]
[2a,65]
[2a,66]
[2a,67]
[2a,68]
[2a,69]
[2a,70]
[2a,71]
[2a,72]
[2a,73]
[2a,74]
[2a,75]
[2a,76]
[2a,77]
[2a,78]
[2a,79]
[2a,80]
[2a,81]
[2a,82]
[2a,83]
[2a,84]
[2a,85]
[2a,86]
[2a,87]
[2a,88]
[2a,89]
[2a,90]
[2a,91]
[2a,92]
[2a,93]
[2a,94]
[2a,95]
[2a,96]
[2a,97]
[2a,98]
[2a,99]
[2a,100]
[2a,101]
[2a,102]
[2a,103]
[2a,104]
[2a,105]
[2a,106]
[2a,107]
[2a,108]
[2a,109]
[2a,110]
[2a,111]
[2a,112]
[2a,113]
[2a,114]
[2a,115]
[2a,116]
[2a,117]
[2a,118]
[2a,119]
[2a,120]
[2a,121]
[2a,122]
[2a,123]
[2a,124]
[2a,125]
[2a,126]
[2a,127]
[2a,128]
[2a,129]
[2a,130]
[2a,131]
[2a,132]
[2a,133]
[2a,134]
[2a,135]
[2a,136]
[2a,137]
[2a,138]
[2a,139]
[2a,140]
[2a,141]
[2a,142]
[2a,143]
[2a,144]
[2a,145]
[2a,146]
[2a,147]
[2a,148]
[2a,149]
[2a,150]
[2a,151]
[2a,152]
[2a,153]
[2a,154]
[2a,155]
[2a,156]
[2a,157]
[2a,158]
[2a,159]
[2a,160]
[2a,161]
[2a,162]
[2a,163]
[2a,164]
[2a,165]
[2a,166]
[2a,167]
[2a,168]
[2a,169]
[2a,170]
[2a,171]
[2a,172]
[2a,173]
[2a,174]
[2a,175]
[2a,176]
[2a,177]
[2a,178]
[2a,179]
[2a,180]
[2a,181]
[2a,182]
[2a,183]
[2a,184]
[2a,185]
[2a,186]
[2a,187]
[2a,188]
[2a,189]
[2a,190]
[2a,191]
[2a,192]
[2a,193]
[2a,194]
[2a,195]
[2a,196]
[2a,197]
[2a,198]
[2a,199]
[2a,200]
[2a,201]
[2a,202]
[2a,203]
[2a,204]
[2a,205]
[2a,206]
[2a,207]
[2a,208]
[2a,209]
[2a,210]
[2a,211]
[2a,212]
[2a,213]
[2a,214]
[2a,215]
[2a,216]
[2a,217]
[2a,218]
[2a,219]
[2a,220]
[2a,221]
[2a,222]
[2a,223]
[2a,224]
[2a,225]
[2a,226]
[2a,227]
[2a,228]
[2a,229]
[2a,230]
[2a,231]
[2a,232]
[2a,233]
[2a,234]
[2a,235]
[2a,236]
[2a,237]
[2a,238]
[2a,239]
[2a,240]
[2a,241]
[2a,242]
[3a,1]
[3a,2]
[3a,3]
[3a,4]
[3a,5]
[3a,6]
[3a,7]
[3a,8]
[3a,9]
[3a,10]
[3a,11]
[3a,12]
[3a,13]
[3a,14]
[3a,15]
[3a,16]
[3a,17]
[3a,18]
[3a,19]
[3a,20]
[3a,21]
[3a,22]
[3a,23]
[3a,24]
[3a,25]
[3a,26]
[3a,27]
[3a,28]
[3a,29]
[3a,30]
[3a,31]
[3a,32]
[3a,33]
[3a,34]
[3a,35]
[3a,36]
[3a,37]
[3a,38]
[3a,39]
[3a,40]
[3a,41]
[3a,42]
[3a,43]
[3a,44]
[3a,45]
[3a,46]
[3a,47]
[3a,48]
[3a,49]
[3a,50]
[3a,51]
[3a,52]
[3a,53]
[3a,54]
[3a,55]
[3a,56]
[3a,57]
[3a,58]
[3a,59]
[3a,60]
[3a,61]
[3a,62]
[3a,63]
[3a,64]
[3a,65]
[3a,66]
[3a,67]
[3a,68]
[3a,69]
[3a,70]
[3a,71]
[3a,72]
[3a,73]
[3a,74]
[3a,75]
[3a,76]
[3a,77]
[3a,78]
[3a,79]
[3a,80]
[3a,81]
[3a,82]
[3a,83]
[3a,84]
[3a,85]
[3a,86]
[3a,87]
[3a,88]
[3a,89]
[3a,90]
[3a,91]
[3a,92]
[3a,93]
[3a,94]
[3a,95]
[3a,96]
[3a,97]
[3a,98]
[3a,99]
[3a,100]
[3a,101]
[3a,102]
[3a,103]
[3a,104]
[3a,105]
[3a,106]
[3a,107]
[3a,108]
[3a,109]
[3a,110]
[3a,111]
[3a,112]
[3a,113]
[3a,114]
[3a,115]
[3a,116]
[3a,117]
[3a,118]
[3a,119]
[3a,120]
[3a,121]
[3a,122]
[3a,123]
[3a,124]
[3a,125]
[3a,126]
[3a,127]
[3a,128]
[3a,129]
[3a,130]
[3a,131]
[3a,132]
[3a,133]
[3a,134]
[3a,135]
[3a,136]
[3a,137]
[3a,138]
[3a,139]
[3a,140]
[3a,141]
[3a,142]
[3a,143]
[3a,144]
[3a,145]
[3a,146]
[3a,147]
[3a,148]
[3a,149]
[3a,150]
[3a,151]
[3a,152]
[3a,153]
[3a,154]
[3a,155]
[3a,156]
[3a,157]
[3a,158]
[3a,159]
[3a,160]
[3a,161]
[3a,162]
[3a,163]
[3a,164]
[3a,165]
[3a,166]
[3a,167]
[3a,168]
[3a,169]
[3a,170]
[3a,171]
[3a,172]
[3a,173]
[3a,174]
[3a,175]
[3a,176]
[3a,177]
[3a,178]
[3a,179]
[3a,180]
[3a,181]
[3a,182]
[3a,183]
[3a,184]
[3a,185]
[3a,186]
[3a,187]
[3a,188]
[3a,189]
[3a,190]
[3a,191]
[3a,192]
[3a,193]
[3a,194]
[3a,195]
[3a,196]
[3a,197]
[3a,198]
[3a,199]
[3a,200]
[3a,201]
[3a,202]
[3a,203]
[3a,204]
[3a,205]
[3a,206]
[3a,207]
[3a,208]
[3a,209]
[3a,210]
[3a,211]
[3a,212]
[3a,213]
[3a,214]
[3a,215]
[3a,216]
[3a,217]
[3a,218]
[3a,219]
[3a,220]
[3a,221]
[3a,222]
[3a,223]
[3a,224]
[3a,225]
[3a,226]
[3a,227]
[3a,228]
[3a,229]
[3a,230]
[3a,231]
[3a,232]
[3a,233]
[3a,234]
[3a,235]
[3a,236]
[3a,237]
[3a,238]
[3a,239]
[3a,240]
[3a,241]
[3a,242]
[3a,243]
[3a,244]
[3a,245]
[3a,246]
[3a,247]
[3a,248]
[3a,249]
[3a,250]
[3a,251]
[3a,252]
[3a,253]
[3a,254]
[3a,255]
[3a,256]
[3a,257]
[3a,258]
[3a,259]
[3a,260]
[3a,261]
[3a,262]
[3a,263]
[3a,264]
[3a,265]
[3a,266]
[3a,267]
[3a,268]
[3a,269]
[3a,270]
[3a,271]
[3a,272]
[3a,273]
[3a,274]
[3a,275]
[3a,276]
[3a,277]
[3a,278]
[3a,279]
[3a,280]
[3a,281]
[3a,282]
[3a,283]
[3a,284]
[3a,285]
[3a,286]
[4a,1]
[4a,2]
[4a,3]
[4a,4]
[4a,5]
[4a,6]
[4a,7]
[4a,8]
[4a,9]
[4a,10]
[4a,11]
[4a,12]
[4a,13]
[4a,14]
[4a,15]
[4a,16]
[4a,17]
[4a,18]
[4a,19]
[4a,20]
[4a,21]
[4a,22]
[4a,23]
[4a,24]
[4a,25]
[4a,26]
[4a,27]
[4a,28]
[4a,29]
[4a,30]
[4a,31]
[4a,32]
[4a,33]
[4a,34]
[4a,35]
[4a,36]
[4a,37]
[4a,38]
[4a,39]
[4a,40]
[4a,41]
[4a,42]
[4a,43]
[4a,44]
[4a,45]
[4a,46]
[4a,47]
[4a,48]
[4a,49]
[4a,50]
[4a,51]
[4a,52]
[4a,53]
[4a,54]
[4a,55]
[4a,56]
[4a,57]
[4a,58]
[4a,59]
[4a,60]
[4a,61]
[4a,62]
[4a,63]
[4a,64]
[4a,65]
[4a,66]
[4a,67]
[4a,68]
[4a,69]
[4a,70]
[4a,71]
[4a,72]
[4a,73]
[4a,74]
[4a,75]
[4a,76]
[4a,77]
[4a,78]
[4a,79]
[4a,80]
[4a,81]
[4a,82]
[4a,83]
[4a,84]
[4a,85]
[4a,86]
[4a,87]
[4a,88]
[4a,89]
[4a,90]
[5a,1]
[5a,2]
[5a,3]
[5a,4]
[5a,5]
[5a,6]
[5a,7]
[5a,8]
[5a,9]
[5a,10]
[5a,11]
[5a,12]
[5a,13]
[5a,14]
[5a,15]
[5a,16]
[5a,17]
[5a,18]
[5a,19]
[5a,20]
[5a,21]
[5a,22]
[5a,23]
[5a,24]
[5a,25]
[5a,26]
[5a,27]
[5a,28]
[5a,29]
[5a,30]
[5a,31]
[5a,32]
[5a,33]
[5a,34]
[5a,35]
[5a,36]
[5a,37]
[5a,38]
[5a,39]
[5a,40]
[5a,41]
[5a,42]
[5a,43]
[5a,44]
[5a,45]
[5a,46]
[5a,47]
[5a,48]
[5a,49]
[5a,50]
[5a,51]
[5a,52]
[5a,53]
[5a,54]
[5a,55]
[5a,56]
[5a,57]
[5a,58]
[5a,59]
[5a,60]
[5a,61]
[5a,62]
[5a,63]
[5a,64]
[5a,65]
[5a,66]
[5a,67]
[5a,68]
[5a,69]
[5a,70]
[5a,71]
[5a,72]
[5a,73]
[5a,74]
[5a,75]
[5a,76]
[5a,77]
[5a,78]
[5a,79]
[5a,80]
[5a,81]
[5a,82]
[5a,83]
[5a,84]
[5a,85]
[5a,86]
[5a,87]
[5a,88]
[5a,89]
[5a,90]
[5a,91]
[5a,92]
[5a,93]
[5a,94]
[5a,95]
[5a,96]
[5a,97]
[5a,98]
[5a,99]
[5a,100]
[5a,101]
[5a,102]
[5a,103]
[5a,104]
[5a,105]
[5a,106]
[5a,107]
[5a,108]
[5a,109]
[5a,110]
[5a,111]
[5a,112]
[5a,113]
[5a,114]
[5a,115]
[5a,116]
[5a,117]
[5a,118]
[5a,119]
[5a,120]
[5a,121]
[5a,122]
[5a,123]
[5a,124]
[5a,125]
[5a,126]
[5a,127]
[5a,128]
[5a,129]
[5a,130]
[5a,131]
[5a,132]
[6a,1]
[6a,2]
[6a,3]
[6a,4]
[6a,5]
[6a,6]
[6a,7]
[6a,8]
[6a,9]
[6a,10]
[6a,11]
[6a,12]
[6a,13]
[6a,14]
[6a,15]
[6a,16]
[6a,17]
[6a,18]
[6a,19]
[6a,20]
[6a,21]
[6a,22]
[6a,23]
[6a,24]
[6a,25]
[6a,26]
[6a,27]
[6a,28]
[6a,29]
[6a,30]
[6a,31]
[6a,32]
[6a,33]
[6a,34]
[6a,35]
[6a,36]
[6a,37]
[6a,38]
[6a,39]
[6a,40]
[6a,41]
[6a,42]
[6a,43]
[6a,44]
[6a,45]
[6a,46]
[6a,47]
[6a,48]
[6a,49]
[6a,50]
[6a,51]
[6a,52]
[6a,53]
[6a,54]
[6a,55]
[6a,56]
[6a,57]
[6a,58]
[6a,59]
[6a,60]
[6a,61]
[6a,62]
[6a,63]
[6a,64]
[6a,65]
[6a,66]
[6a,67]
[6a,68]
[6a,69]
[6a,70]
[6a,71]
[6a,72]
[6a,73]
[6a,74]
[6a,75]
[6a,76]
[6a,77]
[6a,78]
[6a,79]
[6a,80]
[6a,81]
[6a,82]
[6a,83]
[6a,84]
[6a,85]
[6a,86]
[6a,87]
[6a,88]
[6a,89]
[6a,90]
[6a,91]
[6a,92]
[6a,93]
[6a,94]
[6a,95]
[6a,96]
[6a,97]
[6a,98]
[7a,1]
[7a,2]
[7a,3]
[7a,4]
[7a,5]
[7a,6]
[7a,7]
[7a,8]
[7a,9]
[7a,10]
[7a,11]
[7a,12]
[7a,13]
[7a,14]
[7a,15]
[7a,16]
[7a,17]
[7a,18]
[7a,19]
[7a,20]
[7a,21]
[7a,22]
[7a,23]
[7a,24]
[7a,25]
[7a,26]
[7a,27]
[7a,28]
[7a,29]
[7a,30]
[7a,31]
[7a,32]
[7a,33]
[7a,34]
[7a,35]
[7a,36]
[7a,37]
[7a,38]
[7a,39]
[7a,40]
[7a,41]
[7a,42]
[7a,43]
[7a,44]
[7a,45]
[7a,46]
[7a,47]
[7a,48]
[7a,49]
[7a,50]
[7a,51]
[7a,52]
[7a,53]
[7a,54]
[7a,55]
[7a,56]
[7a,57]
[7a,58]
[7a,59]
[7a,60]
[7a,61]
[7a,62]
[7a,63]
[7a,64]
[7a,65]
[7a,66]
[7a,67]
[7a,68]
[7a,69]
[7a,70]
[7a,71]
[7a,72]
[7a,73]
[7a,74]
[7a,75]
[7a,76]
[7a,77]
[7a,78]
[7a,79]
[7a,80]
[7a,81]
[7a,82]
[7a,83]
[7a,84]
[7a,85]
[7a,86]
[7a,87]
[7a,88]
[8a,1]
[8a,2]
[8a,3]
[8a,4]
[8a,5]
[8a,6]
[8a,7]
[8a,8]
[8a,9]
[8a,10]
[8a,11]
[8a,12]
[8a,13]
[8a,14]
[8a,15]
[8a,16]
[8a,17]
[8a,18]
[8a,19]
[8a,20]
[8a,21]
[8a,22]
[8a,23]
[8a,24]
[8a,25]
[8a,26]
[8a,27]
[8a,28]
[8a,29]
[8a,30]
[8a,31]
[8a,32]
[8a,33]
[8a,34]
[8a,35]
[8a,36]
[8a,37]
[8a,38]
[8a,39]
[8a,40]
[8a,41]
[8a,42]
[8a,43]
[8a,44]
[8a,45]
[8a,46]
[8a,47]
[8a,48]
[8a,49]
[8a,50]
[8a,51]
[8a,52]
[8a,53]
[8a,54]
[8a,55]
[8a,56]
[8a,57]
[8a,58]
[8a,59]
[8a,60]
[8a,61]
[8a,62]
[8a,63]
[8a,64]
[8a,65]
[8a,66]
[8a,67]
[8a,68]
[8a,69]
[8a,70]
[8a,71]
[8a,72]
[8a,73]
[8a,74]
[8a,75]
[8a,76]
[8a,77]
[8a,78]
[8a,79]
[8a,80]
[8a,81]
[8a,82]
[8a,83]
[8a,84]
[8a,85]
[8a,86]
[8a,87]
[8a,88]
[8a,89]
[8a,90]
[9a,1]
[9a,2]
[9a,3]
[9a,4]
[9a,5]
[9a,6]
[9a,7]
[9a,8]
[9a,9]
[9a,10]
[9a,11]
[9a,12]
[9a,13]
[9a,14]
[9a,15]
[9a,16]
[9a,17]
[9a,18]
[9a,19]
[9a,20]
[9a,21]
[9a,22]
[9a,23]
[9a,24]
[9a,25]
[9a,26]
[9a,27]
[9a,28]
[9a,29]
[9a,30]
[9a,31]
[9a,32]
[9a,33]
[9a,34]
[9a,35]
[9a,36]
[9a,37]
[9a,38]
[9a,39]
[9a,40]
[9a,41]
[9a,42]
[9a,43]
[9a,44]
[9a,45]
[9a,46]
[9a,47]
[9a,48]
[9a,49]
[9a,50]
[9a,51]
[9a,52]
[9a,53]
[9a,54]
[9a,55]
[9a,56]
[9a,57]
[9a,58]
[9a,59]
[9a,60]
[9a,61]
[9a,62]
[9a,63]
[9a,64]
[9a,65]
[9a,66]
[9a,67]
[9a,68]
[9a,69]
[9a,70]
[9a,71]
[9a,72]
[9a,73]
[9a,74]
[9a,75]
[9a,76]
[9a,77]
[9a,78]
[9a,79]
[9a,80]
[9a,81]
[9a,82]
[9a,83]
[9a,84]
[9a,85]
[9a,86]
[9a,87]
[9a,88]
[9a,89]
[9a,90]
[9a,91]
[9a,92]
[9a,93]
[9a,94]
[9a,95]
[9a,96]
[9a,97]
[9a,98]
[10a,1]
[10a,2]
[10a,3]
[10a,4]
[10a,5]
[10a,6]
[10a,7]
[10a,8]
[10a,9]
[10a,10]
[10a,11]
[10a,12]
[10a,13]
[10a,14]
[10a,15]
[10a,16]
[10a,17]
[10a,18]
[10a,19]
[10a,20]
[10a,21]
[10a,22]
[10a,23]
[10a,24]
[10a,25]
[10a,26]
[10a,27]
[10a,28]
[10a,29]
[10a,30]
[10a,31]
[10a,32]
[10a,33]
[10a,34]
[10a,35]
[10a,36]
[10a,37]
[10a,38]
[10a,39]
[10a,40]
[10a,41]
[10a,42]
[10a,43]
[10a,44]
[10a,45]
[10a,46]
[10a,47]
[10a,48]
[10a,49]
[10a,50]
[10a,51]
[10a,52]
[10a,53]
[10a,54]
[10a,55]
[10a,56]
[10a,57]
[10a,58]
[10a,59]
[10a,60]
[10a,61]
[10a,62]
[10a,63]
[10a,64]
[10a,65]
[10a,66]
[10a,67]
[10a,68]
[10a,69]
[10a,70]
[10a,71]
[10a,72]
[10a,73]
[10a,74]
[10a,75]
[10a,76]
[10a,77]
[10a,78]
[10a,79]
[10a,80]
[10a,81]
[10a,82]
[10a,83]
[10a,84]
[10a,85]
[10a,86]
[10a,87]
[10a,88]
[10a,89]
[10a,90]
[10a,91]
[10a,92]
[10a,93]
[10a,94]
[10a,95]
[10a,96]
[10a,97]
[10a,98]
[10a,99]
[10a,100]
[10a,101]
[10a,102]
[10a,103]
[10a,104]
[10a,105]
[10a,106]
[10a,107]
[10a,108]
[10a,109]
[10a,110]
[10a,111]
[10a,112]
[10a,113]
[10a,114]
[10a,115]
[10a,116]
[10a,117]
[10a,118]
[10a,119]
[10a,120]
[10a,121]
[10a,122]
[10a,123]
[10a,124]
[10a,125]
[10a,126]
[10a,127]
[10a,128]
[10a,129]
[10a,130]
[10a,131]
[10a,132]
[10a,133]
[10a,134]
[10a,135]
[10a,136]
[10a,137]
[10a,138]
[10a,139]
[10a,140]
[10a,141]
[10a,142]
[10a,143]
[10a,144]
[10a,145]
[10a,146]
[10a,147]
[10a,148]
[10a,149]
[10a,150]
[10a,151]
[10a,152]
[10a,153]
[10a,154]
[10a,155]
[10a,156]
[10a,157]
[10a,158]
[10a,159]
[10a,160]
[10a,161]
[10a,162]
[10a,163]
[10a,164]
[10a,165]
[10a,166]
[10a,167]
[10a,168]
[10a,169]
[10a,170]
[11a,1]
[11a,2]
[11a,3]
[11a,4]
[11a,5]
[11a,6]
[11a,7]
[11a,8]
[11a,10]
[11a,11]
[11a,13]
[11a,14]
[11a,15]
[11a,16]
[11a,17]
[11a,18]
[11a,19]
[11a,20]
[11a,21]
[11a,22]
[11a,23]
[11a,24]
[11a,25]
[11a,26]
[11a,27]
[11a,28]
[11a,29]
[11a,30]
[11a,31]
[11a,32]
[11a,33]
[11a,34]
[11a,35]
[11a,36]
[11a,37]
[11a,38]
[11a,39]
[11a,40]
[11a,41]
[11a,42]
[11a,43]
[11a,44]
[11a,45]
[11a,46]
[11a,47]
[11a,48]
[11a,49]
[11a,50]
[11a,51]
[11a,52]
[11a,53]
[11a,54]
[11a,55]
[11a,56]
[11a,57]
[11a,58]
[11a,59]
[11a,60]
[11a,61]
[11a,62]
[11a,63]
[11a,64]
[11a,65]
[11a,66]
[11a,67]
[11a,68]
[11a,69]
[11a,70]
[11a,71]
[11a,72]
[11a,73]
[11a,74]
[11a,75]
[11a,76]
[11a,77]
[11a,78]
[11a,79]
[11a,80]
[11a,81]
[11a,82]
[11a,83]
[11a,84]
[11a,85]
[11a,86]
[11a,87]
[11a,88]
[11a,89]
[11a,90]
[11a,91]
[11a,92]
[11a,93]
[11a,94]
[11a,95]
[11a,96]
[11a,97]
[11a,98]
[11a,99]
[11a,100]
[11a,101]
[11a,102]
[11a,103]
[11a,104]
[11a,105]
[11a,106]
[11a,107]
[11a,108]
[11a,109]
[11a,110]
[11a,111]
[11a,112]
[11a,113]
[11a,114]
[11a,115]
[11a,116]
[11a,117]
[11a,118]
[11a,119]
[11a,120]
[11a,121]
[11a,122]
[11a,123]
[11a,124]
[12a,1]
[12a,2]
[12a,3]
[12a,4]
[12a,5]
[12a,6]
[12a,7]
[12a,8]
[12a,9]
[12a,10]
[12a,11]
[12a,12]
[12a,13]
[12a,14]
[12a,15]
[12a,16]
[12a,17]
[12a,18]
[12a,19]
[12a,20]
[12a,21]
[12a,22]
[12a,23]
[12a,24]
[12a,25]
[12a,26]
[12a,27]
[12a,28]
[12a,29]
[12a,30]
[12a,31]
[12a,32]
[12a,33]
[12a,34]
[12a,35]
[12a,36]
[12a,37]
[12a,38]
[12a,39]
[12a,40]
[12a,41]
[12a,42]
[12a,43]
[12a,44]
[12a,45]
[12a,46]
[12a,47]
[12a,48]
[12a,49]
[12a,50]
[12a,51]
[12a,52]
[12a,53]
[12a,54]
[12a,55]
[12a,56]
[12a,57]
[12a,58]
[12a,59]
[12a,60]
[12a,61]
[12a,62]
[12a,63]
[12a,64]
[12a,65]
[12a,66]
[12a,67]
[12a,68]
[12a,69]
[12a,70]
[12a,71]
[12a,72]
[12a,73]
[12a,74]
[12a,75]
[12a,76]
[12a,77]
[12a,78]
[12a,79]
[12a,80]
[12a,81]
[12a,82]
[12a,83]
[12a,84]
[12a,85]
[12a,86]
[12a,87]
[12a,88]
[12a,89]
[12a,90]
[12a,91]
[12a,92]
[12a,93]
[12a,94]
[12a,95]
[12a,96]
[12a,97]
[12a,98]
[12a,99]
[12a,100]
[12a,101]
[12a,102]
[12a,103]
[12a,104]
[12a,105]
[12a,106]
[12a,107]
[12a,108]
[12a,109]
[12a,110]
[12a,111]
[12a,112]
[12a,113]
[12a,114]
[12a,115]
[12a,116]
[12a,117]
[12a,118]
[12a,119]
[12a,120]
[12a,121]
[12a,122]
[12a,123]
[12a,124]
[13a,1]
[13a,2]
[13a,3]
[13a,4]
[13a,5]
[13a,6]
[13a,7]
[13a,8]
[13a,9]
[13a,10]
[13a,11]
[13a,12]
[13a,13]
[13a,14]
[13a,15]
[13a,16]
[13a,17]
[13a,18]
[13a,19]
[13a,20]
[13a,21]
[13a,22]
[13a,23]
[13a,24]
[13a,25]
[13a,26]
[13a,27]
[13a,28]
[13a,29]
[13a,30]
[13a,31]
[13a,32]
[13a,33]
[13a,34]
[13a,35]
[13a,36]
[13a,37]
[13a,38]
[13a,39]
[13a,40]
[13a,41]
[13a,42]
[13a,43]
[13a,44]
[13a,45]
[13a,46]
[13a,47]
[13a,48]
[13a,49]
[13a,50]
[13a,51]
[13a,52]
[13a,53]
[13a,54]
[13a,55]
[13a,56]
[13a,57]
[13a,58]
[13a,59]
[13a,60]
[13a,61]
[13a,62]
[13a,63]
[13a,64]
[13a,65]
[13a,66]
[13a,67]
[13a,68]
[13a,69]
[13a,70]
[13a,71]
[13a,72]
[13a,73]
[13a,74]
[13a,75]
[13a,76]
[13a,77]
[13a,78]
[13a,79]
[13a,80]
[13a,81]
[13a,82]
[13a,83]
[13a,84]
[13a,85]
[13a,86]
[13a,87]
[13a,88]
[13a,89]
[13a,90]
[14a,1]
[14a,2]
[14a,3]
[14a,4]
[14a,5]
[14a,6]
[14a,7]
[14a,8]
[14a,9]
[14a,10]
[14a,11]
[14a,12]
[14a,13]
[14a,14]
[14a,15]
[14a,16]
[14a,17]
[14a,18]
[14a,19]
[14a,20]
[14a,21]
[14a,22]
[14a,23]
[14a,24]
[14a,25]
[14a,26]
[14a,27]
[14a,28]
[14a,29]
[14a,30]
[14a,31]
[14a,32]
[14a,33]
[14a,34]
[14a,35]
[14a,36]
[14a,37]
[14a,38]
[14a,39]
[14a,40]
[14a,41]
[14a,42]
[14a,43]
[14a,44]
[14a,45]
[14a,46]
[14a,47]
[14a,48]
[14a,49]
[14a,50]
[14a,51]
[14a,52]
[14a,53]
[14a,54]
[14a,55]
[14a,56]
[14a,57]
[14a,58]
[14a,59]
[14a,60]
[14a,61]
[14a,62]
[14a,63]
[14a,64]
[14a,65]
[14a,66]
[14a,67]
[14a,68]
[14a,69]
[14a,70]
[14a,71]
[14a,72]
[14a,73]
[14a,74]
[14a,75]
[14a,76]
[14a,77]
[14a,78]
[14a,79]
[14a,80]
[14a,81]
[14a,82]
[14a,83]
[14a,84]
[14a,85]
[14a,86]
[14a,87]
[14a,88]
[14a,89]
[14a,90]
[14a,91]
[14a,92]
[14a,93]
[14a,94]
[14a,95]
[14a,96]
[14a,97]
[14a,98]
[14a,99]
[14a,100]
[14a,101]
[14a,102]
[14a,103]
[14a,104]
[14a,105]
[14a,106]
[14a,107]
[14a,108]
[14a,109]
[14a,110]
[14a,111]
[14a,112]
[14a,113]
[14a,114]
[14a,115]
[14a,116]
[14a,117]
[14a,118]
[14a,119]
[14a,120]
[14a,121]
[14a,122]
[14a,123]
[14a,124]
[14a,125]
[14a,126]
[14a,127]
[14a,128]
[14a,129]
[14a,130]
[14a,131]
[14a,132]
[14a,133]
[14a,134]
[14a,135]
[14a,136]
[14a,137]
[14a,138]
[14a,139]
[14a,140]
[14a,141]
[14a,142]
[14a,143]
[14a,144]
[14a,145]
[14a,146]
[14a,147]
[14a,148]
[14a,149]
[14a,150]
[14a,151]
