ΘΑΝΑΤΟΛΟΓΙΑ
In obitum
Magnifici, Strenui admodum, Nobi-
liſſimiq́; viri, pietate, virtute, gravitate
eminentiſſimi
Dn. Georgi à Reibnitz
in Arnsdorff/ Steinſeiffen & Leippa
&c. hæreditarii, 26. Septembris, Anno 1611.
Chriſtianæ Liturgiæ Arnsdorfi piè beatéq; deſuncti,
Carmine Græco-elegiaco conſcripta
à
CASPARO SIGHARDO
Hirſchbergâ Sil. pro temp. in aula
Arnsdorfenſi commorante,
Rhythmis verò Germanicis ſacro bonoꝙ́
ſenſu deſcripta
à
IACOBO VVERNERO HIRSCH-
berg. Sileſio.
1. Theſſ. 4.
De ijs qui obdormièrunt ne contriſtemini, ſicut ij,
qui ſpem non habent.
LIPSIAE MICHAEL LANTZENBER-
GER EXCUDEBAT Anno 1612.
NOBILISSIMÆ, PIETATE IU-
XTIM, VIRTUTUMQVE RADIIS EMINEN-
tiſsimæ Matronæ, Annæ Zedlitziæ, Dn. Georg. Reibnitzi
P. mem. relictæ viduæ, Dominæ in Arnsdorff/
Steinſeiffen vnd Leippa:
Nec non
Verâ & antiquâ generis Nobilitate, virtute, doctrinâ
& autoritate præſtantiſsimis viris,
Dn. Johanni à Reibnitz in Arnsdorff/
Steinſeiffen & Leippa ꝛc.
Dn. Friderico à Knobelsdorff &
Behna/ in Cuntzendorff/ Olbersdorff
& Pilgramsdorff.
Dn. Abrahamo à Sommerfeld & Fal-
ckenhain in Wartaw & Jaͤſchwitz.
Dn. Theodorico à Zedlitz & Sieben-
eiche in Simsdorff & Maͤhnersdorff.
Dn. Adamo ab Vnruh in Lubſchutz.
Hæreditarijs.
Marito, & parenti piè defuncto exequias Arnsdorffi
28. Octobris parantibus:
Dominis Mecænatibus, patronis & promotoribus
ſuis devotè ſuſpiciendis.
Pro grati animi ſymbolo, & veræ συμϖα-
θείας teſtimonio
Conſecrant
Autores.
Φεῦ μεγάλη, μοῖρ', ἐστι τεὴ ϑνητοὺς ἀπολεῖσϑαι
Λύσσα, τοι αἴ κραδίη γίγνεται ὀξυτέρη.
Δειλῶν θ' αἷμα βροτῶν, καὶ ἔγκατα πάντα λαφύσσειν
Ἄφνω, σοι ἦτορ γίγνετα οὐλόμενον.
Τοὔνεκα ἀνθρώποισιν ἐφ' ἡμέρῃ, ἠδ' ἐπὶ νυκτί
Αὐτομάτως φοιτᾷς πάντας ὀλοῦσ' ἐπὶ γῆς.
Ἄνδρας γὰρ σφάττεις σὺ ὁμῶς ἀφάτους τε φαλούς τε,
Ὄλβιος ἂν ϑνήσκει ὡς ὁ ἄνολβ(ι)ος ἀνήρ.
Ἀνϑρώπων κρατέεις, καὶ σοι πείϑονται ἄνακτες:
Χρὴ σέοθεν πάντας πῆμα, πάθημα παθεῖν.
ἠδὲ δόμους κρατερῶν χαίρεις κατέχεσθαι ἀνάκτων
καὶ αὐτοῖς ῥέζειν πολλάκι πολλὰ κακὰ.
Πότμε κακῶν ἀρχηγὲ, βιοφθόρε, πάντα χαλέπτων
πολλ' Αρνστορβείῃ γαίῃ ὄρωρας ἄχη.
Εὐφϑόγτοιο λύρης, κιθάρης τε καὶ αὐλητῆρος
παυσάμεθ', αἴ πένθους πλήρεα πάντα πέλει.
Κάτθανεν ἤδη ὅτ' Αρνστορβείᾳ ἐπὶ χθονὶ ἥρως,
ποικίλα δὴ σοφίης ἔργα ἑπιστάμενος.
