Dokumentansicht: M359-G1.xml [XML, CMDI, OAI_DC]

Metadaten

Texttitel (Kurzbezeichnung)Rudolf von Ems: Weltchronik (Z)
Textkürzel in ReM (und in der Mittelhochdeutschen Grammatik)RWchr
Textkürzel im Mittelhochdeutschen WörterbuchRvEWchr
Textsorte, spezifischWissen(-schaft), Poesie
TextsorteGeschichtsdichtung
Textart (P = Prosatext, U = Urkunde, V = Verstext)V
Primäre Referenz (Edition, Handschrift)Edition
Sekundäre Referenz (Edition, Handschrift)Handschrift
AufbewahrungsortMünchen, Staatsbibl.
SignaturCgm 8345
Link zum Handschriftencensushttp://www.handschriftencensus.de/1250
Überlieferungstyp (Handschrift, Rolle, Inschrift)Handschrift
Blattangabe267 Blätter
Ausschnitt"Bl. 14rb,5-20ra,26; 150rb,22-156va,10; 232va,1-237vb,35"
Sprachstufe (in ReM steht “mhd”)mhd
sprachlicher Großraum, weit (oberdeutsch, mitteldeutsch, niederdeutsch)oberdeutsch
sprachlicher Großraum, enger (z.B. ostoberdeutsch, westmitteldeutsch)westoberdeutsch
Sprachlandschaft/Dialekt (z.B. nordbairisch, schwäbisch, hessisch)alemannisch
Lokalisierung/SchreibortFreiburg?
Zeit (Jahrhundert(hälfte)) (z.B. 12,2 = 12. Jh., 2. Hälfte)13,2
Bemerkungen zum Überlieferungsträger1. Hand
Zeit (genauere Datierung)um 1250 (VL 8, 323f.)
Lokalisierung (Entstehungsort) des Textes-
Autor des Textes-
Sprache des Autorsalemannisch (Vorarlberg)
Übersetzungsvorlage-
Edition (Standardedition, auf die sich ggf. die primäre oder sekundäre Referenz bezieht)Gustav Ehrismann (Hg.), Rudolf von Ems Weltchronik. Aus der Wernigeroder Handschrift (Deutsche Texte des Mittelalters 20), Berlin 1915.
Korpuszugehörigkeit (ReM I, ReM II, MiGraKo)MiGraKo
Bemerkungen zur Texterfassung/Transkription-
Bemerkungen zur Annotation-
Digitalisierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)(Bochum)
Kollationierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)(Bochum)
Präeditiert durch: Name(n) (Arbeitsstelle)Larissa Drallmeyer (Bonn)
Annotierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Larissa Drallmeyer (Bonn)
Abschlusskorrektur durch: Name(n) (Arbeitsstelle)Marika Fußer, Kathrin Chlench (Bonn)

Dokumenttext

ZeileTranskription (Unicode)Transliteration
[0a,1800]
[0a,1801]
[0a,1802]
[0a,1803]
[0a,1804]
[0a,1805]
[0a,1806]
[0a,1807]
[0a,1808]
[0a,1809]
[0a,1810]
[0a,1811]
[0a,1812]
[0a,1813]
[0a,1814]
[0a,1815]
[0a,1816]
[0a,1817]
[0a,1818]
[0a,1819]
[0a,1820]
[0a,1821]
[0a,1822]
[0a,1823]
[0a,1824]
[0a,1825]
[0a,1826]
[0a,1827]
[0a,1828]
[0a,1829]
[0a,1830]
[0a,1831]
[0a,1832]
[0a,1833]
[0a,1834]
[0a,1835]
[0a,1836]
[0a,1837]
[0a,1838]
[0a,1839]
[0a,1840]
[0a,1841]
[0a,1842]
[0a,1843]
[0a,1844]
[0a,1845]
[0a,1846]
[0a,1847]
[0a,1848]
[0a,1849]
[0a,1850]
[0a,1851]
[0a,1852]
[0a,1853]
[0a,1854]
[0a,1855]
[0a,1856]
[0a,1857]
[0a,1858]
[0a,1859]
[0a,1860]
[0a,1861]
[0a,1862]
[0a,1863]
[0a,1864]
[0a,1865]
[0a,1866]
[0a,1867]
[0a,1868]
[0a,1869]
[0a,1870]
[0a,1871]
[0a,1872]
[0a,1873]
[0a,1874]
[0a,1875]
[0a,1876]
[0a,1877]
[0a,1878]
[0a,1879]
[0a,1880]
[0a,1881]
[0a,1882]
[0a,1883]
[0a,1884]
[0a,1885]
[0a,1886]
[0a,1887]
[0a,1888]
[0a,1889]
[0a,1890]
[0a,1891]
[0a,1892]
[0a,1893]
[0a,1894]
[0a,1895]
[0a,1896]
[0a,1897]
[0a,1898]
[0a,1899]
[0a,1900]
[0a,1901]
[0a,1902]
[0a,1903]
[0a,1904]
[0a,1905]
[0a,1906]
[0a,1907]
[0a,1908]
[0a,1909]
[0a,1910]
[0a,1911]
[0a,1912]
[0a,1913]
[0a,1914]
[0a,1915]
[0a,1916]
[0a,1917]
[0a,1918]
[0a,1919]
[0a,1920]
[0a,1921]
[0a,1922]
[0a,1923]
[0a,1924]
[0a,1925]
[0a,1926]
[0a,1927]
[0a,1928]
[0a,1929]
[0a,1930]
[0a,1931]
[0a,1932]
[0a,1933]
[0a,1934]
[0a,1935]
[0a,1936]
[0a,1937]
[0a,1938]
[0a,1939]
[0a,1940]
[0a,1941]
[0a,1942]
[0a,1943]
[0a,1944]
[0a,1945]
[0a,1946]
[0a,1947]
[0a,1948]
[0a,1949]
[0a,1950]
[0a,1951]
[0a,1952]
[0a,1953]
[0a,1954]
[0a,1955]
[0a,1956]
[0a,1957]
[0a,1958]
[0a,1959]
[0a,1960]
[0a,1961]
[0a,1962]
[0a,1963]
[0a,1964]
[0a,1965]
[0a,1966]
[0a,1967]
[0a,1968]
[0a,1969]
[0a,1970]
[0a,1971]
[0a,1972]
[0a,1973]
[0a,1974]
[0a,1975]
[0a,1976]
[0a,1977]
[0a,1978]
[0a,1979]
[0a,1980]
[0a,1981]
[0a,1982]
[0a,1983]
[0a,1984]
[0a,1985]
[0a,1986]
[0a,1987]
[0a,1988]
[0a,1989]
[0a,1990]
[0a,1991]
[0a,1992]
[0a,1993]
[0a,1994]
[0a,1995]
[0a,1996]
[0a,1997]
[0a,1998]
[0a,1999]
[0a,2000]
[0a,2001]
[0a,2002]
[0a,2003]
[0a,2004]
[0a,2005]
[0a,2006]
[0a,2007]
[0a,2008]
[0a,2009]
[0a,2010]
[0a,2011]
[0a,2012]
[0a,2013]
[0a,2014]
[0a,2015]
[0a,2016]
[0a,2017]
[0a,2018]
[0a,2019]
[0a,2020]
[0a,2021]
[0a,2022]
[0a,2023]
[0a,2024]
[0a,2025]
[0a,2026]
[0a,2027]
[0a,2028]
[0a,2029]
[0a,2030]
[0a,2031]
[0a,2032]
[0a,2033]
[0a,2034]
[0a,2035]
[0a,2036]
[0a,2037]
[0a,2038]
[0a,2039]
[0a,2040]
[0a,2041]
[0a,2042]
[0a,2043]
[0a,2044]
[0a,2045]
[0a,2046]
[0a,2047]
[0a,2048]
[0a,2049]
[0a,2050]
[0a,2051]
[0a,2052]
[0a,2053]
[0a,2054]
[0a,2055]
[0a,2056]
[0a,2057]
[0a,2058]
[0a,2059]
[0a,2060]
[0a,2061]
[0a,2062]
[0a,2063]
[0a,2064]
[0a,2065]
[0a,2066]
[0a,2067]
[0a,2068]
[0a,2069]
[0a,2070]
[0a,2071]
[0a,2072]
[0a,2073]
[0a,2074]
[0a,2075]
[0a,2076]
[0a,2077]
[0a,2078]
[0a,2079]
[0a,2080]
[0a,2081]
[0a,2082]
[0a,2083]
[0a,2084]
[0a,2085]
[0a,2086]
[0a,2087]
[0a,2088]
[0a,2089]
[0a,2090]
[0a,2091]
[0a,2092]
[0a,2093]
[0a,2094]
[0a,2095]
[0a,2096]
[0a,2097]
[0a,2098]
[0a,2099]
[0a,2100]
[0a,2101]
[0a,2102]
[0a,2103]
[0a,2104]
[0a,2105]
[0a,2106]
[0a,2107]
[0a,2108]
[0a,2109]
[0a,2110]
[0a,2111]
[0a,2112]
[0a,2113]
[0a,2114]
[0a,2115]
[0a,2116]
[0a,2117]
[0a,2118]
[0a,2119]
[0a,2120]
[0a,2121]
[0a,2122]
[0a,2123]
[0a,2124]
[0a,2125]
[0a,2126]
[0a,2127]
[0a,2128]
[0a,2129]
[0a,2130]
[0a,2131]
[0a,2132]
[0a,2133]
[0a,2134]
[0a,2135]
[0a,2136]
[0a,2137]
[0a,2138]
[0a,2139]
[0a,2140]
[0a,2141]
[0a,2142]
[0a,2143]
[0a,2144]
[0a,2145]
[0a,2146]
[0a,2147]
[0a,2148]
[0a,2149]
[0a,2150]
[0a,2151]
[0a,2152]
[0a,2153]
[0a,2154]
[0a,2155]
[0a,2156]
[0a,2157]
[0a,2158]
[0a,2159]
[0a,2160]
[0a,2161]
[0a,2162]
[0a,2163]
[0a,2164]
[0a,2165]
[0a,2166]
[0a,2167]
[0a,2168]
[0a,2169]
[0a,2170]
[0a,2171]
[0a,2172]
[0a,2173]
[0a,2174]
[0a,2175]
[0a,2176]
[0a,2177]
[0a,2178]
[0a,2179]
[0a,2180]
[0a,2181]
[0a,2182]
[0a,2183]
[0a,2184]
[0a,2185]
[0a,2186]
[0a,2187]
[0a,2188]
[0a,2189]
[0a,2190]
[0a,2191]
[0a,2192]
[0a,2193]
[0a,2194]
[0a,2195]
[0a,2196]
[0a,2197]
[0a,2198]
[0a,2199]
[0a,2200]
[0a,2201]
[0a,2202]
[0a,2203]
[0a,2204]
[0a,2205]
[0a,2206]
[0a,2207]
[0a,2208]
[0a,2209]
[0a,2210]
[0a,2211]
[0a,2212]
[0a,2213]
[0a,2214]
[0a,2215]
[0a,2216]
[0a,2217]
[0a,2218]
[0a,2219]
[0a,2220]
[0a,2221]
[0a,2222]
[0a,2223]
[0a,2224]
[0a,2225]
[0a,2226]
[0a,2227]
[0a,2228]
[0a,2229]
[0a,2230]
[0a,2231]
[0a,2232]
[0a,2233]
[0a,2234]
[0a,2235]
[0a,2236]
[0a,2237]
[0a,2238]
[0a,2239]
[0a,2240]
[0a,2241]
[0a,2242]
[0a,2243]
[0a,2244]
[0a,2245]
[0a,2246]
[0a,2247]
[0a,2248]
[0a,2249]
[0a,2250]
[0a,2251]
[0a,2252]
[0a,2253]
[0a,2254]
[0a,2255]
[0a,2256]
[0a,2257]
[0a,2258]
[0a,2259]
[0a,2260]
[0a,2261]
[0a,2262]
[0a,2263]
[0a,2264]
[0a,2265]
[0a,2266]
[0a,2267]
[0a,2268]
[0a,2269]
[0a,2270]
[0a,2271]
[0a,2272]
[0a,2273]
[0a,2274]
[0a,2275]
[0a,2276]
[0a,2277]
[0a,2278]
[0a,2279]
[0a,2280]
[0a,2281]
[0a,2282]
[0a,2283]
[0a,2284]
[0a,2285]
[0a,2286]
[0a,2287]
[0a,2288]
[0a,2289]
[0a,2290]
[0a,2291]
[0a,2292]
[0a,2293]
[0a,2294]
[0a,2295]
[0a,2296]
[0a,2297]
[0a,2298]
[0a,2299]
[0a,2300]
[0a,2301]
[0a,2302]
[0a,2303]
[0a,2304]
[0a,2305]
[0a,2306]
[0a,2307]
[0a,2308]
[0a,2309]
[0a,2310]
[0a,2311]
[0a,2312]
[0a,2313]
[0a,2314]
[0a,2315]
[0a,2316]
[0a,2317]
[0a,2318]
[0a,2319]
[0a,2320]
[0a,2321]
[0a,2322]
[0a,2323]