[14a,152]
[14a,153]
[14a,154]
[14a,155]
[14a,156]
[14a,157]
[14a,158]
[14a,159]
[14a,160]
[14a,161]
[14a,162]
[14a,163]
[14a,164]
[14a,165]
[14a,166]
[14a,167]
[14a,168]
[14a,169]
[14a,170]
[14a,171]
[14a,172]
[14a,173]
[14a,174]
[14a,175]
[14a,176]
[14a,177]
[14a,178]
[14a,179]
[14a,180]
[14a,181]
[14a,182]
[14a,183]
[14a,184]
[14a,185]
[14a,186]
[14a,187]
[14a,188]
[14a,189]
[14a,190]
[14a,191]
[14a,192]
[14a,193]
[14a,194]
[14a,195]
[14a,196]
[14a,197]
[14a,198]
[14a,199]
[14a,200]
[14a,201]
[14a,202]
[14a,203]
[14a,204]
[14a,205]
[14a,206]
[14a,207]
[14a,208]
[14a,209]
[14a,210]
[14a,211]
[14a,212]
[14a,213]
[14a,214]
[14a,215]
[14a,216]
[14a,217]
[14a,218]
[14a,219]
[14a,220]
[14a,221]
[14a,222]
[14a,223]
[14a,224]
[14a,225]
[14a,226]
[14a,227]
[14a,228]
[14a,229]
[14a,230]
[14a,231]
[14a,232]
[14a,233]
[14a,234]
[15a,1]
[15a,2]
[15a,3]
[15a,4]
[15a,5]
[15a,6]
[15a,7]
[15a,8]
[15a,9]
[15a,10]
[15a,11]
[15a,12]
[15a,13]
[15a,14]
[15a,15]
[15a,16]
[15a,17]
[15a,18]
[15a,19]
[15a,20]
[15a,21]
[15a,22]
[15a,23]
[15a,24]
[15a,25]
[15a,26]
[15a,27]
[15a,28]
[15a,29]
[15a,30]
[15a,31]
[15a,32]
[15a,33]
[15a,34]
[15a,35]
[15a,36]
[15a,37]
[15a,38]
[15a,39]
[15a,40]
[15a,41]
[15a,42]
[15a,43]
[15a,44]
[15a,45]
[15a,46]
[15a,47]
[15a,48]
[15a,49]
[15a,50]
[15a,51]
[15a,52]
[15a,53]
[15a,54]
[15a,55]
[15a,56]
[15a,57]
[15a,58]
[15a,59]
[15a,60]
[15a,61]
[15a,62]
[15a,63]
[15a,64]
[15a,65]
[15a,66]
[15a,67]
[15a,68]
[15a,69]
[15a,70]
[15a,71]
[15a,72]
[15a,73]
[15a,74]
[15a,75]
[15a,76]
[15a,77]
[15a,78]
[15a,79]
[15a,80]
[15a,81]
[15a,82]
[15a,83]
[15a,84]
[16a,1]
[16a,2]
[16a,3]
[16a,4]
[16a,5]
[16a,6]
[16a,7]
[16a,8]
[16a,9]
[16a,10]
[16a,11]
[16a,12]
[16a,13]
[16a,14]
[16a,15]
[16a,16]
[16a,17]
[16a,18]
[16a,19]
[16a,20]
[16a,21]
[16a,22]
[16a,23]
[16a,24]
[16a,25]
[16a,26]
[16a,27]
[16a,28]
[16a,29]
[16a,30]
[16a,31]
[16a,32]
[16a,33]
[16a,34]
[16a,35]
[16a,36]
[16a,37]
[16a,38]
[16a,39]
[16a,40]
[16a,41]
[16a,42]
[16a,43]
[16a,44]
[16a,45]
[16a,46]
[16a,47]
[16a,48]
[16a,49]
[16a,50]
[16a,51]
[16a,52]
[16a,53]
[16a,54]
[16a,55]
[16a,56]
[16a,57]
[16a,58]
[16a,59]
[16a,60]
[16a,61]
[16a,62]
[17a,1]
[17a,2]
[17a,3]
[17a,4]
[17a,5]
[17a,6]
[17a,7]
[17a,8]
[17a,9]
[17a,10]
[17a,11]
[17a,12]
[17a,13]
[17a,14]
[17a,15]
[17a,16]
[17a,17]
[17a,18]
[17a,19]
[17a,20]
[17a,21]
[17a,22]
[17a,23]
[17a,24]
[17a,25]
[17a,26]
[17a,27]
[17a,28]
[17a,29]
[17a,30]
[17a,31]
[17a,32]
[17a,33]
[17a,34]
[17a,35]
[17a,36]
[17a,37]
[17a,38]
[17a,39]
[17a,40]
[17a,41]
[17a,42]
[17a,43]
[17a,44]
[17a,45]
[17a,46]
[17a,47]
[17a,48]
[17a,49]
[17a,50]
[17a,51]
[17a,52]
[17a,53]
[17a,54]
[17a,55]
[17a,56]
[17a,57]
[17a,58]
[17a,59]
[17a,60]
[17a,61]
[17a,62]
[18a,1]
[18a,2]
[18a,3]
[18a,4]
[18a,5]
[18a,6]
[18a,7]
[18a,8]
[18a,9]
[18a,10]
[18a,11]
[18a,12]
[18a,13]
[18a,14]
[18a,15]
[18a,16]
[18a,17]
[18a,18]
[18a,19]
[18a,20]
[18a,21]
[18a,22]
[18a,23]
[18a,24]
[18a,25]
[18a,26]
[18a,27]
[18a,28]
[18a,29]
[18a,30]
[18a,31]
[18a,32]
[18a,33]
[18a,34]
[18a,35]
[18a,36]
[18a,37]
[18a,38]
[18a,39]
[18a,40]
[18a,41]
[18a,42]
[18a,43]
[18a,44]
[18a,45]
[18a,46]
[18a,47]
[18a,48]
[18a,49]
[18a,50]
[18a,51]
[18a,52]
[18a,53]
[18a,54]
[18a,55]
[18a,56]
[18a,57]
[18a,58]
[18a,59]
[18a,60]
[18a,61]
[18a,62]
[18a,63]
[18a,64]
[18a,65]
[18a,66]
[18a,67]
[18a,68]
[18a,69]
[18a,70]
[18a,71]
[18a,72]
[18a,73]
[18a,74]
[18a,75]
[18a,76]
[18a,77]
[18a,78]
[18a,79]
[18a,80]
[18a,81]
[18a,82]
[18a,83]
[18a,84]
[18a,85]
[18a,86]
[18a,87]
[18a,88]
[18a,89]
[18a,90]
[18a,91]
[18a,92]
[18a,93]
[18a,94]
[18a,95]
[18a,96]
[18a,97]
[18a,98]
[18a,99]
[18a,100]
[18a,101]
[18a,102]
[18a,103]
[18a,104]
[18a,105]
[18a,106]
[18a,107]
[18a,108]
[18a,109]
[18a,110]
[18a,111]
[18a,112]
[18a,113]
[18a,114]
[18a,115]
[18a,116]
[18a,117]
[18a,118]
[18a,119]
[18a,120]
[18a,121]
[18a,122]
[18a,123]
[18a,124]
[18a,125]
[18a,126]
[18a,127]
[18a,128]
[18a,129]
[18a,130]
[18a,131]
[18a,132]
[18a,133]
[18a,134]
[18a,135]
[18a,136]
[18a,137]
[18a,138]
[18a,139]
[18a,140]
[18a,141]
[18a,142]
[18a,143]
[18a,144]
[18a,145]
[18a,146]
[18a,147]
[18a,148]
[18a,149]
[18a,150]
[18a,151]
[18a,152]
[18a,153]
[18a,154]
[18a,155]
[18a,156]
[18a,157]
[18a,158]
[18a,159]
[18a,160]
[18a,161]
[18a,162]
[18a,163]
[18a,164]
[18a,165]
[18a,166]
[18a,167]
[18a,168]
[18a,169]
[18a,170]
[18a,171]
[18a,172]
[19a,1]
[19a,2]
[19a,3]
[19a,4]
[19a,5]
[19a,6]
[19a,7]
[19a,8]
[19a,9]
[19a,10]
[19a,11]
[19a,12]
[19a,13]
[19a,14]
[19a,15]
[19a,16]
[19a,17]
[19a,18]
[19a,19]
[19a,20]
[19a,21]
[19a,22]
[19a,23]
[19a,24]
[19a,25]
[19a,26]
[19a,27]
[19a,28]
[19a,29]
[19a,30]
[19a,31]
[19a,32]
[19a,33]
[19a,34]
[19a,35]
[19a,36]
[19a,37]
[19a,38]
[19a,39]
[19a,40]
[19a,41]
[19a,42]
[19a,43]
[19a,44]
[19a,45]
[19a,46]
[19a,47]
[19a,48]
[19a,49]
[19a,50]
[19a,51]
[19a,52]
[19a,53]
[19a,54]
[19a,55]
[19a,56]
[19a,57]
[19a,58]
[19a,59]
[19a,60]
[19a,61]
[19a,62]
[19a,63]
[19a,64]
[19a,65]
[19a,66]
[19a,67]
[19a,68]
[19a,69]
[19a,70]
[19a,71]
[19a,72]
[19a,73]
[19a,74]
[19a,75]
[19a,76]
[19a,77]
[19a,78]
[19a,79]
[19a,80]
[19a,81]
[19a,82]
[19a,83]
[19a,84]
[19a,85]
[19a,86]
[19a,87]
[19a,88]
[19a,89]
[19a,90]
[19a,91]
[19a,92]
[19a,93]
[19a,94]
[19a,95]
[19a,96]
[19a,97]
[19a,98]
[19a,99]
[19a,100]
[19a,101]
[19a,102]
[19a,103]
[19a,104]
[19a,105]
[19a,106]
[19a,107]
[19a,108]
[19a,109]
[19a,110]
[19a,111]
[19a,112]
[19a,113]
[19a,114]
[19a,115]
[19a,116]
[19a,117]
[19a,118]
[19a,119]
[19a,120]
[19a,121]
[19a,122]
[19a,123]
[19a,124]
[19a,125]
[19a,126]
[19a,127]
[19a,128]
[19a,129]
[19a,130]
[19a,131]
[19a,132]
[19a,133]
[19a,134]
[19a,135]
[19a,136]
[19a,137]
[19a,138]
[19a,139]
[19a,140]
[19a,141]
[19a,142]
[19a,143]
[19a,144]
[19a,145]
[19a,146]
[19a,147]
[19a,148]
[19a,149]
[19a,150]
[19a,151]
[19a,152]
[19a,153]
[19a,154]
[19a,155]
[19a,156]
[19a,157]
[19a,158]
[19a,159]
[19a,160]
[19a,161]
[19a,162]
[19a,163]
[19a,164]
[19a,165]
[19a,166]
[19a,167]
[19a,168]
[19a,169]
[19a,170]
[19a,171]
[19a,172]
[19a,173]
[19a,174]
[19a,175]
[19a,176]
[19a,177]
[19a,178]
[19a,179]
[19a,180]
[19a,181]
[19a,182]
[19a,183]
[19a,184]
[19a,185]
[19a,186]
[19a,187]
[19a,188]
[19a,189]
[19a,190]
[19a,191]
[19a,192]
[19a,193]
[19a,194]
[19a,195]
[19a,196]
[19a,197]
[19a,198]
[19a,199]
[19a,200]
[19a,201]
[19a,202]
[19a,203]
[19a,204]
[20a,1]
[20a,2]
[20a,3]
[20a,4]
[20a,5]
[20a,6]
[20a,7]
[20a,8]
[20a,9]
[20a,10]
[20a,11]
[20a,12]
[20a,13]
[20a,14]
[20a,15]
[20a,16]
[20a,17]
[20a,18]
[20a,19]
[20a,20]
[20a,21]
[20a,22]
[20a,23]
[20a,24]
[20a,25]
[20a,26]
[20a,27]
[20a,28]
[20a,29]
[20a,30]
[20a,31]
[20a,32]
[20a,33]
[20a,34]
[20a,35]
[20a,36]
[20a,37]
[20a,38]
[20a,39]
[20a,40]
[20a,41]
[20a,42]
[20a,43]
[20a,44]
[20a,45]
[20a,46]
[20a,47]
[20a,48]
[20a,49]
[20a,50]
[20a,51]
[20a,52]
[20a,53]
[20a,54]
[20a,55]
[20a,56]
[20a,57]
[20a,58]
[20a,59]
[20a,60]
[20a,61]
[20a,62]
[20a,63]
[20a,64]
[20a,65]
[20a,66]
[20a,67]
[20a,68]
[20a,69]
[20a,70]
[20a,71]
[20a,72]
[20a,73]
[20a,74]
[20a,75]
[20a,76]
[20a,77]
[20a,78]
[20a,79]
[20a,80]
[20a,81]
[20a,82]
[20a,83]
[20a,84]
[20a,85]
[20a,86]
[20a,87]
[20a,88]
[20a,89]
[20a,90]
[20a,91]
[20a,92]
[20a,93]
[20a,94]
[20a,95]
[20a,96]
[20a,97]
[20a,98]
[20a,99]
[20a,100]
[20a,101]
[20a,102]
[20a,103]
[20a,104]
[20a,105]
[20a,106]
[20a,107]
[20a,108]
[20a,109]
[20a,110]
[20a,111]
[20a,112]
[20a,113]
[20a,114]
[20a,115]
[20a,116]
[20a,117]
[20a,118]
[20a,119]
[20a,120]
[20a,121]
[20a,122]
[20a,123]
[20a,124]
[20a,125]
[20a,126]
[20a,127]
[20a,128]
[20a,129]
[20a,130]
[20a,131]
[20a,132]
[20a,133]
[20a,134]
[20a,135]
[20a,136]
[20a,137]
[20a,138]
[20a,139]
[20a,140]
[20a,141]
[20a,142]
[20a,143]
[20a,144]
[20a,145]
[20a,146]
[20a,147]
[20a,148]
[20a,149]
[20a,150]
[20a,151]
[20a,152]
[20a,153]
[20a,154]
[20a,155]
[20a,156]
[20a,157]
[20a,158]
[20a,159]
[20a,160]
[20a,161]
[20a,162]
[20a,163]
[20a,164]
[20a,165]
[20a,166]
[20a,167]
[20a,168]
[20a,169]
[20a,170]
[20a,171]
[20a,172]
[20a,173]
[20a,174]
[20a,175]
[20a,176]
[20a,177]
[20a,178]
[20a,179]
[20a,180]
[20a,181]
[20a,182]
[20a,183]
[20a,184]
[20a,185]
[20a,186]
[20a,187]
[20a,188]
[20a,189]
[20a,190]
[20a,191]
[20a,192]
[20a,193]
[20a,194]
[20a,195]
[20a,196]
[20a,197]
[20a,198]
[20a,199]
[20a,200]
[20a,201]
[20a,202]
[20a,203]
[20a,204]
[20a,205]
[20a,206]
[20a,207]
[20a,208]
[20a,209]
[20a,210]
[20a,211]
[20a,212]
[20a,213]
[20a,214]
[20a,215]
[20a,216]
[20a,217]
[20a,218]
[20a,219]
[20a,220]
[20a,221]
[20a,222]
[20a,223]
[20a,224]
[20a,225]
[20a,226]
[20a,227]
[20a,228]
[20a,229]
[20a,230]
[20a,231]
[20a,232]
[20a,233]
[20a,234]
[20a,235]
[20a,236]
[20a,237]
[20a,238]
[20a,239]
[20a,240]
[20a,241]
[20a,242]
[20a,243]
[20a,244]
[20a,245]
[20a,246]
[20a,247]
[20a,248]
[20a,249]
[20a,250]
[20a,251]
[20a,252]
[20a,253]
[20a,254]
[20a,255]
[20a,256]
[20a,257]
[20a,258]
[20a,259]
[20a,260]
[20a,261]
[20a,262]
[20a,263]
[20a,264]
[20a,265]
[20a,266]
[20a,267]
[20a,268]
[20a,269]
[20a,270]
[20a,271]
[20a,272]
[20a,273]
[20a,274]
[20a,275]
[20a,276]
[20a,277]
[20a,278]
[20a,279]
[20a,280]
[20a,281]
[20a,282]
[20a,283]
[20a,284]
[20a,285]
[20a,286]
[21a,1]
[21a,2]
[21a,3]
[21a,4]
[21a,5]
[21a,6]
[21a,7]
[21a,8]
[21a,9]
[21a,10]
[21a,11]
[21a,12]
[21a,13]
[21a,14]
[21a,15]
[21a,16]
[21a,17]
[21a,18]
[21a,19]
[21a,20]
[21a,21]
[21a,22]
[21a,23]
[21a,24]
[21a,25]
[21a,26]
[21a,27]
[21a,28]
[21a,29]
[21a,30]
[21a,31]
[21a,32]
[21a,33]
[21a,34]
[21a,35]
[21a,36]
[21a,37]
[21a,38]
[21a,39]
[21a,40]
[21a,41]
[21a,42]
[21a,43]
[21a,44]
[21a,45]
[21a,46]
[21a,47]
[21a,48]
[21a,49]
[21a,50]
[21a,51]
[21a,52]
[21a,53]
[21a,54]
[21a,55]
[21a,56]
[21a,57]
[21a,58]
[21a,59]
[21a,60]
[21a,61]
[21a,62]
[21a,63]
[21a,64]
[21a,65]
[21a,66]
[21a,67]
[21a,68]
[21a,69]
[21a,70]
[21a,71]
[21a,72]
[21a,73]
[21a,74]
[21a,75]
[21a,76]
[21a,77]
[21a,78]
[21a,79]
[21a,80]
[21a,81]
[21a,82]
[21a,83]
[21a,84]
[21a,85]
[21a,86]
[21a,87]
[21a,88]
[21a,89]
[21a,90]
[21a,91]
[21a,92]
[21a,93]
[21a,94]
[21a,95]
[21a,96]
[21a,97]
[21a,98]
[21a,99]
[21a,100]
[21a,101]
[21a,102]
[21a,103]
[21a,104]
[21a,105]
[21a,106]
[21a,107]
[21a,108]
[21a,109]
[21a,110]
[21a,111]
[21a,112]
[21a,113]
[21a,114]
[21a,115]
[21a,116]
[21a,117]
[21a,118]
[21a,119]
[21a,120]
[21a,121]
[21a,122]
[21a,123]
[21a,124]
[21a,125]
[21a,126]
[21a,127]
[21a,128]
[21a,129]
[21a,130]
[21a,131]
[21a,132]
[21a,133]
[21a,134]
[21a,135]
[21a,136]
[21a,137]
[21a,138]
[21a,139]
[21a,140]
[21a,141]
[21a,142]
[21a,143]
[21a,144]
[21a,145]
[21a,146]
[21a,147]
[21a,148]
[21a,149]
[21a,150]
[21a,151]
[21a,152]
[21a,153]
[21a,154]
[21a,155]
[21a,156]
[21a,157]
[21a,158]
[21a,159]
[21a,160]
[21a,161]
[21a,162]
[21a,163]
[21a,164]
[21a,165]
[21a,166]
[21a,167]
[21a,168]
[21a,169]
[21a,170]
[21a,171]
[21a,172]
[21a,173]
[21a,174]
[21a,175]
[21a,176]
[21a,177]
[21a,178]
[21a,179]
[21a,180]
[21a,181]
[21a,182]
[21a,183]
[21a,184]
[21a,185]
[21a,186]
[21a,187]
[21a,188]
[21a,189]
[21a,190]
[21a,191]
[21a,192]
[21a,193]
[21a,194]
[21a,195]
[21a,196]
[21a,197]
[21a,198]
[21a,199]
[21a,200]
[21a,201]
[21a,202]
[21a,203]
[21a,204]
[21a,205]
[21a,206]
[21a,207]
[21a,208]
[21a,209]
[21a,210]
[21a,211]
[21a,212]
[21a,213]
[21a,214]
[21a,215]
[21a,216]
[21a,217]
[21a,218]
[21a,219]
[21a,220]
[21a,221]
[21a,222]
[21a,223]
[21a,224]
[21a,225]
[21a,226]
[21a,227]
[21a,228]
[21a,229]
[21a,230]
[21a,231]
[21a,232]
[21a,233]
[21a,234]
[21a,235]
[21a,236]
[21a,237]
[21a,238]
[21a,239]
[21a,240]
[21a,241]
[21a,242]
[21a,243]
[21a,244]
[21a,245]
[21a,246]
[21a,247]
[21a,248]
[21a,249]
[21a,250]
[21a,251]
[21a,252]
[21a,253]
[21a,254]
[21a,255]
[21a,256]
[21a,257]
[21a,258]
[21a,259]
[21a,260]
[21a,261]
[21a,262]
[21a,263]
[21a,264]
[21a,265]
[21a,266]
[21a,267]
[21a,268]
[21a,269]
[21a,270]
[21a,271]
[21a,272]
[21a,273]
[21a,274]
[21a,275]
[21a,276]
[21a,277]
[21a,278]
[21a,279]
[21a,280]
[21a,281]
[21a,282]
[21a,283]
[21a,284]
[21a,285]
[21a,286]
[21a,287]
[21a,288]
[21a,289]
[21a,290]
[21a,291]
[21a,292]
[21a,293]
[21a,294]
[21a,295]
[21a,296]
[21a,297]
[21a,298]
[21a,299]
[21a,300]
[21a,301]
[21a,302]
[21a,303]
[21a,304]
[21a,305]
[21a,306]
[21a,307]
[21a,308]
[21a,309]
[21a,310]
[21a,311]
[21a,312]
[21a,313]
[21a,314]
[21a,315]
[21a,316]
[21a,317]
[21a,318]
[21a,319]
[21a,320]
[21a,321]
[21a,322]
[21a,323]
[21a,324]
[21a,325]
[21a,326]
[21a,327]
[21a,328]
[21a,329]
[21a,330]
[21a,331]
[21a,332]
[21a,333]
[21a,334]
[21a,335]
[21a,336]
[21a,337]
[21a,338]
[21a,339]
[21a,340]
[21a,341]
[21a,342]
[21a,343]
[21a,344]
[21a,345]
[21a,346]
[21a,347]
[21a,348]
[21a,349]
[21a,350]
[21a,351]
[21a,352]
[21a,353]
[21a,354]
[21a,355]
[21a,356]
[21a,357]
[21a,358]
[21a,359]
[21a,360]
[21a,361]
[21a,362]
[21a,363]
[21a,364]
[21a,365]
[21a,366]
[21a,367]
[21a,368]
[21a,369]
[21a,370]
[21a,371]
[21a,372]
[21a,373]
[21a,374]
[21a,375]
[21a,376]
[21a,377]
[21a,378]
[21a,379]
[21a,380]
[21a,381]
[21a,382]
[21a,383]
[21a,384]
[21a,385]
[21a,386]
[21a,387]
[21a,388]
[21a,389]
[21a,390]
[21a,391]
[21a,392]
[21a,393]
[21a,394]
[21a,395]
[21a,396]
[21a,397]
[21a,398]
[21a,399]
[21a,400]
[21a,401]
[21a,402]
[21a,403]
[21a,404]
[21a,405]
[21a,406]
[21a,407]
[21a,408]
[21a,409]
[21a,410]
[21a,411]
[21a,412]
[21a,413]
[21a,414]
[21a,415]
[21a,416]
[21a,417]
[21a,418]
[21a,419]
[21a,420]
[21a,421]
[21a,422]
[21a,423]
[21a,424]
[21a,425]
[21a,426]
[21a,427]
[21a,428]
[21a,429]
[21a,430]
[21a,431]
[21a,432]
[21a,433]
[21a,434]
[21a,435]
[21a,436]
[21a,437]
[21a,438]
[21a,439]
[21a,440]
[21a,441]
[21a,442]
[21a,443]
[21a,444]
[21a,445]
[21a,446]
[21a,447]
[21a,448]
[21a,449]
[21a,450]
[21a,451]
[21a,452]
[21a,453]
[21a,454]
[21a,455]
[21a,456]
[21a,457]
[21a,458]
[21a,459]
[21a,460]
[21a,461]
[21a,462]
[21a,463]
[21a,464]
von vnſer vrouwen wundˢe NV horet alle díe híe ſín
Vf daz vch di kvnígín
Di edele vn̄ di vrie
Gotes mvter marie
Mvge deſte baz behagen
So wil ich hi von ir ſagen
Ir zv lobe vns zv vrumen
als ich mít warheít han vˢnvmen
Svmeliche gute mere
Dar an di lobebere
Rechtes lobes wol iſt wert
In dem hˢzen daz ir gert
Zu eínem vor ſprechen dort
Ir habet alle wol gehort
Daz ſi vier tage hat
Di man mit viere begat
In des iares v̄mevart
Der tac do ſi geborn wart
Der wart zv iungeſt vf geleît
Von der reínen criſtenheít
Nv horet wi ſich daz erhub
als ich ſín an dem mere entſub
Ez was ein reíner guter man
Der hete ſich genvmen an
In alle ſíme lebene
Daz er ie vil ebene
Sich von dˢ valſchen werlt enzoch
Vn̄ an vnſen herren vloch
an des gebetes innekeít
Sin hˢze dicke was zv ſpreit
an des geiſtes weíde
Dˢ werlde lieb noch leide
Enkonde ín brengen nicht da von·
Des er mít gote was gewon
Wand er mít kvſchen mvte
In rechter demvte
Vf got was geneíget gar
Nv vugete ſíchz alle iar
Immer als di zit gelac
Daz nv iſt vnſer vrouwen tac
In dem ſi zvr werlde quam
Der ſelbe gute man vˢnam
In grozer ſuzekeít dar obe
an vnſers lîeben hˢren lobe
Von engeln lvſtlichen ſanc
Dˢ ím mít ſulchem done erclanc
Daz ergevreut des ſere wart
Ie nach des iares v̄mevart
Horte er di ſtíme· vn̄ anders nícht
Durch di ſelben geſchicht