Κάτθανε Ρειβνίτιος μέγα Αρνστορβείου ἔρεισμα
Λαοῦ ἀργαλέη τειρομένου πενίῃ.
Κάτθανεν, ὃς ϑεὸν ἐζήτησε, χ' αἵμα πρὸς ἁπάντων
δόξαν ἔχειν ἀγαθὴν, οἷσιν ἄναξ ἔθελεν.
A 2Ἔμ-
Ἔμμεναι ἠδὲ γλυκὺς καλοῖσι, κακοῖσι δὲ πικρίς,
Τοῖσι μὲν αἰδοῖος, τοῖσι δὲ δεινὸς ἰδεῖν.
Τὸν δ' ὀλοφύρονται πολλοὶ κλειτῶν δὲ ἀγαυά
Ρειβνιτίων χαλεπῷ φῦλα κέκεδε πόθῳ.
Ναὶ ἀδάμαντος ἔχεις, ϑάνατος, κρατερόφρονα
Πτώματι Ρειβνιτίου ἐν φρεσ' ἰαινόμενος. (ϑυμόν,
Πάλλειν καὶ σφάλλειν μιν, οὗ ἂν κλέος οὔποτ' ὀλεῖται,
Σοῦ κραδίην τέρπεις δειλὰ χαριζομένην.
Ἀλλὰ παρ' ἀγτελιοῖο χοροῦ σὺ ἐνίσπῃ, ὄλεϑρε,
Σεῖο ἐς ἀνϑρώπους καὶ μεγάλη δύναμις.
Οἱ γὰρ ἐλήφαντ' ἐκῥεθέων ψυχὴν ἐς ὄλυμπον,
Ρειβνιτίου, ζωὴν ἀθάνατον διάγειν.
Εὔφρονα πίστιν ὅταν ζάθεοις ἐπεεσσι πιθήσας
Ἐζήτουν, καὶ ἁδεῖν χριστῷ ἀλεξικάκῳ.
Ἀυτόματος δὲ ἐπεὶ Ρειβνιτίῳ ἐξύχῳ ἄλλων
Νοῦς φοίτησαν, κεῖνος ἔλεξε τάδε.
Α δὴ ἀτασϑαλίη τί ἐμοῖσι καθημένη ὤμοις
Σῶμα καταισχύνεις καὶ νόον ἡμέτερον.
Α δ' ἔτεκε καὶ κῆρα μέλαιαν,
δειλ' ἄμμων, κ' ἀλγινόεντα πόνον.
πολλὰ ϑεῷ ἠρήσατο χεῖρας ὀρεγνύς,
Κεῖνα ἔπη αὐου ἦλθε διὰ στόματος.
Χριστὲ ἄκος μερόπαν σόον, ἔμμεναι οὐκ ἀπολέσϑαι,
Ὅς λαόν βούλει, νοῦσον ἄλαλκε κακήν.
Κῆρα
Κῆρα ἄλαλκε κακὴν, ἀπαρυκ' ἀπὸ σώματος ἄλγος
Δοὺς χρηστὴν ψυχαῖς, ϑέσκελον ᾆσμα, τροφήν
Κλῦϑί μοι εὐχομένῳ, καὶ δὸςπερὶ πάντα ἀγαυήν.
Νυνὶ παρηγορίην ἡσυχίηντε καλήν.
Ἔπραξ', ἠδὲ μέτρον ζωῆς, καλὲ χριστὲ, τέλεσσα
Ἐν χϑονὶ ἀργαλέη, ἥν μοι ἔδωκας ἔχειν.
Ἄρτι τεοῖς ἐπέθην μου πάντ' ὀφλφήματα ὤμοις,
Παύσομαι οὖν καμάτου, οἰζύος ἠδὲ κακῆς.
ὡς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε λέγοντι ταληθῆ ἰησοῦς;
ἤλυθεν ἀχθομένῳ αἶψα πόνοιο λύσις.
Νούσου ἐπεὶ τέλεσεν Ρειβνίζιος ἀτρέμα ἆθλον,
αὐτίκα δὴ κεῖται πολλῇ ἐν ἡσυχίῃ.