[0a,2324]
[0a,2325]
[0a,2326]
[0a,2327]
[0a,2328]
[0a,2329]
[0a,2330]
[0a,2331]
[0a,2332]
[0a,2333]
[0a,2334]
[0a,2335]
[0a,2336]
[0a,2337]
[0a,2338]
[0a,2339]
[0a,2340]
[0a,2341]
[0a,2342]
[0a,2343]
[0a,2344]
[0a,2345]
[0a,2346]
[0a,2347]
[0a,2348]
[0a,2349]
[0a,2350]
[0a,2351]
[0a,2352]
[0a,2353]
[0a,2354]
[0a,2355]
[0a,2356]
[0a,2357]
[0a,2358]
[0a,2359]
[0a,2360]
[0a,2361]
[0a,2362]
[0a,2363]
[0a,2364]
[0a,2365]
[0a,2366]
[0a,2367]
[0a,2368]
[0a,2369]
[0a,2370]
[0a,2371]
[0a,2372]
[0a,2373]
[0a,2374]
[0a,2375]
[0a,2376]
[0a,2377]
[0a,2378]
[0a,2379]
[0a,2380]
[0a,2381]
[0a,2382]
[0a,2383]
[0a,2384]
[0a,2385]
[0a,2386]
[0a,2387]
[0a,2388]
[0a,2389]
[0a,2390]
[0a,2391]
[0a,2392]
[0a,2393]
[0a,2394]
[0a,2395]
[0a,2396]
[0a,2397]
[0a,2398]
[0a,2399]
[0a,2400]
[0a,2401]
[0a,2402]
[0a,2403]
[0a,2404]
[0a,2405]
[0a,2406]
[0a,2407]
[0a,2408]
[0a,2409]
[0a,2410]
[0a,2411]
[0a,2412]
[0a,2413]
[0a,2414]
[0a,2415]
[0a,2416]
[0a,2417]
[0a,2418]
[0a,2419]
[0a,2420]
[0a,2421]
[0a,2422]
[0a,2423]
[0a,2424]
[0a,2425]
[0a,2426]
[0a,2427]
[0a,2428]
[0a,2429]
[0a,2430]
[0a,2431]
[0a,2432]
[0a,2433]
[0a,2434]
[0a,2435]
[0a,2436]
[0a,2437]
[0a,2438]
[0a,2439]
[0a,2440]
[0a,2441]
[0a,2442]
[0a,2443]
[0a,2444]
[0a,2445]
[0a,2446]
[0a,2447]
[0a,2448]
[0a,2449]
[0a,2450]
[0a,2451]
[0a,2452]
[0a,2453]
[0a,2454]
[0a,2455]
[0a,2456]
[0a,2457]
[0a,2458]
[0a,2459]
[0a,2460]
[0a,2461]
[0a,2462]
[0a,2463]
[0a,2464]
[0a,2465]
[0a,2466]
[0a,2467]
[0a,2468]
[0a,2469]
[0a,2470]
[0a,2471]
[0a,2472]
[0a,2473]
[0a,2474]
[0a,2475]
[0a,2476]
[0a,2477]
[0a,2478]
[0a,2479]
[0a,2480]
[0a,2481]
[0a,2482]
[0a,2483]
[0a,2484]
[0a,2485]
[0a,2486]
[0a,2487]
[0a,2488]
[0a,2489]
[0a,2490]
[0a,2491]
[0a,2492]
[0a,2493]
[0a,2494]
[0a,2495]
[0a,2496]
[0a,2497]
[0a,2498]
[0a,2499]
[0a,2500]
[0a,2501]
[0a,2502]
[0a,2503]
[0a,2504]
[0a,2505]
[0a,2506]
[0a,2507]
[0a,2508]
[0a,2509]
[0a,2510]
[0a,2511]
[0a,2512]
[0a,2513]
[0a,2514]
[0a,2515]
[0a,2516]
[0a,2517]
[0a,2518]
[0a,2519]
[0a,2520]
[0a,2521]
[0a,2522]
[0a,2523]
[0a,2524]
[0a,2525]
[0a,2526]
[0a,2527]
[0a,2528]
[0a,2529]
[0a,2530]
[0a,2531]
[0a,2532]
[0a,2533]
[0a,2534]
[0a,2535]
[0a,2536]
[0a,2537]
[0a,2538]
[0a,2539]
[0a,2540]
[0a,2541]
[0a,2542]
[0a,2543]
[0a,2544]
[0a,2545]
[0a,2546]
[0a,2547]
[0a,2548]
[0a,2549]
[0a,2550]
[0a,2551]
[0a,2552]
[0a,2553]
[0a,2554]
[0a,2555]
[0a,2556]
[0a,2557]
[0a,2558]
[0a,2559]
[0a,2560]
[0a,2561]
[0a,2562]
[0a,2563]
[0a,2564]
[0a,2565]
[0a,2566]
[0a,2567]
[0a,2568]
[0a,2569]
[0a,2570]
[0a,2571]
[0a,2572]
[0a,2573]
[0a,2574]
[0a,2575]
[0a,2576]
[0a,2577]
[0a,2578]
[0a,2579]
[0a,2580]
[0a,2581]
[0a,2582]
[0a,2583]
[0a,2584]
[0a,2585]
[0a,2586]
[0a,2587]
[0a,2588]
[0a,2589]
[0a,2590]
[0a,2591]
[0a,2592]
[0a,2593]
[0a,2594]
[0a,2595]
[0a,2596]
[0a,2597]
[0a,2598]
[0a,2599]
[0a,2600]
[0a,2601]
[0a,2602]
[0a,2603]
[0a,20382]
[0a,20383]
[0a,20384]
[0a,20385]
[0a,20386]
[0a,20387]
[0a,20388]
[0a,20389]
[0a,20390]
[0a,20391]
[0a,20392]
[0a,20393]
[0a,20394]
[0a,20395]
[0a,20396]
[0a,20397]
[0a,20398]
[0a,20399]
[0a,20400]
[0a,20401]
[0a,20402]
[0a,20403]
[0a,20404]
[0a,20405]
[0a,20406]
[0a,20407]
[0a,20408]
[0a,20409]
[0a,20410]
[0a,20411]
[0a,20412]
[0a,20413]
[0a,20414]
[0a,20415]
[0a,20416]
[0a,20417]
[0a,20418]
[0a,20419]
[0a,20420]
[0a,20421]
[0a,20422]
[0a,20423]
[0a,20424]
[0a,20425]
[0a,20426]
[0a,20427]
[0a,20428]
[0a,20429]
[0a,20430]
[0a,20431]
[0a,20432]
[0a,20433]
[0a,20434]
[0a,20435]
[0a,20436]
[0a,20437]
[0a,20438]
[0a,20439]
[0a,20440]
[0a,20441]
[0a,20442]
[0a,20443]
[0a,20444]
[0a,20445]
[0a,20446]
[0a,20447]
[0a,20448]
[0a,20449]
[0a,20450]
[0a,20451]
[0a,20452]
[0a,20453]
[0a,20454]
[0a,20455]
[0a,20456]
[0a,20457]
[0a,20458]
[0a,20459]
[0a,20460]
[0a,20461]
[0a,20462]
[0a,20463]
[0a,20464]
[0a,20465]
[0a,20466]
[0a,20467]
[0a,20468]
[0a,20469]
[0a,20470]
[0a,20471]
[0a,20472]
[0a,20473]
[0a,20474]
[0a,20475]
[0a,20476]
[0a,20477]
[0a,20478]
[0a,20479]
[0a,20480]
[0a,20481]
[0a,20482]
[0a,20483]
[0a,20484]
[0a,20485]
[0a,20486]
[0a,20487]
[0a,20488]
[0a,20489]
[0a,20490]
[0a,20491]
[0a,20492]
[0a,20493]
[0a,20494]
[0a,20495]
[0a,20496]
[0a,20497]
[0a,20498]
[0a,20499]
[0a,20500]
[0a,20501]
[0a,20502]
[0a,20503]
[0a,20504]
[0a,20505]
[0a,20506]
[0a,20507]
[0a,20508]
[0a,20509]
[0a,20510]
[0a,20511]
[0a,20512]
[0a,20513]
[0a,20514]
[0a,20515]
[0a,20516]
[0a,20517]
[0a,20518]
[0a,20519]
[0a,20520]
[0a,20521]
[0a,20522]
[0a,20523]
[0a,20524]
[0a,20525]
[0a,20526]
[0a,20527]
[0a,20528]
[0a,20529]
[0a,20530]
[0a,20531]
[0a,20532]
[0a,20533]
[0a,20534]
[0a,20535]
[0a,20536]
[0a,20537]
[0a,20538]
[0a,20539]
[0a,20540]
[0a,20541]
[0a,20542]
[0a,20543]
[0a,20544]
[0a,20545]
[0a,20546]
[0a,20547]
[0a,20548]
[0a,20549]
[0a,20550]
[0a,20551]
[0a,20552]
[0a,20553]
[0a,20554]
[0a,20555]
[0a,20556]
[0a,20557]
[0a,20558]
[0a,20559]
[0a,20560]
[0a,20561]
[0a,20562]
[0a,20563]
[0a,20564]
[0a,20565]
[0a,20566]
[0a,20567]
[0a,20568]
[0a,20569]
[0a,20570]
[0a,20571]
[0a,20572]
[0a,20573]
[0a,20574]
[0a,20575]
[0a,20576]
[0a,20577]
[0a,20578]
[0a,20579]
[0a,20580]
[0a,20581]
[0a,20582]
[0a,20583]
[0a,20584]
[0a,20585]
[0a,20586]
[0a,20587]
[0a,20588]
[0a,20589]
[0a,20590]
[0a,20591]
[0a,20592]
[0a,20593]
[0a,20594]
[0a,20595]
[0a,20596]
[0a,20597]
[0a,20598]
[0a,20599]
[0a,20600]
[0a,20601]
[0a,20602]
[0a,20603]
[0a,20604]
[0a,20605]
[0a,20606]
[0a,20607]
[0a,20608]
[0a,20609]
[0a,20610]
[0a,20611]
[0a,20612]
[0a,20613]
[0a,20614]
[0a,20615]
[0a,20616]
[0a,20617]
[0a,20618]
[0a,20619]
[0a,20620]
[0a,20621]
[0a,20622]
[0a,20623]
[0a,20624]
[0a,20625]
[0a,20626]
[0a,20627]
[0a,20628]
[0a,20629]
[0a,20630]
[0a,20631]
[0a,20632]
[0a,20633]
[0a,20634]
[0a,20635]
[0a,20636]
[0a,20637]
[0a,20638]
[0a,20639]
[0a,20640]
[0a,20641]
[0a,20642]
[0a,20643]
[0a,20644]
[0a,20645]
[0a,20646]
[0a,20647]
[0a,20648]
[0a,20649]
[0a,20650]
[0a,20651]
[0a,20652]
[0a,20653]
[0a,20654]
[0a,20655]
[0a,20656]
[0a,20657]
[0a,20658]
[0a,20659]
[0a,20660]
[0a,20661]
[0a,20662]
[0a,20663]
[0a,20664]
[0a,20665]
[0a,20666]
[0a,20667]
[0a,20668]
[0a,20669]
[0a,20670]
[0a,20671]
[0a,20672]
[0a,20673]
[0a,20674]
[0a,20675]
[0a,20676]
[0a,20677]
[0a,20678]
[0a,20679]
[0a,20680]
[0a,20681]
[0a,20682]
[0a,20683]
[0a,20684]
[0a,20685]
[0a,20686]
[0a,20687]
[0a,20688]
[0a,20689]
[0a,20690]
[0a,20691]
[0a,20692]
[0a,20693]
[0a,20694]
[0a,20695]
[0a,20696]
[0a,20697]
[0a,20698]
[0a,20699]
[0a,20700]
[0a,20701]
[0a,20702]
[0a,20703]
[0a,20704]
[0a,20705]
[0a,20706]
[0a,20707]
[0a,20708]
[0a,20709]
[0a,20710]
[0a,20711]
[0a,20712]
[0a,20713]
[0a,20714]
[0a,20715]
[0a,20716]
[0a,20717]
[0a,20718]
[0a,20719]
[0a,20720]
[0a,20721]
[0a,20722]
[0a,20723]
[0a,20724]
[0a,20725]
[0a,20726]
[0a,20727]
[0a,20728]
[0a,20729]
[0a,20730]
[0a,20731]
[0a,20732]
[0a,20733]
[0a,20734]
[0a,20735]
[0a,20736]
[0a,20737]
[0a,20738]
[0a,20739]
[0a,20740]
[0a,20741]
[0a,20742]
[0a,20743]
[0a,20744]
[0a,20745]
[0a,20746]
[0a,20747]
[0a,20748]
[0a,20749]
[0a,20750]
[0a,20751]
[0a,20752]
[0a,20753]
[0a,20754]
[0a,20755]
[0a,20756]
[0a,20757]
[0a,20758]
[0a,20759]
[0a,20760]
[0a,20761]
[0a,20762]
[0a,20763]
[0a,20764]
[0a,20765]
[0a,20766]
[0a,20767]
[0a,20768]
[0a,20769]
[0a,20770]
[0a,20771]
[0a,20772]
[0a,20773]
[0a,20774]
[0a,20775]
[0a,20776]
[0a,20777]
[0a,20778]
[0a,20779]
[0a,20780]
[0a,20781]
[0a,20782]
[0a,20783]
[0a,20784]
[0a,20785]
[0a,20786]
[0a,20787]
[0a,20788]
[0a,20789]
[0a,20790]
[0a,20791]
[0a,20792]
[0a,20793]
[0a,20794]
[0a,20795]
[0a,20796]
[0a,20797]