Vn̄ dvrch des wunders gebot
Bat er getrulich got
Daz er ím erſcheínte
Waz dírre ſanc meínte
Der ím mít ſulcher vreudē ſchal
Ie des iares erhal
aller ſvzekeíte vol
Sín wílle wart ervullet wol
Wand ím quā eín reíner bote
Eín engel geſant von gote
Der lieplichen ſprach zv ím
Guter man nv vˢním
Ich ſal machen dir bekant
Dar nach din wille was gewant
Waz der geſanc meíne
María di vil reíne
Di edele di demvte
Di ſchone vn̄ di gute
Di criſtes mvter· was erkorn
an dem tage wart geborn
Der criſtenheít zu eíner wer
Des vreut ſich allez hímeliſch her
In der edelen vrouwen lobe
Vor irme lieben ſvne dar obe
Diz ſaltu offenbaren
Daz man ín allen iaren
In der criſtenheít bege
Den tac· ſwēne er ouch entſte
Daz alſo hímel vnd erde
Wol eíntrechtic werde
Glich· vnd vnvˢhouwen
an dem lobe der vrouwen
Di wert iſt aller werdekeít
Swaz dem māne wart geſeít
Daz ſagete er vurbaz zvhant
Dem pabeſte machte er ez bekant
Vn̄ andern guten luten
Sin wort vnde ſín beduten
Entpfiengen ſie vil ebene
Wand er an ſíme lebene
Mit vil grozer heilikeít
Ein bilde gab der warheit
Der pabeſt vn̄ die gelarten
Iren ſín do karten
allen enden ín di ſchríft
Vn̄ vunden ín der alden ſtift
als ouch geſchriben was da vorn
Wi an dem tage wart geborn
Di edele ívncvrouwe gut
Sus viel dar uf ir aller mut
Daz der tac eín víre wart
Von der zít vntz vurwart
Den die criſten lute·
Begen mít vreuden hute
Vn̄ eren dran marien
Di edeln wandels vrien
Sus ſal von rechte ímmer ſín
Gelobet des hímels kvnígín
Ez was eín edele vrouwe
Di mít genaden touwe
Von gode alſo begozzē wart
Daz ſi ín tugentlicher art
Ires hˢzen liebe ſcharf
Grozlich vf vnſe vrouwe warf
Vf marien di kvnígín
Ir liebe wart daran wol ſchín
Di ſi zv maríen truc
In grozer hitze genvc
an tugentlicher ſnelle
Si liez ir eíne capelle
Vor írme huſe machen
Mit erlichen ſachen
Wart di geziert ordenlích
Di vrouwe vndˢwant ſich
Daz ír was gentzlich vndˢtan
Capelle vnde capellan
Daz was ír wille vn̄ ir gebot
Dvrch maríen vn̄ durch got
als ín ír liebe was ergraben
Daz ſi wolde alle tage haben
Eíne meſſe von marien
Die edeln vn̄ di vríen
Lobete ſi alſus da míde
Der víl tugentliche ſite
Werte an ir lange vn̄ lanc
In des iares híneganc
Do der kvnigīne tac
In rechter maze gelac
Daz maría di gute
In grozer demute
Ir kínt ín den tempel truc
als man mít vreuden genvc
In der reínen criſtenheít
Die liecht zv den kírchen treít
Daz liechtmeſſe iſt genant
Do wart der vrouwen erwant
Ir meſſe an vngemache
Ez vugete not ſache
Daz ir priſter dannen was
Vn̄ ir níman ſanc noch las
Di meſſe· als ſi was gewon
Di edele vrouwe truc da von
In ir víl groz vngemach
Durch daz mā ſi betrubet ſach
Wand ir di ſache ir vreude nam
In ir capelle ſi quam
Mit grozer andacht ſi daz tet
Vn̄ viel mit leide an ír gebet
Si clagete weínde ſere
Daz ſi der grozen ere
Des heíligen tages ſolde entweſen
Vn̄ weder ſíngen noch leſen
Di meſſe ſolde horen
Díz mvſte ir vreude ſtoren
In alles hˢzen mvte
Secht wa got der gute
Liez offenlichen ſchouwen
an der ſelben vrouwen
Daz er nícht vngelonet lat
ſwˢ ſíne mvter lieb hat
Di vrouwe wart entrucket hín
Von gote ín eínē vremden ſín
Der ir herze erluchte
Di vrouwe do beduchte
Wi ſi ín eín mvnſtˢ quam
Dar abe ſi vil vreuden nam
Daz mvnſtˢ was gezíeret
Wol underníeret vndˢordeníeret
an tíefer liſtkvnder art
Di vrouwe bracht darín wart
an eíne wol gezierte ſtat
Secht wi zvr tvr ín trat
als ſi begonde ſchouwen
Vil ſchoner ívncvrouwen
Wol geordent was ir ganc
Idoch vor in allen ſwanc
Ein íuncvrouwe alſo luſtſam
Daz di vrouwen wundˢ nam
Irre vnmazen clarheít
Si was kvníclich becleit
In aller richeít genvc
Vf írme houbte ſi truc
Eín wol luchtende crone
Sie quamen alle ſchone
Vn̄ ſatzten ſich nach ir recht
In der kírchen zilecht
als ſie ir ordenvnge twanc
Dar nach nicht vber lanc
So ſicht ſi aber dríngen
Eíne ſchar von ívngelíngen
In· durch di kírchtvr
Sie quamen alle her vur
In daz mvnſtˢ ordenlich
Vn̄ ſatzten zvchtlichen ſich
Wand ín wol geſtulet was
In den gotes palas
Wart do vil bvrnder kerzē bracht
In harte grozer andacht
Gab mā eín liecht dˢ vrouwē hin
Di zvm erſten vor ín
Was in den tempel getreten
als ſie daz getan heten
Vn̄ di vrouwe lobeſam
Ir liecht ín ir hant genam
Ir kerzen man alv̄me gab
Vntz an daz ende hín ab
Daz da níman ínne was
In des mvnſters palas
Er enhete eín liecht ín der hant
Obene harte ſchone entprant
ane di vrouwe alleíne
Do quam ouch ir eíne
Vn̄ gab der vrouwē eín liecht
Vf daz ſi hete mítepflicht
an der hochzít· díz geſchach
Dar nach di vrouwe aber ſach
Wi mít ſchonen vugen
zwene zweí licht trugen
Daz eíne was laurencíus
Daz andere víncencíus
Nach dē quamē zwene man
Die ſich heten an getan
als noch hute ín hochzít
Dyaken vn̄ ſubdyaken pflit
Vn̄ zv dem amte ſuln leſen
Die duchtē ſie zwene engele weſen
nach den quā mít zierheít
Eíner pfeflich becleít
Sie duchte ez were criſtus
nv diſe quamen alle ſus
Vntz hín vur den altare
Do erhub man offenbare
Des tages ſanc vn̄ ſín amt
Swaz ir darīne was geſamt
Die ſvngen alſo ſchone
Daz von ſulchem done
Di vrouwe groze vreude entphie
Daz amt vaſte híne gie
Biz zv dem opfer ſange
Do quā an ſchonē gange
als daz opfer ſolde ſin
Di gecronte kvnígín
Hin vor den priſter· da ſi
Vntz vf die kníe ſich níder lie
Vn̄ opferte ím daz kerzen licht
Mit tvgentlicher zv pflicht
als ſi wider hín getrat
Da ſi e· was an ir ſtat
Eín ieglich zv dem alter quā
als der gewonheit wol gezam
Da er der kerzen ſich vˢzech
Di man im da vor lech
Sie begonden alle ſchouwen
Dort nach iener vrouwen
Ob ſi queme· oder nicht
Vn̄ wolde ouch opfern ir licht
Dˢ priſter der des amtes wielt
Nach der vrouwen ſich enthielt
alſo daz er nicht vurbaz ſanc
Diz werte lanc vnde lanc
Daz doch di vrouwe nícht enquā
Do daz di kvnígín vˢnam
Daz ir beítte gar die rote
Do wart da hín geſant eī bote
Von der grozen kvnígín
Ganc ſprach ſi· ſi mac wol ſín
als eín gebvrín gemvt
Dem ſi nv gliche tut
Vn̄ zv dem opfer nícht enquā
Sit der priſter lobeſam
Ir beitet · alſo lange dort
Der bote warb ſíne wort
Zu der vrouwē v̄mez licht
Si ſprach· des engebe ich nícht
Wil der priſter ſíngen
Vn̄ daz amt volbríngen
Nach dem rechte vf ſín zil
Daz mac er tvn ob er wil
Di kvnígín ir aber enpot
Des liechtes were ir vnnot
Daz ſi ez zvm opfer brechte
Vn̄ dar an gedechte
Wi ir der priſter beitte
Vn̄ daz amt nicht enleítte
als er ſolde vffez ort
Da was aber der vrouwē wort
als ez da vor was geweſen
Er mac ſíngen oder leſen
Swi im daz ſelber wol behage
Min liecht ich ím nicht entrage
Nach mínes hˢzen wale
Zv dem dritten male
Enpot da hin di vrouwe
Ganc ſprach ſi vn̄ ſchouwe
Ob ſi noch an den ſachen
Ein ende wolle machen
Vn̄ daz liecht her brengen
Wil ſi ez aber lengen
So nim daz liecht mít gewalt
Des dv ir nicht lazen ſalt
Der bote quam aber dar
Vn̄ nam ir mít rede war
Ob ſi noch wolde volgen
Si wart ím des erbolgen
So gentzlich daz ſi hielt ir licht
Vn̄ gab im da von nichteſnicht
Der bote ouch nicht blibē liez
als ín ſín vrouwe tvn hiez
an daz liecht die hende er ſluc
Di vrouwe ím nichteſnícht vˢtruc
Wand ſi ſich vaſte hielt ín hart
Der ſtrit lange an ín gewart
Wand ſi ím crieges nicht entvloch
Iener zoch. di vrouwe zoch
Nach des hˢten crieges ſiten
Di kerze brach al ín míten
Daz ſi ir halb bleib ín der hant
Hi míte was ir críec volant
Di vrouwe zv ir ſelber quam
Mit rechter warheit ſi vˢnam
Daz ſi got beruchte
Vn̄ mit genaden ſuchte
Der ſele zv gelucke
Si vant daz halbe ſtucke
Der kerzen noch ín írre hant
alle ir truren was volant
Dvrch ſulcher vreuden gebot
Si lobte den guten got
Vn̄ di heiligen mvter ſin
Maríen di kvnígín
Vmb di ſchone geſchicht
Mit aller tugende zvpflicht
Diente ſi ir baz dan e·
Swem da was vō geſuchte we
Dem wart ſín leit gar benvmen
Ob er dar zv mochte kvmen
Daz ín daz kerzen ſtucke
Berurte zv gelucke
So mochte er wol geſvnt ſín
Des ſi gelobet di kvnígín
BOnífacîus eín pabeſt was
als ich vō ím geſchriben las
Dˢ zv rome ín der ſtat
an vil genaden vf trat
Vn̄ eín tempel der abgote
Nach rechter tugende gebote
In eín gotes tempel karte
als ín ſin wiſheit larte
Wand er genaden was gevult
als ir her nach horen ſult
Wan vns di zit kvmt an ír recht
Do mā den ſelben gotes knecht
Des ſtules pflegen zv rome ſach
Bí ſínen zíten geſchach
Daz zv rome ín der ſtat
Der íuden críec ſere vf trat
Kegen der reínen criſtenheít
Wand ſie waren alda breit
Vn̄ eín teil groz ir gewalt
Hi von wurden ſie ſo balt
an ir verkarten liſten
Daz ſie die godes criſten
Velſcheten ſwa ſie kvnden
Dar vf ſie begvnden
Mit rede buwen hi vn̄ da
Sie ſprachen daz maría
Do ſi criſtum gebere
Nícht kvſch eín maget were
Ioſeph der were ir rechtˢ man
Nv ſecht ſprachen ſie dar an
Daz eín ieglich mēſche vˢbírt
Swaz vō nature nícht gewírt
Naturlich ganc let dar abe
Daz eín ívncvrouwe eīkínt habe
Vn̄ des blibe kvſch dar na
Die criſten ſprachen iſa
Zv ín daz der groze got
al vollen hat des gebot
Daz er ín ſíme hoen lobe
Si der naturen obe
Dar vz er machet ſwaz er wil
Sie bezvgeten ez vil
Mít propheten vn̄ wiſſagen
Die es bekanten bi ir tagen
Vn̄ hiezen ſie daz ſuchen
In ir ſelbes buchen
Da ſtvnt ez werlich geſchriben
Die íuden idoch ſtete bliben
Vn̄ liezen ſich nícht bíegen
Von ir valſchen criegen
Swí man ín dicke widˢ trat
nv was eín blínder ín der ſtat
Von ſíner mvter blínt geborn
Dem was dírre críec zorn
Svmeliche ſagen mere
Daz er eín íude were
Wír lazen ín ſín· wer er was
Er was ie blínt als ichz las
Idoch hete er von kíndes íugent
als noch die blíndē vil wol mvgent
Gelernet vzen di ſchrift
Sínes hˢzen wiſe grift
In den grvnt ſo vˢre brach
Daz er offenlichen ſprach
als di ſchrift hat geſaget
Maria were ein kvſche maget
Vn̄ hete an rechter kvſcheít
Criſtvm an ſíner menſcheít
Mít vreuden zv der werlde bracht
als ſín von gote was gedacht
Der ez nach willen geſchuf
Do wart eín hvcen vn̄ eín ruf
Kegen ím von allen íuden
als ein tier von den ruden
Wart er an gebollen
Din lib iſt bewollen
Sprachen ſie dv blínder
Dv macht wol treten hínder
Wand dv ín ſvnden biſt geborn
Vn̄ darinne haſt vˢlorn
Die ougen der naturen
Dv ſoldeſt billich truren
Der ordenvnge miſſetrít
Hat dir vˢſchrenket díe gelit
Vn̄ von ſulcher vngewalt
Biſtu nícht als eī mēſche geſtalt
Vollenkvmē an den geliden
Dv ſoldeſt billich han vˢmíden
Gein vns heben dínen cric
Ganc zv huſe vn̄ ſwíc
Wand dir miſſelvngen iſt
Dín maria vn̄ dín criſt
Hey wi verre ſie dir ſínt
Dv biſt ir knecht· vn̄ biſt blínt
Dv lobeſt ſere marien
De kan dich nícht gevríen
Von díner blíndeclíchen clage
Hi von vns ní̄mer nícht ſage
Von ir tugentlichen macht
Do wart der blínde dar zv bracht
Daz er begonde buwen
Vf got· vn̄ ím getruwen
Daz er in ſolde loſen
Von diſen worten boſen
Dvrch ſíner mvter willen
Die íuden wolde er ſtillen
Die nv waren alzu geil
nv horet ſprach er mich eín teil
Waz ich offenlich vch ſage
Her nach an dem drittē tage
So ſult ir alle vil wol ſehen
Wi got an mír wil beiehen
Daz er ín ſíner tugende lobe
Der naturen iſt obe
als mír ſín gute wider git
Daz von geburt níder lit
Ich meíne míner ougen lícht
Des mā nv mích darben ſicht
Hora hora ſprachen ſie
waz dírre hat geraſet hie
Ia ſprachen ſie gotgvmen
Sich ob dir criſt mac gevrumen
Den vnſe vetere viengen
Vn̄ an eín cruce hiengen
Sín helfe was ím ſelber tot
Wand mā ím leides vil erbot
Daz er mvſte liden
Man ſach ín da vˢmíden
Swaz er helfe ie gewan
Wir wollen des dir bi geſtan
Vn̄ vns dar an verbínden
Gehilfet er dir blínden
Daz dv mít ougē macht geſehen
Wir wollen gentzlich an ín iehen
Mít gelouben· vn̄ vns toufen
Do wart eín zv loufen
Von dem volke ín der ſtat
Díz gelubde man ſie bat
Verbvrgen· vn̄ behalden
Do ſprachen gar die alden
Die edeln romere
Ob dem alſo were
Daz der blínde wurde
Von blíndeclicher burde
Erloſet von dem gutē gote
So ſolde gar der íuden rote
In mít gelouben eren
Wolde íman des entkeren
Des gut ſolde weſen vrí
Vn̄ er mvſte wichen bi
So hín mít ſchanden vzer ſtat
Der blínde vrolich heím trat
Hi míte ouch ieglich der diet
Heím zv herbergen ſchíet
Die íuden heten íren ſpot
Die criſten baten alle got
Daz er ir ſpotten dructe
Vn̄ den gelouben zucte
Vf· ín hoer werdekeít
Wand der íuden valſcheít
In gedachte vnwiſlich ruren
Der blínde hiez ſich vuren
Vur den pabeſt bonífacíum
Der weſte noch nícht darvm
Do er di rede ím ſagete
Vil wol ſi ím behagete
Wan er was eín wiſer man
Vn̄ geſtvnt mit ím dar an
Got ſolde ín wol erhoren
Vn̄ den valſch zv ſtoren
Der an der íuden hˢze lac
Nv was di zit· der ſelbe tac
Der e· von ín beiden
Was dar zv beſcheiden
Der liechtmeſſe iſt genant
Do maría den heilant
Ieſvm truc zv dem templo
Der pabeſt hiez gebíeten do
als ím ſín herze geríet
Daz algemeín der íuden diet
Des tages zv houf ſich nemen
Vn̄ zv der metten quemen
In daz mvnſter vnſer vrouwen
Da ſolde man beſchouwen
Ob criſt der íuncvrouwen ſvn
Icht mochte eín zeichen getvn
Von gotlichem gewalde
Do quamen íunge vn̄ alde
Svnder allez vriſten
Von íuden vn̄ von criſten
Von leyen vn̄ von pfaffen
Vn̄ wolden zv caffen
Welche den ſic hetten
Man ſanc vil ſchone metten
Wand da vil pfaffen was
Do mā di achten leccíen las
Do wart iener blínde
Gevurt von eíme kínde
Vur den alter an eín ſtat
Da er ſo offenlich vf trat
Daz ín maníc mēſche ſach
Sín gebet er da ſprach
Daz kínt lief von im her abe
Vn̄ liez ín ſten an dem ſtabe
Dar uf er geneiget ſtvnt
Sin hˢze tet als die tvnt
Die nícht zwíueln an gote
In rechter tugende gebote
Gewís er ſíner ougen was
Do mā di leccien vz gelas
Do ſweíc der kor· vn̄ er ſanc
Mit vreuden als ſin wille in twanc
Eín reſponſoríum· daz er
In dem hˢzen brachte her
Vn̄ getichtet hete vor
Sín ſtí̄me hub ſich dran enpor
Vn̄ ſanc in rechter wende
Hín vntz an daz ende
Do daz vers vz quam
Von gote lon er des nam
Ouch zvhant vf der ſtete
Wand er zwei ſchone ougen hete
Criſt erluchte ſínen knecht
Daz ín der zit wol was recht
Wand er mít worten vrien
Síne mvter maríen
Groz lob hete an geleít
Vn̄ ir edele kvſcheit
Bewerte wol darínne
Síner worte ſínne
Die er offenliche ſanc
Heten vf den ſín ir ganc
Vreuwe dich maría vrouwe gut
aller vngelouben blut
Haſtū wol zv brochen
Swaz zv dir hat geſprochen
Gabriel der godes bote
Des geloubeſtv von gote
In rechter tugende ſchouwe
Di kvſche íuncvrouwe
Gebere menſchen· vn̄ got
Nach der gotheit gebot
Vn̄ blibe kvſch nach der geburt
Daz ichz da míte mache kvrt
Der iude mvze ſín geſchant
Des geloube iſt dran gewant
Daz criſt der liebe hˢre mín
Ioſephes ſvn ſolde ſín
Sit in di ívncvrouwe gut
Gebar in kvſcheít wol behut
Swaz der pfafheít was geſamt
Dvrch di metten an daz amt
Vn̄ ſahen waz alda geſchach
Wi der mēſche wol geſach
Dˢ vor des blínt was geweſen
Do was eín ieglicher geneſen
Mit vreuden von des zwíuels not
Der ſich da vor genvgen bot
In lobes richem ſchalle
Huben ſie do alle
Iren geſanc hín zv gote
Von des tugende gebote
Der iuden ſchallen ſich vˢſchríet
Sich touften von der íuden diet
Wol vmb di vumfhvndert
Swer ouch des was geſvndert
Vn̄ nicht ſich liez erweichen
Diz lobeliche zeichen
Svnder als e· herte bleib
Den ſelben mā vil balde vz treib
als e· was gelobet von der ſtat
Do wart ordenlich geſat
Von dem pabeſte albeſvnder
Dvrch díz groze wunder
Daz die geloubigen hetten