Αὐτὸς ἄφαρ μὲν ἔλειψ' ἐρατὸν φάος ἠελίοιο,
αὐτὰρ ἐν οὐλύμπῳ λεύσσει ἄμεινον ἀεὶ.
Τοῦ μὲν ἔχεις σῶμα; ψυχὴ δὲ ἄημα ϑεοῖο
οὐκ ἦλθ' ἐς κρυερὸν φῶρον ἀποφϑιμένων.
Βουλῇ ἀλλὰ ϑεοῦ πολυολβοτάτοιο ἐκλήθη
Ἐκ χθονὸς οὐρανίου εἰς τὰ ϑέατρα δόμου.
Νῦν ζῇ σὺν μακάρεσσιν ἀτάρβητος καὶ ἀπήμων,
οὐδεμία μνήμη γίγνεται, ἔνθα κακῶν,
Εἰσότε ὁ χριστὸς κρίνεσϑαι ἕκαστον ἱκάνει
Ἐν μεγάλῃ δυνάμει, πᾶσι δίκην δικάσων.
Αὐτὸς, ἵταν μαλερῷ τε πυρὶ χθὼν πᾶσα νεμεῖται,
Ζεύξει ἔτι ψυχὴν σώματι Ρειβνιτίου.
A 3καὶ
Καὶ μετὰ αὐτοῦ ἀεὶ ἔσεται ἀχέων δίχα πάντων,
Χ' ἵξεται ἐκ ϑανάτου ἐς βίον ἀμβρόσιον.
Τοὶ δ' ἀγορεύσει, ὄλεθρε, ἀριζήλῳ τινὶ μύθῳ
πικρὰ λίνη ἔλαβες πῶς πτερόεντα βέλη;
Μὴ σύ γε, ὃν καλέουσι βροτῶν φάγος ἐσσὶ ἀλιτρός,
Μικρὰν μὲν τιμὴν σῆς κακότητος ἔχων.
Μὴ λίην ἐπίφαινε βροτούς γὰρ ἔτ' οὐχ αἱρήσεις
Ἐκλεκτοὺς ἀγαθοῖς ἔργμασι πειθομένους.
Ἀτρέμα ὦ ϑάναθ' ἧσο, καὶ ἄλλων μῦθον ἄκουε
Ἄφνω, οἵ πάντως φέρτεροί εἰσι σέο.
Ἦ γὰρ κεν δειλὸς καὶ οὐ κρατερὸς καλεοίμην.
οὐδὲ βροτῶν μερόπων ποικιλόδορος ἄναξ.
Εἰ δή σοι πᾶν ἔργον ὑπείξομαι, ὦ μέγ' ἀναιδές,
ὃς τέκας οὐλομένην πᾶσιν ἀμηχανίην.
Χερσὶν γοῦν κρατερῇσιν ἐγώγε μαχήσομαι ἤδη
Σοι καὶ τῷ ἄλλῳ μὴ φιλέοντι ϑεόν.
Ἄλλο δὲ τοι ἐρέω, σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇι
πότμ' ἀγαθῶν ἔξεις μηκέτ ἔπειτα ῥέθη.
Πῶς ἔτι γὰρ μὲν σεῦ τολμᾷ νόος ἄνδρας ἀλιτρούς
Τῇγ αὐτῇ μοίρᾳ εὐσεβέας τε ἔχειν.
Ὦ μοι ἀναιδείην ἐπιειμέν', ἐκ ἠερόεντος
Σεῖο φάρογτος ἐῶ τέκνα ϑεοῖο φίλα.
Εὐσεβέων τότε ἦτορ ἀγάλλεται, ὁππότ' ἀκούσει
Χριστοῦ φθεγτομένου ἱμερόεσσαν ὄπα.
Χαίρετε
Χαίρετε ἐκλεκτοίμ ου, κοῦραι ἅμ' ἠδὲ καὶ ἅνδρες,
ἄλλοτε οὓς μέλανος κῆρες ἕλον ϑανάτου.
Ἄσσον ἴτ' οὔτι μοι ὔμμες ἐπαίτιοι, ἀλλὰ ὄλεθρος,
ὅς χ'ὑμᾶς δνοφεροῖς ἀμφεκάλυψε δόμοις.