[0a,20798]
[0a,20799]
[0a,20800]
[0a,20801]
[0a,20802]
[0a,20803]
[0a,20804]
[0a,20805]
[0a,20806]
[0a,20807]
[0a,20808]
[0a,20809]
[0a,20810]
[0a,20811]
[0a,20812]
[0a,20813]
[0a,20814]
[0a,20815]
[0a,20816]
[0a,20817]
[0a,20818]
[0a,20819]
[0a,20820]
[0a,20821]
[0a,20822]
[0a,20823]
[0a,20824]
[0a,20825]
[0a,20826]
[0a,20827]
[0a,20828]
[0a,20829]
[0a,20830]
[0a,20831]
[0a,20832]
[0a,20833]
[0a,20834]
[0a,20835]
[0a,20836]
[0a,20837]
[0a,20838]
[0a,20839]
[0a,20840]
[0a,20841]
[0a,20842]
[0a,20843]
[0a,20844]
[0a,20845]
[0a,20846]
[0a,20847]
[0a,20848]
[0a,20849]
[0a,20850]
[0a,20851]
[0a,20852]
[0a,20853]
[0a,20854]
[0a,20855]
[0a,20856]
[0a,20857]
[0a,20858]
[0a,20859]
[0a,20860]
[0a,20861]
[0a,20862]
[0a,20863]
[0a,20864]
[0a,20865]
[0a,20866]
[0a,20867]
[0a,20868]
[0a,20869]
[0a,20870]
[0a,20871]
[0a,20872]
[0a,20873]
[0a,20874]
[0a,20875]
[0a,20876]
[0a,20877]
[0a,20878]
[0a,20879]
[0a,20880]
[0a,20881]
[0a,20882]
[0a,20883]
[0a,20884]
[0a,20885]
[0a,20886]
[0a,20887]
[0a,20888]
[0a,20889]
[0a,20890]
[0a,20891]
[0a,20892]
[0a,20893]
[0a,20894]
[0a,20895]
[0a,20896]
[0a,20897]
[0a,20898]
[0a,20899]
[0a,20900]
[0a,20901]
[0a,20902]
[0a,20903]
[0a,20904]
[0a,20905]
[0a,20906]
[0a,20907]
[0a,20908]
[0a,20909]
[0a,20910]
[0a,20911]
[0a,20912]
[0a,20913]
[0a,20914]
[0a,20915]
[0a,20916]
[0a,20917]
[0a,20918]
[0a,20919]
[0a,20920]
[0a,20921]
[0a,20922]
[0a,20923]
[0a,20924]
[0a,20925]
[0a,20926]
[0a,20927]
[0a,20928]
[0a,20929]
[0a,20930]
[0a,20931]
[0a,20932]
[0a,20933]
[0a,20934]
[0a,20935]
[0a,20936]
[0a,20937]
[0a,20938]
[0a,20939]
[0a,20940]
[0a,20941]
[0a,20942]
[0a,20943]
[0a,20944]
[0a,20945]
[0a,20946]
[0a,20947]
[0a,20948]
[0a,20949]
[0a,20950]
[0a,20951]
[0a,20952]
[0a,20953]
[0a,20954]
[0a,20955]
[0a,20956]
[0a,20957]
[0a,20958]
[0a,20959]
[0a,20960]
[0a,20961]
[0a,20962]
[0a,20963]
[0a,20964]
[0a,20965]
[0a,20966]
[0a,20967]
[0a,20968]
[0a,20969]
[0a,20970]
[0a,20971]
[0a,20972]
[0a,20973]
[0a,20974]
[0a,20975]
[0a,20976]
[0a,20977]
[0a,20978]
[0a,20979]
[0a,20980]
[0a,20981]
[0a,20982]
[0a,20983]
[0a,20984]
[0a,20985]
[0a,20986]
[0a,20987]
[0a,20988]
[0a,20989]
[0a,20990]
[0a,20991]
[0a,20992]
[0a,20993]
[0a,20994]
[0a,20995]
[0a,20996]
[0a,20997]
[0a,20998]
[0a,20999]
[0a,21000]
[0a,21001]
[0a,21002]
[0a,21003]
[0a,21004]
[0a,21005]
[0a,21006]
[0a,21007]
[0a,21008]
[0a,21009]
[0a,21010]
[0a,21011]
[0a,21012]
[0a,21013]
[0a,21014]
[0a,21015]
[0a,21016]
[0a,21017]
[0a,21018]
[0a,21019]
[0a,21020]
[0a,21021]
[0a,21022]
[0a,21023]
[0a,21024]
[0a,21025]
[0a,21026]
[0a,21027]
[0a,21028]
[0a,21029]
[0a,21030]
[0a,21031]
[0a,21032]
[0a,21033]
[0a,21034]
[0a,21035]
[0a,21036]
[0a,21037]
[0a,21038]
[0a,21039]
[0a,21040]
[0a,21041]
[0a,21042]
[0a,21043]
[0a,21044]
[0a,21045]
[0a,21046]
[0a,21047]
[0a,21048]
[0a,21049]
[0a,21050]
[0a,21051]
[0a,21052]
[0a,21053]
[0a,21054]
[0a,21055]
[0a,21056]
[0a,21057]
[0a,21058]
[0a,21059]
[0a,21060]
[0a,21061]
[0a,21062]
[0a,21063]
[0a,21064]
[0a,21065]
[0a,21066]
[0a,21067]
[0a,21068]
[0a,21069]
[0a,21070]
[0a,21071]
[0a,21072]
[0a,21073]
[0a,21074]
[0a,21075]
[0a,21076]
[0a,21077]
[0a,21078]
[0a,21079]
[0a,21080]
[0a,21081]
[0a,21082]
[0a,21083]
[0a,21084]
[0a,21085]
[0a,21086]
[0a,21087]
[0a,21088]
[0a,21089]
[0a,21090]
[0a,21091]
[0a,21092]
[0a,21093]
[0a,21094]
[0a,21095]
[0a,21096]
[0a,21097]
[0a,21098]
[0a,21099]
[0a,21100]
[0a,21101]
[0a,21102]
[0a,21103]
[0a,21104]
[0a,21105]
[0a,21106]
[0a,21107]
[0a,21108]
[0a,21109]
[0a,21110]
[0a,21111]
[0a,21112]
[0a,21113]
[0a,21114]
[0a,21115]
[0a,21116]
[0a,21117]
[0a,21118]
[0a,21119]
[0a,21120]
[0a,21121]
[0a,21122]
[0a,21123]
[0a,21124]
[0a,21125]
[0a,21126]
[0a,21127]
[0a,21128]
[0a,21129]
[0a,21130]
[0a,21131]
[0a,21132]
[0a,21133]
[0a,21134]
[0a,21135]
[0a,21136]
[0a,21137]
[0a,21138]
[0a,21139]
[0a,21140]
[0a,21141]
[0a,21142]
[0a,21143]
[0a,21144]
[0a,21145]
[0a,21146]
[0a,21147]
[0a,21148]
[0a,21149]
[0a,21150]
[0a,21151]
[0a,21152]
[0a,21153]
[0a,21154]
[0a,21155]
[0a,21156]
[0a,21157]
[0a,21158]
[0a,21159]
[0a,21160]
[0a,21161]
[0a,21162]
[0a,21163]
[0a,21164]
[0a,21165]
[0a,21166]
[0a,21167]
[0a,21168]
[0a,21169]
[0a,21170]
[0a,21171]
[0a,21172]
[0a,21173]
[0a,21174]
[0a,21175]
[0a,21176]
[0a,21177]
[0a,21178]
[0a,21179]
[0a,21180]
[0a,21181]
[0a,21182]
[0a,21183]
[0a,21184]
[0a,21185]
[0a,21186]
[0a,21187]
[0a,21188]
[0a,21189]
[0a,21190]
[0a,21191]
[0a,21192]
[0a,21193]
[0a,21194]
[0a,21195]
[0a,21196]
[0a,21197]
[0a,21198]
[0a,21199]
[0a,21200]
[0a,21201]
[0a,21202]
[0a,21203]
[0a,21204]
[0a,21205]
[0a,21206]
[0a,21207]
[0a,21208]
[0a,21209]
[0a,21210]
[0a,21211]
[0a,21212]
[0a,21213]
[0a,21214]
[0a,21215]
[0a,21216]
[0a,21217]
[0a,21218]
[0a,21219]
[0a,21220]
[0a,21221]
[0a,21222]
[0a,21223]
[0a,21224]
[0a,21225]
[0a,31681]
[0a,31682]
[0a,31683]
[0a,31684]
[0a,31685]
[0a,31686]
[0a,31687]
[0a,31688]
[0a,31689]
[0a,31690]
[0a,31691]
[0a,31692]
[0a,31693]
[0a,31694]
[0a,31695]
[0a,31696]
[0a,31697]
[0a,31698]
[0a,31699]
[0a,31700]
[0a,31701]
[0a,31702]
[0a,31703]
[0a,31704]
[0a,31705]
[0a,31706]
[0a,31707]
[0a,31708]
[0a,31709]
[0a,31710]
[0a,31711]
[0a,31712]
[0a,31713]
[0a,31714]
[0a,31715]
[0a,31716]
[0a,31717]
[0a,31718]
[0a,31719]
[0a,31720]
[0a,31721]
[0a,31722]
[0a,31723]
[0a,31724]
[0a,31725]
[0a,31726]
[0a,31727]
[0a,31728]
[0a,31729]
[0a,31730]
[0a,31731]
[0a,31732]
[0a,31733]
[0a,31734]
[0a,31735]
[0a,31736]
[0a,31737]
[0a,31738]
[0a,31739]
[0a,31740]
[0a,31741]
[0a,31742]
[0a,31743]
[0a,31744]
[0a,31745]
[0a,31746]
[0a,31747]
[0a,31748]
[0a,31749]
[0a,31750]
[0a,31751]
[0a,31752]
[0a,31753]
[0a,31754]
[0a,31755]
[0a,31756]
[0a,31757]
[0a,31758]
[0a,31759]
[0a,31760]
[0a,31761]
[0a,31762]
[0a,31763]
[0a,31764]
[0a,31765]
[0a,31766]
[0a,31767]
[0a,31768]
[0a,31769]
[0a,31770]
[0a,31771]
[0a,31772]
[0a,31773]
[0a,31774]
[0a,31775]
[0a,31776]
[0a,31777]
[0a,31778]
[0a,31779]
[0a,31780]
[0a,31781]
[0a,31782]
[0a,31783]
[0a,31784]
[0a,31785]
[0a,31786]
[0a,31787]
[0a,31788]
[0a,31789]
[0a,31790]
[0a,31791]
[0a,31792]
[0a,31793]
[0a,31794]
[0a,31795]
[0a,31796]
[0a,31797]
[0a,31798]
[0a,31799]
[0a,31800]
[0a,31801]
[0a,31802]
[0a,31803]
[0a,31804]
[0a,31805]
[0a,31806]
[0a,31807]
[0a,31808]
[0a,31809]
[0a,31810]
[0a,31811]
[0a,31812]
[0a,31813]
[0a,31814]
[0a,31815]
[0a,31816]
[0a,31817]
[0a,31818]
[0a,31819]
[0a,31820]
[0a,31821]
[0a,31822]
[0a,31823]
[0a,31824]
[0a,31825]
[0a,31826]
[0a,31827]
[0a,31828]
[0a,31829]
[0a,31830]
[0a,31831]
[0a,31832]
[0a,31833]
[0a,31834]
[0a,31835]
[0a,31836]
[0a,31837]
[0a,31838]
[0a,31839]
[0a,31840]
[0a,31841]
[0a,31842]
[0a,31843]
[0a,31844]
[0a,31845]
[0a,31846]
[0a,31847]
[0a,31848]
[0a,31849]
[0a,31850]
[0a,31851]
[0a,31852]
[0a,31853]
[0a,31854]
[0a,31855]
[0a,31856]
[0a,31857]
[0a,31858]
[0a,31859]
[0a,31860]
[0a,31861]
[0a,31862]
[0a,31863]
[0a,31864]
[0a,31865]
[0a,31866]
[0a,31867]
[0a,31868]
[0a,31869]
[0a,31870]
[0a,31871]
[0a,31872]
[0a,31873]
[0a,31874]
[0a,31875]
[0a,31876]
[0a,31877]
[0a,31878]
[0a,31879]
[0a,31880]
[0a,31881]
[0a,31882]
[0a,31883]
[0a,31884]
[0a,31885]
[0a,31886]
[0a,31887]
[0a,31888]
[0a,31889]
[0a,31890]
[0a,31891]
[0a,31892]
[0a,31893]
[0a,31894]
[0a,31895]
[0a,31896]
[0a,31897]
[0a,31898]
[0a,31899]
[0a,31900]
[0a,31901]
[0a,31902]
[0a,31903]
[0a,31904]
[0a,31905]
[0a,31906]
[0a,31907]
[0a,31908]
[0a,31909]
[0a,31910]
[0a,31911]
[0a,31912]
[0a,31913]
[0a,31914]
[0a,31915]
[0a,31916]
[0a,31917]
[0a,31918]
[0a,31919]
[0a,31920]
[0a,31921]
[0a,31922]