Den geſanc zv der metten
an dem tage vnſer vrouwen
Dar an ſie mochtē ſchouwen
Ir lob vn̄ ir eren pris
Wand di kvnígínne wís
Iren vrunden helfen wil
Des ſi dvnket nícht zv vil
Die ſi mít truwen rufen an
Den wil ſi vollen troſt lan
Swa ſie ín noten ín dert ſín
Des ſi gelobet di kvnígín
Maríen der vrouwen gut
Sul wir ín rechtˢ demut
Vil lobes ſtete mezzen
Eín rítter was vˢmezzen
an ritterlichem priſe
Kvne· vnde wiſe
Was er· vn̄ da bi tugenthaft
María hete groze craft
In ſiner liebe· die er ir
Bot mit ſteteclicher gír
an dienſte manígerleíe
So hín zv dem tvrneíe
Wol er ín eínen ziten
Nach gewonheít riten
Bi des tvrneíes plan
Lac ein mvnſter wol getan
Gewihet der wandels vríen
Gotes mvter maríen
als der ritter ritterlich
Wol bereít hete ſich
Vn̄ vur daz mvnſter reit
Darínne was von pfafheít
Geſamt eín erſame rote
Der ritter was gut ín gote
Er dachte· ez iſt gut daz ich ge
Vn̄ hore ín criſtenlicher e·
Eíne meſſe von maríen
Si mac mích wol gevríen
Von allerhande leídes not
als ím ſín wille gebot
Daz liez er vollen varn alhie
In daz mvnſter er gie
Zv eíner meſſe di man ſprach
als man daz ende kvmē ſach
So hub mā dort ein andˢe an
Di wolde er vollen ſtan
Vntz ſi volſprochen were
Waz ſal des lange mere
Der meſſen wart vmb ín ſo vil
Daz ſie in hielden in dem zil
Vntz bi den mítten tac ſo hin
Sin heilic tvgentlicher ſín
In nícht vnderbrechen lie
Swaz mā der meſſen ſprach alhie
Vf ſin ros er do geſaz
Vn̄ reít ſo hin vurbaz
Da er weſte den behurt
Di zit beduchte in weſen kvrt
Di wile er in der kirchen was
Vn̄ gote ſín gebet las
Vf den behurt ſtvnt noch ſin wan
Nv was der tvrneí zv lan
Die lute ríten ím entgegen
Vn̄ ſprachen daz er gar ein degen
Des tages were alda geweſt
Vf týuſt· vn̄ vf foreſt
Beſahen ſie níe rítters man
Rítterſchaft ſo wol getan
als da ſíne kvne manheit
Genvger alda zv ím reít
Mit vil grozer demvt
Die ím waren ſchuldic gut
Nach des tvrneíes recht
Beide rítter vn̄ knecht
Sprachen vor ín allen
Ez iſt vch wol gevallen
Wand ir gut· ere· vn̄ prís
In vil ritterlicher wís
an vns hute habet eriaget
als diz dem ritter wart geſaget
Es nam in michel wunder
Idoch aldarvnder
Begonde er offen ſchouwen
Daz werc vnſer vrouwen
Wi er ge eret was von ir
Ir ſult ſprach er gelouben mir
Daz ich ſín víl vnſchuldic bin
Sus ſagete er ín vil gar den ſin
Wi im zvr kírchen geſchach
Dˢ ritter ſich do von ín brach
Zvr werlde nam er vrloub
Wand im was ir liebe toub
Er enſchuf weder diz noch daz
als er in den wapenen ſaz
Sus reit er ín daz cloſter hin
Sín vil gotlicher ſín
Greíf vurbaz an di rítterſchaft
Daz er mít aller tugende craft
Marien ritter wolde ſin
Des ſi gelobet die kvnígín
Eíner vrouwē ſtarb ir man
Vn̄ hete ir nícht me kínt gelan
Dan eínē ſvn· der was ir zart
Do der zeínem manne wart
Er was in írme erbe
Wol erſam vn̄ bederbe
Nv vugete ſichz an eíme tage
Daz der vrouwē wuchs eī clage
Wand ir ſvn gevangen wart
Vn̄ beveſtent vil hart
In kerker vn̄ ín halſrínc
Vmb den ſelben ívngelínc
Mochte man do ſchouwen
Iamer an der vrouwen
Wand ir weínē vn̄ ir clagen
Daz ſi treib an allen tagen
Des was vil vn̄ genvc
Ir andacht ſi dar uf truc
Daz ſi begonde ſchríen
an gotes mvter marien
Daz ſi von allen banden
Vn̄ von den vianden
Iren ſvn wolde machen vri
Diz gebet wonte ir bi
Lange zit· vn̄ di geſchicht
Half ſi dar an níchteſnícht
Swaz ſi gebat marien
Vmb iren ſvn zv vrien
Den kerker níman im entſloz
zv iungeſt ſi ſin ouch vˢdroz
Wand ir gebet was vnerhort
Si quam zv eíner kírchen dort
nach gewonlichen ſiten
Da was eín bilde geſníten
Vn̄ meíſterlich gehouwen
Nach vnſer lieben vrouwen
In ir ſchoze eín kíndel ſaz
Di vrouwe erſpehete vil wol daz
alleín ſi were drínne
In eínvaldigem ſínne
Vur daz bilde ſi quam
Zv ſamne ſi ir hende nam
Vn̄ viel vf íre kníe vnvro
Si ſprach zv vnſer vrouwen do
Wand betrubet was ir mvt
Maria iuncvrouwe gut
Ich bin da her zv dir getreten
Vn̄ habe dich harte vil gebeten
Beide abent vnde morgen
Daz dv in mínen ſorgen
Mir woldeſt díne helfe tvn
Vn̄ mir mínen lieben ſvn
Vrolich woldeſt loſen
Von alle ienen boſen
Die in dort gevangen haben
Nv han ich des vil wol entſaben
Swaz ich an dich vn̄ an dín kínt
Schríe· daz iſt allez blínt
Wand du mir nícht helfen wílt
Mine bete ſich alhie bezílt
Wand ich dich nícht wíl als e·
Vmb mínē ſvn biten me
Min arbeít ſal ich dran vˢſparn
aber ich wil dír míte varn
als mît mir iſt geworben
Sit min troſt iſt erſtorben
So wil ich dín kínt dir ouch nemen
Des mích dvrch not mvz gezemen
Zv eíme giſele vur mín kínt
Mín wille ní̄mer ſich erwínt
Daz ich ín wider brenge dir
Dv enſchaffeſt mínen ſvn mir
Darv̄me tv als dir behage
Wand ich ie zv huſe trage
Din kínt mít mir vō dirre ſtat
Hi mite ſi hin zv trat
Vn̄ nam daz bilde ir uzer ſchoz
Ein tuch ſi darv̄me ſloz
Vn̄ truc ez heím mitir zv hvs
Si gienc vil heímlich in ir clvs
Vn̄ nam mit grozem ruche
Vil ſydiner tuche
Vn̄ dar zv ander gewant
Darv̄me ſi ez wol bewant
Vn̄ leítez ín ir kíſten
Si ſprach wil dich hi vriſten
Din mvter· daz mac ſi wol tvn
Gibet ſi nícht mír mínē ſvn
Dv wírſt ir ní̄mer wider bracht
nv quā ouch ín der ſelben nacht
Maria di vil gute
In des kerkeres hute
Da iener ſvn gevangen lac
Vn̄ vil lutzel vreuden pflac
Nach ſíner viende willekvr
alle des kerkeres tur
Vezzern vnde halſbant
Loſte ím maría zvhant
Si ſprach vil liebez kínt nv ganc
Vrí ſvnder allen twanc
Zv díner mvter· vn̄ ſprich
Daz ich geloſet wol han dich
Sit dv macht vri bi mír leben
Heiz mír mī kínt ouch widˢ geben
Daz ſi mír vor dich e· nam
Dˢ knappe heím zv huſe quam
Harte vrolich zvhant
Der mvter machte er bekant
allez wi ím was geſchen
als ín di mvter hete erſehen
Do wart ir vreude harte groz
Iren kaſten ſi vf ſloz
Des ſi do nícht bevilde
Si nam daz cleíne bilde
Da mite ſi zvr kirchen quam
Vn̄ gab der vrouwē lo beſam
Ir kínt wider· vn̄ ſprach
Nv hat mín hˢze gut gemach
Edel kvſche gotes maget
Genade vn̄ lob ſi dir geſaget
Wand dín helflicher troſt
Mír mínē ſvn hat erloſt
Von der gevencníſſe cloben
Des ſal ich dich ímmer loben
ane vˢgezzens vnderbínt
Dv haſt gelediget wol dín kínt
Daz ich dir laze vrie
Secht alſus kan marie
Ir tugent den lutē zeigen
Die ſich wollent neigen
Vn̄ ir mít dienſte vnder ſín
Des ſi gelobet di kvnigín
VF vngenemen gewín
Satzte eín mā ſínes hˢzen ſín
Wand er den lutē ſtal ir habe
Vn̄ betruc ſich dar abe
Idoch dírre ſelbe dieb
Hete vnſe vrouwē harte lieb
Swi er des boſen amtes pflac
Dar an er gevangen lac
In der ſvnden ſtricke
Idoch vil dicke vn̄ dicke
Sprach er daz aue maria
Beide hi vnd ouch da
Gruzte er di liebe vrouwen
Da bi was vnvˢhouwen
Sín dvbe· der er dicke pflac
Nv vugete ſichz vf eínē tac
Daz er nach duplicher art
nach rechtˢ ſchult begriffen wart
Vn̄ geworfen ín den ſtoc
Dvrch ſín velſchlich gezoc
Wart ím verteilt ſin leben
Vber ín wart vrteil gegeben
Daz mā in ſolde erhengen
Díz wolde man volbrengen
nach gehegetem vrteile
Mit eíme ſtarken ſeile
Wart er geſtricket oben an
Man zoch di leítern hín dan
Vn̄ liez den dieb ſwingen
Do wolde an nuwen díngen
María di getruwe
Machen alda nuwe
Daz eín ieglich geſlechte
Si mí̄nen ſal zv rechte
Vn̄ an dem hˢzen haben lieb
Si hielt enpor diſen dieb
Daz in der ſtric nícht entwanc
alſus ſagete ſi ím danc
Daz er ſi dicke gruzte
Sín vngemach ſi buzte
Swí er enpor ſwebete
Daz er doch wol lebete
Vn̄ dikeínes leides pflac
Sin gelucke ím do wac
Daz die· die ín e· hiengen
Des drítten tages gíengen
Von geſchicht da vor ín
Wand da gienc eín ſtraze hín
Vn̄ ſahen daz ín wunder bot
Wi ím noch vˢre was ſín tot
Wand er ſich regete· vn̄ ſprach
Ob er hete gut gemach
Ir eíner hív entzweí daz ſeil
Do geſtvnt er vor ím heil
als dem nicht leides iſt geſchen
Sie baten ín der warheít iehen
Wi daz were ergangen
Sit er was erhangen
Daz in der tot nícht hete erſlagen
Do ſprach er daz wil ich vch ſagen
Wannē mír iſt helfe kvmen
Do mir di leiter wart benvmen
Vn̄ ſus min troſt vˢhouwen
Di aller ſchonſten vrouwen
Di ie keín ouge me geſach
Sach ich kvmē vf mī gemach
Wand ſi mich enpor hielt
Vn̄ mit gewalt mín alſo wielt
Daz mich der ſtríc nicht entwanc
Di zit enduchte ouch mích nícht lanc
Wand mir gar ein ſemfte leben
Dar enbinnē was gegeben
So gerne ich di vrouwen ſach
Zv mir vil gutlich ſi ſprach
Nv ſich wi dv geníezen ſalt
Diner tugende gewalt
Dvrch di ich dir helfe la
Wan dv daz aue maría
Zv mir ſpreche dicke
Des ſal in diſme ſtricke
Gelonet werden dir ein teil
Die lute waren alle geil
Do ſie heten wol vˢnvmen
War abe ím helfe were kvmen
Durch di reíne maríen
Di ín da wolde vríen
Do liezen ſie ín weſen vrí
Der dieb lief alzvhant da bi
Zeíme cloſtere· da er bat
Daz mā durch got ín an der ſtat
Síne ſvnde lieze bvzen
Marien di vil ſvzen
Gewan er alſo lieb dar na
Daz er daz aue maría
Mit ſíner veníe ir dicke bot
alſus tut ín aller not
Di vrouwe írē vrūden helfe ſchín
Des ſi gelobet di kvnígín
IN eíner ſchule eín ſchuler was
Der da ſanc vnde las
Vntz an kvnſt er gedech
Sín hˢze ſich des níe vˢzech
Ez enhete lieb maríen
Di reínen wandels vríen
Gruzte er dicke hi vn̄ da
Mít dem *faue maría
Vnſer vrouwen gezít
Di maníger noch ſprechen pflít
Di ſprach der ſchuler alle tage
nv entſtvnt ím eín clage
Di ím eín teil ſwere wart
Wand ím des todes hervart
Vater vn̄ mvter nam
Daz erbe gar vf ín quam
Wand er was eín eínec ſvn
Der vrunde rat mvſte er tvn
Wand ir wille was dar an
Er ſolde von den buchen lan
Vn̄ zv der e· grifen
Oder ím begonde entſlífen
Vz den henden ſín gut
Sie vberwunden ſínē mut
Er volgete írme rate
Do wart ouch ím vil drate
Getruwet offenlich eín brut
Di man ím ſchone vn̄ vberlut
Erlich zv huſe brachte
Der brutegovm gedachte
Er hete eín teil gebrochen
Vn̄ noch nícht vollen ſprochen
Di gezít vnſer vrouwen
Daz hete ím vnderhouwen
Di ſamnvnge vn̄ di wírtſchaft
Daz hˢze idoch ím was behaft
Zv vnſer vrouwen alſo tief
Daz er heímlichen lief
In vil drater ſnelle
Da bi ín di capelle
Vn̄ wolde ervullen ſín gebet
Bínnē des vn̄ er daz tet
Do víel er vn̄ entnvcte
Sín herze ſich enzvcte
an vremde aneſchouwe
Vor ín quam vnſe vrouwe
In ſchonem liechte genvc
Ir antlítze ſi nider ſluc
als ob di wol geborne
In ſolde ſehen mít zorne
Dem ſi wol geliche ſach
Zv ím ſi vnmvtec ſprach
alda ín dem kore
Eya dv rechter tore
Wes wíltu lazen dích gezemen
Vn̄ ein ander brut nemen
Dar an wíltu mích ſmehen
Vn̄ gar vervnwehen
Díne kvſchlichen cleít
ſoldeſtu mít werdekeít
Behalden gar ín aller macht
Sus heteſtu dich vor bedacht
nv wiltu verandern dich
Vn̄ eíne brut vber mích
an díne liebe nv zíen
Sus wiltu hín von mir vlien
Daz iſt vil effenlich eín dínc
Do erſchrac der íungelínc
Deſwar harte ſere
Er nam di widerkere
So hín zv der wírtſchaft
War an daz hˢze ím was behaft
Daz machte er níman kvnt
Dar nach an der abent ſtvnt
Do man zv bette ín vurte
Sín alde truweín rurte
Di er zv maríen truc
Daz er ſích karte uf ſulchen vuc
Wi er heímlich entqueme
Díz ſchuf wol der geneme
als ím geríet ſín wille
Er lief do ín der ſtille
Zv eíme cloſtere hín ab
Da er zvhant ſich ouch begab
Mit tugentlicher reínekeit
Opferte er di kvſcheít
Maríen der vrouwen ſin
Des ſi gelobet di kvnígín
An kvnſtlichem priſe
Was eín pfaffe vnwiſe
Ichmeíne an vzerre kvnſt
Idoch an tugende vernvnſt
Waren ím die ſínne ſcharf
Dar uf er ie ſin hˢze warf
Daz er zv maríen truc
Grozer liebe vil genvc
Darínne er zv allen ziten bran
Dírre ſelbe gute man
Von den meſſen gemeínen
Hielt ſich an di eínen
als ſín eínvalt ín twanc
Salue ſancta parens ſanc
Díz was di meſſe di er treib
an der er alle tage bleib
Vn̄ wolde ouch ſtete an ir weſen
Beide ſingen vn̄ leſen
Was im di meſſe wol gereít
Díz mere wart von ím ſo breít
Daz ez der biſchof vernam
Der des groblich erquam
Wand er ouch nach ím ſante
Sínen zorn er wante
Vf ín mít harte grozer craft
alle ſíner priſterſchaft
Hiez er ín gentzlich vri weſen
Weder ſíngen noch leſen
Wand ez gar míſſezeme
Daz er ſich an neme
an der priſterſchaft ſo leben
Im was eíne pfarre gegeben
Di nam ím ouch der biſchof
Beide hus vn̄ hof
Liez er nícht ím bliben
Wand er wolde ín vˢtriben
als eínen rechten narren
Von allerhande pfarren
Vn̄ vz dem geníeze lan
Der priſter der gute man
Wart vil leidec vnde vnvro
Daz er verſtozen was alſo
Von alle ſíme gemache
Dvrch di ſelbe ſache
an vnſe vrouwe er vaſte ríef
Do ſus di zit hin gelief
Vn̄ zv ir halb di nacht genam
Maria di vrouwe quam
Zv dem biſchoue do er lac
an ſlafe gemaches pflac
In ſíme troume diz geſchach
Ernſtlich ſi zv im ſprach
als ſi vnmvtec were
Sage mir durch welche mere
Haſtu mínen capellan
So betrubet von dir gelan
Vn̄ ím ſin ere genvmen
Der an min dienſt iſt bekvmen
Vn̄ dar an wol vˢvlizzen
Dv ſalt vˢwar daz wizzen
Dv engebeſt im di ere wider
Daz din ere lit dar nider
Beide líb vnde leben
Mvſtu gentzlich ergeben
Binnen diſen drízec tagen
Den biſchof wart di angeſt iagen
Daz er da von erwachte
Zvhant er ſich uf machte
Vn̄ ſante nach dem priſtˢ hín
Mit demut viel er vor ín
Vn̄ ſprach mír iſt nicht wol geſchen
als ich mít warheít habe geſehen
Vergib mir mínē vbeln mvt
Vn̄ habe dir wider alle dín gut
Pfarre vnde pfafheít
Vn̄ dar zv gantze vriheít
Idoch in ſulcher míete
Daz ich dir nv gebiete
Von diſme tage vurbaz
Saltu behalden ímmer daz
Des ich dích gar wil vríen
Daz dv di ſchonen marien
Ereſt mit der meſſe allein
Vor die andern gemeín
als du biz her haſt getan
Do wart vro der gute man
Vn̄ dancte der vrouwen gut
Daz ſi in hete wol behut
an erbe vn̄ an dem amte ſin
Des ſi gelobet di kvnigín
Sycilia iſt ein lant
Mit ſime namē ſo genant
Darīne was als mā ſaget
Ein ſchuler wol uf betaget
Der den rechtē wec verlie
Wand er mit ſvndē vmme gie
Darínne er beſulwet lac
Idoch ſwi er víl ſvnden pflac
Die in heten gebogen
Doch was daz hˢze im gezogen
Zv marien der ſvzen
Di er pflac ofte gruzen
Wand er ir grozer liebe iach
Da bi er vil mit ſvnden brach
Vn̄ erzvrnete alſo got
Daz er ſín heilic gebot
Vˢwarf· vn̄ in ſvnden lief
Zeimal lac er vn̄ entſlief
Do troumte im harte ſwere
In duchte wi er were
Vor got an ſin gerichte kvmen
Vn̄ horte grozen vnvrumen
Der uber in alda geſchach
Got zv ſínen heíligen ſprach
Ey nv ſaget mir welch recht
Sal haben dirre boſe knecht
Dem ích ſo víl han vˢtragen
In hat di ſvnde alſo vˢſlagen
Daz er mít willen iſt gereit
In ieglicher boſheit
Beſuln den lib vn̄ den ſín
Die heíligen ſprachen wider in
Herre gewaldiger got
Er hat ſo vil ín dín gebot
Gebrochen· daz des wol iſt zit
Ob ſin leben dran gelit
Gib in mit vrteile
Zv dem vnheíle
Dar nach ſin ſvndec hˢze lam
als daz maría vernam
Di muter aller truwe
Machte alda nuwe
Irre grozen tugende recht
Vn̄ gedachte an iren knecht
Der ſi víl ofte gruzte
Sin leít ſi im wol buzte
Vn̄ machte im alle ſorge blínt
Si ſprach wider ir liebez kint
Ey lieber ſvn tv ſo wol
Gewere mich als ich biten ſol
Vur diz mēſche daz hi ſtat
Daz din vrteil vˢtvmet hat
Zv der helle glute
Sich an dine gute
Daz dv ſo rechte gut biſt
Gewere mích in dirre vriſt
Vn̄ lenge ein wenic im ſín leben
Wil er di ſvnde nicht begeben
Vn̄ ſich nicht zv dir keren
So ſaltu an im meren
Swi dir behage dínen zorn
Sích ſprach er nv han ich vˢkorn
Dvrch dich liebe mvter min
Daz er vˢtvmet ſolde ſín
als ein vnnvtze vaz
Ich wil in vriſten vurbaz