Εἰς δὲ μέσον φωνήσειὁμῶς ἑνὶ καὶ σὺν ἅπασιν,
ἡ φωνὴ ἐχϑροῖς ἐχϑρὰ φίλοισι φίλη.
Ἀνδρῶν λῆψαι ἕκαστος, ὅπως ἀντάξιόν ἐστι.
Χάρμ' ἀγαθοὶ ζωῆς πλῆγμ' αἴδαο κακοί.
Δειλοὶ ἴθ' ἱβρισταὶ σκότιοι ἐς πυθμένα λίμνης,
ὄφρα ἔχῃ ὔμμας τάρταρος ἠερόεις.
ᾧδε σὺ, ὦ ϑάνατε βληθήσῃ εἰς δνοφερὸν δῶ
τοῦ αἴδου κρυεροῦ, ἄλγεα λυγρὰ πατεῖν.
Καὶ μετά σου, σφετέραις οἲ ἀτασϑαλίῃσιν ὄλοντο:
Φῦλ' ἀγαθῶν ἐπὶ γῆς οἳ φεβέεσκον ἀεὶ,
Εἶτα ἐς εὐρώεντα δόμον στυγεροῦ αἴδαο
Βήσονται, παῦσις μηκέτι ἔνθα γίων.
Εὐσεβέες δὲ καθέξους αἰγλήεντα ὄλυμπον,
Χάρματα πολλὰ φέρειν, γήδεα πολλὰ φέρειν.
Τοὔνεκα, Ρειβνίτιος, πολὺ χάρματα χαῖρε ἀπήμων,
οὐρανίοισι φίλος γήθεα γῆθε ἀεὶ.
Σῶμα τὸ σῆμ'ἔχῃ ἡσυχίῃ, ψυχὴ δὲ γένοιτο
Θάλλος καὶ αὐγὴ ἐν μακάροισι ϑεοῦ.
Caſpar Sighardus
Hirſchbergâ-Sil.
Todes-
Todesgeſpreche
Vber dem ſeliglichen abſchied des weiland
Edlen/ Geſtrengen/ Ehrnveſten vnd Wolbe-
namten Herrn
Georgen von Reibnitz auff
Arnsdorff/ Steinſeiffen
vnd Oberleippa.
Welcher den 26. Septemb. zu Arns-
dorff im Herrn ſelig entſchlaffen/ vnd den 28.
Octobris Chriſtlichem Adlichem brauch nach daſelbſt
zur Erden beſtattet worden.
O Todt wie grauſam iſt dein grim/
Zu wuͤrgen ſtehet all dein ſinn:
Pſal. 89.O wie groß iſt doch dein gewalt/
2. Reg. 4.Du reiſſeſt hin beyds jung vñ alt/
Keines du nicht verſchonen wilt/
Es ſey gleich Mann oder Weibsbild:
Sap. 2.Gelahrte/ reich/ jung/ alt vnd ſchon/
Auch Edel mit muͤſſen davon:
Du reiſſt ſie hin ohn alle klag/
Bey Nachte ſo wol als bey tag.
Ja du biſt weit in allem Land
Bey Koͤnigen vnd Herrn bekandt:
Wer
Wer wil ſich fuͤr dir verſchlieſſen?
Dein Pfeil durch all Mawren ſchieſſen.
O Todt du gantz zerruͤtten thuſtHoratius lib.1.
20
Des Menſchen leben/ frewd vnd luſt/
Wie ſolches jetzt erfahren han/
Jn Arnsdorff und Mans
Dann vnſer frewd vnd Geigen ſchau
Haſtu verwandelt in truͤbſal:
Jn dem du vnſren Edlen Herrn/
Jn Gotte nun mehrſeeligern
Herrn Georg von Reibnitz erkohrn
Aus dem Hauſe Arnsdorff gebohrn
Haſt weggeriſſen/ welcher war
Ein huͤlff der Armen offenbar/
Jn ſeim leben tracht er mit fleiß
Zu haben lob/ ehre vnd preiß:
Den frommen er ſich glind erzeigt/
Halsſtarrigen war er vngneigt.
Jm regiern mit beſcheidenheit
Verricht er manchen groſſen ſtreit:
Darumb jhn jetzt beklagen ſehr/
Welch er beſchuͤtzt mit ruhm vnd ehr.