[0a,31923]
[0a,31924]
[0a,31925]
[0a,31926]
[0a,31927]
[0a,31928]
[0a,31929]
[0a,31930]
[0a,31931]
[0a,31932]
[0a,31933]
[0a,31934]
[0a,31935]
[0a,31936]
[0a,31937]
[0a,31938]
[0a,31939]
[0a,31940]
[0a,31941]
[0a,31942]
[0a,31943]
[0a,31944]
[0a,31945]
[0a,31946]
[0a,31947]
[0a,31948]
[0a,31949]
[0a,31950]
[0a,31951]
[0a,31952]
[0a,31953]
[0a,31954]
[0a,31955]
[0a,31956]
[0a,31957]
[0a,31958]
[0a,31959]
[0a,31960]
[0a,31961]
[0a,31962]
[0a,31963]
[0a,31964]
[0a,31965]
[0a,31966]
[0a,31967]
[0a,31968]
[0a,31969]
[0a,31970]
[0a,31971]
[0a,31972]
[0a,31973]
[0a,31974]
[0a,31975]
[0a,31976]
[0a,31977]
[0a,31978]
[0a,31979]
[0a,31980]
[0a,31981]
[0a,31982]
[0a,31983]
[0a,31984]
[0a,31985]
[0a,31986]
[0a,31987]
[0a,31988]
[0a,31989]
[0a,31990]
[0a,31991]
[0a,31992]
[0a,31993]
[0a,31994]
[0a,31995]
[0a,31996]
[0a,31997]
[0a,31998]
[0a,31999]
[0a,32000]
[0a,32001]
[0a,32002]
[0a,32003]
[0a,32004]
[0a,32005]
[0a,32006]
[0a,32007]
[0a,32008]
[0a,32009]
[0a,32010]
[0a,32011]
[0a,32012]
[0a,32013]
[0a,32014]
[0a,32015]
[0a,32016]
[0a,32017]
[0a,32018]
[0a,32019]
[0a,32020]
[0a,32021]
[0a,32022]
[0a,32023]
[0a,32024]
[0a,32025]
[0a,32026]
[0a,32027]
[0a,32028]
[0a,32029]
[0a,32030]
[0a,32031]
[0a,32032]
[0a,32033]
[0a,32034]
[0a,32035]
[0a,32036]
[0a,32037]
[0a,32038]
[0a,32039]
[0a,32040]
[0a,32041]
[0a,32042]
[0a,32043]
[0a,32044]
[0a,32045]
[0a,32046]
[0a,32047]
[0a,32048]
[0a,32049]
[0a,32050]
[0a,32051]
[0a,32052]
[0a,32053]
[0a,32054]
[0a,32055]
[0a,32056]
[0a,32057]
[0a,32058]
[0a,32059]
[0a,32060]
[0a,32061]
[0a,32062]
[0a,32063]
[0a,32064]
[0a,32065]
[0a,32066]
[0a,32067]
[0a,32068]
[0a,32069]
[0a,32070]
[0a,32071]
[0a,32072]
[0a,32073]
[0a,32074]
[0a,32075]
[0a,32076]
[0a,32077]
[0a,32078]
[0a,32079]
[0a,32080]
[0a,32081]
[0a,32082]
[0a,32083]
[0a,32084]
[0a,32085]
[0a,32086]
[0a,32087]
[0a,32088]
[0a,32089]
[0a,32090]
[0a,32091]
[0a,32092]
[0a,32093]
[0a,32094]
[0a,32095]
[0a,32096]
[0a,32097]
[0a,32098]
[0a,32099]
[0a,32100]
[0a,32101]
[0a,32102]
[0a,32103]
[0a,32104]
[0a,32105]
[0a,32106]
[0a,32107]
[0a,32108]
[0a,32109]
[0a,32110]
[0a,32111]
[0a,32112]
[0a,32113]
[0a,32114]
[0a,32115]
[0a,32116]
[0a,32117]
[0a,32118]
[0a,32119]
[0a,32120]
[0a,32121]
[0a,32122]
[0a,32123]
[0a,32124]
[0a,32125]
[0a,32126]
[0a,32127]
[0a,32128]
[0a,32129]
[0a,32130]
[0a,32131]
[0a,32132]
[0a,32133]
[0a,32134]
[0a,32135]
[0a,32136]
[0a,32137]
[0a,32138]
[0a,32139]
[0a,32140]
[0a,32141]
[0a,32142]
[0a,32143]
[0a,32144]
[0a,32145]
[0a,32146]
[0a,32147]
[0a,32148]
[0a,32149]
[0a,32150]
[0a,32151]
[0a,32152]
[0a,32153]
[0a,32154]
[0a,32155]
[0a,32156]
[0a,32157]
[0a,32158]
[0a,32159]
[0a,32160]
[0a,32161]
[0a,32162]
[0a,32163]
[0a,32164]
[0a,32165]
[0a,32166]
[0a,32167]
[0a,32168]
[0a,32169]
[0a,32170]
[0a,32171]
[0a,32172]
[0a,32173]
[0a,32174]
[0a,32175]
[0a,32176]
[0a,32177]
[0a,32178]
[0a,32179]
[0a,32180]
[0a,32181]
[0a,32182]
[0a,32183]
[0a,32184]
[0a,32185]
[0a,32186]
[0a,32187]
[0a,32188]
[0a,32189]
[0a,32190]
[0a,32191]
[0a,32192]
[0a,32193]
[0a,32194]
[0a,32195]
[0a,32196]
[0a,32197]
[0a,32198]
[0a,32199]
[0a,32200]
[0a,32201]
[0a,32202]
[0a,32203]
[0a,32204]
[0a,32205]
[0a,32206]
[0a,32207]
[0a,32208]
[0a,32209]
[0a,32210]
[0a,32211]
[0a,32212]
[0a,32213]
[0a,32214]
[0a,32215]
[0a,32216]
[0a,32217]
[0a,32218]
[0a,32219]
[0a,32220]
[0a,32221]
[0a,32222]
[0a,32223]
[0a,32224]
[0a,32225]
[0a,32226]
[0a,32227]
[0a,32228]
[0a,32229]
[0a,32230]
[0a,32231]
[0a,32232]
[0a,32233]
[0a,32234]
[0a,32235]
[0a,32236]
[0a,32237]
[0a,32238]
[0a,32239]
[0a,32240]
[0a,32241]
[0a,32242]
[0a,32243]
[0a,32244]
[0a,32245]
[0a,32246]
[0a,32247]
[0a,32248]
[0a,32249]
[0a,32250]
[0a,32251]
[0a,32252]
[0a,32253]
[0a,32254]
[0a,32255]
[0a,32256]
[0a,32257]
[0a,32258]
[0a,32259]
[0a,32260]
[0a,32261]
[0a,32262]
[0a,32263]
[0a,32264]
[0a,32265]
[0a,32266]
[0a,32267]
[0a,32268]
[0a,32269]
[0a,32270]
[0a,32271]
[0a,32272]
[0a,32273]
[0a,32274]
[0a,32275]
[0a,32276]
[0a,32277]
[0a,32278]
[0a,32279]
[0a,32280]
[0a,32281]
[0a,32282]
[0a,32283]
[0a,32284]
[0a,32285]
[0a,32286]
[0a,32287]
[0a,32288]
[0a,32289]
[0a,32290]
[0a,32291]
[0a,32292]
[0a,32293]
[0a,32294]
[0a,32295]
[0a,32296]
[0a,32297]
[0a,32298]
[0a,32299]
[0a,32300]
[0a,32301]
[0a,32302]
[0a,32303]
[0a,32304]
[0a,32305]
[0a,32306]
[0a,32307]
[0a,32308]
[0a,32309]
[0a,32310]
[0a,32311]
[0a,32312]
[0a,32313]
[0a,32314]
[0a,32315]
[0a,32316]
[0a,32317]
[0a,32318]
[0a,32319]
[0a,32320]
[0a,32321]
[0a,32322]
[0a,32323]
[0a,32324]
[0a,32325]
[0a,32326]
[0a,32327]
[0a,32328]
[0a,32329]
[0a,32330]
[0a,32331]
[0a,32332]
[0a,32333]
[0a,32334]
[0a,32335]
[0a,32336]
[0a,32337]
[0a,32338]
[0a,32339]
[0a,32340]
[0a,32341]
[0a,32342]
[0a,32343]
[0a,32344]
[0a,32345]
[0a,32346]
[0a,32347]
[0a,32348]
[0a,32349]
[0a,32350]
[0a,32351]
[0a,32352]
[0a,32353]
[0a,32354]
[0a,32355]
[0a,32356]
[0a,32357]
[0a,32358]
[0a,32359]
[0a,32360]
[0a,32361]
[0a,32362]
[0a,32363]
[0a,32364]
[0a,32365]
[0a,32366]
[0a,32367]
[0a,32368]
[0a,32369]
[0a,32370]
[0a,32371]
[0a,32372]
[0a,32373]
[0a,32374]
[0a,32375]
[0a,32376]
[0a,32377]
[0a,32378]
[0a,32379]
[0a,32380]
[0a,32381]
[0a,32382]
[0a,32383]
[0a,32384]
[0a,32385]
[0a,32386]
[0a,32387]
[0a,32388]
[0a,32389]
[0a,32390]
[0a,32391]
[0a,32392]
[0a,32393]
[0a,32394]
[0a,32395]
[0a,32396]
[0a,32397]
[0a,32398]
[0a,32399]
[0a,32400]
[0a,32401]
[0a,32402]
[0a,32403]
[0a,32404]
[0a,32405]
[0a,32406]
[0a,32407]
[0a,32408]
[0a,32409]
[0a,32410]
[0a,32411]
[0a,32412]
[0a,32413]
[0a,32414]
[0a,32415]
[0a,32416]
[0a,32417]
[0a,32418]
[0a,32419]
[0a,32420]
[0a,32421]
[0a,32422]
[0a,32423]
[0a,32424]
[0a,32425]
[0a,32426]
[0a,32427]
[0a,32428]
[0a,32429]
[0a,32430]
[0a,32431]
[0a,32432]
Man vindit ovch ī India.
Pantier. vn̄ tẏgres dvͥ ſint da.
daſ Pantier lept ī ſolher art
daſ ſiechvͥ tier vf ſínevart
werdent ī vil kvrzer ſtvnt
von der reínikeit geſvnt
die ſín aten zallir zit
īſvͤzes ſmackis ſvͤze gít
wand ez enkeine ſpiſe zert
andirſ. wād daſ ez ſich nert
mit dén reiníſtin wrzen gar
die dvͥ erde ie gebar
ī dem lande. vn̄ anderſwa.
ī Gangeſ dem wazzer da
gant a‍elegroz. vn̄ niht ce kranc
die driezehen drizíg fvͤze lanc
ſínt. alſ vͥns dvͥwarheit ſeit
daſ ſelbe wazzer ſlangen treit
die groz vn̄ Egebere
ſínt. ſi hant krebzen ſchere
ſehs klafter lanc. vn̄ groz irkant
ez iſt eín enkeín helfant
ſo ſtarc. ſo groz ſi ziehín ín
zvͦzín ī daz wazzer hín
ſvndir danch vn̄ ane wer
dvͥ ſelbín Indiſchín mer
ovh alſe groze ſnecgin hant
ſo ſi vz ir hvͥſírn gant
vn̄ dvͥ belibent lere
ſo machent iehent dvͥ mere.
die lvͤte drvz ir hvs gemach
vn̄ hant hvs vn̄ obe dach
ī dem ſnecken k hus genvͦg
daſ vf im ê der ſnecge trvͦg
Daſ lant ī India gebirt
von acſteínín der drinne wírt
alſ eín groz hoch gebirge wít
dˢ zvͥckit an ſih zallir zít
dc Iſín vbir des meres tran
gewerliche. vn̄ an allín wan
iſt ovh alda der adamaſ.
der iſt der art alſ er ie waſ
daſ er dem acſtíne
ben̂ímt al gemeíne
ſíne tvgint ſwa er iſt
ovh mag ín ze keínír friſt
zer brechin niht wand bockis blvͦt
er iſt ze manegin dingín gvͦt.
dvͥ mír niht rehte ſínt bekant
nv gat dvrh Indiam daſ lant
ein wazzir heizít Indvs
von dem geſchribín ſtat alſvs
vn̄ tvͦt dvͥ warheit vͥns gewiſ
daſ Indvs vn̄ Tẏgris
dvͥ wazzir eín lant ſcheidín da
daſ iſt geheizen Parchia
da drizic lande inne lit
mit ſvndir namen groz vn̄ wít
alſe daſ lant aretvſa
daſ lit ī dirre marche alda
vn̄ maníc andir riche lant
daſ hie dvͥ ſchrift niht hat genāt
Aſſiria iſt ovh da gelegen
daſ aſſvrs der riche degen.
