Dokumentansicht: M161-N1.xml [XML, CMDI, OAI_DC]

Metadaten

Texttitel (Kurzbezeichnung)Millstätter Predigtsammlung (M/G T 35)
Textkürzel in ReM (und in der Mittelhochdeutschen Grammatik)PrMi
Textkürzel im Mittelhochdeutschen WörterbuchPrMill
Textsorte, spezifischReligion
TextsortePredigt
Textart (P = Prosatext, U = Urkunde, V = Verstext)P
Primäre Referenz (Edition, Handschrift)Hs.: Blatt (r/v), Zeile
Sekundäre Referenz (Edition, Handschrift)Barack: Seite, Zeile
AufbewahrungsortKarlsruhe, Landesbibliothek
SignaturCod. Donaueschingen 290
Link zum Handschriftencensushttp://www.handschriftencensus.de/1162
Überlieferungstyp (Handschrift, Rolle, Inschrift)Handschrift
Blattangabe1r-6v
Ausschnitt-
Sprachstufe (in ReM steht “mhd”)mhd
sprachlicher Großraum, weit (oberdeutsch, mitteldeutsch, niederdeutsch)oberdeutsch
sprachlicher Großraum, enger (z.B. ostoberdeutsch, westmitteldeutsch)ostoberdeutsch
Sprachlandschaft/Dialekt (z.B. nordbairisch, schwäbisch, hessisch)bairisch
Lokalisierung/SchreibortTirol (?)
Zeit (Jahrhundert(hälfte)) (z.B. 12,2 = 12. Jh., 2. Hälfte)13,2
Bemerkungen zum Überlieferungsträger_
Zeit (genauere Datierung)-
Lokalisierung (Entstehungsort) des Textes-
Autor des Textes-
Sprache des Autors-
Übersetzungsvorlage-
Edition (Standardedition, auf die sich ggf. die primäre oder sekundäre Referenz bezieht)Karl August Barack, Deutsche Predigten des XII. Jahrhunderts, in: Germania 10 (1865), S. 464-473.
Korpuszugehörigkeit (ReM I, ReM II, MiGraKo)ReM I
Bemerkungen zur Texterfassung/Transkription-
Bemerkungen zur Annotation-
Digitalisierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Bochum
Kollationierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Bochum
Präeditiert durch: Name(n) (Arbeitsstelle)Bochum
Annotierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Bochum
Abschlusskorrektur durch: Name(n) (Arbeitsstelle)Bochum

Dokumenttext

ZeileTranskription (Unicode)Transliteration
[1ra,1]
[1ra,2]
[1ra,3]
[1ra,4]
[1ra,5]
[1ra,6]
[1ra,7]
[1ra,8]
[1ra,9]
[1ra,10]
[1ra,11]
[1ra,12]
[1ra,13]
[1ra,14]
[1ra,15]
[1ra,16]
[1ra,17]
[1ra,18]
[1ra,19]
[1ra,20]
[1ra,21]
[1ra,22]
[1ra,23]
[1ra,24]
[1ra,25]
[1ra,26]
[1va,1]
[1va,2]
[1va,3]
[1va,4]
[1va,5]
[1va,6]
[1va,7]
[1va,8]
[1va,9]
[1va,10]
[1va,11]
[1va,12]
[1va,13]
[1va,14]
[1va,15]
[1va,16]
[1va,17]
[1va,18]
[1va,19]
[1va,20]
[1va,21]
[1va,22]
[1va,23]
[1va,24]
[1va,25]
[1va,26]
[2ra,1]
[2ra,2]
[2ra,3]
[2ra,4]
[2ra,5]
[2ra,6]
[2ra,7]
[2ra,8]
[2ra,9]
[2ra,10]
[2ra,11]
[2ra,12]
[2ra,13]
[2ra,14]
[2ra,15]
[2ra,16]
[2ra,17]
[2ra,18]
[2ra,19]
[2ra,20]
[2ra,21]
[2ra,22]
[2ra,23]
[2ra,24]
[2ra,25]
[2ra,26]
[2va,1]
[2va,2]
[2va,3]
[2va,4]
[2va,5]
[2va,6]
[2va,7]
[2va,8]
[2va,9]
[2va,10]
[2va,11]
[2va,12]
[2va,13]
[2va,14]
[2va,15]
[2va,16]
[2va,17]
[2va,18]
[2va,19]
[2va,20]
[2va,21]
[2va,22]
[2va,23]
[2va,24]
[2va,25]
[2va,26]
[3ra,1]
[3ra,2]
[3ra,3]
[3ra,4]
[3ra,5]
[3ra,6]
[3ra,7]
[3ra,8]
[3ra,9]
[3ra,10]
[3ra,11]
[3ra,12]
[3ra,13]
[3ra,14]
[3ra,15]
[3ra,16]
[3ra,17]
[3ra,18]
[3ra,19]
[3ra,20]
[3ra,21]
[3ra,22]
[3ra,23]
[3ra,24]
[3ra,25]
[3ra,26]
[3va,1]
[3va,2]
[3va,3]
[3va,4]
[3va,5]
[3va,6]
[3va,7]
[3va,8]
[3va,9]
[3va,10]
[3va,11]
[3va,12]
[3va,13]
[3va,14]
[3va,15]
[3va,16]
[3va,17]
[3va,18]
[3va,19]
[3va,20]
[3va,21]
[3va,22]
[3va,23]
[3va,24]
[3va,25]
[3va,26]
[4ra,1]
[4ra,2]
[4ra,3]
[4ra,4]
[4ra,5]
[4ra,6]
[4ra,7]
[4ra,8]
[4ra,9]
[4ra,10]
[4ra,11]
[4ra,12]
[4ra,13]
[4ra,14]
[4ra,15]
[4ra,16]
[4ra,17]