O Todt haſtu nicht ein ſteinern hertz/
Daß du in ſolchem leid vnd ſchmertz
BFrolo-
Frolocken darffſt: vnd hoͤnen doch
Den/ welcher in Gott lebet noch.
Warlich die H. Engel ſpotten dein/
Daß du ſo vermeſſen darffſt ſeyn/
Aber was hilfft dich dein gewalt?
Luc. 16.Sie han ſein Seel gefuͤhret bald
Jn groſſe frewd vnd herrligkeit/
Da ſie wird lebn in ewigkeit.
Ioh. 11.Weiſeſtu nicht? wer ſich nur helt
Apoc. 14.Jm Glauben an Heyland der Welt/
Der iſt gewiß aus Gottes wort/
1. Ioh. 3.Daß er nicht ſol bleiben im todt:
Sondern biß an den Juͤngſten tag
Schlaffen fein ſanfft ohn alle klag.
Solchs that ja vnſer Edler Held/
Als Kranckheit jhn druckt manichfelt/
Gar denckwirdige wort er ſprach:
O bitterer Todt vngemach/
O Kranckheit vnd du Suͤnden laſt/
Was krenckſt du mich ohn vnterlaß.
Ferner in ſolcher Leibes ſchmertz/
Rieff er zu Gott von grund ſeins hertz:
O Jeſu lieber Herre mein/
Luc. 2.Du biſt der Welt Heyland allein/
Erwir-
Erwirbeſt vns die Seligkeit/
Beraubet durch des Teuffels neid.Sap. 2.
Drumb meine bitt O HErre Gott/
Erhoͤren wolſt nach deinem Wort:Ioh. 14.
Geben meim Leib ein ſanffte ruh/
Die Seel dem Vater fuͤhren zu/
Geſpeiſet mit dem HimmelbrodtIoh. 6.
Welch iſt in meiner Leibes noth.
Vollendet iſt mein jrrdiſch leben/2. Tim. 4.
Zu frieden wil ich mich nu geben/
Auff dein Machtſchuldern meine SuͤndIoh. 1.
Leg ich getroſt/ ſo viel jhr ſind:Eſa. 53.
Du wirſt ſie alle tragen wol/
Derer kein mich mehr plagen ſol:
Dann du alleine biſt der MannPſal. 9.
Der aus tods thoren helffen kan.
Kaum ſolches er geſaget hat/
Von Gott er auffgenommen ward.
Verließ zwar dieſer Werlet liecht:Ioh. 8.
Ergreiff aber des Himmels Liecht.
Du Todt behelteſt ſeinen Leib
Jm Grabe/ noch ein kleine zeit:
Die Seel aber im FrewdenſaalSap. 3.
Bey Chriſto lebt/ ohn alle qual:
B ijHelt
Helt gemeinſchafft im Himmelreich/
Mit allen heilgen Gottes gleich/
Matth. 25.Biß endlich Chriſtus vnſer Herr
Vom Himmel hoch wird kommen her/
Vnd hinwieder dem Leib ſein Seel
Eſai. 25.Jn frewd vnd herrligkeit zuzehln:
Apocal. 21.Auch ſie dann fuͤhren allbereit
Eſaiæ 65.Jns Leben da kein Sterbligkeit.
Dich aber O grimmiger Todt/
Wird ſo anreden vnſer GOTT:
Sag mir her vnnd bekenne frey/
Wo du erlangt dein toͤdtlich Pfeil.
Biſtu allhier zu dieſer friſt/
Welcher die Menſchenkinder friſt?
Warlich deines grawſamen ſinn
Wirſtu haben kleinen gewin:
Keinn Menſchen du mehr fahen ſolt/
Ioh. 8.Die in jener Welt mir gefolgt.
O Todt ſteh nur ein wenig ſtill/
Vnd hoͤr was ich dir ſagen wil:
2. Th. 1.Lieber wo blieb der Name mein?
Oſeæ 13.Wuͤrd ich koͤnnen Allmechtig ſeyn?
Wann ich dir/ vnverſchemten Gaſt/
Mein Chriſten zu plagn lieſſe raſt.