Ob er ſích vmme kere
Mích vnd dích dran ere
Daz er ſich baz vˢſinne
Do neíg di kvnígínne
Geín ím mit grozer werdekeít
Daz ſin zorn was hin geleít
als ſin tugent ín lerte
Maria ſich do kerte
Kegen dem ſchuldigen man
Ey ſprach ſi nv ſich dar an
Wi dir genade iſt geſchen
Dv ſalt mit vlize beſehen
Daz dv von allen ſvnden vlies
Vn̄ din leben vf tugende zies
Tuſtu des nicht· wizze daz
Dir hilfet níman vurbaz
Vntz dir kvmt eín leíder ſlac
Der rede er alſo hart erſchrac
Daz er da von entwachte
Vil balde er ſich uf machte
Vn̄ dancte ſiner vrouwen
Er líez vil gentzlích ſchouwen
Daz im was leít di ſvnde
Zv eínem vrkvnde
Er luterlíchen bichte
Do er ſich wol entlichte
Zv eíme cloſter balde er vur
Da er ſich ínne vˢſwur
Vn̄ ouch mít tugendē ſtete bleib
Sin zit er nvtzlich vˢtreib
Dvrch di lieben vrouwē ſin
Des ſi gelobet di kvnígin
Aue maría iſt ein gebet
Swer daz ie mít vlize tet
Vn̄ noch hute in vlize tut
Deſwar des lon iſt harte gut
Wand di liebe kvnígín
Maria di vrouwe mín
In rechter zit ím lonet
Sin wirt ouch geſchonet
Da er es aller beſt bedarf
Diz gebet iſt alſo ſcharf
Daz ez vil vntugende
Nemelích ín der íugende
abe den luten ſnídet
Der tuvel von ím lidet
Deſwar leides harte vil
als ich eín teil vch ſagen wil
In eíme cloſter was eín man
Der hete mvnches cleíder an
Vn̄ truc vzene daz leben
Sin hˢze was vil vnbegeben
an dem den orden kvſet got
Von der brudere gebot
Pflac er di metten luten
Vn̄ daz zeíchen duten
Dar nach man ſanc vn̄ las
Ein harte valſcher mvnch er was
Wand er als ein tv̄ber gief
Des nachtes zv den luten lief
So er des mochte haben ſtate
Eine gewonheit er hate
Der er gewon was zv pflege
Daz er ie in dem ſelben wege
Vnſer vrouwen bilde neíg
Vn̄ da bi nícht geſweig
Er enſpreche ein ave maria
Eines nachtes quā er da
aber uf ſinen boſen wec
Vber ein wazzer lac ein ſtec
Dar vf ſin trít geburte
Der tuvel zv ſchurte
Vntz im der vuz hín abe entgleit
Im entſtvnt ein míchel leit
Wand er víel níder· vn̄ ertranc
Vil ſcharf was der anevanc
Den di ſele an vorchten nam
Ein míchel her vō tvueln quam
Die ſich der ſele an namen
Die heiligen engele ouch quamen
Vn̄ warten ires teíles
Des menſchen vnheíles
Waren die tuvele harte vro
Vn̄ ſprachen zv den engeln ſo
Waz iſt uwer gewerben
an diſſes menſchen ſterben
Er iſt vnſer da er lit
Wand er pflac des alle zít
Daz er mit ſvndē vmme gie
In den er iſt erſtor ben hie
Hi von iſt ſin gevelle
Von rechte vntz ín dí helle
Die engele ſichs do verzigen
Der antwurte ſie geſwigen
Wand die tuvele heten war
Er was mít ſvnden kvmē dar
Secht do machte vns nuwe
Maria di getruwe
Daz ſi den wil bi geſtan
Díe ſvnderlíchen vliz han
In ir dienſte alle zit
Ob der mēſche wol in ſvnden lit
Vn̄ doch di kvnígínne
In etelichem ſinne
Da bi mit truwen eret
Ir tugent ſi daz leret
Daz ſi im in rechter not
Ez ſi ín leben oder in tot
Ir helfe mvz ie leiſten
Si quam zv diſen geiſten
Da ſi den vrunt ín noten ſach
Vil ernſtlích ſi zv ín ſprach
Mit gewaldes volleiſte
Wa nv ir vbeln geiſte
Wi tvrret ir beruren
Di ſele· vn̄ indert vuren
als ich wol an vch ſchouwe
Do ſprachen ſie· o vrouwe
Wir tvn der ſele harte recht
Wand er als eín valſcher knecht
Den líb mit ſvnden hat volant
Do ſprach di vrouwe ſanzvhant
O. des ſult ir nicht ſprechen
Ich mac wol vnderbrechen
Mit rechter warheit den ſtrít
Wand er pflac des alle zít
als er an diſen wec quam
Daz er vrloub zv mir nam
Vn̄ neíg keín mínē bilde
Da bi ín nícht bevilde
Er engruzte alda mich
Mit ſíme gruze vrūtlich
Den ich von ím dicke nam
Zvhant als er wider quam
Gruzte er mích aber· vn̄ neíg
Der tuvele craft hi míte ſweig
Do ſprach di vrouwe· vf daz ir
Gedenket mvget icht zv mir
Daz ich vch wolle tvn gewalt
So laze wír mít einvalt
an den ríchter di ſache
Vn̄ ſwaz er druz mache
Des ſul wir halden vns gewert
Des wart ouch von ín begert
Do ſprach der hoſte richter got
Sin wílle were vn̄ ſín gebot
Dvrch ſine mvter mínneſam
Di ſich der ſele an nam
Daz di ſele queme
Vn̄ den lib wider neme
Wolde er bezzern ſín leben
Do So ſolde mā di vreude ím geben
Were aber daz er in ſvnden
Di boſheit wolde ergrvnden
Vn̄ beſvlt darínne weſen
So ſolde er bliben vngeneſen
Er mvſte nach des libes tot
Hín in di ewigen not
Vn̄ da beſitzen di glut
Daz urteíl iſt geweſen gut
Sprach die vrouwe ſanzvhant
nv was di zít ouch volant
Daz die mvnche hetten
Geſlafen biz zur metten
Niman zoch di glocken
Die daz lut ſolden locken
Zvr kirchen nach gewonheit
Ir ſwigen wart do hin geleit
Wand ſíe hín vnde her
Suchten iren glockener
als in do wol geburte
Zvr tvr vz man ín ſpurte
Man gienc ím nach vntz mā ín ſach
Ertrvnken ligen in der bach
Diz was ín v̄mazen leit
Doch was ín allen vˢſeit
Di ſache di ín vz treib
Nicht lange er da ligen bleib
Sie zvgen in vz vf daz ſtat
Des volkes vil hin zv trat
Vn̄ clagete ſín vngemach
Bínnen des vn̄ diz geſchach
Daz ſie ín clageten aller meiſt
Do erquícte ſich ſín geiſt
Von vnſers hˢren gebote
alle die geſamte rote
Nam des michel wunder
Sie vrageten albeſvnder
Wi ím geſchen were
Do ſagete er ín die mere
Gentzlich durch waz er vz quam
Vn̄ wi er ſínen tot nam
Vn̄ wi di reíne kvnígín
Im were ín den noten ſin
Getrulich zv helfe kvmen
als ſie heten díz vˢnvmen
Do lobeten ſie alle got
Dˢ bruder liez der ſvnden ſpot
nach tugende er mít vlize warb
Darínne er ſeliclichen ſtarb
Vn̄ quam hín zv der vrouwē ſin
Des ſi gelobet di kvnígín
Ouch was da bi ín eíner ſtat
Eín ſchuler der ſo hín trat
Vf ſvndeclichen ſtrazen
Er wolde vngerne lazen
Sinen willen vnvolbracht
Der uf ſvnde was gedacht
als er des mochte haben ſtate
Ein tugent er da bi hate
Vor vnſer vrouwen bilde er gie
Da víel er vffe ſíne knie
alle tage· daz geſchach
Harte lieplich er ſprach
alda ſín aue maria
Nv geburte ſichz dar na
als ſíne víende víentlich
Dar vf wol beríeten ſich
Sie wolden ín zv tode erſlan
Diz liezen ſie ouch vollen gan
Daz ſie in tot ſlugen
Nach diſen vnvugen
Was den vrunden leit genvc
Den toden licham man truc
Svnder meſſe ſvnder recht
als einen vnnvtzen knecht
Vn̄ grub in vf dem velde
Mit ſulchem wider gelde
Lonten ſie den ſvnden
Den magen vn̄ den vrunden
Was allen wol von ím bekant
Wi ſin leben was gewant
Vf alſulche boſheit
Daz im zv rechte was vˢſeit
Criſtenliche bigraft
Daz lut was in den wan behaft
Er were nv in der helle clage
Dar nach vber drízec tage
Di vrouwe ob allen vrouwen
Maria liez beſchouwen
Daz ſi mít helfe dem geſtat
Der ir ie icht gedienet hat
In etelicher andacht
Si wiſete ſích ín der nacht
Eime reínen mvnche gut
Mit allen tugenden wol behut
Der wol ín gotes wegen trat
Diz was ín der ſelben ſtat
Da bi der mēſche was begraben
Do ir der mvnch hete entſaben
Vn̄ ſi mít ſinem gruze entpfie
Do ſprach di vrouwe ir habet alhíe
Kein mir eín teil míſſetan
Wand ir mínen dienſtman
Vf daz velt habet geleit
Zwiſchen ím vn̄ der criſtenheít
Machet ir eín vnderſcheíde
Do wart dem mvnche leíde
Sagan vrouwe mín ſagan
Sprach er· wer iſt dírre man
Vrouwe mī daz iſt wol recht
Swa wir wízzen dínē knecht
Den ſal mā durch dich eren
Vn̄ dran dín lob meren
In den landen verre hín
Do ſprach di vrouwe wider ín
Ez iſt der· der vor drizec tagen
Hi zv tode wart erſlagen
Vn̄ dar nach vffez velt geleit
Er hete eíne gewonheit
Di mír wol von ím tet
Daz er dícke ſin gebet
Sprach vor mínem bilde
Da míte in nícht bevilde
Er enviele vf ſíne kníe
Mit grozer andacht er ſich lie
Vf die hende kegen mír
Sín gruz quā wol nach míner gír
Den er mír dicke vn̄ dicke bot
E· er wurde erſlagen tot
Diz ſaltu beduten
Dvrch gut den andern luten
Sprich daz mā ſin ſchone habe
Vn̄ vf den kirchof ín grabe
Hi míte ir wort eín ende nam
als der vru morgen quam
Der gute man daz lut rief
Maníc mēſche dar zv lief
Wand er ín gentzlich vndˢſchiet
als ím vnſe vrouwe ríet
Von dem· der vf dem velde lac
Do ez quam vf ſchonen tac
Die lute giengen an ſín grab
Vn̄ ſchurren vaſte ſo hín ab
Di erde vntz vf den licham
Eín wunder man alda vˢnam
Daz ieglich an ím wol ſach
Do man di laden vf brach
Man vant da eíne blvmen
Vríſch vf ſíme gvmen
Ligen ín ſínem mvnde
Da bi man ouch begvnde
an ím ſín zvnge ſchouwen
Di was ſo vnverhouwen
Von aller vnvlate
Varwe vnde blut ſi hate
So vriſch behut vor aller not
als ob der mēſche níe were tot
Des nam ſie míchel wunder
Do pruweten ſie dar vnder
Daz di blvme vn̄ daz gelit
Da legen ſvnder vulen trit
Daz were gar von dem gebete
Daz er mit der zvngen hete
Vnſer vrouwen erboten
Mit vil erlichen roten
Vn̄ mit lobes ſchalle
Brachten ſie do alle
Vf den kírchof den lichamen
In vnſer lieben vrouwen namē
Begruben ſie mít werde
In· vf gewiheter erde
In der criſtenheíte ſchrín
Des ſi gelobet di kvnígín
NOch ſult ir horen hi vnder
Eín harte ſchone wunder
Wi maría di gute
In lobelicher hute
Ire vrunt ín noten halden kan
Ez was eín abt ein guter man
Der ín eín tugentlichez leben
Sich mít willen hete ergeben
Vn̄ des getruwelichen pflac
Vil nahen ím zv hˢzen lac
María di vrouwe gut
Wort· werc· vn̄ mvt
In ir liebe er wante
Darínne er ſtete brante
Wand er ez willekvrte
Zeimal ez ſich geburte
Daz ín mít luten genvc
Eín ſchif vber mer truc
Die vf dem wege liden not
Eín ſtvrmweter ſich ín bot
Mit ſulches wíndes vlagen
Daz ir genvge lagen
als ob ſie weren tot geſlagen
Der ſtvrm begondez ſchif iagen
Beide wider vnde vort
Daz wazzer lief ín den bort
an grozen vnden vf erhaben
Sie wanten alle beſnaben
Von zwiuel als die veigen tvnt
Der ſtvrm lange ob ím ſtvnt
Vn̄ herte an mit grozer macht
Binnen des in eíner nacht
Wart daz weter alſo groz
Vn̄ gab dem kile ſulchen ſtoz
Daz die lute liezen lígen
alle ir dínc vn̄ ſichz verzigen
Von der vnden loufen
Dachte ſie beſoufen
Ir leben· vn̄ daz neígen
Sie ſtvnden als die veigen
Die gewís den tot haben
Die hende ieglicher hete erhaben
Da míte er in den hímel ſchrei
Idoch truc ir geſchreí entzwei
Dírre an nícolaum
Iener ſchreí an petrum
So rief der an andream
Vnde der an katherínam
Ieglicher vmme helfe ſprach
Den· an dem er ſich vˢſach
Daz erím helfe ſolde geben
Vn̄ den ſín wille vn̄ ſín leben
Beſvnder vz den andern las
Swaz der wazzer heiligen was
Die man an rufet vf dem mer
Den wart nach helflicher wer
Vil gelubdes getan
Do der abt der gute man
Di zwítracht gehorte
Di an der lute worte
an manígen heiligen bat
Mítten ín daz ſchif er trat
O ſprach er lieben lute
Vernemt waz ich vch dute
Ez iſt gut daz ir tut
Idoch tut ein bezzer gut
Sit daz wir von den heiligē roten
Zv gote wollen ſenden boten
Die vnſer leben veſten
So ſul wir nemen die beſten
Der gotes willen neiget
Daz er balde vns zeiget
Síner barmvnge willen
Vn̄ let daz wazzer ſtillen
Daz mit ſo grozer vnde
Vf vns durch vnſer ſvnde
an diſme ſtvrme iſt geſant
Wol wir di not han volant
So ſul wir alle ſchríen
an gotes muter maríen
Di durch vns den namē treit
Mvter der barmhˢzekeít
Di iſt vns eín gewiſſer bote
nach helfe zv dem gutē gote
Vn̄ mac wol ſemften vnſer not
Daz volc ſich do gemeinlích bot
an di edeln gotes brut
Sie ſchrieten alle uber lut
nach helfe di vrouwen an
als des nicht lange was ergan
Secht do liez aber ſchouwen
Di vrouwe ob allen vrouwen
Daz ir helfe iſt gereit
Den· die mít ínnekeit
Si getrulichen loben
Vf dem maſte dar enboben
Ein vakeln liecht ſo ſchone quā
Daz di trube gar benam
Di ſich e· ob dem ſchiffe truc
Vil witen ſich alvmme ſluc
Daz liecht von dem maſte
Bi diſme ſchonen glaſte
Geſahen ſie nv alle wol
Des wart ir hˢze vreuden vol
Die grozen ſtvrm wínde
Die e· mít voller ſwínde
Vf dem ſchiffe lagen
Vnd der vnden vlagen
Begonden ſich wol neígen
Die vorchtigen die veigen
Wurden erquícket vn̄ vro
Vil línde wart ir weter do
Vn̄ als der morgen uf trat
Do quā daz ſchif an daz ſtat
Da hín ir wille was gewant
Vurwar wart ín do bekant
Daz ſie ín cleíner wile
Manige ſtarke mile
Gerichte waren zv bekvmen
Des libes vn̄ des gutes vrumen
Dancten ſie der vrouwen gut
Wand ſie waren wol behut
Von ir· als offenlich wart ſchín
Des ſi gelobet di kvnigín
Alleín ez eiſche daz recht
Daz eín ieglich gotes knecht
Si alle zit gebvnden
Vnd ouch ín allen ſtvnden
Dar zv daz er marien lobe
Idoch ſal er behalden drobe
Den ſvnnabent albeſvnder
Dvrch eín ſchone wunder
Daz iſt ín eíner ſtat alda
Conſtantinopolitana
alſo iſt ſi genant
Sie machent werlich bekant
Die geweſen ſínt dar bi
Daz eín mvnſter alda ſi
Gewihet in vnſer vrouwē namē
Nach der vrouwē lobeſamen
Dar ín eín bilde iſt geſat
So offenbar an eín ſtat
Daz die man vn̄ die vrouwen
Daz bilde mvgen ſchouwen
Swēne ez in wírt gewiſet bloz
Si hat daz kínt ín der ſchoz
als der meiſter wolde
Von varwe vn̄ von golde
Iſt dran geleit michel ruch
Ein edel breit ſydín tuch
Vor dem bilde hanget
Níman daz erlanget
Der ez turre grifen an
Vn̄ icht gezihen ſo hín dan
Oder mvge beſchouwen
Daz bilde vnſer vrouwen
Dan als di ſtvnde gelit
Daz ſichz ſelbe ſchouwen gít
Vrítages nach der none
als di ſvnne ſchone
Sich neíget an ír vnderganc
Vn̄ mā hebet den geſanc
Daz vnſer vrouwē veſper iſt
Zvhant in der ſelben vriſt
Pflit ſich daz tuch uf erheben
Dikeín mēſche kan entſeben
Wer ez zihe· vn̄ wer ez halde
ane allerhande valde
Ez von ím ſelber vf get
Daz bilde alſo bloz ſtet
So mac ez ſchouwē wer da wil
Wand ez ſtet bloz eín langez zil
Vntz uf den ſvnnabent hín
an der veſper begin
Di da horet an den ſvntac
Zvhant man aber ſchouwē mac
Wi ſich daz tuch nider let
Vn̄ daz bilde vber vet
Bedecket vnde behullet
Vntz ſich di woche ervullet
Daz der vrítac iſt kvmen
So wirt daz tuch vf genvmen
Vntz an den ſvnnabent ſider
Nach none let ez ſich dar níder
Hi ſal man ſchouwen ínne
Wi di kvnígínne
Durch daz ſelbe wunder
Den ſvnnabent beſvnder
Von vns wil geeret weſen
Swer ewiclichen wil geneſen
Vn̄ dort di vrouwe ſchouwen
Der habe ot lieb di vrouwen
Vn̄ wende ir dienſtlichen mut
O· ia iſt ſi alſo gut
Daz ir v̄mazen wol tut
als wir von ir ſín behut
Vn̄ vns ín íren dienſt zíhen
Swer allem leide wil entvlien
Vn̄ ín alle vreude kvmen
Deſwar dem mac ſi wol gevrumen
Mit irre ſchoz der mildekeit
Si iſt eín wec der ſicherheít
Vn̄ ein gewís leiteſtern
Si iſt grozer ſuze eín kern
Di himel keiſerínne vrí
Iſt íren vrunden ſtete bi
In noten· daz wol vuge hat
Vf gantze helfe get ir rat
Si kan die vrunt bedenken
Vn̄ ir herze trenken
Mit liebe· vn̄ ervuchten
Si kan den ſín erluchten
an hitze grozer tugende ſchin
Des ſi gelobet di kvnígín
NOch ſult ir horen vurbaz
Wi daz genaden riche vaz
María di vil gute
Di edele wol gemute
Genade al vol guzet
Des ſi nícht verdruzet
allen den· die íren namen
Den erlichen lobeſamen
Getrulichen nennen
Vn̄ ſi da vur erkennen
Daz ſi wil helfen vn̄ mac
Ez was eín rítter der pflac
als noch maníc arm rítter pflit
Vf dem groz geſínde lit
Der nicht groze gulde hat
Vn̄ doch nícht gerne lat
Er enwolle grozlichen leben
Vn̄ ſtete ín dem vollen ſweben
Des mvz er dícke reiſen
Vf wítewen vn̄ vf weíſen
Den er iſt vil bitter
alſus was der rítter
Zvr werlde gar vˢmezzen
Vf einer burc geſezzen
an geſínde vberladen
Da mite er tet grozē ſchaden
Vf walden vn̄ vf ſtrazen
Swaz ír darv̄me ſazen
Den was er leider nachgebur
Vn̄ eín alſo herter ſchur
Daz ſie mvſten ſwachen
Bi alle diſen ſachen
So hete er eíne groze tugent
an ím geheget von der íugent
Di im zv vreuden vz ergie
Nímmer eínen tac er lie