Semís ſvn. ein wiſer man
ſtifte. vn̄ bi der zit hvͦp an
dar ſidir eiginliche
dvͥ witen kvͥnícriche
diendín ī deͥn landin da.
Perſia. vn̄ Media
ligínt índeͥn lant marchín
da ſidir die Monarchin
īne waren ſezhaft
der gewaltes herſchaft
vil nah al dvͥ erde
ī dienſtlichín werde.
íenſit mers do zínſtín ſich
ein andir lantmarche vn̄ ſtrich
vahit an Tigris gat
vnz an Evfraten. daſ hat
witer kvͥnicriche vil
der ich eín teil hie nennín wil
zwiſchent deͥn zweín wazzirn da
lit Meſopotamía
darínne dvͥ groze Níníve
von der ich han geſprochín ê
an dirre lantmarche lit
Babẏloníe. zeinir ſit
daran lit Caldea
arabia. vn̄ daſ lant Sabba
daſ ſtifte Sabba bi deͥn tagín
von dem ir mich ê hortent ſagín
des vater Camiſ ſvn hiez Cvs
da wi vindet man daſ wíhe Thvs
daſ wir nv heizín wiervͦch
an die lant marche ſtozet ovh
Oreb der berc. vn̄ Sẏnai
deͥn ſínt geſezen nahe bi.
die frechín Moabítín.
Idvmei. vn̄ ammoníten
Sarracíne. vn̄ Madíaniten
vn̄ dabi zeínír ſíten
die wildein Elamíten
di bi deͥn ſelbín ziten
do warin niht. ſi wurdin ſidir
vn̄ liezín ſih mit bv̂ danídir.
Alſe noch flvͥzet vn̄ vloz
Evfrates daſ wazzir groz
vnz an dˢ melt miteln erde mer
ſitzet manigir lande her
dc groze kvͥnicriche wit
Sẏria da zwiſchent lít
antẏoche. vn̄ Damas
der dannoch dekeínís was.
do ſi ſich nider liezen da.
fenix. vn̄ Gomagena
ſtozent dran. daſ ſint zwi lant
rich. vn̄ groz. vn̄ wíte irchant
da lit ovh Thẏrus. die Thẏras
der von Iaphet geborn was
mit Namín ſtifte ſchone.
vn̄ Sẏdoníe dvͥ von Sẏdone
Canaaneſ Svne gemachet wart
an dirre ſelbín vz fart.
vn̄ daran leíte ſpehvͥ werc
dabi Libanvs der berc
an des fvͦze entſpríngent
zwen vrſprínge. die bríngent
ze ſamene den Iordan
der wazzir heizit eínís dan
daſ andir iſt geheizín Ior
der daſ wort noch ſezzet vor
vn̄ iesa darnah ſetzet dan
ſo ſprichit es rehte Iordan.
heran ſtozet ovh ein lant
daſ Paleſtina io iſt genant
Cananea. vn̄ Iudea
ī diſín lant marchín da
iſt gelegin Ieruſalem
die Sem der edil kvͥnic Salem
ſtifte. vn̄ Iebuſeus.
Canaanes ſvn. nv giht alſvs
dvͥ ſcrift gewerliche
daſ Cananeͥſchvͥ riche
ī deͥn lantmarchen ſín gelegín.
Samarites der degín
Canaanes ſvn ovh nande
ī Paleſtina dem lande
eine veſte ī ſíním namín da
dvͥ waſ genant Samaria
Galilea ze eínír ſit
an diſín ſelbín landin lít
dvͥ ih genennet han hie vor.
da lit der hohe berc Tabor
vn̄ Nazaret. von der got kriſt
menſhclich bvͥrtig iſt.
alſ vͥns dvͥ warheit tvͦt gewiſ
da lit ovh Petapolis
daſ von fvͥnf ſteten hohín rat
vn̄ wrde mit vil namen hat.
Gomerre. vn̄ Sodoma
ſit wrdín ovh gebvwín da
die got inz abgrvͥnde
virſanchte dvrh ir ſvͥnde
da nv lit daſ rvte mer
da ſitzít bi eín grozes her.
di Iſmaheliten
die an deͥn ívngeſten ziten
der welte fvͤgint groze not
daſ iſt eín diet. die Nabaioth
ſit. Iſmahelis ſvn gebar
des ſint zwelf geſlehte ſchar
die mit kreften ſit fvͥr war
gewahſen ſínt vil manig iar
der wc do bi deͥn zitín niht
doſih fvͦgte do dvͥ geſchiht
daſ ſih zirteilten dvͥ kínt.
dvͥ von Noe geborn ſínt.
Die diet. die Iſiln. vn̄ dvͥ lant
der hovbit lant hie ſínt genāt
ane vahent. da der ſvnne vf gat
ir lant marche zil geſtat
an der mitiln erde mers zil
mit maneger diet. mit landin vil
die doch ſint hie gen gennet niht
an diſvͥ lant man ſtozen ſiht
oſtirhalp Egipte lant
daſ waſ do Meſraím genant
nah Camíſ ſvne Meſraím.
der ſtiftes. vn̄ nandes nah im.
ſit hiez ez Canopea
nah ir abgote den ſi da
an bettin. der hiez Canopus.
darnah kam Egiptvs
dar. mit gewalte ī daſ lant.
nah deſ namen wart ez genant
alſ ez noh den namín hat
oſtirhalp eín marche angat
an dem roten mer. vn̄ ſtreckit ſih
weſtirt eínín verren ſtrich
tvͦt ez ſín vndirſcheit irchant
vnz an libían daſ lant
alſ vͥns dvͥ warheit beſchiet
vier vn̄ zwenzig lvͥte diet
hat Egipte daſ lant
ez iſt veſte vn̄ gvͦt irchant
vn̄ mit vil grozir kraft behvͦt
von hvndirt tvſínt veſten gvͦt
die indem lande ſint gelegín
dar kvmt enweder ſne noh regín
noh ſchate fvͥr der ſvnnín ſchín
ez fvͥhtet mit dem vloze ſín
Nilvs der da dvrh flvͥzit
er wahſet. vn̄ irgvͥzit
ſo ſere. daſ er dan. vn̄ dar
daſ lant vbirvlvͥzit gar.
vn̄ machet ez mit ſínír kraft
fvͥhte. veizt. vn̄ berhaft
daſ vf der erde im ebín rich
dekein lant iſt noh gelich
an landis gvͤte mit genvht
an genvhteclichir vrvht
iſt bezzir lant niht anderſwa
drinne lit Tebaida
vn̄ alexandrie
deͥ vor zagheit der vrie
alexander mahte ſit ſtifte ſit
vbir manegir hvndirt iare zít
Einſit iſt an daſ lant geſat.
Babiloníe eín hovbit ſtaſt.
witer kvͥnicriche
diſin landín algeliche
iſt andirhalp eín vndˢſcheit
mit vndirmarche an geleít
vn̄ Caucaſas von Calpia
daſ oſtirt iſt gelegín da
biz vil bi ander marche zil
da lit entzwiſchent lande vil.
amazones dvͥ frechín wip
die mit kraft werlichín lip
hant. die ſitzent drínne
mit frevillichím ſínne
ſtet ir gemvͤte vf mannes wer
der lant. gebirge. vn̄ mer.
beſlvͥzet allenthalben
mit hohen veſten albín
beſlozín ſínt die ſtoz ſtolzen
Sarmartín. vn̄ Coltzen
Maſſageten vn̄ Seres
vō deͥn ich bín bewiſet des
daſ ſi zemerſt mít wiſheit
begvndín machin ſidín kleit
vn̄ ſwaſ von Sidin iſt irchant
der lant ſtozet an diſvͥ lant.
daran ſtozit Bactria
daſ lant. vn̄ Ircanía
darinne vogil vliegent
ob vͥns dvͥ bvͦch niht liegint
der gevidir git ſo lihten ſchín
daſ ſi die naht mvgin ſín
vˢborgen. ſwennes vínſter iſt.
man ſehe ſi ſchínen alle friſt
reht alſ eín lieht daſ vaſte
git lieht mit brennendem glaſte.
Bi diſín landin ze eínír zit
ligint zwei lant groz vn̄ wit
der eínís iſt Cicia genant.
daſ andir hvma. dvͥ zwei lant.
vier vn̄ zweínzic diete hant
die ī deͥn landín ſih begant.
da ſint gelegín nahe bi
Montes Iperborei
da ſtozet allir nehiſt an.
albania. di wip. vn̄ man.
ſint in wizir varwe gar
ſchoͤne. blanc. vn̄ wis wiz geuar.
daſ vnz an armenie gat.
darínne die berge ararach.
ligent. darvffe ſih nider lie
alſ ich ê han geſprochen hie
dvͥ arche von der ich ê las
darínne Noe genas
mit allir lebíndir geſchaft
alſ ez gebot dvͥ gotiſ kraft.
Daran lit Ẏberia
daſ lant. vn̄ Capadoria.
darínne werdent ſwinde
traginde von dem winde
dvͥ berndvͥ ros. alſe daſ geſchicht
daſ man dc fvͥl geworfen ſiht
ez lept niht fvͥrbaſ wād drvͥ iar
vn̄ danne ſtirbet ez fvͥr war.
Da ſtozít an ein michil lant
daſ ovch iſt hovbit lant genāt
vil lande. dvͥ darínne ſint
maneger hande lvͥte kínt
hat daſ ſelbe lant mit wer
ez iſt gelegín ī dem mer.
daſ vil nah aldrvmbe gat
vn̄ ez mit wer beſlozen hat
daſ iſt dvͥ míndír aſẏa
ī diſím hovbit lande da.
Efpheſvs dvͥ ſtat nv iſt
darinne der groze Ewangeliſt
ſante Iohannes lange ſidír
ſih lie mit ſínír rvͦwe nider
vͥns allen ſelichliche.
daſ erſte kvͥnichriche
daſ inder míndir aſẏa
lit. daſ iſt Bittína.
Berica daſ andir hiez.
Migdonia an daz ſelbe ſtiez
Nicea. vn̄ Nicke
von dien wir leſín dicke
an andern bvͦchen andirſwa
ligent ī Bittína
daran gelegínlíche
lit Frigia daſ riche
daſ iſt al herlich beſat
mit ſmirna der hovbit ſtat
Dirre ſtete hovbit lant
iſt dvͥ mere Frigia genant
och lit Galatia da bi
waſ der bilande mere ſi
dvͥ míndír Frigia da lít
vn̄ Darcania. da ſit
Troie dvͥ riche in wart geleit
mit krefteclichir werdecheít.
Ziconia. vn̄ Caria
da bi ligent. vn̄ Lidía
dvͥ lant. dvͥ kvͥnicriche groz
daran Tẏatria ſih ſloz
dvͥ ſtat. dvͥ ſih noh ſlvͥzit zín
zvͦ diſín kvͥnicrichín drín
heftínt ſich mit gelegínheit
Iſauriai ſo man noch ſeít
alſ ez dvͥ ſcrift beſcheiden kan
Cilicia daſ ſtozet dran
eín lant daſ iſt genant alſvs
amana. vn̄ Taurus
zwei gebirge hoh irchant
dvͥ ſcheident diſvͥ ſelbín lant
vn̄ ir vndirmarche alda.
daran ſtozit Licia
Perſida. vn̄ Pamphẏlia
Pontus iſt ovh gelegín da
eín lant. daſ manigir lvͥte her
hat vil. des landis nehſte mer
noch heizit mare poticum
hie iſt der lantmarche drvm
dvͥ von der erde gelegenheit
geín dem driten teile ſeít
der teil. der lande hovbit lant
iſt dvͥ groze aſía genant
darínne albeſvndír
ſínt dvͥ vil grozen wundir
vn̄ dvͥ lant alſ ich mich virſtan
von deͥn ih hie geſprochín han.
In dem dríten teile hie dˢ erde hie.
ſih do mít buwe nidír lie
Sem vn̄ ders geſlehte kínt
alſ ívh ir namín genennet ſínt
wand ín der teil ze teils wart
an dirre ſelben vz vart
da ſi ſih teilten ī dvͥ lant
ſwie dirre teil in were benant
der ſere iſt vf gewahſen ſidir
Camiſ kínde lie ſih nider
vil ín Semus tel teil zvͦzim.
alſ ín Egipte Meſraím.