[4ra,18]
[4ra,19]
[4ra,20]
[4ra,21]
[4ra,22]
[4ra,23]
[4ra,24]
[4ra,25]
[4ra,26]
[4va,1]
[4va,2]
[4va,3]
[4va,4]
[4va,5]
[4va,6]
[4va,7]
[4va,8]
[4va,9]
[4va,10]
[4va,11]
[4va,12]
[4va,13]
[4va,14]
[4va,15]
[4va,16]
[4va,17]
[4va,18]
[4va,19]
[4va,20]
[4va,21]
[4va,22]
[4va,23]
[4va,24]
[4va,25]
[4va,26]
[5ra,1]
[5ra,2]
[5ra,3]
[5ra,4]
[5ra,5]
[5ra,6]
[5ra,7]
[5ra,8]
[5ra,9]
[5ra,10]
[5ra,11]
[5ra,12]
[5ra,13]
[5ra,14]
[5ra,15]
[5ra,16]
[5ra,17]
[5ra,18]
[5ra,19]
[5ra,20]
[5ra,21]
[5ra,22]
[5ra,23]
[5ra,24]
[5ra,25]
[5ra,26]
[5va,1]
[5va,2]
[5va,3]
[5va,4]
[5va,5]
[5va,6]
[5va,7]
[5va,8]
[5va,9]
[5va,10]
[5va,11]
[5va,12]
[5va,13]
[5va,14]
[5va,15]
[5va,16]
[5va,17]
[5va,18]
[5va,19]
[5va,20]
[5va,21]
[5va,22]
[5va,23]
[5va,24]
[5va,25]
[5va,26]
[6ra,1]
[6ra,2]
[6ra,3]
[6ra,4]
[6ra,5]
[6ra,6]
[6ra,7]
[6ra,8]
[6ra,9]
[6ra,10]
[6ra,11]
[6ra,12]
[6ra,13]
[6ra,14]
[6ra,15]
[6ra,16]
[6ra,17]
[6ra,18]
[6ra,19]
[6ra,20]
[6ra,21]
[6ra,22]
[6ra,23]
[6ra,24]
[6ra,25]
[6ra,26]
[6va,1]
[6va,2]
[6va,3]
[6va,4]
[6va,5]
[6va,6]
[6va,7]
[6va,8]
[6va,9]
[6va,10]
[6va,11]
[6va,12]
[6va,13]
[6va,14]
[6va,15]
[6va,16]
[6va,17]
[6va,18]
[6va,19]
[6va,20]
[6va,21]
[6va,22]
[6va,23]
[6va,24]
[6va,25]
[6va,26]
... vˢgebe. ober mit ihte vnſˢ deheínen geleidíget habe Vnſer herre
gôt der dvrh ſvndere her in erde gerrvͤchte ze kôm̄. der vˢgebeim
allez daz. daz er îe getâte wider ſíne hvlde. vn̄ gˢrv̂eche ſíne ſele
ze ledígene vz ír nôten vn̄ vz ír wízen. vn̄ gˢrv̂eche ſie ze beſtatene
ze den ewigen gnâden. Dn̄ica . In Aduentv dn̄i .
Scíentes .  ho‍ra ⑧ iam nos de ſomno ſurgˢe . Iz iſt alzan daz zit.
míne ki. daz wír vnſ gerrehten vn̄ bereíten ſvln gêgen der hê=ren
vn̄ der heiligen kv̂mfte vnſerſ hˢren des heiligen cⁱſtes. Von div̂
râtet vn̄ mânet vnſ. ſc̄s paulꝰ vn̄ ſpⁱchet diſiv wort. die wír nv̂ ſpᵃ=chen.
Scíenteſ .  ho‍ra ⑧ Er ſpᵃch. Ir ſvlt wízzen míne ki vn̄ ſvlndeheínen
zwível haben. wand div̂ zît iſt kôm̄. daz wír vf ſtên ſvln
von deme ſlâfe. Daz zît da von .s. paulꝰ geſprochn hât daz iſt daz
behêrte vn̄ daz vzgenôm̄ zît. des ampfangeſ der gebvrte vnſˢs hˢren
deſ heiligen cⁱſteſ. die wír nv̂ zehant begên ſvln. Selik ſínt díe. die
ín mít tⁱwen vn̄ mít warheíte vn̄ mit der liv̂terheít. der reínekeít
ir líbes vn̄ ír hˢzín ín pfahent. Daz ſínt die rehten m̄níſchn vn̄ ſīt
ovch die ſv̂ntare. die nv̂ v̂f ſtênt von den ta‍egelíchen vn̄ von den havbet haften
ſv̂nten. Zv̂ den ſpⁱchet div̂ heílige ſcⁱft. Euígilate íuſti. 
nolite peccare . Ir rehten liv̂te. ír ſvlt erwâchen. vn̄ ſvlt níht ſv̂ntē.
Mín ki. die ſeligen die wachent nv. mít ir arbeítē mít vaſten. mít
ir kírchgengen. mit ír almv̂ſe. mít ír gebête. da ſie míte laden zv̂
ín den heiligen cⁱſt. mít ír zehern vf ír knîen. vn̄ ſᵽchent diſiv̂ wort.
Veni  libˢa n. d. n . Herre kvͦme. vn̄ erledige vnſ. von vnſern ſv̂nten.
Wír ſvln ín ovch bíten. alſ ín die wíſſagen da bâten daz er ín wˢlte
kôme. Sie rvften. Veni dn̄e  noli tard. r. f. p. t . Herre koͮm her ze
vnſ. vn̄ ſvͤme dich níht vn̄ vertîlige die ſvnte. die míſſetat dínes
... Vn̄ ſpᵃch auˢ. Veni dn̄e uíſitare n. ī°p. ut l. c. t. c. ᵽ . Nv̂ herre ſpᵃchen
ſie kvͦme vn̄ gewíſe vns ín dínem fríde. daz wír vns mv̂ezē
gevrewen mít ſamt dir. Iſt daz alſo daz. daz wír ín nv̂ ane rv̂efen
vn̄ lâden in diſem heiligen zíte. ſo iſt er alſo garwar bî vns vnde
ſpⁱchet. Ecce aſſum qͥd uō. me . Sehet wa ich bín. den ir âne gerv̂e=fen
habet. Vn̄ ſpⁱchet avˢ ſa. Ecce ego uenio.  habitabo ī°medio tuj .