Drumb
Drumb ich ſie nun mit ſtarcker hand
Wil reiſſen all aus deinem band;
Der Hellen thuͤr vnd thor wegtragen/
Dich auch darzu thun verjagen:
Du ſolt nicht mehr in deinem Reich
Fromm vnd boͤſe haben zugleich:
Hoͤreſt du vnverſchemter kerl/
Mein Außerwehlten gib mir her.
O frewd vnd wonne ohne ſchmertzApocal. 3.
Als dann wird haben ein ſolch hertz/1. Pet. 1.
Welches des HErrn ſtimm langſt begert/
Troͤſtlich hoͤren alſo ſagend:Matth. 25.
Seyd gegruͤſſet jhr außerkohrn
Zum Himmel jetzt gantz new geborn/
Jhr Maͤnner vnd Frawn allzumal/Pſal. 116.
Welch je gedruckt des todes qual/
Trett herzu/ ich thu euch kein leid/
Jhr ſeyd mein außerwehlte Leut/
Trett herzu mit froͤlichem ſinn/
Mit euch ich wol zu frieden bin.
Als dann ein jeder ſeinen lohnMatth. 25.
Entpfahn wird nach ſeins lebens thun/2. Cor. 5.
Die frommen zwar die ewige frewd/
Die Gottloſen viel angſt vnd ſtreit.
B iijDu
Du aber Todt ins Hellen Hauß
Wirſt auch werden geworffen aus/
Sampt denen welch in Suͤnd/ ohn leid
Geſtorben ſeyn/ zur gnaden zeit/
Letzlich werden auch gehen ein/
Sap. 5.Mit groſſer klag zur Hellen pein:
Welch die Chriſten hielten fuͤr ſpott/
Vnd ſie drungen in ſchwere noth.
Ioh. 10.Die frommen aber wird Gott fuͤhrn
Ioh. 16.Jns Himmelreich mit jubilirn:
Deß ſich billich frewt vnſer Held/
Herr Reibnitz/ jetzt zu jhn gezehlt/
Deſſen Leib Gott woll geben nu
Jn der Erd eine ſanffte ruh/
Biß an ſolch groſſen frewden tag/
Da Chriſtus nach ſeiner zuſag
Ioh. 19.Vnſer ſtaub/ aſch/ bein/ haut vnd haar
Vernewren wird vnd machen klar.
Amen das hilff zu rechter zeit
Du hochgelobt Dreyfaltigkeit/ Amen.
Iacobus VVernerus H. S.
AD NO-
AD OBILISSIMVM Dn. IOAN-
à Reibnitz in Arnsdorff & Leippa/ Eq. Sileſ.
obitum Patris ex animo lugentem:
DVm defles chari genitoris funera Iane
Reibniciæ ſtirpis fulgidum agalma tuæ;
Iure doles: nam qui, ſi buſta repoſta parentum
Aſpiceret, totus non eat in lacrumas,
Neminem ego ſtatuo, niſi balæna exſpuit ipſum
Nutriit Hircanis aut ruma dira jugis.
Sed modus in lacrumis: modus indulſiſſe dolori,
Et ceſſare modus flere, dolere, queri.
Nam cecidit fatis: hæc inclementia fati eſt,
Terrigenûm nullus quam cohibere valet.
Fata manent omnes, ſecat & necat Atropos omnes;
Omnia mortiferâ falce reſecta cadunt.
Omnibus eſt lethi via conculcanda, nec ullum
Exceptum lege hac vidimus orbe virum.
Ergo non opus eſt lacrumis, nec pectore triſti
Cùm fati nullus vim cohibere queat.
Deſine Reibnici premere altum corde dolorem,
Deſine luctificos corde ciere ſonos.
Æternam potiùs requiem gratare parenti
Qui ſubiit rutili gemmea tecta poli.
Nec Patri invideas cœli ſuper aſtra locato
Planctus ubi ceſſat, mœror ubi omnis abeſt.
Velle Dei ſit velle tuum, nam velle Iehovæ
Nolle tuum non ſe opponere jure poteſt.
Vive diu Tu vive Deo cum Matre ſuperſtes
Donec ad æthereum ſit locus ire locum.
M. Iohannes Folimhaus
Gryphiberga Sileſius.