Er engruzte ie mit lobe
Gotes mvter· vn̄ dar obe
Viel er níder an die kníe
Entweder dort oder hie
aue maria er ſprach
Swi vil man ín bekv̄mert ſach
So ennam di vnmvze
In nimmer von dem gruze
Wand er darínne ſtete bleib
Da bi er vil vbels treib
Vn̄ was ſtete ouch dar an
Zeimal ſolde eín guter man
Ein mvnch ane ſvnden vlec
Wandern vor di burc den wec
als ím do geburte
Ir gewonheít zv ſchurte
Die vf dem huſe lagen
Vn̄ des amtes pflagen
Struten vnde luden
Hin níder vz den bvden
Lie Liefen do díe knappen
Sie namen ím di kappen
Vn̄ ſwaz ſie mochtē ím genemen
Beide vurchten vn̄ ſchemen
Was in gentzlich entgan
Do bat ſi der gute man
Daz ſie gotes gedechten
So vil vn̄ ín brechten
Vor íren hˢren· díz geſchach
Dˢ gute man do zv ím ſprach
Swi ſie ez heten gar vur ſpot
Herre tu ez nv durch got
Vn̄ gewere mích einer bete
Gebut dazher vur mích trete
allez din geſínde
Swaz man des índert vínde
Vf dírre burc vnder dir
Sprích daz ſie gehoren mir
Ich wil von gote eín teil ín ſagen
Dem hˢren wart ez wol behagen
Er ſprach· dín wille ſal geſchen
Ich wil gerne hi beſehen
Ob dv icht ſchaffes gutes vrumē
Do hiez er drate vor ſich kvmen
allez daz da was geſamt
Bekv̄mert oder ſvnder amt
Do daz geſinde vˢnam
Des hˢren wort· zvhant ez quam
Geſamt vur den mvnch hín
Sín dvrchſichtec heilíc ſín
Enſach nicht den er iagete
Zvme herren er do ſagete
Sie enſint nícht kvmen alle
Ob ez dir wol gevalle
So laz der knechte war
Do ſprach gemeinlich di ſchar
Deſwar dv tuſt vns vnrecht
Ieglichē vnſers hˢren knecht
Machtu ſchouwen alhi ſtan
Do ſprach zv ín der gute man
Ey nv habet ez nicht vur ſpot
Get ſuchet durch den richen got
Wan hi gebrichet etewes
Do rief zv ím vnder des
alſus ir eíner von der ſchar
Ia werlichen dv haſt war
Der kemerer mínes herren
Machet vns diſen werren
Wand er ſich heímlich hat behut
Ia ſprach der mvnch gut
Der iſt ez den ich wolde haben
als des der herre hete entſaben
Er hiez ín drate brengen
Der kemerer wart do lengen
Den wec· wand er vngerne quam
als ím do wol gezam
Idoch wart er bracht zvr rote
Do er den guten mvnch ín gote
Vnder ougen geſach
Vber rucke er ſich brach
Daz er eín teil beſit weich
Sín antlitze wart ím bleich
Daz geſichte er verkarte
Sín houbt alſo gebarte
als eíme der nícht ſínne hat
Vn̄ enweiz wi er gat
Do ſprach der gute man zv ím
Hore mich knappe· vn̄ vˢním
Dv ſalt dich billich vor mich ſchamē
Ich gebiete ín ieſv críſtí namen
Dem ich bín gehorſam
Daz dv nv mír ſiſt alſam
alhi an diſen ſachen
Dv ſalt vns kvnt machen
Offenlich dv ſchanden vaz
Waz du ſiſt· vn̄ durch waz
Dv hi ſo lange ſiſt bliben
Vn̄ waz du woldeſt han getriben
Daz ſaltu gar vns wizzen lan
als díz geſprach der gute man
Der kemerer di rede wac
So ho daz er ir erſchrac
Vn̄ ſi ín grobelich mvte
als eín vie er lute
an engeſtlicher ſtímme
Er ſchreí ín eíme grí̄me
Vber lut vil ſere
Wafen ímmer mere
Daz dich dín wec ie her getruc
Ich bín gebvnden ſo genvc
Von dir· daz ich den luten
Mvz alhi beduten
Waz ich bín· vn̄ waz ich iage
Owe ſwan ich daz geſage
Da han ích nicht gewí̄nes an
Ich bín eín tuvel· nícht eín man
In eínes menſchen bilde
Ich mich alhi vˢwilde
Vnde bín geweſen alvurwar
Bi dem ritter vierzehen íar
als er ouch wol ſelber weiz
Sínes dienſtes ich mich vleiz
Wand ez mír geboten was
Vnſe meiſter ſathanas
Hat mích zv ím da her geſant
Wand er mít ſvnden iſt geblant
Der er vil vn̄ vil begat
Eíne tugent er an ím hat
Di er let an ím ſchouwen
Wand er di grozen vrouwen
Gruzen pflíget alle tage
Daz iſt mír von ím eín clage
Vn̄ eín alzuherte leit
Daz er der gewonheít
So ſtete ſich hat an genvmen
Ich bín alſo zv ím kvmen
an welchem tage ez were
Daz er den gruz vˢbere
Des er pflit der vrouwen
So ſolde ich ím verhouwen
Sín leben· vn̄ erwurgen ín
nv ſínt die iar alle hín
Daz er níe liez eínē tac
als ich leider ſprechen mac
Er enviele an den gruz
Hi von als ich bekennen mvz
Swi ez mír ſal werden arc
So wart er keín mír alſo ſtarc
Daz ich mít leide ím nícht enquā
Do ſus der rítter vernam
Wer dirre was· vn̄ wes er pflac
So ſere ím ſín hˢze erſchrac
Daz er weníc weſte
Welch im was daz beſte
Idoch do er ſich verſan
Er viel vor den guten man
Langes an di erde
Hilf herre daz ich werde
Sprach er· des argen wichtes vri
Min leben ſi ouch ſwi ez ſi
Ich wil nach dínem rate
Mich enprechen drate
Von dem armen lebene
In dem ich ſo vnebene
alzv lange bin beſtan
Do ſprach der mvnch der gute man
O· boſer kemerere
Valſch· vnd vngewere
In dem namen íeſu criſtí
Sal diſe burc dín weſen vrí
Vare hín du boſer geiſt
Mit diner argen volleiſt
In den ewigen haz
Dir ſi verboten vurbaz
Daz dv immer tvrreſt kvmen
Zv des menſchen vnvrumen
Daz da pflit ſchríen
nach helfe an maríen
Mit dínem vientlichen ſchaden
Sal ez gar ſin vnvˢladen
Dvrch di edeln vrouwē gut
Di mít rechter demut
Ir truwe dar uf hat gewant
Der kemerer do verſwant
Daz ſin níman wart gewar
Der hˢre· vn̄ daz geſínde gar
Bezzerten ſich ſere
Nach des mvnches lere
Wandelte ieglich ſín leben
Do wurden wider ouch gegeben
Dem guten manne ſíne cleít
Mit tugentlicher arbeít
Hete er ſie verdienet wol
Er was ouch grozer vreuden vol
Wand der arge ſathanas
Vf der burc geſchendet was
Sus quam er zv den brudern ſin
Des ſi gelobet di kvnígín
Zv der werlde edel ein man
alſulchen willen gewan
Daz er durch got wolde leben
Reíne. vnde ſich begeben
Dírre wille vollen gienc
Den grawen orden er entpfienc
In dem cloſtere cytes
Die mvnche ſich vˢſvnnen des
Daz dem edeln herren gut
Nicht vugete ein ſulche demut
Daz er ein convers were
Da was in ouch daz ſwere
Daz er were in der pfafheít
Wand ím gentzlich was vˢſeit
alle pfefliche kvnſt
Der gute man was in der brunſt
Daz er nicht en achte
Swaz man vz ím machte
Die pfaffen wurden des ín eín
Er ſolde weſen ir gemeín
Vnde noch di ſchrift leren
alſus wolden ſie eren
Sín anegeborne edelkeít
Im wart di ſchrift vur geleit
Vn̄ ein meiſter gegeben
So was er vor al ſín leben
In ritters wís worden alt
Vn̄ was der ſín ín ím kalt
Zv dírre nuwen lere
an manígerhande kere
Sín meiſter ím do vor las
Daz vmb ſuſt doch an ím was
Wand in di kvnſt nícht entraf
alle die ſínne ím waren ſlaf
Der er zvr kvnſt nicht enwíelt
Níwan die zweí wort er behíelt
aue maría vn̄ nicht me
Swi ez ím ſelber tete we
So wolde ot nicht di kvnſt ín in
Diz ergreif ſín herter ſín
Daz ouch als mít buchſtaben
Im ín ſín hˢze was ergraben
aue maria ſprach er ie
Swaz er tet vn̄ ſwa er gíe
So ſprach er ie die zweí wort
Got aller ſelden ein volbort
Vn̄ rechter tugende eín mínne
Líez der herten ſínne
Den ritter nícht entgelden
Er wolde ím wol vˢgelden
Di werlt di er dvrch ín lie
Do ím ſín leben abe gie
Er ſtarb· vn̄ wart begraben
Dar nach vil ſchiere wart entſaben
Eínes zeichens dar an
Den brudern kvnt wart getan
Wi ím vergolden was ſin habe
Ein lilie wuchs vz ſíme grabe
Di vf an ſchonen blvmē trat
an ein ieglichez blat
Was von goltbuchſtaben
aue maria erhaben
Des nam die brudere wunder
Vn̄ gruben alhín vnder
Do ſie quamen vf den grunt
Síe ſahen ím ín ſínē mvnt
Do was di wurtz der blvmen
Entſprvngen vf dem gvmen
In des menſchen mvnde
Ieglicher do begvnde
Wunder alda ſchouwen
Vn̄ maríen der vrouwen
Danken dírre grozen gift
Vn̄ der wunderlichen ſtift
Dar an ſi wiſete íren knecht
Eya ſprachen ſie nv ſecht
Ez íſt vns offenlich wol kvnt
Daz er von allez herzen grvnt
Sprach mit grozer innekeit
Der zweier worte reinekeít
Dar an er tet daz beſte
Vn̄ mit willen veſte
Wolde er an der vrouwē libe ſin
Des ſi gelobet di kvnígin
Eín meler hete ſcharfen ſin
Vf ſín amt dvrch gewin
Dar abe er erlich ſich betruc
Den ſin er veſteclichen ſluc
Mit liebe vf vnſe vrouwen
Daz liez er dicke ſchouwen
an tugenden mít den er ranc
Nv malte er eínē v̄mehanc
Dar an ſích geburte
als daz recht willekvrte
Di kvnígín di milde
Vn̄ ouch des tuvels bilde
nach der materíen v̄meſweíf
Der meler an di kvnſt greif
Mit vlize an allem ſínne
Malte er di kvnígínne
So er beſt ímmer konde
Dar nach er begonde
Den tuvel ouch dvrch ſtrichen
Er liez ím nícht entwíchen
Swaz er kvnſt mochte haben
Vntz er der forme hete entſaben
Vf daz hoeſte vngeſtalt
Des wart der tuvel harte balt
Vor zorn als ſín erge ín twanc
Vur den ſelben v̄mehanc
Quam er zv dem guten man
Ey ſprach er nv ſage an
Daz wolde ich gerne wízzen
Dvrch waz biſtu vervlizzen
Vf der vrouwen bílde
Daz dv mít ſchoner mílde
Si macheſt alſo vlizeclích
Vn̄ alſo vngeſtellet mích
Maleſt· als ich wol ſprechen mac
Der gute man eín teil erſchrac
Idoch ermannete er drate
Zv kegen der vnvlate
Vil ſmelichen er do ſprach
Deſwar dv biſt alſo ſwach
So boſe vnde ſo eiſlich
Konde ích noch wírs gemalen dích
Daz ieſche an dir daz recht wol
So iſt min vrouwe tugende vol
alſo ſchone vn̄ alſo gut
Daz ſi mit aller kvnſt mín mvt
Sal malen vf daz beſte
Ob ich icht ſchoners weſte
Dan ich gemalet han alhie
Daz wolde ich legen noch an ſie
Dvrch ir wírdeclichez loben
Der tuvel wolde mít ím toben
Vn̄ in werfen her dan
Secht do wart der gute man
an vnſe vrouwen ſchríen
Daz bilde von marien
Vor im an des tuches want
Racte im hín di rechten hant
Vn̄ enthielt ín enpor
Do vloch der tuvel balde vor
Vn̄ liez den man an vride ſín
Des ſi gelobet di kvnígín
Ein cloſter hof ſo wite was
Daz beide bovm vn̄ gras
Darínne ſtvnden genvc
Wand ſich verre alvmme truc
Sin v̄merínc vn̄ ſín ganc
Ein vlutec wazzer nā den ſwanc
Dvrch den hof al ín míten
Dar abe nach gewenten ſiten
Die lute luſt entphíengen
Eín teil mvnche giengen
Dvrch ir luſt ſo hín zv
Eines morgens alzv vru
Vn̄ ſtvnden bi des wazzers louf
Sie gaben couf vn̄ couf
Schímf rede vnde itele wort
Der von ín vil wart gehort
Daz in der zít nicht hete vuc
Di wile ſich diz wechſel ſluc
an vil iteln worten
Die mvnche alle horten
Ein ſchif daz wazzer uf kvmen
als ſie heten vˢnvmen
Offenlich den ruder ſlac
Ein ir ieglích erſchrac
Vn̄ vrageten ſa der mere
Wer darinne were
Wir ſin tuvele ſprachen ſie
Vn̄ vuren des mēſchen ſele hie
Der dort zv ſente gallen
Prabeſt was ob ín allen
Vn̄ zv eime houbte geſat
Wand er nach vnſen wíllen trat
In der ſvnden haken
Die mvnche ſere erſchraken
Sie begonden allen ſchríen
nach helfe an marien
Sente maría nv hilf vns
Sie liefen von des baches rvns
Daz ſie icht arges griffe
Die tuvele ín dem ſchiffe
Schríeten nach ín vf ir vart
Deſwar ir habet uch wol bewart
Daz ir riefet di vrouwen an
Enwere des ſelben nicht getan
So hete wir uch ertrenket
Vn̄ ín den grvnt vˢſenket
Wand ir wilde mvnche ſit
Vn̄ alhi vz der rechten zít
Kegen des ordens gebot
Tribet itelichen ſpot
Vn̄ dar zv vnnvtze wort
Dar an mit valſche ir ſit bekort
Durch des hˢzen itelkeít
als ſie daz heten vollen ſeít
Do vuren ſie ír ſtraze
Die mvnche hielden maze
Von ſulcher rede· ín ſulcher zít
Der man zv vnrechte pflít
Gotes mvter dancten ſie
Di in ír truwe bot alhie
Vn̄ wart in rechter not ín ſchín
Des ſi gelobet di kvnígín
Zvr werlde was ein guter man
Der mít vlize began
Trachten uf di itelkeít
als di cranke werld treít
Daz ſi nímannes ſchonet
Glich ín allen lonet
Den ríchen vn̄ den armen
ane allerhande erbarmen
Iſt ir lon der herte val
In den tot hín zv tal
Ez ge dar nach ouch ſwi ez ge
Dem guten manne tet vil we
Daz maníger ir getruwete
Vn̄ uf di werlt buwete
als er ímmer ſolde leben
Der gute man wolde ergeben
Sich von der werlt· vn̄ erva bewarn
Den willen liez er vollen varn
Vn̄ vur in eíne wuſte
Vf daz er alda mvſte
In der eínote rvn
Vn̄ mít ím ſínē willen tvn
an wachen· vaſten· an gebete
Zvr werlde er vil gutes hete
Wan er was riche eín rítter
Diz wart im allez bítter
Beide herſchaft vn̄ gut
Dvrch got wolde er armut
Hi uf erden liden
Vn̄ gar di luſt vˢmíden
Swaz ir di werlt ſchenkē pflit
Er was ín der erſten zit
Vil heiz· als man ouch hute
Víndet maníge lute
Die zvmerſten brínnen
Wol veſte ín gotes mínnen
Dvrch der conſcíencíen tur
Di ſie wol berigeln vur
Vnd an der wite mazen
Vn̄ nicht da dvrch lazen
Sie enwollen ez e· reinen
Des mvgen ſie wol weínen
Wand in iſt ſuze di vlut
Gebet· wachen· ſwaz man tut
Dar uf iſt man vˢvlizzen
Dar nach als díe gewizzen
Ein teil beginnent vulen
Wand ſi an ir tor ſulen
Rucken ín di wite
Daz wol hín durch glíte
Bewilen eín míchel ſtucke
So kvmt daz vngelucke
Daz itele wort werden balt
Vn̄ daz herze an genaden kalt
Hivon ſo hebet ſich vngedult
Des hˢzen bvrne wírt gevult
Mit erden an der werlde haft
Hi von zv rínnet di craft
Der alden herzen ſtoze
Der bach der ougen vloze
Iſt ſín vrſprínc vertreten
als der menſche ſolde beten
In rechter hítze daz iſt kalt
Wand der ſvnnen gewalt
Iſt mít wolkene vndernvmen
Darv̄me dicke zv ím kvmen
Wínde· ſne· vnde regen
Die ím beſvln daz herze pflegen
Nach der viende willekvrn
Hi von ſal ieglicher ſpvrn
In tugentlicher wende
Daz begín vnd daz ende
Wi er ſich habe gevlizzen
In ím der gewízzen
Swa di enger an ím was
In der zit er baz genas
In ím von boſen geſten
Swer ſich noch wil veſten
Der ſal mít gote vride han
Nv ſprechen dort von ienē man
Der was zvmerſten heíz gnvc
Wand er groze liebe truc
an got· vn̄ an di hímel rote
Idoch ſo hete er nach gote
Groze liebe an maríen
Vil dicke pflac er ſchrien
In alle ſínes herzen gír
Mit ſíme lobe hín keín ír
Durch rechte liebe er des pflac
Dar nach uber manígen tac
Begonde er eín teíl lazzen
Vn̄ liez ſich vndervazzen
an dem herzen mít vulheít
Da vor was heíz di ínnekeit
Di was nv laz vnde kalt
Di conſcíencía ín nícht ſchalt
Wand ſi was wíder worden
Vmb den verkarten orden
Wolde ſi ín nícht ſtrafen
Dicke wart er ſlafen
Vn̄ an gebete erſtv̄mende
Do ſprach er alſo ſlv̄mende
Sin gebet· vn̄ verhouwen
Der vulheit ſíner vrouwen
Wart daz gebet alſo toub
Vil dicke er ez ouch vf ſchoub
Vntz hin an den andern tac
Do er diſſes gepflac
Eíne wile nach gewonheít
Vn̄ wolde mít der vulheít
Zv verre vz tugendē vliezen
Secht do liez ín geníezen
Maria di vil gute
Daz er in ſínen mute
Beſvnder ſíner liebe ír iach
Vn̄ ſin hˢze nach ír brach
Si ſante ím drí epfele hín
Vil miſſewant vnder ín
Einer von dem andern ſcheín
Ein apfel was gar vnreín
Der ander grvne abe genvmen
So was der dritte vollenkvmen
Beide ſchone vnde rif
Eín engel ſprach· nv grif
Diſe epfele alle ín díne hant
Sie hat maría dir geſant
Di tugende vol di milde
Dir zv eínen bilde
Waz man dir lones ſal geben
alhi vmb dín hˢte leben
Daz doch entzweí vˢre treít
als der epfele vnderſcheít
Der erſte iſt vul von vnvlat
Der wol eben maze hat
Der zit díner ínnekeit
Di dich neiget an vulheít
Vnde vnvletec machet
Da von iſt geſwachet
Vil an díner crone
an díner tugende lone
Mvz dir da von abe gan
So ſich den andern apfel an
Der iſt vil vnzítec
alſo biſtu gitec
Du leſt di zit entſlifen
Vn̄ wilt andere grifen
Vur diſe di dir iſt entgan
alſo mac ez nícht beſtan
Ein getruwer gotes knecht
Gebe ieglicher zit ir recht
Da ez mit rechte ſin mac
Der apfel iſt vil vngeſmac
Den man vnzítec brichet
Swˢ ſín gebet ſprichet
In rechter zit mít andacht
Daz wírt vor vnſern hˢren bracht
Dem mēſchen zeíme hoen vrumen
Dazmeínet der apfel vollenkvmen
Hi míte nā di rede eín ort
als der eínſidel hete erhort
Di heiligen manv̄ge
Do wart eín wandelvnge·
an alle ſíme lebene
Er gienc me vurbaz ebene
Vulheít vn̄ vnrechte zit
Trat von ím hin beſit
Vn̄ wart an ím vˢhouwen