Wartet wâ ich kvͦme vn̄ wíl wônen mít dír. Nv ſvln wir ovch vˢ=nêm̄
míne ki. daz heilige ewglm daz vnſ ſcⁱbet ſc̄s mathſ. der hei=lige
ewgla. Er ſeít vns hiv̂te von der kv̂mfte deſ almehtiḡ gotiᷤ.
Er ſcⁱbet. do vnſˢ gôt nahete ze ierlm. vn̄ kôm ad montē olíua‍eti. ze
dem olᵽge. do ſanter zwêne ſíne iv̂ngern. vn̄ ſpᵃch zv̂ zîn. Get ín daz
kaſtel. daz gêgen iv̂ iſt da víndet ír eíne eſelínne gebvnden. vn̄ ír
voulen . Loſet ſie ſpᵃch er. vn̄ brínget mír ſîe. Daz tâten die j́vngern
vnſerſ hˢren ſie brahten ím die eſelínne vn̄ fv̂le. vn̄ leíten ir ge=want
vf ſie vn̄ hiêzen ín dar vf ſitzen. Do er do nahete ze ierlm.
do kom daz lantvolk víl nach allez gêgen ím. mít lobe vn̄ mít ſan=ge.
Svmelíche die wrfen ir gewant an den wek. da er hín vâren
ſolte. die andern brâchen avˢ die grv̂nen zwiêr abe den bov̂men. vn̄
ſtravten an den wek. Div mênege div da vor vn̄ nach vûr. div̂ rvf=te
vn̄ ſank. Oſanna filio d. b. q. v. ī n. d . Lob vn̄ êre ſîe. dem dauid
ſv̂n geſegent ſî der. der da kom̄et j́n dem nâm̄ vnſerſ hˢren. Daz
iſt daz heilige ewglm. Nv wír vˢnêmen waz iz bezeichene. Daz
nâhen daz vnſˢ herre têt ze ierlm. daz iſt ſín vil groziv̂ gv̂te. damíte
er ſich wolte nâhen zv̂ dem m̄niſchn. Vondiv̂ ſpⁱchet. Reuˢtar ierlm.
cū mīa . Ich will kom̄ ze ierlm ī míner barmede. Von div kom er oͮch
ze dem olᵽge. wân alſ daz ole allem dem vliezentem obe ſwêbet.
alſo vber triffet ſín erbarmede vnſers herren elliv dink. Die zwêne ivnger
die er ſante ín daz kaſtel. diê bezeichent zŵ mj́nne vnſers hˢren go=tis
vn̄ vnſers nâheſten. an die niêm̄ genêſen mak daz ſie lerten.
vn̄ ᵽdigoten. Sie brahten íme die eſelínne. div̂ dawâs gebvnden. vn̄
daz fvle . wand gôt beidiv íuden vn̄ heíden wolte behalten vn̄ heilik
machn. Vondiv̂ hîez er ſiê beidiv̂ bríngen do er ſpᵃch. Ite ī o‍rbē uniuˢſ̄.
 ᵽ . Vart j́n die wˢlt ſpᵃch er. vn̄ brediget. Swer ſo gelovbet vn̄ getov̂fet
wirt. der iſt behalten ſwer deſ nîene wírt. der mv̂ez vˢlornē wer=den.
Die j́vngere vnſers herren. leíten ír gewant vf daz víhe. Daz be=div̂tet
daz. ſo ſie den heiligen gelôvben lerten. vn̄ daz liv̂t tov̂ften.
do wrden ſie des wírdek. daz got vf ín rv̂wete. Div mênige div daz ge=want
an den wek strâvte. daz wâren die heíligen patⁱarchē. vn̄ dîe heí=ligen
wíſſâgen. die da kvnten vnſern herren. daz er kôm̄ ſolte. Die
lívte die div̂ grv̂nen zwiêr abe den bôvm̄ brachen. daz ſínt die heiliḡ
xíj́. apli. vn̄ die heiliḡ mr̄es. ꝯfeſſ̄. die heiliḡ bihtigˢe. vn̄ die reínē me=gede
die die martýr líten. vn̄ die not ín ſînem nâm̄ vn̄ machten j́m eínē
wek her zvnſ. Div̂ michel menege. div̂ da vor vn̄ nach vûr. daz ſínt die
vor xᵽes gebvrte. vn̄ ſit gelovbten die ſvngen einen ſank vn̄ einē lop.
wand ſie beide wrden mít ſíner martýr geheiliget. Nv̂ míne ki. nv ſvln
ovch wír mit der heiligen menige vnſˢ herze vn̄ vnſˢ ſtimme vf
hêven gêgen vnſerm erloſêre. vn̄ ſvln ſprechen. Bn̄dictꝰ qͥ. v. j̄ n. d . Willekôm̄
vn̄ geſegent ſiſt dv̂. dv da kom̄ biſt j́n dem nâm̄ dínes vatˢ. vn̄
hilf vns. daz wir dich alſo mvêzen enpfahen. j́n díner m̄niſcheit̄. daz
dv vns noch her nach enpfaheſt j́n díner magenkrefte. Nv bite wir
den heiligen cⁱſt. daz er vns genadeclíche gerv̂eche ze kôm̄. Vt nō inueniat
nos ī°pcc̄is do‍rmientes. ſꝫ ī ſuís laudib‍ꝫ exultantes  daz er vns icht
vinde ſlafende inden ſvnden. vn̄ des gˢrvêche ze vˢlichen daz wir
mvêzen vrolíchen wâchen ínſínem lobe vn̄ ín ſínē díenſte. vn̄ daz
wír dar kom̄ mv̂ezen da er lebet vn̄ ríchſet. ᵽ om̄ia ſ. ſ. Ad p‍plm .
Nv hêvet íwern rv̂f zem almehtiḡ gote. daz er iv̂ helfe an dem libe. vn̄ ander ſele .
