Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Das Newe Testament Deutzsch. [Septembertestament.] Übersetzt von Martin Luther. Wittenberg, 1522.

Bild:
<< vorherige Seite

Euangelion
am lande/ da sie hyn furen.

Des andern tags/ sahe das volck das ihensid des meers stund/
das keyn ander schiff daselbs war/ denn das eynige/ daryn seyne
iunger getretten waren/ vnnd das Jhesus nicht mit seynen iungern
ynn das schiff tretten war/ sondern alleyn seyne iunger waren weg
gefaren/ Es kamen aber ander schiff von Tiberias nahe zu der stett/
da sie das brod gessen hatten vnnd dem hern gedanckt/ Da nu das
volck sahe/ das Jhesus nicht da war/ noch seyne iunger/ tratten sie
auch ynn die schiff/ vnd kamen gen Capernaum/ vnd suchten Jhesun.

Vnnd da sie yhn funden ihensid des meers/ sprachen sie zu yhm/
Meyster/ wenne bistu her komen? Jhesus antwort yhn vnd sprach/
warlich warlich/ ich sage euch/ yhr sucht mich nitt darumb das yhr
zeychen gesehen habt/ sondern/ das yhr von dem brod gessen habt vnd
seytt satt worden/ wircket speyß/ nicht die da verdirbt/ sondern die
da bleybt ynn das ewige leben/ wilche euch des menschen son geben
(versigellt)
Das ist/ mit dem
heyligen geyst be-
gabt/ das wer die
speys isset (wie fol-
gt) auch den geyst
entfehet vnd leben
soll.
wirt/ denn den selbigen hatt Gott der vater versigelt.

Da sprachen sie zu yhm/ was sollen wyr thun/ das wyr Gottis
werck wircken? Jhesus antwort vnd sprach zu yhn/ das ist Gottis we-
rck/ das yhr an den glewbet/ den er gesand hat/ da sprachen sie zu yhm/
was thustu denn fur eyn zeychen/ auff das wyr sehen vnd glewben
dyr? was wirckistu? vnser vetter haben hymel brod gessen ynn der
wusten/ wie geschrieben stehet/ Er gab yhn brod vom hymel zu essen/ Psal. 77.
Da sprach Jhesus zu yhn/ warlich warlich/ ich sage euch/ Moses
hat euch nicht brod vom hymel geben/ sondern meyn vatter gibt euch
das rechte brod vom hymel/ denn dis ist das brod Gotis/ das vom
hymel kompt/ vnd gibt der wellt das leben.

Da sprachen sie zu yhm/ Herre/ gib vns allwege solch brod/ Jhe-
sus aber sprach zu yhn/ ich bynn das brod des lebens/ wer zu myr
kompt/ den wirt nicht hungern/ vnd wer an mich glewbet/ den wirtt
nymer mehr dursten/ Aber ich habs euch gesagt/ das yhr mich gese-
hen habt vnd glewbet doch nicht/ Alles was myr meyn vater gibt/
das kompt zu myr/ vnnd wer zu myr kompt/ den werd ich nicht hyn-
aus stossen/ denn ich bynn vom hymel komen/ nicht das ich meynen
willen thu/ sondern des/ der mich gesand hat/ Das ist aber der wille
des vatters der mich gesand hatt/ das ich nichts verliere von allem
das er myr geben hatt/ ßondern das ichs auff erwecke am iungsten
tag/ Das ist aber der wille des/ der mich gesand hatt/ das/ wer den
son sihet vnd glewbet an yhn/ habe das ewige leben/ vnnd ich werd
yhn aufferwecken am iungsten tage.

Da murreten die Juden/ daruber/ das er sagete/ Jch byn das brod
das vom hymel komen ist/ vnnd sprachen/ ist diser nicht Jhesus Jo-
sephs son/ des vater vnd mutter wyr kennen? wie spricht er denn/ ich
bynn vom hymel komen? Jhesus antwort vnd sprach zu yhn/ murret
nicht vnternander/ Es kan niemandt zu myr komen/ es sey denn/

das yhn

Euangelion
am lande/ da ſie hyn furen.

Des andern tags/ ſahe das volck das ihenſid des meers ſtund/
das keyn ander ſchiff daſelbs war/ denn das eynige/ daryn ſeyne
iunger getretten waren/ vnnd das Jheſus nicht mit ſeynen iungern
ynn das ſchiff tretten war/ ſondern alleyn ſeyne iunger waren weg
gefaren/ Es kamen aber ander ſchiff võ Tiberias nahe zu der ſtett/
da ſie das bꝛod geſſen hatten vnnd dem hern gedanckt/ Da nu das
volck ſahe/ das Jheſus nicht da war/ noch ſeyne iunger/ tratten ſie
auch ynn die ſchiff/ vnd kamen gen Capernaum/ vnd ſuchten Jheſũ.