Canaanes kínt in al dvͥ lant
dvͥ ſi mit gewaltiſ hant
bezazín do dvͥ ſelbín zil
wan irgeſlehtes waſ ſo vil
daſ ir dritteil. in zenge ſchein
geín deͥn andirn brvͦdern zweín.
dvrh ſolhin crieg zoh ſih Salem
Semiſ ſvn ze. Ieru Ieruſalem
da Iebuſeus alſ ich ez las
Canaanes ſvn ovh ínne waſ.
nach deͥn ſi beiden wart genant
den ander dritteil. vn̄ des lant
der teil ſi beſitzin ſolten
vn̄ zeteile beſitzen wolten
Iapfetis kínt do bi deͥn tagín
wilich nennen vn̄ ſagín
ir namín. vn̄ ir lande vnderſcheit
nah ir rehter gelegínheit
Des andirn teiles anevanc.
zil. vnder marche. vn̄ vmbevanc.
lant. vn̄ lvͥte. vn̄ der ſtift
nennet vͥnſ alſvs dvͥ ſcrift.
Evropa heizit der teil
des ſlihtic vndirmarche ſeil
ſih von nordín rihtet
ſin vnderſcheit ſich ſlihtet
da Iene lant marke ende hat
da dirre dritte teil ane gat
da ſint gelegín nahe bi
die berge montes Riphei
vn̄ Danais eín wazzer groz
des flvz die lantmarke vndervloz
alſ ez noch bi dirre zit
eín wuͤſte groz. moſig vn̄ wít.
Meotides Paludes
alſ vͥns dvͥ warheit wiſit des
iſt ovh der marche alda eín zil
daran ſtozet lande vil
ī dem teile fvͥr. vn̄ widír
da lit Cicia dvͥ nider
daſ hovbít lant. vil lange ez hiez.
dˢ marke vn̄ vmbechreiz dran ſtiez
des landes name vn̄ rehter ſtrich
hebet nordínt an. vn̄ endet ſich/
an der Tvͦnoͮwe
ī der lant marke ſchoͮwe
gelegín iſt alanía
Gottia. vn̄ Danía.
vn̄ lande vil dvͥ nah der zit
nah ín genennet wurden ſít.
Von der Tvͦnoͮwe alſ ſi gat
vn̄ ir flvz da den namen hat
vntz an die hohſten albe hín
iſt alſ ich bewiſet bín
dvͥ obir Germaníe gelegín
dvͥ deͥn namen hat gewegen
nah allíu Tvͥtſchen landen
von deͥn. die ez ſvs nanden
nah deͥn ſint ellvͥ Tvͥtſchvͥ lan
noch Germanía genant
welhe der vndermarche ſín
weſtert ſcheidet ſi der Rín
nordent dvͥ elbe alſ ſi noch gat
dvͥ die marche vndirſcheidin hat.
vn̄ ir gezilte marche git
ī diſím teile ſwabín lit.
daſ alemannía hiez ê
nah alle alemanne den boden ſe.
der inder ſwabe lande ſwebt
dvrh den mit richín flvze ſtrebt
der Rin. des flvz noch ſtrichít hín
von diſín lant gebirgín drín.
der von dem ſvndir teile gat
nordent ze tal. vn̄den vlvz hat
vntz ín daz groze nort mer
bi dem Rine lit mit wer
maníc veſte wol bereit
nach rilichir werdecheit
vil werlich. vn̄ rich irchant
dvͥ erſte iſt Choſtentze genant.
di der degin edil degín gvͦt
vnvirzagt. vn̄ hochgemvͦt
eín Roͤmſcher kvͥníc riche
ſtifte werdecliche
er hiez keiſir Chonſtantívs
nah im ſo nander ſi alſvs
vn̄ tet ir namen ſo irkant
daſ ſi iſt Choſtenze genant.
Darnah bi des Rínes vlvͦt
ſo lit eín veſte vnmazen gvͦt
Baſel dvͥ vil werde
daſ níendir vf der erde
bedarf bezzer veſte ſín
ſi hat Chorn. vn̄ gvͦtín wín.
vollecliche groze gnvht.
och hat ſi den beſten lvft
der ín cheínem lande moͤhte weſín
daſ ſprichich wan ich hans geleſín
darzvͦ iſt ſi geveſtít
gewehit. vn̄ gegeſtet.
mit maneger bvrc vil ſchone
die ſi reht alſ eín krone
zierent mit werlichir chraft
ī Baſel ſínt ovh ellenthaft
mit hv̂ſe ínne geſezzín
zallir zit virmezzen
fvͥnfzec rittir odir mer
die man níemer widir ker
ſihet tvͦn ze kíndín
ze vroͮwín noh geſindín
ê daſ ſi geſigit hant
ovh tvͦn ih ivh noh mer irkant
da iſt gvͦt alliz guͦtis
da iſt des heiligín Blv Blvͦtiſ
deſ von gotiſ herzen vloz
daſ er dvrh vͥnſich alle goz
an dem vrone Chruͥze her
daran er heinc virwindet ſer
da ze Calvaria
des ſelbin Chrvͥzis iſt ovh da
ze Baſil īder hovbit ſtat
davō ſi gſo vil lobis hat
daſ ſi níeman vol loben kan
werlichvͥ lant dvͥ ſtozent dran
dvͥ mit richir genvht
bringínt manege ſvͤze frvht
So lit alſ ich bewiſít bín
narnah bi dem Ríne hín
Eín ſchoͤne wuͥnnenchlichvͥ ſtat
Strabvrc ſi den namín hat
ſi iſt gezieret ſchone
ſi iſt des landis krone.
bi der ſtat vil nahe bi
vbir cleínír raſtin dri
ligent ſilbirberge rich
groze . hohe wuͥnnenclich.
daſ ſilbír daſ da wírt gegrabín
ſos wirt gebrant. ſo wirtz irhabín
vn̄ wirt gefuͤret īdie ſtat
ze Strazbvrc. da von ſi vil ſat
iſt von ſilbir. vn̄ her
da von nah der bvͦche ler
Straᷦbvrc. in língua latína
heizit argentína.
intvͥſch eín Silber ſtat ge genant
dvrh daſ wand ellvͥ Tvͥtſchvͥ lant
beidvͥ hie. vn̄ da. vn̄ dort.
den vil keiſerlichín hort
antwuͥrten dar. vn̄ ſi fvͥr baz
ze Rome da der keiſer ſaz.
vͥns kvͥndít ovh dvͥ rehte zal
daſ bi dem Ríne hín zetal
lít Spíre wol geveſtent
da manege kvͥnege reſtent
vn̄ da wartende ſínt
wenne kom der megde kínt
gebietende den ſtrengín ſent
dem ſi danne rede irgent
vn̄ vil gar ze rehte ſtant
wie ſi ſín lvͥt gerihtet hant.
Ovch ſvnd ir fvͥr war wizín daſ
daſ zwiſchent Strazbvrc. alſ ich las
vn̄ Spire. lit eín drilih Berc
als vn̄ vͥns ſeit der warheit werc
davon er drívels iſt genant
ī allen landín wol irchant
wand da ſínt vfe ſchone
des richis Sper. vn̄ Chrone
die da mít hohir wirde ſínt.
ez iſt dvͥ C hrone die daſ kínt.
der Megede ſvn got Iheſvs kriſt
der allir dingín ſchepfer iſt
der ellvͥ dínc ín ſin gewalt
beſlvͥzet. klein. groz. ívnc. vn̄ alt.
himil. erde. wazzir. ſteíne.
vn̄ der helle krvft gemeíne.
berihtet er mit ſínír kraft
ſín gw gwalt hat ellvͥ dínc behaft
der dc diſe ſelbe krone trvͦg
der warheit weiz man vil vn̄ gnvͦg.
Nah Spire. bi dem Ríne ſa
lit eín ſtat Wormacia
dvͥ ſelbvͥ dvͥ iſt vil gvͦt
Darnah bi des Riníſ flvͦt
lit Megenze vil vermezzín
eín Errzzebiſchoph iſt da geſezzín.
vͥns ſeit dvͥ Ẏſtoria
daſ nah dem Moín Mogvncía
ſi diſvͥ ſelbvͥ ſtat genant
ſi iſt vil verre wol irchant.
Darnah bi deſ Rínís floz
lit Choͤlne ein ſtat dvͥ iſt vil groz
vn̄ inhohir ſchoͮwe gar.
dvͥ mêre ſagínt vͥnſ fvͥr war.
dvͥ ſtat ſi ſeldín riche
wand da ſtetecliche
reſtent grozir heiligen vil
der ih eín teil hie nennín wil
Caspar. Baltaſar. vn̄ Melchior.
die drie kvͥnege. die hie vor
ir opfir gote brahten
vn̄ vil balde gahten
geín Bedlehem hín da er waſ
daſín ſín mvͦtir magit genas.
magt davor. vn̄ magt darnah
ze Iheſv Chriſtv waſ in gah
mit hohir kvͥnegis zvͥhte gar
bot ím der eíne wirovch dar.
der ander kvͥnig riche
vilgar zvͥhtecliche
bot er Mirren zopfer gar.
do kgie der drite kvͥnig dar
vil zvͥhtecliche er ſih lie
vf der erde an ſinvͥ kníe
vn̄ brahte kvͥniclichín ſolt
gote zopfir edil Golt.
die drie kvͥne die nv hat
dvͥ ſcrift genant. ſínt zdˢ ſtat
ze Cholne. da von man ſi wol
von rehten ſchvldín lobín ſol.
Swem niht behagt der Paragraf
vn̄ von dem Ríne dirre klaf.
der ſol daſ ze lone han
er ſol ez vngeleſín lan.
vn̄ leber allir ſorgín bar.
Nv ſeit dvͥ ſcrift vͥns ovh fvͥr war.
In ſwabin landín ſpríngit
dvͥ Tvͦnov. vn̄ bringít
ī mare Ponticum mit kraft.
ſechzig wazer manhaft
daſ oſtir mer darín ſi gat
ir flvz. ir rvns. geteilt ſih hat
ī ſibín groze ſtrangen
ê daſ ir flvz gegangen
kom indaſ mer. da ſi ſih ín
mit ir flvze rihtet hín.
als vͥns dvͥ warheit tvͦt irchant
an ſwabin ſtozit Baier lant.
zetal alſvndir wanchin
vn̄ darnah ſvm oſtirvranchín
da entzwiſchent vn̄ dem Ríne lit
Rinvranchín ze der weſtírn ſít
Tvͥſchir lande get eín ger
vbir Rín. des teiles ker
get eín ſit an welſchvͥ lant
alſ hollant. vn̄ Brabant
vn̄ Selant. da der ſelbe ſtrich
vō welſchín landín ſcheidet ſich
an oſtirvranchín ſtozet da
Tvͥríngen daſ lant. darnah ſa
iſt dran mit kraft gewahſen
daſ ſtarche lant ze Sachſen
vn̄ des herſchefte nah ir zal
bi der Elbe hín ze tal
vntz an das ende ſínt dvͥ lant
dvͥ nidir Germanía genant
ī dirre lantmarche
iſt gelegin Tennemarche
vn̄ landín . vn̄ Iſiln vil dvͥ dar
eigínligche hoͤrent gar
alſ ich han vernomín ê
nordent vbir den wildin ſe.
daſ groze lant ze Sweidín lít
vn̄ Norwege daſ alſe wit
iſt. alſ wir dicke han vernomín
daſ im kan nieman zende komín
von grozir wilde. vn̄ daſ dvͥ naht
ſo vil des landis hat bedaht
mit vínſtir trvͤbe. daſ keín man
dem lande zende komín kan
alſ vor der vínſtir in gezímt
dvͥ ín des tagiſ lieht benímt.
vn̄ der lantmarcke ſchoͮwe
von dˢ grozín Tvͦnoͮwe
vntz an daſ hohe mitil mer
lit ane widˢrede wer
vil hohir lande hovbit lant
eín lant íſt Meſſía genant
dar vil lande iſt vndirtan
fvͥr war alſ ich geleſín han
dvͥ nídir Pannonia
nímt ir marche. ir namenda
daſ ſint wíndiſchvͥ riche
dvͥ heizent werliche
Pannonía. vn̄ teilent ſich
ī witir lande verren ſtrich.
darínne Pvlgarie
vn̄ daſ lant ze Rvmenie.
vn̄ daran ſtozet dan eín lant
daſ iſt Tracia genant
daſ bi den ziten Tẏras
Iaphetis ſvn. alſ ich es las
ſtifte ander erſten vz fart
da erſt dvͥ erde bvhaft wart
alſ man ir lant noh nvͥzit.
dvͥrh diſvͥ riche flvͥzit
der Neppir. der dvrh Rvͥzín gat
dvͥ lantmarcke niht ende hat
biz hín da Conſtabtínopel lit
da dvͥ lantmarcke ende git
vn̄ danne Chriechín hebit an
do man Chriechín erſt began
ſtiftín. do nandes nah ím
Iapheti ſvn. mit namín Cetím
den ich ovh han genennít ê
diz waz der zit. darnah Noe
ez ſtifte. des geſlehte her
von deͥn anz groze mitil mer
ſint al dvͥ riche. vn̄ dvͥ lant
Chriechín mit eíním namin genāt.
vil lande ī Chrichín iſt gelegín
darínne man noh ſihit pflegín
mit gewalte ſchone
vil kvͥnicklichir krone
vn̄ darvndir gegíne vil.