Dn̄ica. íj́ . IN gredere ín°petram
homo & abſcondere foſſa humo á°facie dn̄i  á°gla maieſtatis eiꝰ . Vnᷤ
rêtet div̂ heiligiv̂ ſcripf. daz wír vns vil gnôte gˢrehten gêgen der
heíligen kvmfte vnſers hˢren des almehtiḡ gotís die wír nv̂ begên
ſvln. Beati qui ᵽati ſt̄ occ᷑rere illi . Selik ſínt die die ín wirdeclichen
vn̄ rvchlíchen enpfâhent. Diz zít da wír alzan ínne ſín míne km̄í. daz
ſvl wír wízzen daz heizet aduentꝰ dn̄i. dív heiligiv̂ kv̂mpft vnſers her=ren
des heilígen cⁱſtes vn̄ bezeichent ovch daz er kom̄ wíl andem j́vn=geſtem
tâge zerteilne lebendíge vn̄ tôten. Diſtⁱctus rediens arbitˢ. o.
qͥ. m. m. tͣ . Dakômet er ínſíner mâgenkrefte. vn̄ mít dem vleîſ=che
daz er enphiê von vnſerˢ vrowen ſante Maríen. vn̄ kômet zor=níger
vn̄ gremlîcher. der nv̂ ſemfter vn̄ diêmv̂ter índíſe werlt kôm.
Von div̂ ſtet da geſcríben. Ignís ante ip. ᵽ.  ī. ī c. i. eꝰ . Daz fiv̂r vert
vor íme vn̄ vˢbrennet alle ſíne víent. Síne víante ſínt j́vden vnde
heiden. vn̄ die vblen xᵽene. die gôt vorov̂gen níht habent. diê vf
in níht ahtent. den div werlt lieber iſt denne ſín riche. Den
komet er zorníger vn̄ blvêtíger . alſo div̂ bvech ſagent. Videbunt
ín°quē tᵃnſfixert̄ . In geſehent alle die. die ín vˢŵntet habent. Vnde
ſpⁱchet avˢ div̂ ſcrift In°die illa oſtendet uulnera ſua . Andeme tâge
ſo zeiget er ſíne ŵnden. Ideo km̄j ſvln wír daz merken. daz alle die
die niht rehte lebent. vn̄ im ſíner kv̂mfte. ſíner gebvrte vn̄ ſíner
martír níht dankent die ſínt alle ím ſchvldik. Wande die nôt. diê
wenekeit die er leit. die leidet vmbe allez m̄niſchen kvnne. Dieſe
ligen die avˢ nv̂ ím gediênet habent vn̄ ín wol enpfahent nv ínſiner
ſvezen zvkvmfte. die enphehet er ovch wol ínſínem vortlîchem gerihte.
er ſpⁱchet zv ín. Venite b. p. M . Kômet ír geſêgenten mines vaters
vn̄ enphahet daz ríche daz iv̂ gegêrwet iſt von áne genge dirre
werlte Von der nôte. vn̄ von den angeſten die an dem ívngeſtē
tâge werden ſol. míne vil liêben ſeit vnſ ovch hiv̂te daz heilige ewglm.
daz mán líſet ze gotis dienſte vn̄ ſpⁱchet. Nam uírtutes celoꝝ
monebunt᷑ . Ioch die engele darn hímele die werden beweget vn̄
geleídiget vmbe die angeſt. die ſíe áne ſehente werden. Er vorſeit
vns ovch vnſer hˢre án diſem ewglio. daz míchel zeîchen geſchêhen
é des ſv̂n tâges. an der ſvnnen. vn̄ an dême mânen. an déme geſtírne
vn̄ von deme doze des mêris vn̄ daz liv̂te begínnen zedo‍rrene vor
vorhte. von der bítvnge der grozer mv̂e div̂ da kvmftík iſt aller dˢ
werlt. Div zeichen míne km̄i an der ſvnnen. vn̄ án deme mânen vn̄ ... ſtirn ... elliv̂ ê... Svnne habent
ſich ofte vˢwandelt. Iz iſt tâges ofte groze vínſter wo‍rden. Etewenne
ſínt ſie ſwarz wo‍rden. etewenne rot. ſam daz blv̂t. Daz bezeichent
allez die wandelvnge dírre wˢlte. Vondiv̂ míne ki. iſt daz vns
vor geſeit. vn̄ geſcriben. daz wír vns wandeln vn̄ bekêren vnſers vnrehtes.
wand wír ſín alzan an dem ende. da von S. paulꝰ ſpᵃch. Nos
ſumꝰ°ín°qͦs fínes ſcloꝝ deuener̄ . Wir ſín iz díe. die andaz ende der wˢlte
kom̄ ſínt. Des enſtên wír vnſwol alzan von der grôzen ahtſal. daz
índer heílígen cⁱſtenheit iſt wand tⁱwe vn̄ warheít gar gelêgen
iſt. vn̄ iſt víl gewís. da von. daz der antexᵽc ſchîere kôm̄ ſol der allez
daz ze vuêret. daz dir gv̂tis vn̄ rehtes iſt. j́ndírre wˢlte. Alſo da ſtêt
geſcⁱben. Ecce uen̄ an̄xͨ. quí uocat᷑ diabolꝰ  ſathanas. qui ſeduc̄ unjuerſum
o‍rbem . Wartet wa der antixͨ kvͦmet. der vˢrâten wil alle die wˢlt.
wír mv̂genz dabî wol verſtên daz er ſchîere kome. wand ſíne vorbo=ten
ríchſent víl gnôte. alſo daz heílíge ewglm anderſwa geſᵱchē hât.
Et multi pſeudo ueníent.  multos ſeducēt . Ir kôment vil trv̂genêre
vn̄ betrîegent vn̄ verkêrent víl manígen m̄níſchn. Die pſeudo. dîe
falſchêre daz ſínt vnrehte lerâre. die vnrehten rîhtere. daz ſínt ovch
ſtˢzere vn̄ lôtere. vn̄ ander vnnv̂tze volk die ſelbe níht gv̂tes tv̂nt
die vn̄ írrēt ander gvͦter dínge. Nv wízzen míne km̄i daz zît vnſer
hínevˢte. vn̄ daz wir geſtên ſvln zedem gerríhte des almehtígē go=tis
da wír antŵrten mvêzen. vmbe allez daz wír iê getâten. ſo
ſvln wír tv̂n. alſ vns Eſaýas der heílige ᵱ‍pha râtet. Ingˢdere hō.  ab.
f. h. a. f. dˢ.  a. g. m. eꝰ . Er ſpᵃch. Dvͦ m̄niſche dv ſolt gên índen ſteín.
vn̄ ſolt dich verbergen índer grv̂be der erden. vor deme antlv̂tze des
almehtiḡ gotis vn̄ vor den êren ſíner magenkrefte. Der ſteín da
mân vns rêtet ínze gên. daz iſt der heílige críſt. da von geſcⁱbn iſt.