Vnnd da ſie yhn funden ihenſid des meers/ ſpꝛachen ſie zu yhm/
Meyſter/ wenne biſtu her komen? Jheſus antwoꝛt yhn vnd ſpꝛach/
warlich warlich/ ich ſage euch/ yhr ſucht mich nitt darumb das yhr
zeychen geſehen habt/ ſondern/ das yhꝛ von dem bꝛod geſſen habt vñ
ſeytt ſatt woꝛden/ wircket ſpeyſz/ nicht die da verdirbt/ ſondern die
da bleybt ynn das ewige leben/ wilche euch des menſchen ſon geben
(verſigellt)
Das iſt/ mit dem
heyligen geyſt be-
gabt/ das wer die
ſpeys iſſet (wie fol-
gt) auch den geyſt
entfehet vnd leben
ſoll.
wirt/ denn den ſelbigen hatt Gott der vater verſigelt.

Da ſpꝛachen ſie zu yhm/ was ſollen wyr thun/ das wyr Gottis
werck wircken? Jheſus antwoꝛt vñ ſpꝛach zu yhn/ das iſt Gottis we-
rck/ das yhr an den glewbet/ den er geſand hat/ da ſpꝛachen ſie zu yhm/
was thuſtu denn fur eyn zeychen/ auff das wyr ſehen vnd glewben
dyr? was wirckiſtu? vnſer vetter haben hymel bꝛod geſſen ynn der
wuſten/ wie geſchꝛiebẽ ſtehet/ Er gab yhn bꝛod vom hymel zu eſſen/ Pſal. 77.
Da ſpꝛach Jheſus zu yhn/ warlich warlich/ ich ſage euch/ Moſes
hat euch nicht bꝛod vom hymel geben/ ſondern meyn vatter gibt euch
das rechte bꝛod vom hymel/ denn dis iſt das bꝛod Gotis/ das vom
hymel kompt/ vnd gibt der wellt das leben.

Da ſpꝛachen ſie zu yhm/ Herre/ gib vns allwege ſolch bꝛod/ Jhe-
ſus aber ſpꝛach zu yhn/ ich bynn das bꝛod des lebens/ wer zu myr
kompt/ den wirt nicht hungern/ vnd wer an mich glewbet/ den wirtt
nymer mehr durſten/ Aber ich habs euch geſagt/ das yhr mich geſe-
hen habt vnd glewbet doch nicht/ Alles was myr meyn vater gibt/
das kompt zu myr/ vnnd wer zu myr kompt/ den werd ich nicht hyn-
aus ſtoſſen/ denn ich bynn vom hymel komen/ nicht das ich meynen
willẽ thu/ ſondern des/ der mich geſand hat/ Das iſt aber der wille
des vatters der mich geſand hatt/ das ich nichts verliere von allem
das er myr geben hatt/ ſzondern das ichs auff erwecke am iungſten
tag/ Das iſt aber der wille des/ der mich geſand hatt/ das/ wer den
ſon ſihet vnd glewbet an yhn/ habe das ewige leben/ vnnd ich werd
yhn aufferwecken am iungſten tage.

Da murretẽ die Juden/ daruber/ das er ſagete/ Jch byn das bꝛod
das vom hymel komen iſt/ vnnd ſpꝛachen/ iſt diſer nicht Jheſus Jo-
ſephs ſon/ des vater vnd mutter wyr kennen? wie ſpꝛicht er denn/ ich
bynn vom hymel komen? Jheſus antwoꝛt vnd ſpꝛach zu yhn/ murret
nicht vnternander/ Es kan niemandt zu myr komen/ es ſey denn/