ī Chriechſchir marche zil
Dalmacia. vn̄ Epirvs lit
zwei lant. ī landis groͤze wit.
an dvͥ ſtozit nahe alda
Coonía. vn̄ Moloſia.
vn̄ Elladia daſ lant.
eín lant iſt attẏca genant
darín mit richeit iſt geſat
atthêne ein hovbit ſtat
Peloponens. vn̄ aonie.
Teſalia. vn̄ Macedonie
Salnecge. vn̄ Emacia
ī diſín ſelbín landin da
iſt gelegin Olipapus
eín berc der iſt genant alſvs.
des Ioch ī ſolhir hoͤhe ſtat
daſ ez vnz ī die lvͥfte gat
Da ligint geleginliche
dvͥ grozekvͥnicriche
Coríntus vn̄ achaẏa
Sicionía. vn̄ archadia
dvͥ Chriechſchvͥ lant marche hat
bevangͥn alſ ir name gat
vn̄ hie vor vndirſcheidín.
iſt mít deͥn markī beidín.
dem mer. vn̄ mit deͥn landen
dvͥ wir hie vor ê nanden
alſ vͥns ir vndirſcheit ir ſtift
genennet hat dvͥ rehtvͥ ſchrift
dvͥ noh fvͥrbaſ vͥns wiſit hie
beſcheidínlíche rehte wie.
ſín vndir ſcheidín. vn̄ genant
der bi lande hovbit lant
dvͥ alhie genennít ſínt
an dirre lantmarche vndirbínt
ſtozet mit namin da
dvͥ Obrvͥ Pannonia
dvͥ winderſcher ſprache lant
tvͦt. vn̄ ir vnderſcheit irchant
dvͥ nah irchantlichín ſitín
diſvͥ lant hat vnderſnítín
vn̄ ir namín rehtvͥ zil
mit landen. mit herſcheften vil
der name ín dirre marche lit
diſvͥ lantmarche wit
biz an daſ hohe gebirge gat
daſ Thvͥtſchvͥ lant geſcheidin hat
geín oſtirt . vn̄ welſchvͥ lant
vn̄ wíndeſche marcke. tvͦt irkant.
Des ſelbín gebirgis ſtrich
begínnít geín Marſilie ſich
mit anevange hebín an
vn̄ ſtreckit vˢre ſich hín dan
nebínt Tvͥtſchín landín zeeínˢ ſít
biz da dvͥ erde eín ende gít
vn̄ daſ mer. mít im dvͥ lant
tvͦt nah ir vnderſcheide irkant
die drínne ligínt. vn̄ da bi
Montes appenníníí.
daſ gebirge ſi iſt ſvs genant
vn̄ ſcheidit windeſchvͥ lant
von Tvͥtſchín landin hín dan.
dvͥ an vngirn hebint an
ī der vndir marcke wit
vil lande vn̄ kvͥnickriche nlit .
vn̄ maneger hande lvͥte diet.
der ſvnder ſprache drín geriet
vn̄ ſich drín hant gemezzin.
dien vngirn ſínt geſezzín
ī wendig ir klv̂ſe tor
vn̄ ir lantmarchín davor
windeſcher lande vil
īrehalp ir klvſe zil
kotziler. vn̄ koltzil ſínt
vn̄ manege vnkriſtenlichvͥ kínt
ī vromdín ſvnder ſprachin .
valwen. vn̄ wilde Vlachín.
ienſit des ſneberges hant
ſínt lant. dvͥ ſi begant.
Inwendig vngern ſint dvͥ lant
gelegín. dvͥ hie ſínt genant
ínrehalp ir chlvſe tor.
Weſtirhalbin lit da vor
Stire. vn̄ Oſtirriche
ſtozent geleginliche
an vngern. mit deͥn beidin
marckín. iſt geſcheidín
Tvͥt ſchvͥ lant. vō Windeſchín landín
die al die erde irchandín
die hant vͥns ſvs mit warheit
der lande gelegíníheit geſeít
ſvndir zwivillichín wan
Beheím. Merhern. Polan.
vn̄ daſ lant ze Rvͥzen
Liflant. vn̄ Prvͥzín.
ī windíſcher lande marche lit
geín ſvndirt lít ovh zeínír ſit
Kernden. dvͥ wíndenſche Lant
ī Latíne ſínt genant
dvͥ obrvͥ Pannonia
der vnderſcheit der lande da
dvͥ ſcrift alſvs beſcheidín hat
alſ alhie geſcribín ſtat.
Vbir appenniſchvͥ riche lit
da wíndeſchvͥ lantmarche ende gít
Italia dvͥ mit dem mer
vn̄ mit den bergín iſt ze wer
beſlozzen veſtekliche
darínne Roͤmeſch riche
den vrhap ſínís namín hat
vn̄ da der Stvͦl ínne ſtat
da man der kriſtenheit ſol gebín
lere. vn̄ kriſtenlichís lebín
die man nah gotis gebote wol
geiſtliche da vindín ſol
da ligínt ínne richvͥ lant
der hovbet name ez iſt genant
Sicilia. vn̄ dvͥ lant vil gar
dvͥ mit namen hoͤrent dar
nv ſvͥndeten abir ſere an gote
Widir gotis ê gebote
dvͥ kint der Iſrahelſchin diet
darvnbe got von in do ſchiet
ſin hvlde vn̄ ſínír helfe kraft
Philiſtim die heidinſchaft
liez er ſi twíngin dc iſt war
eígínliche vierzig iar
dc ſi in diendin an ir danc
ir eiginſchefte ioch ſi twanc.
deſ abir got an riefín
mit hercen ſvffín ſvften tieffín
dc er ir not irchande
vn̄ ſíne helfe in ſande
wan ín die heidín tatin we
do tet got alſe davor ê
vn̄ ſante ín ſínír helfe troſt
wie ſi wurdin do irloſt
vn̄ von weme. dc wil ih ſagín
ez wc do bi dͥen ſelbín tagin.
eín man geſezzen ī Pharan
vz dem geſlehte von Dan.
wc er bvͥrtig. vn̄ geborn
der hohſten eínír vz irchorn
dem man in dem geſlehte vant
der waſ Manve genant
der nam von ſíním kvͥnne eín wip
duͥ wc ſo ſchone. dc ir lip.
wc mít lobelichir kraft
vil wít irchant. vmberhaft
waſ ſi. an bernder genvht
ich meine menſlihir vrvht
wart ſi nie mvͦter ê genant
der wart einís tagiſ geſant
von gote eín himilſchir bote
ein engil der kvnte ir von gote
ein vroide richis mere
ſwie ſi vmberhaft were
got woͤlte ſi der ſelden wern
dc ſi ſolte ein ſvn gebern
der gotiſ gewihtir hieze
dc ſi den niht lieze
trinchin bi dͥen zíten ſín
dekeín trínchín. odir win.
odir iht dc ín ſo ſwahte
dc ez ín trvnchín machte
vn̄ ím niht ſchriete ſínvͥ har
wan er ſolte al fvͥr war
gotiſ irwerltir ſín genant
vn̄ er ſolte mit ſínír hant
loͤſen Iſrahel mit kraft
von Philiſtím der heidinſchaft
Dvͥ vroͮwe kerte widir dan
vn̄ ſeíte dvͥ diſvͥ mere ir man
waſ ſi hate dort geſehín
ovh begvnde ſi viriehín
wie ſchone der bote were
der ir ſo hohvͥ mere.
mit ſvͤzem troſte tet irchant
Manve began zehant
trvrin. dc der engil niht
komen wc an ſín geſiht
des wart er ane maze vnvro
mit trvͥwín riet dvͥ vroͮwe do
dc ſi got betin dc er ín
ſante abir ſinín engil hin
der in mit lere tete kvnt
die gotiſ botſchaft an der ſtvnt
alſ er ir davor tet
hiervmbe tatinſ irgebet
mit innenchlichim mvͦte gar
do ſante in got den engil dar
den er der vroͮwen hate geſant
der tet Manve bechant.
die botſchaft. alſ der vroͮwen ê
do bat der gvͦte Manve
den engil. dc er ſezze
zvͦzin. vn̄ mit in ezze
eín kie kitze waſ ſchie bereit
vn̄ brot mit ſvͤzer reinikeit
dc der engil ſoͤlte
ezzen. ob er ezzen woͤlte.
der engil ſprah. ih izzis niht
opfirſ hie vor gotiſ geſiht
vf diſin ſteín do dc geſchah
Manvel zem engil ſprah
herre wie iſt der name din
wc wiltv deſ namen mn
der wundirlih ze nennin iſt
do wart an der ſelbin vriſt
vf dc opfir dar geſant
ein fvͥr. dc opfir wart virbrant
vn̄ der engil ſchiet von in
mit der fvͥreres flammen hin
dc ſis beidvͥ ſahen an
irſchrochenliche ſprah der man
nv ſterbín wan dc mvͦz geſchehin
ſit dc wir got habin geſehin
deſ mvͦz irſterbin vͥnſir lip
niht ſprah do dc wiſe wip
got vͥnſir opfir hat genomen
dc ſol vͥnſ ze heile komen
vn̄ hat kvͥnftige warheit
von vͥnſirm kinde vͥns geſeit
deſ ſvln wir ſin von gote vro
daran in rehten ziten do
wart Manve ſin ſvn geborn
ein kínt nah wunſſche vz irchorn
dc wart Sampſon genant
alſ in den der engil tet irchant
der ín von gote alſ ih ê las
geſant ín gotiſ botſchaft waſ
Sampſon inſinír kintheit
begvnde alſ noch dvͥ warheit ſeit.
wahſen. vn̄ legin zvͦ
beidvͥ ſpate vn̄ vrvͦ
ī ſinir ivngin kindiſv ivng ivgint
er wuͦhs mit kraft an manis tvgint an mannís tvgínt
ī wunſchlichir volleiſt
got ſante zvͦzim ſinín geiſt
ſo vollechliche ſwer in ſah
odˢ in virnam. daſ im der iah
ſwenner gewuͤhſe inſine tage
er wurde ein gotiſ wiſſage
vn̄ gotiſ kempfe an vrecher wer
von Dan. in des geſheher geſlechtes her.
wart er ze dͥen hohſten ſchiere irchorn
do der degin wol geborn
ī ſinir kindiſ ivngint began
wahſen. vn̄ er wart eín man.
er fvͦr eins tagis gein Tampna
ī der heiden lande da
ſolte ein hohgezit geſchehin
dar gahter. er wolte ſi geſehin
dvrh ſin fvͥrwitze er kam dar
alſ er dar kam. er wart gewar
einir megde ſchone. vn̄ minnenchlih
nah der begvnder ſenen ſih
ſo ſere dc er gedahte ſidir
ze vater vn̄ ze mvͦter widir
vn̄ ſagtin alſ ih han viriehin
dc er hat in Tampna geſehin
ein wip die mvͤſter han. da dc ſie
im ze wibe gebin die
ſin vater. vn̄ ſin mvͦter
die ſprachen ach ſvn vil gvͦter.
wer hat dih an den willin braht
daſtv ze nemenne haſt gedaht
dir ein wip von Philiſtim
ſi beidvͥ do begvndin in
die vmbeſniten heidin
vn̄ ir tohtern leidin
ſwenner wip im wolte nemen
ſo ſolte wibis im gezemin
von ſíníſ geſlehtis frvht
vn̄ von dͥen heidin han die flvht
dc von der vrvht ir ir rekeit
ſin geſhe geſlehte iht wurde hin gena geleit
gein des hohſten gotis gebote
do wuͥſten ſi niht daz von gote
diz waſ ê geboten. vn̄ do
dc ez ſolte ſín alſo
dc got gedahte wundirs mite
dvrh des ſelbin wundirs ſítte
ſchvͦf den ivngin degín ſa ſa
gotiſ ordín. vn̄ gie gein Tampna
zvͦ dͥen heidín Philiſtím
vf dirre vart fvͦr do mít ím
der vater. vn̄ dvͥ mvͦter ſín
vn̄ taten ím deſ volge ſchín
dc ſi mit ím woltin dar
endín ſinín willín gar.