Petᵃ aut̄ erat xͨ . Inden ſteín ſvln wír vns verᵽgen vn̄ ſvln vnſ kref=tigen
mít íme. wan âne ín ſo ne mêge wír níht tv̂n. Alſ er ſelbe.
ſpᵃch. Síne me níchíl poteſtis facˢe . Tvn wír daz ſo ne mak vns der
leidige víant. níht geſchâden. Wír ſvln vns ovch verᵽgen ín dîe
grv̂ben der erden. Daz iſt. penítn̄am agamꝰ ī fauílla  cínˢe . Wír
ſvlnínder grv̂ben. der grozen ríwe die hvlde gewínnen des almeh=tigen
gôtis. Des gˢrveche er vns ze geſtâtene dvrh ſíne gotelîche
gv̂te ſwenne er kôme an ſín gˢrihte. daz er vns rvêche ze ſtellene
ze ſíner zeſewen. vͥ iᵽe glatur ī ſ. ſ. AM̄ . Dn̄īca. iij .
GAudete jn°dn̄o ſemᵽ. jtˢm dico gaudˢ. dn̄s enī ᵱpe ⑧ Indiſen heiligen
zíten. der vrônen kvmfte vnſers trehtíns. ſo râtet vns
s. paulꝰ. der bote des almehtign̄ gotis alſo wír hiv̂te ſíngen an dem
vrônem ambete. vn̄ an dême wnneclíchem gotis diênſte. da mít
wír die meſſe âne heven wie wír leben vn̄ tv̂n ſvln. Er ſpⁱchet.
ír ſvlt iv̂ch vrowen ín vnſerm herren. Swer ſich vroͤvt j́ngôte mí=ne
km̄i. der vrevt ſich wol. wan der vrevt deſ. waz got mít ím ge=tân
habet. daz er dvrh ín kom ín diſe wˢlt. vn̄ daz er gemartírt wart.
daz er erſtvnt von deme tôde. vn̄ zehímele fv̂r. vn̄ ob er rehte lebē
wíl. daz er ím ſín ríche hât geofnet. So getâne vrevde míne lie=ben.
da ſich der m̄níſche ſo vrevt div iſt vbˢelliv̂ vreuden. Ido ſpᵃch ei=ner
vil rehte der da ſpᵃch. Gaudenſ gaudebo ín°dn̄o Herre kod er
ich vrewe mich dín vil verre. Die ſo getâne vrevde habent die
ſínt ſelik. Die kínt deſ leídegen víenteſ. die habent ovch vrev=de.
Die vrewen ſich mít vmmazígem ezzen. mít vbˢ trvnken=heit.
mít tanze mít ſpíle mít rovbe div div̂be. mít hv̂re. mít
manigem. vmbilde . Die ſo getâner vrevden ſpvlgent. diene ha=bent
mít gôte niht zetv̂ne. wan die werdent geſtôzen ín die tiêfe
der helfe . alſo da geſcⁱben ſtêt . Filíj́ huiꝰ mundi eicient᷑ fo‍ras
ín°tenebᵃs extˢio‍reſ. iͥ. e. f. . ſ. d . Iz kv̂t div̂ kint diſſes rícheſ werdē
gewo‍rfen ín die v̂zern vínſterniſſe. da wirt weínen vn̄ zaneklaf=fen.
Mít den míne km̄j haben wir níht ze tv̂ne. Nv ſvln wir vˢ=nêmen
waz vnſ mêr iſt gerâten zetv̂ne. Er ſpⁱchet der apls Ir ſvlt
avˢ vrôwen. Die zŵ frovde die er da meínet. daz ſínt die zŵ frovde
die wir hâben an deme libe. vn̄ ander ſele die wír gewínnen ſvln
an dem j́ungeſtem tâge. Da von hat geſᵱchen div̂ heilige ſcrift.
Qm̄ in°t̄ra ſua duplicia pꝰſidebunt leticia ſempitˢna erit eiſ . Den
holden vnſers hˢren. den wírt ín vrevde gezwívaltiget. wân ſiê
gewínnen vrevde an dem líbe. vn̄ an der ſele. Er ſpⁱchet mer. Dn̄s . N.
ᵱ‍pe⑧ Vnſer hˢre kv̂t er. iſt víl nahen allen míne km̄j. die ſich ze gote
nahent. mít gvtem lebene mít gebête. mít wachene. mít vaſten.
mit kírchgengen. mít almv̂ſe. den daz mv̂zliche iſt zetv̂n. zeden
naehet er ovch ſich vnſˢ herre. alſ der herre dd da ſpⁱchet. an dem ſaltˢ.
Ppe ē dn̄s om̄ib‍ꝫ ī°uoc̄. e. ī°uˢit̄ . Vnſer herre iſt víl nahen kvt er. allē
den die ín an rvfent mít warheite. Die rv̂fent ín an mít dˢ warheit
die daz meínent mít dem hˢzen . daz ſiê vûr bríngent mít dē mvn=de.
Nv ſvln wir ovch vˢnemen míne km̄i. waz vns daz heilige ewglm
hiv̂te ſeite. von der kvmfte vnſers herren des heiligen cⁱſtes. Ir ſpⁱch
Do ſante joh̄es der heilige tovfere ín deme karchêre lak. alſ ín der
kvník herodes drín warf. dvrh daz wan er ín raf%ſte vmbe ſín vnreht.
vmbe ſín vberhvr wan er ſaz offenlíche mít ſínes brvder kône. vn̄
er ín den noten wâs j́n der vanknvſſe. vn̄ wol weſſe. daz er den tôt
ſchiêre kîeſen ſolte. mít der martýr. Do ſante er zwêne ſíne j́vngˢe.
vnſerm herren dem heílante. wan er hete vˢnomen ſíne werch.