das yhn
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div xml:id="Joh" n="1">
        <div xml:id="Joh.6" n="2">
          <p><pb facs="#f0152" n="[146]"/><fw place="top" type="header">Euangelion</fw><lb/>
am lande/ da &#x017F;ie hyn furen. </p><lb/>
          <p><note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,22">Johannes 6,22</ref></note>Des andern tags/ &#x017F;ahe das volck das ihen&#x017F;id des meers &#x017F;tund/<lb/>
das keyn ander &#x017F;chiff da&#x017F;elbs war/ denn das eynige/ daryn &#x017F;eyne<lb/>
iunger getretten waren/ vnnd das Jhe&#x017F;us nicht mit &#x017F;eynen iungern<lb/>
ynn das &#x017F;chiff tretten war/ &#x017F;ondern alleyn &#x017F;eyne iunger waren weg<lb/>
gefaren/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,23">Johannes 6,23</ref></note>Es kamen aber ander &#x017F;chiff vo&#x0303; Tiberias nahe zu der &#x017F;tett/<lb/>
da &#x017F;ie das b&#xA75B;od ge&#x017F;&#x017F;en hatten vnnd dem hern gedanckt/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,24">Johannes 6,24</ref></note>Da nu das<lb/>
volck &#x017F;ahe/ das Jhe&#x017F;us nicht da war/ noch &#x017F;eyne iunger/ tratten &#x017F;ie<lb/>
auch ynn die &#x017F;chiff/ vnd kamen gen Capernaum/ vnd &#x017F;uchten Jhe&#x017F;u&#x0303;.</p><lb/>
          <p><note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,25">Johannes 6,25</ref></note>Vnnd da &#x017F;ie yhn funden ihen&#x017F;id des meers/ &#x017F;p&#xA75B;achen &#x017F;ie zu yhm/<lb/>
Mey&#x017F;ter/ wenne bi&#x017F;tu her komen? <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,26">Johannes 6,26</ref></note>Jhe&#x017F;us antwo&#xA75B;t yhn vnd &#x017F;p&#xA75B;ach/<lb/>
warlich warlich/ ich &#x017F;age euch/ yhr &#x017F;ucht mich nitt darumb das yhr<lb/>
zeychen ge&#x017F;ehen habt/ &#x017F;ondern/ das yh&#xA75B; von dem b&#xA75B;od ge&#x017F;&#x017F;en habt vn&#x0303;<lb/>
&#x017F;eytt &#x017F;att wo&#xA75B;den/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,27">Johannes 6,27</ref></note>wircket &#x017F;pey&#x017F;z/ nicht die da verdirbt/ &#x017F;ondern die<lb/>
da bleybt ynn das ewige leben/ wilche euch des men&#x017F;chen &#x017F;on geben<lb/><note resp="#Luther" place="left">(ver&#x017F;igellt)<lb/>
Das i&#x017F;t/ mit dem<lb/>
heyligen gey&#x017F;t be-<lb/>
gabt/ das wer die<lb/>
&#x017F;peys i&#x017F;&#x017F;et (wie <choice><orig>fol</orig><reg>fol-</reg></choice><lb/>
gt) auch den gey&#x017F;t<lb/>
entfehet vnd leben<lb/>
&#x017F;oll.</note>wirt/ denn den &#x017F;elbigen hatt Gott der vater ver&#x017F;igelt.</p><lb/>
          <p><note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,28">Johannes 6,28</ref></note>Da &#x017F;p&#xA75B;achen &#x017F;ie zu yhm/ was &#x017F;ollen wyr thun/ das wyr Gottis<lb/>
werck wircken? <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,29">Johannes 6,29</ref></note>Jhe&#x017F;us antwo&#xA75B;t vn&#x0303; &#x017F;p&#xA75B;ach zu yhn/ das i&#x017F;t Gottis <choice><orig>we</orig><reg>we-</reg></choice><lb/>
rck/ <choice><abbr>dz</abbr><expan>das</expan></choice> yhr an den glewbet/ den er ge&#x017F;and hat/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,30">Johannes 6,30</ref></note>da &#x017F;p&#xA75B;achen &#x017F;ie zu yhm/<lb/>
was thu&#x017F;tu denn fur eyn zeychen/ auff das wyr &#x017F;ehen vnd glewben<lb/>
dyr? was wircki&#x017F;tu? <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,31">Johannes 6,31</ref></note>vn&#x017F;er vetter haben hymel b&#xA75B;od ge&#x017F;&#x017F;en ynn der<lb/>
wu&#x017F;ten/ wie ge&#x017F;ch&#xA75B;iebe&#x0303; &#x017F;tehet/ Er gab yhn b&#xA75B;od vom hymel zu e&#x017F;&#x017F;en/ <note place="right">P&#x017F;al. 77.</note><lb/><note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,32">Johannes 6,32</ref></note>Da &#x017F;p&#xA75B;ach Jhe&#x017F;us zu yhn/ warlich warlich/ ich &#x017F;age euch/ Mo&#x017F;es<lb/>
hat euch nicht b&#xA75B;od vom hymel geben/ &#x017F;ondern meyn vatter gibt euch<lb/>
das rechte b&#xA75B;od vom hymel/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,33">Johannes 6,33</ref></note>denn dis i&#x017F;t das b&#xA75B;od Gotis/ das vom<lb/>
hymel kompt/ vnd gibt der wellt das leben.</p><lb/>
          <p><note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,34">Johannes 6,34</ref></note>Da &#x017F;p&#xA75B;achen &#x017F;ie zu yhm/ Herre/ gib vns allwege &#x017F;olch b&#xA75B;od/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,35">Johannes 6,35</ref></note><choice><orig>Jhe</orig><reg>Jhe-</reg></choice><lb/>
&#x017F;us aber &#x017F;p&#xA75B;ach zu yhn/ ich bynn das b&#xA75B;od des lebens/ wer zu myr<lb/>
kompt/ den wirt nicht hungern/ vnd wer an mich glewbet/ den wirtt<lb/>
nymer mehr dur&#x017F;ten/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,36">Johannes 6,36</ref></note>Aber ich habs euch ge&#x017F;agt/ das yhr mich ge&#x017F;e-<lb/>
hen habt vnd glewbet doch nicht/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,37">Johannes 6,37</ref></note>Alles was myr meyn vater gibt/<lb/>