Síner lieben vrouwen
Dancte er mít allē vlize me
Wand ſi getruwelichen e·
Berefſente daz leben ſin
Des ſi gelobet di kvnigin
IN ſvnden eín menſche lac
Daz doch da bi dˢ tugēde pflac
Da von got eī menſch· beiaget·
Mariā di kvſchen maget
Hete er lieb beſvnder
nv vugete ſichz hi vnder
Daz got dvrch ſíne gute
Des menſchen gemute
Zv rechtem wege beluchte
Den menſchen ſus beduchte
Wi er nach todes gebote
an daz urteil vor gote
Were gentzlich bekvmen
Sich hete nítlich an genvmen
Daz Der tuvel· daz er bi ín trat
Vn̄ vber ín gerichtes bat
nach ſíner valſcheít gebot
Er ſprach· alweldiger got
Gib mír díſen· er iſt mín
Wand ich vor den ougen din
Dín ſelbes wort dar uf mac haben
an ſíme herzen ergraben
Der richter ſprach waz iſt daz
Do ſprach der tuvel vurbaz
Du ſpreche an cluger wíſe
In dem paradiſe
Swanne ir uch vˢgezzet
Vn̄ daz obz ezzet
So ſult ir ſterben díz ergie
Nv ſtet dírre menſche alhíe
Von dem kvnne geborn
Dem du den tot haſt geſworn
Noch habe ich eín vrkvnde
Wand er ín grozer ſvnde
Wol drízec iar iſt gelegen
Der er vil hat gepflegen
Vn̄ wolden lazen nícht dar abe
Daz dritte vrkvnde ich ouch habe
Daz ich alſo bewiſe
Ob er an tugende priſe
Da bi icht gutes habe getan
So wil zvſamne lan
Daz boſe vn̄ daz gute
In ſínes herzen mvte
Nímt daz boſe vberhant
Des ſal er billich ſin geſchant
Vn̄ alſus haſtu nicht an im
Do ſprach der richter nv vˢnim
Waz er dar zv wolle ſagen
Dˢ menſche mvſte gar gedagen
Vor grozer ſchemde leide
Do ſprach anderweide
Der richter· wir ſuln ez lan
acht tage alv̄me ſtan
E· man ín verſenke
Ob er noch icht gedenke
Waz er wider rede habe
Do gienc vil truric her abe
Dˢ ſelbe mēſche· vn̄ vnderwegen
Gienc ím eíner engegen
Dˢ vragete in ſa der mere
Warv̄me er leidec were
Owe ſprach er ich bin vnvro
Vn̄ vnderſchiet im alſo
Wi ím dru ſcharfe ſtucke
Vf ſin groz vngelucke
Der tuvel hete vor geleít
Vnd ím were vngereit
Wi er da von enpreche ſich
Iener ſprach· enruche dich
Ich bin di warheít genant
Vn̄ wil vur dich alzvhant
Des erſten ſtuckes rede geben
als der ſvnder gienc beneben
Eín ander ím do wíder vur
Der ím veſteclichen ſwur
Er wolde im zv gelucke
Wol daz andere ſtucke
Hin legen ín rechter wiſheit
Min name iſt di gerechtekeit
Sprach er· vn̄ ich han wol dí macht
Des achten tages wart er bracht
aber vur gerichte· als e·
Der tuvel nach urteile ſchre
Vber ín· vmb daz erſte leit
Do ſprach zv ím di warheit
Du haſt im di ſchult gegeben
Er ſi vˢlorn vm daz leben
Daz mit vluche namen
alle kínt von adamen
Do er brach gotes gebot
Vn̄ az den apfel wider got
Dar abe ím got den tot gehiez
Da er in ſit ouch ín ſtíez
Der traf den lib· nicht den geiſt
Vn̄ da von als dunv ſeiſt
Iſt vmb ſuſt di ſache
Des ſelben todes ſwache
Gab ot uf den lib den vluch
Des mvz er durch den vnruch
Werden zv eíme ſtoube
Hi mite ich wol betoube
Vf in di erſte ſache alhie
Di gerechtekeít do hine gie
Vn̄ ſprach alda ſo wil ich
Des andern vndˢwínden mích
Dv haſt geſprochen offenbar
Er habe dir wol drízec iar
Gedíent· an groſvn ſvnden
So wil ich da bi kvnden
Daz beide hi vn̄ ouch da
In im di conſciencía
Mvrmelte an der ruwe
Vn̄ daz wart dicke nuwe
Mit der bichte der er pflac
Der tuvel leitlich ſich erwac
Der zweíer ſtucke die ím ſlecht
Gemachet hete wol daz recht
Idoch daz dritte greif er an
Vor den ſvndigen man
Enſprach do weder der noch der
Do ſprach der richter brenget her
Eine wage· vn̄ lat wegen
Wes er me hat gepflegen
Des guten oder des argen
Der ſvnder wart do kargen
Wand in ſin hˢze an leide ſneit
Warheit· vn̄ gerechtekeít
Sprachen heímlich wider in
armer mēſche louf balde hin
Zv maríen der vrouwen
Bit ſi wollen ſchouwen
Dín armut· vn̄ ir gute
Ir tugentlich gemvte
Iſt ſo milde. vn̄ alſo gut
Daz ſi dir ie helfe tut
Si iſt der truwe wol gewon
Vn̄ vˢmac ſich wol da von
Wand ſi den edeln namē treít
Mvter der barmhˢzekeít
Der arme ſvndere
Mit ſínes herzen ſwere
Viel vur der vrouwen vuze
Ey ſprach er du vil ſuze
Du milde dv getruwe
Laz an mír werden nuwe
Daz dv biſt bezzer danne gut
Wand mir ſo rechte we tut
Sal man mích verteilen
Dv macht mích vrouwe heilen
Mit díner tugende gewalt
Ez iſt vmb dich alſo geſtalt
Daz dv mír macht helfe lan
Vrouwe mvter ſich dar an
Daz dv vns ſvndigen luten
Zv rechte ſalt beduten
Vn̄ dín lob den namen treit
Muter der barmherzekeít
Hilf mír vrouwe hilf mír nv
Wand mír allez iamer zv
Get· in der ewígen hitze
Ob dv dín gut antlitze
Von mír wolleſt keren
Dv ſalt dích dar an eren
Wand mir dín rat gehelfen mac
Hi míte er di vrouwe erwac
Daz ſi quam bi di wage
Mit wol gehufter lage
Wart di ſvnde alzvmale
Geworfen in di ſchale
Vn̄ gehufet als ein berc
Man leite ouch ſíne gutē werc
In daz andere becken
Der tuvel wart zv ſtecken
an ſin ende alſo genvc
Daz di ſchale níder ſluc
Vn̄ wante ím were gelvngen
Díe guten werc uf ſwūgen
Do nam di íuncvrouwe gut
Dvrch iren tugentlichen mvt
Vn̄ leite druf íre hant
Die boſen werc alzvhant
Sach man da ho uf ſnvrren
Die tuvele zv ſchurren
Swaz ſie arges konden
Dar uber ſie begonden
Daz ſie ſich ſelben hiengen dran
Vn̄ wolden zihen her dan
Ir teil ín di tufe níder
Di vrouwe hielt ſo vaſte wider
Di ſchale an wider ſaze
Daz ſi ín ſchoner maze
Den ſvnder vrí machte
Der menſche do entwachte
Wand er díz ín dem ſlafe ſach
Von der werld er ſich brach
Vn̄ díente vlizeclichen gote
In ſíme heiligen gebote
Was er ſtete vorchtſam
Di kvnígín maríam
Mit gantzer vreude er lieb gewan
Di alſo wol helfen kan
Den armen· die in noten ſin
Des ſi gelobet di kvnígin
VOn der wol gebornē maget
Sal vch werden noch geſaget
Wi ſo gut vn̄ vber gut
Iſt ir tugenthafter mut
Vn̄ wi ir tugent vluzet
Daz ein mēſche ouch genvzet
Des andern. daz ſi lieb hat
Di hohe írre tugende grat
Di ſi in edelm willen treít
Kan ní̄mer werden oll vollen ſeit
Von worte noch von littere
Horet von eíme rittere
Wi er vremder tugent genoz
an ſíme namē was er groz
Vn̄ an der íugende grvne
Er was ſtoltz vnde kvne
Vri herzen vn̄ mvtes
Vnde milde ſínes gutes
Den tvrneí ſelden er vˢlac
Da erofte ſuchen pflac
Beide tyuſt· vnde foreſt
Swa er ímmer was geweſt
Da iach an ín der lute lob
Wand ſíne gabe was ſo grob
Spilluten vn̄ den vríen
Daz ſie mvſten ſchríen
Mit offenlichen worten
Sin lob an allen orten
Daz ſie zv íungeſt doch vˢtruc
Swi er hete vil genvc
alſo lange er vmme vur
Vn̄ vírtet von der ſnvr
Daz er wart metalle bloz
Sin armekeít wart an im ſo groz
Daz er nicht alleíne neit
Di gabe nach gewonheít
Er wart ouch ſelbe alſo ſwach
Daz man ín nícht haben ſach
Di notdurft envollen
Sín herze was geſwollen
Mit leide di im vreude nam
Nv vugete ſichz daz ím quam
Ein hochzit· daz di vriheit
Sich ſamten nach gewonheít
Zv ím· wand er des ſtete pflac
als di hochzít gelac
Daz er ín groze gabe erbot
Dem ríttere wuchs do leide not
Wand er nicht da weſte
Da mite er die geſte
Nach gewonheit mochte entphan
Der vil truríge man
Di ſchande alſo manícvalt
Vloch ín eínen dicken walt
Da er der hochzít entweich
alleine er dar ín ſtreich
Daz niman weſte wa er quam
Er hete eín reíne wibeſnam
Bewart mít tugentlicher zvcht
Ires mannes tobeſucht
Daz er ſo vil ín vnpflec
Dvrch hochvart gab hín wec
Daz was ir v̄mazen leit
Ire heilige gewonheit
almvſen vnde gebet
Mit allen truwen dicke tet
Ir man gab ſpilluten hín
So liez ir tugenthafter ſín
Sich die gotes armen
Mit milder hant erbarmen
Maria di vrouwe gut
Was ir gezogē durch den mut
Darínne ir liebe ſtete lac
Wand ſi vrolichen pflac
Ir dienen ſwa ſi konde
Der tuvel ouch begonde
Di tugent an ír níden
Wand er nícht mochte erliden
an ir daz tugenthafte leben
Dem ſi wol erlich was ergeben
Er woldez gerne han verruct
Vnde ſi dar vz han gezvct
Dar uf gedachte er vil tief
Er man dort ín der wuſte lief
als eín menſche ſvnder ſín
Do quam der tuvel da hín
Vn̄ reít bi ín ín den walt
Vf eínem pferde vngeſtalt
Sie waren ſwartz beide
Dem ríttere wart do leide
Wand er der geſicht erſchrac
Der tuvel ſulcher worte pflac
Da míte er ín wol troſte
Vn̄ von der angeſt loſte
Waz wírret dir zv ím er ſprach
Der rítter ordenlich ím iach
Waz ín von den luten tribe
Wi er durch armut da blibe
Biz di hochzít· queme hín
Do ſprach der tuvel wider ín
Daz wandelte ich vil drate
Ob dv nach mínem rate
Eín dínc woldeſt an gan
Daz ſchíere were doch getan
Vn̄ iſt ouch cleíne genvc
Swaz dín ere e· níder ſluc
Daz wolde ich mít gute erheben
Dv ſoldeſt ſulcher ere entſeben
Daz ſich din name níe da vor
Getruc alſo ho enpor
Er enſolde hoer werden nv
Do ſprach ím der ritter zv
Ich wil tvn ſwaz du wilt
Ob ſich mín armut bezilt
Von díner helfe als dv nv ſeiſt
Do ſprach zv im der ubele geiſt
Daz iſt gut ſo wil ich
Gutes riche machen dich
Vn̄ werltlicher eren ſat
Ganc vn̄ grabe an der ſtat
Von ſilber vn̄ von golde
Daz dín armut wolde
Des víndeſtu da richen hort
Idoch halt mír dín erſte wort
Nv iſt mín bete kein dir
Daz dv dín huſvrouwe mír
Wolleſt brengen· do ſprach er
Dar an ervulle ich díne ger
Di ſtat· di zít er ím beſchíet
Der rítter do zv huſe ſchiet
Vn̄ vant als im geſaget was
Do zíerte er wol ſín palas
Sín erbe vn̄ ſín eigen
Daz ſich mvſte e· neigen
Dvrch gut vnder vremde hant
Daz loſte er wider ſanzvhant
Er gewan ſín ouch me
Vn̄ lebete richlich als e·
Von diſme guten coufe
In des íares loufe
In rechtem zil anz ende quam
Daz er ſín edel wibeſnam
Dem tuvele ſolde brengen
Díz wolde er ouch nicht lengen
als ſin was da vor begert
Er hiez ſateln zwei pfert
Wol uf ſprach er zvr vrouwen
als ſi begonde ſchouwen
an des herren mute
Daz ſi ſvnder hute
Solden riten eíne
Do ſprach zv ím di reíne
Herre mín wa ſul wir hín
Do ſagete er ir wol halben ſín
Sie ſolden in di wuſte
Vn̄ daz ſi míte mvſte
Ir herze grobelich erquam
Idoch was ſi gehorſam
Si bevalch ín iren mvte
Sích in maríen hute
Vn̄ reít mít ím ſo hín dan
Ir herze trat groz angeſt an
Wand ir daz ſelbe mere
Wart íe lenger ſwere
Daz ſi rurte zv pflege
Sich geburte an ír wege
Di vart vur eíne capelle
In vil drater ſnelle
Viel di edele werde
Níder von dem pferde
Vnde lief ſprechen ír gebet
als di ſi daz tet
Vn̄ an vnſe vrouwen rief
Do vugete ſichz daz ſi entſlief
María ir zv helfe quam
Di ſulche forme an ſich nam
an geſteltníſſe vn̄ an cleíde
an alles vnderſcheíde
Was an ir der volle ſchín
als ob ez di vrouwe ſolde ſín
Diſe lac· maría gienc
Der ritter ſínen wec do vienc
Di reínen gotes werde
Vurte er uf dem pferde
Biz zv der gelobten ſtat
Der tuvel vrolich zv trat
Vn̄ wante gar gewūnen haben
Mit dem als er hete entſaben
Wer di was di er brachte
Mit vlucht er von ím gachte
Vn̄ wart der reíſe vil vnvro
Zv dem ritter ſprach er do
Ey dv vngetruwer man
Waz haſtu leides mír getan
Mít díner grozen valſcheit
Ich gab dir míne richeit
an ſilber vnd an golde
Swi dín herze wolde
Daz dv mír brechtes her din wib
Ich wolde rechen an ir lib
Mínen zorn mít níde
Wand ich von ír líde
Vil groze not di ſi mír tut
an írre kvſchen demut
Ir almvſen vnd ir bíten
Mít andern tugentlichen ſíten
Der ſi vil hat an ír
Die erbi ten groz laſter mír
Diz wolde ich han erbrochen
Vn̄ mich an ir gerochen
Daz ſi michz vurwart hat erlan
Nv haſtu vngetruwer man
Durch dine valſchen ſínne
Her bracht di kvnígínne
Di mit grozer werde
In himel vn̄ in erde
Ob allen díngen hat gewalt
Di wile er ſus den ritter ſchalt
Vn̄ ſich doch vaſte von ím brach
Di gute vrouwe zv ím ſprach
Mit gewaldes volleíſt
Ey du valſchafter geiſt
Wer gab dír ie den willen
Daz dv woldeſt villen
Min ſvnderliche holde
Di mít truwen wolde
Sich ín mín dienſt neígen
Nv ſaltu vurbaz veígen
Vn̄ nicht als e· weſen vrí
In dem namen ieſu criſti
Mines ſvnes· ſo wil ich
Daz du balde hebes dich
Nider in den helle grvnt
Vn̄ wirt ní̄mer vurbaz kvnt
Den zv leide vn̄ zv ſchamen
Die nach helfe an mínē namē
ſchríen· vn̄ den eren
Do began von dannē keren
Der tuvel mít gebraſte
Er hulte v̄mazen vaſte
Durch di gewalt di vf ín quam
als daz der ritter vernam
Diz wunder an ím worchte
Daz ſin ſtarke vorchte
an dem hˢzen wart ſo ſcharf
Di in von dem roſſe warf
Idoch als er ſich vˢſan
Do viel der trurige man
Vor di gotes werden
Langes an di erden
Vn̄ bat di valſcheit ím vˢgeben
Daz er ſo torlich wolde leben
Vn̄ mít den ſvnden ſich vˢſluc
Di vrouwe ſtrafte ín genvc
Ganc ſprach ſi tv dich abe
alle der leiden tuvels habe
Di dir nícht gehelfen mvgent
Díner hvſvrouwen tugent
Saltu geníezen· ob dv noch
Von dir ſvntlichez ioch
Wilt loſen· vn̄ des vri weſen
So machtu harte wol geneſen
Vn̄ tugende gewínnen vil
Hi mite nam di rede eín zil
Er reít hín vz dem walde
Zv der kirchen balde
Da er der vrouwen was vˢzigen
Di vant er ſlafende ligen
als ſi dvrch tugende vrumen
Vor was zv gebete kvmen
Des wart der ritter harte vro
Vn̄ wacte gutlich ſi do
Do er mít ir zv huſe quam
allez daz er e· vˢnam
Daz machte er gentzlich ír bekant
Do wart ouch vmme gewant
Sín leben· als er liez ſchouwen
Er volgete ſíner vrouwen
Vn̄ karte ſich uf tugende me
Im tet von allem herzen we
Daz er der vntugende
Da her von ſíner íugende
Leider alſo vil getreib
In gutem lebene er ſtete bleib
Mit der hvſvrouwen ſín
Des ſi gelobet di kvnígín
Lat vch me von ír ſagen
Vn̄ mít rede vurbaz iagen
Der vrouwen lob ín vnſe wort·
Ez was als ich han gehort
Eín ſchuler ín eíner ſtat
Dˢ durch kv̄ſt zvr ſchule trat
als noch hute maníger tut
Mit gerete was er wol behut
Man ſchuf im meíſter vn̄ buch
Do gab ím ſteter vnruch
Herten mut· ſtvmpfen ſín
Die tage· daz iar giengen hín
Vergezzenheit mít ím bleib
Swaz der meiſter ín getreib
Mit ſcharfen wortē vn̄ mít ſlegen
Díz konde nícht ín ín gelegen
Der wiſheit eín gelucke
Vf ſínen blozen rucke
Dicke vn̄ dicke er ín ſluc
Daz doch nícht vor truc
Vn̄ tiefen ſín ím gebe
Síne kvnſt was vngehebe
Vn̄ an ſchonen witzen kalt
Sus wuchs von ím eín ribalt
Vn̄ eín tumber betſchelier
Er was an allen dínge zier
Swaz uf der werlde leben trat
Idoch hete er ím vor geſat
Eíner tugende beiac
Der er hete manígen tac
Gepflogen an gewonheít
Dar an ſín wille was zv ſpreít
Vn̄ weich ím níchtes hínder
Svmer vn̄ wínder
Zv velde er alle tage lief
als ſíne gewonheit ím rief
Da er blvmen vnde gras
an eínen crantz ímmer las
als er nícht blvmē konde haben
So durch ſuchte er die graben
Vntz er icht grvnes da vant
Was di erde geblant
Mit ſne ín wínter zíten
So gienc er an di liten
Vn̄ ſchar den ſne hín zv tal
Er durch ſuchtez uber al
Hi tiefen grūt· da hoen berc
Vntz er volbrachte ie ſín werc
Vn̄ geſamte ie ſo vil
Daz er gemachte eī ſchepíl
Grvne vf dem gevilde
So gienc er zeínem bilde
Geſníten vn̄ gehouwen
Nach vnſer lieben vrouwen
Vn̄ ſatzte ir uf diſen crantz
an ſulchē willen bleib er gantz
ane ſvmens vnderbrich
Vrouwe ſprach er· ſit daz ích
Nicht vil gutes me vˢmac
So la dir ieglichen tac
Díz von mír eín dienſt weſen
alſus pflac er blvmē leſen
Oder bletere vor die blvmen
Swi er mít ſvnden vlvmen
Gewonlich ander ſache treib
Díz vil ſtete bi ím bleib
Daz er ie gab der vrouwen ſín
alle tage eín crenzelín
Nicht werkes ím daz vndˢnam
nv vugete ſichz daz ím quam
anz herze eín genaden ſtoz
In dem der werlde ín vˢdroz
Di ím ſwachte ſín leben
Zv mvnchen wolder ſich begeben
Ob er di ſtate mochte haben
als des heten wol entſaben
Die vrunt vn̄ die mage
Svnder alle wider lage ·
Stercten ſie ím den ſín