ſíniv̂ zeichen die er têt. vn̄ ſíne lêre. vn̄ hiez ín vrâgen. ob erz der
wêre der kvmftek da ſolte ſín. Er weſſe wol míne km̄i. S. Ioh̄es daz
daz erz der gotis ſvn waſ. wan er j́n getovfet hete. j́n deme jo‍rdane.
vn̄ ín den liv̂ten mít dem vínger gezeicget hete. do er ſpᵃch. Ecce
agnꝰ d̄i. ecc. qͥ. t. p. M . Wartet kot er. wá daz gotis lamp iſt. daz vˢtiele=gen
ſol dîe ſvnde der wˢlte. Er ne zwívelte dar an niht. er ne were dᵉn
lebentígenkôm̄ ze tᵒſte vn̄ ze gnâden von div̂ wolter ovch wízzen.
ob er vnſer herre wolte ze helle kom̄. vn̄ da ledígen ſíne holden. Alſ
er ſpᵃche. Ich bín vorbote gewêſen her j́n diſe werlt. dnv enbiv̂t mír
ob ich ovch dín vo‍rbote zehelle ſvl ſín. Den bôtenantwrte vnſˢ. hˢre.
Nv vart hín wídere. kot er vn̄ ſeit. iohi. daz ír gehô‍rt vn̄ geſehen habt
Die blínten die geſehent. die tôren die gehorent. die halze diê gent.
die miſelſvhtigen werdent gerreíneget. die tôten erſtênt. die dvrf=tigen
werdent gewíſet vn̄ gelêret. vn̄ ſínt dîe vil ſelik kot er die an
mír niht gewírſert werdent. Die rede en bôt er ím alſo daz er da
bí ſolte wizzen alle die gnade. die er begîe j́n dírre wˢlte an den lebē=tigen.
die wolter ovch begên dazehelle anden. die ſinen wíllen hêtē
getân. Wan alle mine km̄i. die ze vngnâdenſínt. die ſínt blínt. wan
ſie mv̂gen gotis níht geſehē. Sie ſínt ovch vngehornt. wan ſiê ne mv̂gen
daz himeliſchez geſank niht gehô‍ren. Sie ſínt ovch halz. wandᵉ
ſie nímmˢ dannen kom̄ mv̂gen. níwan mít den helfen des almehtiḡ
gotiſ. Sie ſínt ovch míſelſvhtik. von den míſlichen ſvnten. dîe ſiebe=gangen
habent. Die tôten erſtent. Die tôten erſtvnden do vnſˢ hˢre
ze helle vûr. vn̄ die ſíne dannen lôſte. Dîe arm̄ wrden gelêrt. Daz
waren die arm̄ xíj́. apli. vnſers hˢren. Die wâren pauᵽes ſᵽu. vn̄ wa=rên
ovch des gv̂tes arm. die lêrte er vnſer herre div̂ gebôt ſíneſ vaterſ
alſ er ſpᵃch. Om̄ia q̄cūꝙ audíuí a p. M. n. f. u . Allez daz ich hân vˢ=nôm̄
von minem vat̄. daz han ich iv̂ allez kvnt getân. Vn̄ ſínt ovch
víl ſelik kot er. die an mír níht gewírſert werdent. Die j́uden ŵr=den
an ím harte gewírſert. Do ſie rvften. Si filiꝰ d̄i es deſcende dˢ cruce .
Biſtv̂ der gotiſ ſvn ſpᵃchen ſîe ſo ſtík hêr abe dem cruce Wand er vnſˢ
herre den ſeligen wolte kom̄ zetroſte. dar vmbe enbôt er ím die bote=ſchaft.
daz ſie ím ſiê alſo ſeíten. alſ er ín enbôten hête. Da míte vûren
fv̂ren díe bôten wider ze ir meíſtˢ. Do begvnde vnſˢ hˢre zv der meníge
reden von ſcō ioh̄e. Nach wiv̂ kôt er wart ir gevarn ín die wnſte
Daz ír geſehet eíne rore div bewêget wírt von dem wínde. Derne
ſehet ír an johe niht. Wannen von div̂ rede kôme daz ſvln wízzen. mine
km̄i. Vnſer herre S . Iohes dennoch do er kínt was do hvb er ſich
ín die ŵſte. vn̄ lebete da hertes lebeneſ. vn̄ keſtígete ſínen líp. mít
dvrſte. mít hvngere vn̄ was ſín gewête geflohten vz olbenten
hâre. Do ſiê vˢnâmen die grôzen heilikeít. do hv̂ben ſie ſich ſchârhaft
dar. daz ſie beſehen ſîn leben. vn̄ vˢnâmen ſíne lêre. Von div̂
vraget er ſiê vnſer herre. ob ſie da ſehen eíne rô‍re. alſer ſo ſᵽche. Div̂
wâgente rô‍re daz iſt ioh̄eſ. niht. der víl veſte vn̄ der ſtete. an ſínem
gelovben vn̄ an ſínem heíligen lêben iſt. vn̄ an ſîner lêre. Er vra=gete
ſie avˢ waz ſie ſvchten. Eínen man der mít línden gewête ge=vazzet
wêre. Deſ ſvlt ír da níht ſv̂chen. wan die víndet man j́nder
kvníge hôve. Vn̄ ſpᵃch avˢ ſa. Ir ſv̂chet eínen wíſſagen. zware kôt er
er iſt mer denne eín wíſſâge. Er iſt der. kôt er. von dême da geſcⁱb̄n
iſt. Ecce ego mítto. anḡ. m. qͥ. ᵽ. v. a. f. M . Ich wíl ſenden mínē en=gel
vûr mín antlvtze. der ſol mír den wek machen. Der engel vn̄
der bôte was vnſer hˢre S . Iohes  der vns den wek hât gemâchet.
Nv̂ ſvl wír vnſ níht ſv̂men wír ſvln ílen gêgen der kv̂mfte. vn=ſerſ
herren. vn̄ ſvln ín mít tⁱwen vrôlîche enphahen daz ovch er
vnſ enpfahe. Vbi iᵽe víuít.  r. d. ᵽ o. ſ. ſ. AM̄ . Dnīca. iiijͣ .