das kompt zu myr/ vnnd <choice><sic>mer</sic><corr>wer</corr></choice> zu myr kompt/ den werd ich nicht hyn-<lb/>
aus &#x017F;to&#x017F;&#x017F;en/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,38">Johannes 6,38</ref></note>denn ich bynn vom hymel komen/ nicht das ich meynen<lb/>
wille&#x0303; thu/ &#x017F;ondern des/ der mich ge&#x017F;and hat/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,39">Johannes 6,39</ref></note>Das i&#x017F;t aber der wille<lb/>
des vatters der mich ge&#x017F;and hatt/ das ich nichts verliere von allem<lb/>
das er myr geben hatt/ &#x017F;zondern das ichs auff erwecke am iung&#x017F;ten<lb/>
tag/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,40">Johannes 6,40</ref></note>Das i&#x017F;t aber der wille des/ der mich ge&#x017F;and hatt/ das/ wer den<lb/>
&#x017F;on &#x017F;ihet vnd glewbet an yhn/ habe das ewige leben/ vnnd ich werd<lb/>
yhn aufferwecken am iung&#x017F;ten tage.</p><lb/>
          <p><note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,41">Johannes 6,41</ref></note>Da murrete&#x0303; die Juden/ daruber/ das er &#x017F;agete/ Jch byn das b&#xA75B;od<lb/>
das vom hymel komen i&#x017F;t/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,42">Johannes 6,42</ref></note>vnnd &#x017F;p&#xA75B;achen/ i&#x017F;t di&#x017F;er nicht Jhe&#x017F;us Jo-<lb/>
&#x017F;ephs &#x017F;on/ des vater vnd mutter wyr kennen? wie &#x017F;p&#xA75B;icht er denn/ ich<lb/>
bynn vom hymel komen? <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,43">Johannes 6,43</ref></note>Jhe&#x017F;us antwo&#xA75B;t vnd &#x017F;p&#xA75B;ach zu yhn/ murret<lb/>
nicht vnternander/ <note resp="#AH" type="editorial"><ref target="https://www.bibleserver.com/text/LUT/Johannes6,44">Johannes 6,44</ref></note>Es kan niemandt zu myr komen/ es &#x017F;ey denn/ <fw type="catch" place="bottom">das yhn</fw><lb/></p>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[[146]/0152] Euangelion am lande/ da ſie hyn furen. Des andern tags/ ſahe das volck das ihenſid des meers ſtund/ das keyn ander ſchiff daſelbs war/ denn das eynige/ daryn ſeyne iunger getretten waren/ vnnd das Jheſus nicht mit ſeynen iungern ynn das ſchiff tretten war/ ſondern alleyn ſeyne iunger waren weg gefaren/ Es kamen aber ander ſchiff võ Tiberias nahe zu der ſtett/ da ſie das bꝛod geſſen hatten vnnd dem hern gedanckt/ Da nu das volck ſahe/ das Jheſus nicht da war/ noch ſeyne iunger/ tratten ſie auch ynn die ſchiff/ vnd kamen gen Capernaum/ vnd ſuchten Jheſũ. Vnnd da ſie yhn funden ihenſid des meers/ ſpꝛachen ſie zu yhm/ Meyſter/ wenne biſtu her komen? Jheſus antwoꝛt yhn vnd ſpꝛach/ warlich warlich/ ich ſage euch/ yhr ſucht mich nitt darumb das yhr zeychen geſehen habt/ ſondern/ das yhꝛ von dem bꝛod geſſen habt vñ ſeytt ſatt woꝛden/ wircket ſpeyſz/ nicht die da verdirbt/ ſondern die da bleybt ynn das ewige leben/ wilche euch des menſchen ſon geben wirt/ denn den ſelbigen hatt Gott der vater verſigelt. (verſigellt) Das iſt/ mit dem heyligen geyſt be- gabt/ das wer die ſpeys iſſet (wie fol gt) auch den geyſt entfehet vnd leben ſoll. Da ſpꝛachen ſie zu yhm/ was ſollen wyr thun/ das wyr Gottis werck wircken? Jheſus antwoꝛt vñ ſpꝛach zu yhn/ das iſt Gottis we rck/ dz yhr an den glewbet/ den er geſand hat/ da ſpꝛachen ſie zu yhm/ was thuſtu denn fur eyn zeychen/ auff das wyr ſehen vnd glewben dyr? was wirckiſtu? vnſer vetter haben hymel bꝛod geſſen ynn der wuſten/ wie geſchꝛiebẽ ſtehet/ Er gab yhn bꝛod vom hymel zu eſſen/ Da ſpꝛach Jheſus zu yhn/ warlich warlich/ ich ſage euch/ Moſes hat euch nicht bꝛod vom hymel geben/ ſondern meyn vatter gibt euch das rechte bꝛod vom hymel/ denn dis iſt das bꝛod Gotis/ das vom hymel kompt/ vnd gibt der wellt das leben. Pſal. 77. Da ſpꝛachen ſie zu yhm/ Herre/ gib vns allwege ſolch bꝛod/ Jhe ſus aber ſpꝛach zu yhn/ ich bynn das bꝛod des lebens/ wer zu myr kompt/ den wirt nicht hungern/ vnd wer an mich glewbet/ den wirtt nymer mehr durſten/ Aber ich habs euch geſagt/ das yhr mich geſe- hen habt vnd glewbet doch nicht/ Alles was myr meyn vater gibt/ das kompt zu myr/ vnnd wer zu myr kompt/ den werd ich nicht hyn- aus ſtoſſen/ denn ich bynn vom hymel komen/ nicht das ich meynen willẽ thu/ ſondern des/ der mich geſand hat/ Das iſt aber der wille des vatters der mich geſand hatt/ das ich nichts verliere von allem das er myr geben hatt/ ſzondern das ichs auff erwecke am iungſten tag/ Das iſt aber der wille des/ der mich geſand hatt/ das/ wer den ſon ſihet vnd glewbet an yhn/ habe das ewige leben/ vnnd ich werd yhn aufferwecken am iungſten tage. Da murretẽ die Juden/ daruber/ das er ſagete/ Jch byn das bꝛod das vom hymel komen iſt/ vnnd ſpꝛachen/ iſt diſer nicht Jheſus Jo- ſephs ſon/ des vater vnd mutter wyr kennen? wie ſpꝛicht er denn/ ich bynn vom hymel komen? Jheſus antwoꝛt vnd ſpꝛach zu yhn/ murret nicht vnternander/ Es kan niemandt zu myr komen/ es ſey denn/ das yhn