Druf· vn̄ hulfen vlizeclich ím hin
Vntz er zv grawē mvnchen quam
Do er di regele an ſich genam
Do lebete er als die andern
Mít ín begonde er wandern
Vntz im · geliebete daz leben
Swaz ím genade wart gegeben
Di karte ſi vf daz beſte
Er was darínne veſte
Vntz dar nach eínen tac
Do er ſínes gebetes pflac
Des in ouch nicht bevilde
Do ſach er dort eín bilde
Nach vnſer lieben vrouwen ſtan
Mit leide er trachten began
Wi er eteſwenne vf las
Die ſchepil die er ſchuldic was
Vn̄ nv dvrch den orden
Ein lugener was worden
Owe ſprach er herre got
Nach ſínes iamers gebot
Heímlich er vor den alter gie
Vn̄ viel vf ſíne blozen kníe
Des hˢzen vlut zvn ougen vloz
Di im die wangen begoz
Mildeclich hin zv tal
Vn̄ di bruſt vber al
Di im von zeheren beran
Dirre truríge man
Sufzte· vn̄ leit vngemach
Zv vnſer vrouwen er do ſprach
O maría vrouwe gut
Nv iſt mír ſo beſwert dˢ mut
Kvmen dvrch den orden
Eya waz bín ich worden
als ich von rechte nv wol clage
Daz ich dír von tage zv tage
Min loben nícht gehalden mac
als ich hi bevor pflac
Daz iſt nv vnerloubet
Ich ſehe· vrouwe dín houbet
alle tage ſvnder crantz
Diz machet mír vil manígē ſchrantz
an alle mínem lebene
Ich wanderte gar vnebene
Des wil ich mínen orden lan
Vn̄ dem amte bi geſtan
Daz ich dír crenzel mache
Nv was bi dirre ſache
Eín alt mvnch ſo nahē kvmen
Daz er hete eín teil vˢnvmen
Wi dírre íunge weínte
Waz er aber meínte
Daz lac ím noch verborgen
Er was in grozen ſorgen
Vn̄ vorchte im argete daz leben
Er zoch eín teil in beneben
In eínen wínkel· vn̄ ſprach
Lieber ſvn welch vngemach
Hat betrubet dínen mvt
Wand ich ſach der ougen vlut
So vollic von dir vliezen
Konde ich ſín icht geníezen
an troſte· ſprach er· ſo wolde ich
Sin gerne hi bewiſen dich
Waz mích von vreuden ſcheidet
Vn̄ mir den orden leidet
Dar an mín hˢze iſt uf erſworn
Doch wene ich ez ſi gar vˢlorn
Ob ich ez ſage· des la mich gan
Sagan liebez kínt ſagan
Sprach zv ím der alde man
Wand ich dir wol geraten kan
Mit gote an wiſer lere
Der iunge weínte ſere
Owe ſprach er vater mín
Ich wil nach dem willen dín
Dir ſagen waz mích írret
Vn̄ von dem orden vírret
Ich was zvr werlde valſch gnvc
In der mín tvmpheit mich vˢtruc
Daz ich tet weníc gutes
Doch was ich ſulches mvtes
Daz ich uf ieglichen tac
Eín grune ſchepil machen pflac
Von bovmē oder von bovmblaten
So di ir zít nícht enhaten
So ſuchte ich crut oder gras
an der gewonheit ich was
als mír wol was erloubet
Vf vnſer vrouwen houbet
Wolde ich daz ímmer haben ſtan
Des widerſtvnt mír níeman
E· ich queme in den orden
Sit ich nv mvnch bín worden
So hat di regele mír benvmen
Daz ich dar an nicht mac bekvmen
Vn̄ daz crentzel breche
Vurwar ich nv wol ſpreche
Daz mír der orden leiden mvz
O· lieber ſvn des wírt dir buz
Sprach er nv vil drate
Von mínem gewiſſen rate
Wiltu der wandels vrien
Der kvnígín marien
Tegelich ín edelen ſachen
Eín roſen crentzlín machen
Vn̄ daz mít lobe zieren
So ſaltu ez ordíníeren
Daz dv vber dín tage zit
Di dir dín regele ſprechen git
Immer ſprecheſt ie dar na
Vumfzíc aue maría
Da míte iſt daz ſchepil gantz
Vn̄ wízze daz ſi diſen crantz
Vor lilien vn̄ vor roſen nímt
Wand ir vˢre baz gezímt
Owe ſprach der íunge
Were ir di wandelvnge
Lieb· daz wolde ich ímmer loben
Ia da wil ich weſen oben
Sprach der alde mít eíde
Daz dir nícht zv leide
Vmb daz gelubde geſchicht
Di wile man dich halden ſicht
Daz gebet· da von ich ſage
Do liez von ſíner hˢten clage
Der íunge· vn̄ gab ir eín zil
Er machte eín nuwe ſchepil
alle tage der vríen
an vumfzíc aue maríen
Hi míte ím vil tugende quam
an wiſheít er zv nam
Dar an ín got wol ſtercte
Der abt ouch an ím mercte
Daz er mít grozen vugen
Wuchs an wítzen clugen
In den er wol ſich halden pflac
Dar nach vber manígen tac
Wart er zv amte geſat
Dar zv geſcheffede ín an trat
Dvrch daz er mvſte riten
In ſvmelichen zíten
Da man in nvtzlich ín wˢben ſach
Zeímal ím des not geſchach
Do reít er vz vn̄ ſchuf
Sínes ordenes behuf
Der wol nach willen gewart
Do quam er in der wider vart
Vf einen luſtlichen plan
Do ſach er vz dem wege ſtan
Wol dvrch wachſen eínen walt
Darínne was di luft kalt
Swi ez doch heiz da vor was
Beide blvmen vn̄ gras
Stvnt da ín voller grute
Erhaben an ſíner blvte
Vor der heizen ſvnnen
Bewart vn̄ vngewūnen
Die bovme vn̄ ir eſte
Heten ſich wol veſte
Geladen mít den ſvmerlaten
Die waren dicke von ir blaten
Bewachſen vn̄ bewallen
Der cleínen vogelín ſchallen
Darínne witen erclanc
Dem mvnche wart eín luſtic ſwanc
Des ruchez vz dem walde
Da hín karte er ſich balde
Dvrch luſt vn̄ dvrch ſín gebet
Daz er aldarínne ouch tet
Mit harte grozer andacht
In di gehugde wart ím bracht
Daz der vrouwen crenzelín
Noch vngeſprochen was geſin
Daz hub er vrolichen an
Nv waren nach dem guten man
Zwene valſche man vil ſtarc
Geſlichen dar· vf ſín arc
Durch des pferdes liebe
Die valſchaften diebe
Liez vnſer herre ſchouwen
Di aller ſchonſten vrouwen
Di vleiſlich ouge ie vˢnam
Bi den mvnch di vrouwe quam
In harte richem cleide
Vz vnd innen beide
Geworcht luter ſydin
Was der edel baldekin
Vn̄ an der varwe himelvar
Darínne ſtvnden her vn̄ dar
Blvmen alſam die ſterne
Sie ſahen harte gerne
Di vrouwe· vn̄ vrolich gnvc
an irem arme ſi truc
Einen ſchonē reif von golde
Dar uf ſi ſetzen wolde
Blvmen· vn̄ ein ſchepil haben
als der mvnch hete entſaben
Ein aue maria· vn̄ ſprach
Secht welch ein wūder da geſchach
Wand ez wart zv einer roſen
Mit griffen harte loſen
Di vrouwe do begvnde
Im brechen von dem mvnde
Ein roſen nach der andern
Ob er begonde wandern
Wol vnderwilen von der ſtat
Di vrouwe im liſe nach trat
Vn̄ warte wol der blvmen
Di von des mannes gvmen
Wuchſen da nach dem gebete
Immer als di vrouwe hete
Gebrochen· vn̄ di roſe ergreíf
Si bant ſi vm den golt reif
Mit eíme ſilber drate
Do ouch der mvnch hate
Vumfzic aue geſprochen
Do was ſo vil gebrochen
Der blvmē· daz der roſen crantz
Was vollenkvmē· vn̄ gantz
Den di edele vrouwe
Zv der zweier aneſchouwe
Satzte uf ir houbt· diz geſchach
Dar nach ir ieglicher ſach
Si vrolich ſvnder leide
Swingen vber di heide
So hin vntz an eín dicke
Da ſi wart vz ir blicke
Mit dem crantze benvmen
Nv was di zit ouch wol kvmen
Daz der mvnch ſolde
Riten als er wolde
Vn̄ er ſin zit hi vollen ſprach
Vz dem puſche er ſich do brach
Da er e· was· vn̄ greif
Mit dem vuze ín den ſtegereif
als er uf wolde ſtigen
Do hub ſich im ein crigen
Zv ím liefen iene man
Vn̄ griffen ubellich ín an
Stet her mvnch ſprachen ſie
Ir ſult daz pfert vns lazen hie
Wir wollen vch nicht morden
Daran wir uwern orden
Ein teil wollen eren
Ir mvget von hínnen keren
Geſvnt· ſvndˢ valſch gezoc
Lat ot hi den vber roc
Daz pfert vn̄ ouch di cappen
Eya ſprach er edeln knappen
Habet dvrch got mín ſchone
Des er vch ímmer lone
Wan ich bín cranc vn̄ darzv alt
Díe zwene waren vf ín balt
Gebet vnſ ſprachen ſie zvhant
Swaz wir haben e· benant
Wand wir ez hí̄nen wollen tragen
Da bi ſult ir vns ouch ſagen
Wer di vrouwe ſi geweſen
Di die roſen hat geleſen
alhi von uwern mvnde
Wir wollen haben kvnde
Ob ez von goukelvure ſi
Daz vch iſt geweſen bi
Eín ſo vnmazen ſchone wib
Ez get uch werlich an den lib
Ir enſaget vns di warheit
Der mvnch ſwur in manigen eit
Mit ſinen worten veſte
Daz er nicht enweſte
Von der vrouwen vm ein har
Er dachte beide her vnd dar
Wa di rede wolde hín
Idoch do ſie berichten ín
Von vumfzic roſen die ſi brach
Vn̄ wi ſi ieglicher ſach
Da von eín crentzel machen
Do marcte an diſen ſachen
Dˢ mvnch waz dar an geſchach
Ia werlich ia er ſprach
Ia vil lieben kíndere mín
Di vrouwe ſal gelobet ſín
Ich weíz wol waz íz meínet
Got der hat hute erſcheinet
Daz er iſt ein getruwer got
Vn̄ wil uch von der werlde ſpot
Mít dem geſichte vuren
alſus begonde er rvren
Wi im zvmerſten was gegeben
Ein vngeneme ſvndec leben
Vn̄ wi er aldarínne pflac
Daz er uf ieglichen tac
Eín crentzlín ſíner vrouwē truc
Wi daz dar nach v̄me ſluc
Daz er der wandels vrien
Von vumfzíc aue marien
Brechte alle tage eín crentzelín
Secht ſprach er lieben brudˢe mín
Hute iſt di vrouwe zv mir kvmē
Vn̄ hat ir crentzil genvmen
Daz ſahet ir· vn̄ ich nicht
an der ſelben geſchicht
Sult ir offenlichen ſehen
Daz ez dvrch uch iſt geſchen
Vn̄ ir uch bezzern dar an ſult
Mit vil grozer gedult
Sprachen ſie do beide
Owe der herten leide
Daz wir ie zv ſvnden
Dvrch des tuvels ſchvnden
So verre vieln vz gots gebote
Ey vn̄ mochte wir an gote
Noch genade vínden
Wir wolden gar erwînden
Von dem laſter lebene
Vn̄ vns vurwart ebene
In ſíme gebote halden
Secht do wart dem alden
Des hˢzen vreude alſo groz
Daz ím ſín antlitze ervloz
Zv tal von der ougen bach
Ia vil lieben kínt er ſprach
Secht des uf minen orden
Des bruder ich bín worden
Vn̄ vf mínen hoſten eít
Daz gotes barmherzekeít
In ſíner grozen truwe
Vch nach gantzer ruwe
Harte willeclich entphet
Vnde ín ſín riche kvmen let
Criſt der vil gewere got
Dvrch des vater gebot
Truc des cruces burde
Vf daz der ſvnder wurde
Vri der ewigen laſt
Des hímels kvníc was hi gaſt
Dˢ vreuden cleít was hi bloz
Des ín níchteſnicht vˢdroz
Dvrch den ſvndigen man
Daz er ot wider wolle gan
Zv gote an tugentlicher art
Vil wol ich an mír han gelart
Di ſíne barmherzekeít
Wand mín hˢze ouch vˢſneît
Maníger ſvnden vnvlat
Nv hat der gute gotes rat
Vn̄ di helfe míner vrouwen
als ir wol mvget ſchouwen
Mich ein teil dar vz gezogen
Er hat ſín vil vntz her gepflogen
als er wil hute an uch pflegen
Gut wider ubel wegen
Kert ot balde uwern ſín
Mit der rechten ruwe an ín
Daz iſt ím groz eín ere
Dvrch di guten lere
Vn̄ dvrch daz vremde zeichen
Begonde ſich erweichen
Ir hertez gemvte
In einvaldiger gute
Wart ir herze beweít
Darinne gotes genade ſneít
an ruwe di was ſo groz
Daz ſi zvn ougen vz vloz
In alſulchen geberden
Vieln ſie zvr erden
Langes vor den guten man
Vn̄ riefen gutlich ín an
Mit harte clegelicher dol
Eya vater tu ſo wol
Sit dich got vns hat geſant
Mache vns den rechten wec erkant
Den wol wir gerne ímmer treten
Zwar des wart er lichte erbeten
Wand er ſie lieplich vf nam
Vn̄ mit ín zv cloſtere quam
Da mvnchten ſie ſich beide
In ruwiger leíde
Vmb die alden miſſetríte
Bleib vil tugenthaft ir ſite
Wand ſie wol hielden gots gebot
Secht díz worchte vnſer hˢre got
Dvrch der vrouwen crentzelín
Des ſi gelobet di kvnígín
gotes muoter Marîe
bat er getriuwelîche got
der lieplîchen sprach zuo im
Maria di vile reine
unde êren dâr an Marîen
grôzlîche ûf unse vrouwe warf
di si zuo Marîen truoc
wart di geziert ordenlîche
daz ir was ganzlîche undertân
durch Marîen unde durch got
eine messe von Marîen
daz Maria di guote
liez offenlîchen schouwen
si was küninclîche bekleit
in daz münster ordenlîche
unde satzten zuhtlîchen sich
daz eine was Laurentius
daz andere Vincentius
einer pfaflîche bekleit
sie dûhte ez wære cristus
ganzlîche daz si hielt ire lieht
Marîen di küningînne
Bonifatius ein bâbest was
si cristum gebære
stuont ez wærlîche geschriben
daz er offenlîchen sprach
soltest billîche trûren
lobest sêre Marîen
waz ich offenlîche iuch sage
wir wollen ganzlîche an in jehen
vüre den bâbest Bonifatium
Maria den heilant
Jêsum truoc zuo dem templo
er offenlîche ûf trat
ein responsorium. daz er
sîner muoter Marîen
die er offenlîche sanc
Gabrîêl der gotes bote
Josephes sun solte sîn
wart ordenlîche gesazt
Marîen der vrouwen guot
gotes muoter Marîen
eine messe von Marîen
Marîen ritter wolte sîn
an gotes muoter Marîen
swaz si gebat Marîen
unde meisterlîche gehouwen
vroelich woltest loesen
si gienc vile heimelîche in ire klûs
Maria di vile guote
sehet alsus kan Marîe
sprach er daz auemaria
beide hier und ouch
Maria di getriuwe
zuo mir vile guotlîche si sprach
wan daz aue maria
durch di reine Marîen
Marîen di vile süezen
daz er daz aue maria
ez en hæte liep Marîen
getrûwet offenlîche ein brût
êrlîche zuo hûse brâhte
daz er heimelîchen lief
di er zuo Marîen truoc
wie er heimelîche entquæme
Marîen der vrouwen sîn
daz er zuo Marîen truoc
Salue sancta parens sanc
der des grobelîche erquam
hiez er in ganzlîche vrî wesen
beide hûs unde hof
Maria di vrouwe quam
ernestlîche si zuo im sprach
beide lîp unde leben
muost ganzlîche ergeben
daz di schoenen Marîen
vüre die andern gemeine
Sicilia ist ein lant
zuo Marîen der süezen
als daz Maria vernam
Maria sich kêrte
er liez vile ganzlîche schouwen
er lûterlîchen bîhte
sîn zît er nützelîche vertreip
Aue maria ist ein gebet
Maria di vrouwe mîn
er en spræche ein avemaria
Maria di getriuwe
vile ernestlîche si zuo in sprach
mit sîneme gruoze vriuntlîche
sprach di vrouwe. ûf daz ir
ganzlîche durch waz er ûz quam
getriuwelîche zuo helfe kumen
dâr inne er sæliclîchen starp
harte lieplîche er sprach
aldâ sîn auemaria
als sîne vîande vîentlîche
wande er in ganzlîche underschiet
wie Maria di guote
unde des getriuwelîchen pflac
Maria di vrouwe guot
beide wider unde vort
dirre an Nicolaum
jener schrei an Petrum
rief der an andream
unde der an Katharinam
an gotes muoter Marîen
si getriuwelîchen loben
von ir. als offenlîche wart schîn
dâr zuo daz er Marîen lobe
Constantinopolitana
sie machent wærlîche bekant
swer êwiclîchen wile genesen
Maria di vile guote
genâde al volgiuzet
getriuwelîchen nennen
er en wolle grôzlîchen leben
aue maria er sprach
was in ganzlîche entgân
sprach gemeinlîche di schar
wærlîchen hâst wâr
wande er sich heimelîche hât behuot
ich gebiute in iesv cristi namen
offenlîche schanden vaz
unde si in grobelîche muote
in dem namen iesu cristi
nâch helfe an Marîen
wande im ganzlîche was verseit
aue maria unde niht mêr
aue maria sprach er ie
auemaria erhaben
unde Marîen der vrouwen
ez ist uns offenlîche wole kunt
dâr abe er êrlîche sich betruoc
den sin er vesticlîchen sluoc
si machest alsô vlîziclîche
vile smæhelîchen er sprach
daz bilede von Marîen
daz beide boum unde gras
offenlîche den ruoderslac
der dort zuo sancte Gallen
nâch helfe an Marîen
ûf daz er aldâ müeste
grôze liebe an Marîen
di consciencia in niht schalt
Maria di vile guote
wande si getriuwelîchen êr.
Mariam di kiuschen maget
wære ganzlîche bekumen
des sal er billîche sîn geschant
der im vesticlîchen swuor
alle kint von Adâmen
in im di consciencia
der tiuvel leitlîche sich erwac
sprâchen heimelîche wider in
zuo Marîen der vrouwen
unde diente vlîziclîchen gote
Maria di vrouwe guot
wande si vroelîchen pflac
dem si wole êrlîche was ergeben
der ritter ordenlîche im jach
unde lebete rîchelîche als êr.
ire herze grobelîche erquam
sich in Marîen huote
Maria ir zuo helfe quam
dise lac. Maria gienc
der tiuvel vroeliche zuo trat
in dem namen iesu cristi
daz er tôrlîche wolte leben
unde wakte guotlîche si
daz machete er ganzlîche ir bekant
gewonelîche ander sache treip
dâr ûf. unde hulfen vlîziclîche im hin
heimelîche er vüre den altær gie
milticlîche hin zuo tal
ô Maria vrouwe guot
der küningînne Marîen
tegelîche in edelen sachen
vünvzic auemaria
an vünvzic aue Marîen
man in nützelîche in werben sach
daz huop er vroelîchen an
ûz und innen beide
ein auemaria. unde sprach
unde griffen übellîche in an
ez gêt iuch wærlîche an den lîp
wærlîche er sprach
von vünvzic aue Marîen
sulet ir offenlîchen sehen
harte williclîche entvæhet
unde riefen guotlîche in an
wande er sie lieplîche ûf nam