CAnite tuba ín ſýon uocate gt̄s. annūciate p‍plis  dicite
Ecce d. ſal. n. ad . Diz míne k̄i. iſt der vierde ſvnnē tak. dâ wír
ínne begên die heílígen kvmft vnſerſ hˢren. Die viêr ſvnnētage.
bezeíchent diê viêr werlt. die vor xᵽes gebvrte wâren. Div eíne
werlt wâs von ánegenge von ádames zíten vnz an den hˢrē
noe. Div̂ andˢ werlt was von des hˢren noe zíten. vnz an dē abra=ham.
Div̂ drítte was von abraham vnz an den hˢrem dauíd. Div̂
vierde von dd vnz an die gebvrt vnſers hˢren. Inden vier wˢltē
da wâren j́nne die heiligen patⁱarchę Die heiligen kvnige.
die heiligen wíſſâgen Die alle die ᵽdigeten. vn̄ kvnten. daz
er kôm̄ ſolte vnſer hˢre zv den ſpᵃch div gôtis ſtímme. díſiv wo‍rt
diê wír nv̂ ſpᵃchen. Canite tuba. cˢ . Ir ſvlt mit dem hêrehô‍rn
ſíngen j́nſýon. Div hêreho‍rn wâren die heiligē wíſſagen. dvrh
die der heilige geíſt ſank. div grôzen ŵnder die vnſer hˢre begên
wolte. índírre wˢlte. Die her horn . wâren ovch die heiligen xíj́ apli.
die heil martireˢ. die heiliḡ bîhtigˢe. vnſers hˢren. die vnſ geſvngen.
vn̄ gekvndet hâbnt dîe hímeliſchen gnâde. Jn wâs gebôten daz ſiê
lâdeten dîe diet. Die diête wrden alle gelâdet. do er ſante j́n diê hei=denſchaft.
daz ſie die lêrten vn̄ bekêrten. Alſ er ſpᵃch zv̂ ſínen jv̂ngˢn.
Ecce ego mítto v. ſ. o. j́ntˢ luᵽ . Jch ſente iv̂ch kôt er. alſ am div̂ ſchaf
vntˢ diê wolfe Annūcjate p‍plis . Er ſpᵃch. ir ſvlt kv̂nt den liv̂ten. Die
j́uden hiêzen ê mínes trehtíns liv̂te wân er hête ſiê alſo ân ſích ge=nôm̄.
daz er míchel wnder mít ín begîe. Wande er dîe j́uden vn̄
die heíden zv der tov̂fe lâdete. vn̄ ze der cⁱſtenheît ſo hiez er kvndᵉn.
vn̄ ſagen. daz ír heilant kôm̄ſolte. Míne km̄i. div̂ kvmft vnſers hˢ=ren.
div̂ iſt in drín ênte. Er kôm j́n díſe wˢlt. do er gebo‍rn wart. er
wírt ovch gebô‍rn ze díſen wíhennahten den ſelígen zetᵒſte. vn̄ ze
heile. Alle die ſíne gebvrt begênt mít der mínne des heiligē geiſteᷤ.
Er kômt ovch an deme j́vngeſtem tâge. ſwenne die heiliḡ engele
daz ho‍rn blaſent. Alſo da gescⁱbenſtêt. Canet enī tuba.  mo‍rtuj́ reſ̄ .
Swenne mân daz ho‍rn blâſet. ſo erſtênt diê toten. Míne km̄i.
ze der ſtímme des hímelîchen hô‍rnes ſvln wír unſ gerrehten. vn̄
ſvln vnſ ze der manv̂nge der heiligen wíſſagen rihten. diê wol
weſſen daz er kom̄ ſolte. vn̄ was des vil vnvrô. daz er ſíne gebvrt
ſo lank vf ſchôvp wân íz en waſ îr deheíner ſo heíligˢ. erne mv̂e=ſe
diê vj́nſter bv̂wn. vnz daz er ſelbe kôm. vn̄ ſie dannen loſte. Izn
was ovch ír deheíner ſo rehter. hête er des fivres níht. er mveſe iêdoch
dͥes vinſter hâben. Dvrh die grôzen vnvrêvden diê ſiê hêten. ſô ne
ſinge wír níht Gla j́n excelſis d . an den viêr ſvnnetâgen. vnze
wir iz vroliche begínnen ze ſíngene. mít den heiligen êngelen ze
wíhennahten. Dvrh den vil míchelen jâmer vn̄ nôt dîe ſie hêtē.
ſo rv̂ften ſie j́n an daz er gnádeclíche kôme. Alſ moýſes da ſpᵃch. mít
dem got ſelbe rêdete alſ eín vrívnt mít dem anderm. Obſecro dn̄e .
kôt er. mítte quē míſſ̄. es. uíde afflíct̄onē p‍pͥ tuj́. ſic̄ lo. es. ve.  l. n .
Herre kot er. Ich bíte dich ſente vnſ. den dv doch ſenten wíl . ſích vn=ſer
not an vn̄ kom alſ dv geſᵱchen hâſt. vn̄ erledige vns. Alſ er
ſᵽche. Herre genedigˢ. daz dv doch tv̂n welleſt . daz tv̂ enzít. Veni ᵽī=carnationē .
koͮm vns mít díner gebvrte.  libˢa noſ ᵽtuā paſſio=nē .
vn̄ erledige vns mít díner martˢ. Daz ſpᵃch ovch jâcob der
heilíge patⁱarcha. an ſínem ente do er ze íener wˢlte zoch. Saluta=re
tuum expectabo dn̄e . Herre kôt er. Ich wil dínes heíles enbítē.