Suche im Werk

Hilfe

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)
TCF (tokenisiert, serialisiert, lemmatisiert, normalisiert)
XML (TEI P5 inkl. att.linguistic)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Voyant Tools ?

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde im Rahmen des Moduls DTA-Erweiterungen (DTAE) digitalisiert. Weitere Informationen …

Wikisource: Bereitstellung der Texttranskription. (2017-03-09T12:26:56Z) Bitte beachten Sie, dass die aktuelle Transkription (und Textauszeichnung) mittlerweile nicht mehr dem Stand zum Zeitpunkt der Übernahme des Werkes in das DTA entsprechen muss.
Axel Herold: Konvertierung der Wikisource-Quelldateien in das DTA-Basisformat. (2017-03-09T12:26:56Z)
Magdalena Schulze, Benjamin Fiechter, Juliane Nau, Susanne Wind, Kay-Michael Würzner, Christian Thomas, Susanne Haaf, Frank Wiegand: Bearbeitung der digitalen Edition. (2017-10-30T12:00:00Z)



Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/luther_septembertestament_1522
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/luther_septembertestament_1522/152
Zitationshilfe: Das Newe Testament Deutzsch. [Septembertestament.] Übersetzt von Martin Luther. Wittenberg, 1522, S. [146]. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/luther_septembertestament_1522/152>, abgerufen am 29.03.2024.