Alſ er ſᵽche. Ich weiz wol daz ích varn ſol dîe allichen vart. ſo wil
ich doch bíten da dínes heíles. Der heilige kvník dauíd. qͥ ſuᵽ
ſeneſ j́ntellexit . der verror ſpᵃch von deme getôvgen vnſers hˢren
denne die andˢn wiſen hˢren deme wâſſonôt nach ſíner kv̂mfte.
daz er ſpᵃch. Dn̄e jnclina cel. t.  deſ . Herre neíge den hímel. vnde
flík her nídˢ. Daz meínte er alſo. Sente díne goteheît her zetâl.
daz ſie die m̄níſcheit an ſich nême. Der gvt eſaýas. deſ bv̂ech man
alzan líſet. der dvrh got gemartírt wart. vn̄ mít eíner hvͦlzíner ...
ze den êwigen genâden. Denica. In Aduentv deni.
Scientes. quia hora {8} iam nos de somno surgre. iz ist allezane daz zît.
Scientes. quia hora {8} er sprach. ir sulet wizzen mîne k-i. unde sulet decheinen
sünden. zuo den sprichet di heilige schrift. Euigilate iusti. et
Veni et libra n. d. n. hêrre kume. unde erledige uns. von unsern sünden.
kome. sie ruoften. Veni dene et noli tard-. r. f. p. t. hêrre kom her ze
-- unde sprach aber. Veni dene uisitare n. in °p. ut l-. c. t. c. . hêrre sprâchen
sprichet. Ecce assum qid uon. me. sehet ich bin. den ir ane geruofen
habet. unde sprichet aber . Ecce ego uenio. et habitabo in °medio tuj.
mîne k-i. daz heilige ewgl-m daz uns schrîbet scens Mathäus. der heilige
unde sanc. Osanna filio d. b-. q. v. in n. d. lop unde êre . dem Dâvît
machen. von diu hiez er sie beide bringen. er sprach. Ite in orben uniursen.
xii. apl-i. unde die heiligen mrenes. confessen. die heiligen bîhtigære. unde die reinen megede
heben gegen unserm erloesære. unde sulen sprechen. Bendictus qi. v. jen n. d. willekomen
den heiligen Krist. daz er uns genædiclîche geruoche ze komet. Vt non inueniat
nos in °pccenis dormientes. set in suis laudibet exultantes. daz er uns iht
wir dâr komen müezen er lebet unde rîchesenet. omia s. s. Ad ppl-m.
Denica. ij. INgredere in °petram
homo & abscondere fossa humo a °facie deni et a °gl-a maiestatis eius. uns
sulen. Beati qui ᵽati sten occurrere illi. sælic sint die die in wirdiclîchen
tage ze erteilene lebentige unde tôte. Districtus rediens arbiter. o.
von diu stêt geschriben. Ignis ante ip. . et in. in c. i. eus. daz viur vert
in °quen transfixerten. in gesehent alle die. die in verwunt habent. unde
sprichet aber di schrift In °die illa ostendet uulnera sua. an deme tage
daz man liset ze gotesdieneste unde sprichet. Nam uirtutes celorum
sumus °in °qos fines scl-orum deueneren. wir sîn iz die. die an daz ende der werlte
geschriben. Ecce uen anxc. qui uocatur diabolus et sathanas. qui seducen unjuersum
Et multi pseudo uenient. et multos seducent. iz koment vile trügenære
sulen wir tuon. als uns Esayas der heilige ᵱph-a rætet. Ingerdere hon. et ab.
f. h. a. f. der. et a. g. m. eus. er sprach. mennische solt gên in den stein.
sprach. Sine me nichil potestis facre. tuon wir daz ne mac uns der
gruoben der erden. daz ist. penitenam agamus in fauilla et cinre. wir
ze sîner zeswen. vi iᵽe gl-atur in s. s. AMen. Deninca. iij.
GAudete jn °deno semᵽ. jterm dico gauder. dens enin ᵱpe {8} in disen heiligen
vile rehte der sprach. Gaudens gaudebo in °deno hêrre quat er
der helfe. alsô geschriben stêt. Filij huius mundi eicientur foras
in °tenebras extriores. ii. e. f. et. s. d-. iz quît di kint disses rîches werden
Qem in °tenra sua duplicia pussidebunt. leticia sempiterna erit eis. den
Prope en dens omibet in °uocen. e. in °uriten. unser hêrre ist vile nâhen quît er. allen
agnus deni. ecc. qi. t. p. M. wartet quat er. daz gotes lamp ist. daz vertîligen
wâren die armen xii. apl-i. unsers hêrren. die wâren pauᵽes sᵽu. unde wâren
als er sprach. Oemia qencunque audiui a p. M. n. f. u. allez daz ich hân vernomen
an im harte gewirsert. sie ruoften. Si filius deni es descende der cruce.
ist. Ecce ego mitto. angen. m. qi. . v. a. f. M. ich wile senden mînen engel
uns entvâhe. Vbi iᵽe viuit. et r. d-. o. s. s. AMen. Dninca. iiija.
CAnite tuba in syon. uocate gtens. annunciate ppl-is et dicite.
Ecce d-. sal. n. ad. diz mîne keni. ist der vierde sunnentac. wir
Nôê. di ander werlt was von des hêrren Nôê zîten. unz an -- Abraham.
di dritte was von Abraham unz an den hêrre Dâvît. di
die wir sprâchen. Canite tuba. etcer. ir sulet mit dem herehorne
Ecce ego mitto v. s. o. jnter luᵽ. ich sende iuch quat er. alsam di schâf
under die wolve Annuncjate ppl-is. er sprach. ir solte künden den liuten. die
daz horn blâsent. alsô geschriben stêt. Canet enin tuba. et mortuj resen.
singen wir niht Gl-a jn excelsis d-. an den vier sunnentagen. unze
ruoften sie in an. daz er genædiclîche kome. als Moses sprach. mit
quat er. mitte quen missen. es. uide afflictenonen ppi tuj. sicen lo. es. ve. et l-. n.
spræche. hêrre genædiger. daz doch tuon wellest. daz tuo in zît. Veni ᵽin=carnationen.
kom uns mit dîner gebürte. et libra nos ᵽtuan passio=nen.
heilige patriarcha. an sînem ende er ze jener werlte zôch. Saluta=re
tuum expectabo dene. hêrre quat er. ich wile dînes heiles entboten.
daz er sprach. Dene jnclina cel-. t. et des. hêrre neige den himel. unde