Do ſi mít im. vn̄ er mit in
fvͦrin vf der vart dahin
vn̄ ſi begvndín nahín
dort her begvnde. gahin
eín Lev geín ín ſtarch vn̄ fier
ſo grímmecliche fvͦr dc tier
geín ín. dc ſi do ſvndir wan
den lip virlorn wandín han
von ſínín ſítín manigfalt
Sampſon der edil degin balt
lief do mít blozen handin dar
vn̄ vmbereit zewer vil gar
vn̄ brahc dem Lêvwen ſa ze ſtvnt
von dem hovbit vf den mvnt
dc er ane wer lag tot
der mínne liebe im do gebot
dc er die ſelben vroͮwen nam
ze wibe. do er zvͦzir kam
er mahelte ſi. vn̄ wart ein in eín
dc ſi kertín widir hein
vn̄ darnah widir kamen ſit
ze der brvͥtlovphte hohgezit
alſ von in da was vf geleit
do ſi wurdin ſit bereit
vn̄ hín widir wolten
zem brvͦtloͮft alſ ſi ſolten
Sampſon hin mit dͥen ſínín gie
da er den Levwin ê ligín lie
dem hate in ſinim mvnde
geníſtet al die ſtvnde
von jmbin eín michil ſwarn
der drin dvrch niſten was gevarn
vn̄ hate indem ſelbin zil
gebrvͤtet drínne honegis vil
Sampſon der edil wigant
nam do des honegis mit ſinír hant
vn̄ bot ez hie. vn̄ da
dem vater. vn̄ der mvͦter ſa
die azins. vn̄ waren vro
der ſtercke ſin. ſi kerten do.
hin da der brvtlovpht waſ geleit
den ſi mit grozir richeit
begiengin do die ſibin tagei
do ſi nah rehter warheit ſage
vir namen. vn̄ wart geſaget
wie vrech er were. vn̄ vnvirzagit
wie ſtarch. mit manlichich manlichir kraft
ſi gabin inſine geſelleſchaft
im drizig knappín ebín alt
vn̄ im ebín alt geſtalt
dc ſi die zít mit im virtribín
vn̄ ſine geſellen belibín
wan mit gelich behendvͥ ſpil
machint kvrzewile vil
alſ ez irgie Sampſone
ir kvrzewile ze lone
leiter mit wiſlichir kvͥr
in eínír retteſchen fvͥr.
er ſprah zín irratent ir
diſe reteſchen von mir
ī ſibin tagen. ir hapt zehant
gewunnen drizig gewant
tvͦnt ir des niht. zem ſelbín zil
ſvlt ir mir gebín alſe vil.
nv ratent ez ih ſage ívh wie
vz dem ezenden gie
dc ezzen. dc der ſtarche man
dc ſvͤze von dem ſtarchen kan
irratent ir diz. al fvͥr war
hapt ir gewunnín drizig par
kleidir. mit gewínne an mir.
diz lobich ivh. ſo tvͦnt ovh mir
diz wart gelopt ze beidir ſit
vbir drier tage zit.
mohtens alſ dvͥ warheit giht
die retſchín noh irraten niht.
dc waſ ín leít. vn̄ vngemah
zehant man ſi do keren ſah.
ze Samſonís wibe hín
vn̄ baten ſi des. dc ſi ín
irfvͤre der retſchín vndirſcheit
vil richvͥ kleínoͤde gemeit
gehiezíns ir. bi grozer dro
dc ſi ín irfvͤre do
der reteſchen tvͥtvnge
Sampſon der vreche ivng ívnge
kam do ze ſíním wibe
do bot ſis ſíním libe
mit zarte grozir liebe vil
biz daſ ſis brahte vf daſ zil
mít manegir tvre trvge. vnz andie ſtvnt
dc er ir tet die warheit kvnt.
Darnah do der ſibínde tag
gein dem zile do gelag
dc ſi die retſchen wolten
entſliezen alſ ſi ſolten
ſi kamen zím. alſ er ſi ſah
ir mvnt ſínír vrage ſprah
ſagan Sampſon. waſ ſterchir ſi
dan der Lêv. vn̄ ſage dabi
wc honegiſ ſvͤze ſi gelih.
do ſprah der degín ellens rich
waſ hat vnkvͥſte vnkvͥſtigir̄ lip
dan daſ vnkvſtige wip
dvͥ retſche wer novh vnervarn
hetínt ir nah ir niht gearn
mit mítin mínír kalbín dvͥ den fvnt
ív rehte hat gemachit kvnt.
alſ ih die warheit ir beſcheit beſchiet.
ſin zorníg herce im do geriet
daſ er von dannen kerte ſa
gein aſcalon. vn̄ ſlvͦg alda
drizíg heidin der gewant
nam er vn̄ brahte ſi zehant
hin widir da der degin balt
ſine werſchaft míte galt
dͥen. die ims gewunnen an
in grozim zorne ſchieder dan
vn̄ fvͦr abir widir hein
ſín mvͦt vil ſere irzvͥrínt ſcheín
vn̄ begvnde ím leidín
dvͥ vrvͥntſchaft mit dͥen heidin
ī dͥen tagen do der degin
wc daheíme vndirwegín
ſín ſwehin gap ſín wip zehant
einim andern man. do er dc lant
vn̄ daſ wip fromden began
do wart der ellenthafte man
virſwigen vmbe die geſchicht
er wuͥſſes vil weníg icht
wand er níe niht davon virnam
ê dc er hín widir kam.
vn̄ nah gewonheit wolte
ligen alſ er ſolte
bi ſiním wibe. do ſprah
ir vater zim. do das geſchach
la diz abe. ez mag niht ſín
ih han gegebin die tohter min
einim andern man. do daſ von dir
wart geſeit mit warheit mir
dv woltiſt níemir widir komen.
han ih dir diſe nv genomen.
ſo han ih eíne noh dabi
dvͥ iſt vil ſchoner dan ſí ſí
die gibich dir fvͥr iene. daſtv
ſi lazeſt g gvͤtliche nv
wan ich bínamen des hate wan
daſtv hetiſt ſi virlan
mín tohter íene. dvrh daz
dv ir trvͤgiſt grozín haz.
Sampſon der ellenthafte man
ſo ſere zvͥrnín do began
dc er vil vnſite pflag
er ſprah fvͥr hvͥte diſin tag
ſol Philiſtim geſcheidin ſín
gar von der frvͥntſchefte min
ſit mir iſt vͥbil hie geſchehin
ſo ſvln ſi ſih von mir virſehin
ivbils bi dͥen ziten min
ih wil in vnſchvldig ſín
wand ez an mir begvnnen iſt
diz was ī des zites vriſt
ſo man ſnidín ſol daſ korn.
Sampſon der degín wol geborn
drvͥhvndirt fvͥhſe gevie
vn̄ alſ er iegeſ lichín lie
der ellenthafte wigant
dem fvhſe an den zagil bant
eíne vachil. dvͥ bran
vn̄ lie ſi zirlovfen dan
ī dvͥ korn. her. vn̄ hín
alſ ſi zirlovfen kamen drin
ſo bran dc korn gar. wan ez was
dvͥrre. herte. vn̄ niht gras.
dewedir korn. bovm. noh Rebín
ſwaſ erde wuͦchir ſolte gebín.
wan dc alliz gar virbran
do daſ korn brínnín began
do mvͤſtes alliz brínnín
ze brínnende begínnen.
Do die lant lantlvͥte alſolhiſ ſchadín
von im wurdín vbir ladin
ſi begvndín grozen zwívíl han
wer ez moͤhte han getan
vnz in dvͥ warheit wart geſagít
dc der der vnvirzagit
der ellenthafte Sampſon
in allin hate alſolhín lon
getan. dvrh ſolhe ſmaheít
dc ſin wip im waſ virſeít
vn̄ alſe ſmeliche genomen
das moͤhte ín wol ze ſchadín komen
noh fvͥrbas dan ez were geſchehín
ſi begvndín alle îehín
ſi ſoltin rechín diz meín
zehant wurdín ſi des ín eín
dc ſi dvrh des zornís pín
virdarpten ſa den ſwehír ſín
dvrh ſín vnfvͦge daſ geſchah
zehant man ín virderbín ſach
an gvͦte. vn̄ an libe
an kíndín. vn̄ an wibe.
dvͥ mvͤſten rvmen dc lant
vn̄ wart zerſtoͤret. vn̄ virbrant
ſín ſwehir dvrh den vnfvͦg
den er geín ín mít ſchvldín trvͦg
Dvͥ mere embvtens ím zehant
do ſprah der ſtoltze wigant
ſwie wol ſi habín irrochen mih
ſo mvͦz doch geín ín mín gerih.
iemir mere ſtete ſín
ih ricke an ín den andín mín
vn̄ dc mír da geſchehín iſt
ī diſen zíten vn̄ in der vriſt
ſlvͦg er ir vil. me. vn̄ vil
er brahte ſi inchvrzím zil
ī ſolhe vorhte groz. dc ſie
von ím gervͦweten níe
wan mit vorhtelichir not
alſ ín dvͥ vorhte ſín gebot
dar engegín ſi mvͤſten vorhte han
eín Lvͦge waſ genant etan
darín zoh er ſih do zehant
vn̄ wuͦſte drvz. ir lvͥte. ir lant
mit ſínír manlichir kraft
mvͦter ſo vil die heidinſchaft
dc ſi mit vorhte entwichín ím
nv beſamte ſih Philiſtím
mit grozir kraft. vn̄ fvͦren ſa
ín daſ lant. terra jvda
vn̄ herbergeten nahe bi
eínír veſte dvͥ hiez Leſbi
da ſi eín krefterichis her
haten mit werlichir wer.
Die von jvda ſprachen do
ze dͥen heidin Philiſtím alſo
weſ zihínt ir vͥns. vn̄ was han wir
gein ív miſſetan. das ir.
alſe vientliche ſit
vf vͥns gevarn an dirre zít
nv ſin wir ívwir knehte doh
vn̄ dienín ívh mit willín noh
vn̄ habin niht darabe genomen
die heidín ſprachín wir ſín komen.
dc ir des balde gahit
vn̄ vͥns Sampſonin vahit
wan er ivh miſſetrvͥwit niht
nv vahit in. ſwie dc geſchiht
dc ir ivh vndirwindit
ſín. vn̄ irn gebíndit
vn̄ er vͥns danne gegebin wirt
vͥnſir zorn ívh gar virbirt
vn̄ tvͤn ivh îemir deſte bas
ob ir vͥns gefvͤgínt. das
er vͥns gevangen wirt gegebín
geſchiht des niht. ir mvͦzínt lebín
îemir mer mit erbeit
dvͥ muͦz vns ivh ſín von vnᷤ bereit
dc ſvlt ir nemin ín ívwirn mvͦt
wan ſwaſ er vͥns ze leide tvͦt
dc get vbir ívh. daſt vͥnſir mvͦt
ob ir niht vͥnſirn willen tvͦt
Uon jvda kerten do von dan
ze Sampſone drvͥ tvſínt man
vn̄ ſprachín alſe zím
vͥns wellent die heidin Philiſtím
zir ſtoͤren gar. ob wir dich in
antwuͥrten niht gevangen hin
wir mvͦzin gar pfant ſín. ſwaſtv
in leidis tvͦſt. vn̄ ſchadín nv
davon ſoltv vͥnſ lere gebín
wie wir indiſin dingin lebin
ſo dc wir iht virderbin.
dc hilf ich gerne werben
ſprah Sampſon. vn̄ ivh niht
leidis iht. dvrh mih beſchiht geſchiht.
welt ir ſwern des. dc ir
niht ſchadent an den libe mir
alſo dc ir iht toͤdent mich
noh virderbent. ſo wilih
antwuͥrten mih ī ívwír hant
vn̄ ir antwuͥrtent mih cehant
den heiden. an dͥen ſtvndín
an zwei ſtarchvͥ ſeil gebvndin
dvͥ ſtarch. vn̄ nvͥwe ſin.
von ſtarchen ſtrangen henephín
vn̄ ſwaſ got welle dc geſchehe
ſo man mih ín gegebín ſehe
dc ir von in ane leit
belibit. vn̄ an erebit.
des ratis wart ir herze vro
Sampſon antwuͥrte ſih in do
gevangín. ſi fvͦrten in
gebvndin. zvͦ dͥen viendin hin
da ſi lagin. mit grozer kraft
do riefin ſi der heidínſchaft
dc ſi vil balde kemin
vn̄ ín gevangin nemín
des vroiten ſih der heidin ſchar
ſi liefin al geliche dar
alſ ſi ín woltín vahín
do ſi begvndin nahín
got tet im groze helfe irchant
ze ſtvckin brah er ſinvͥ bant
reht. alſ eín bloͤdis dvͥrre ſtro
nv geſtvͦnt er alſo
dc er da geín der heidínſchaft her
trvͦg dekeínír ſlahte wer
dewedir îene. diſe. noh die.
do vant er vf dem velde hie
liginde eins eſilſ kinne bein
dc in gefvͤgir groͤze ſcheín
vn̄ drang mit werlichir kraft
damite vf die vrechen heidínſchaft.
vn̄ ſlvͦg in mít ſtrite ſa
tvſint man ze tode da
dc ſi da vor ím lagín tot
alſ dvͥ gotiſ kraft gebot
die andirn do entrvnnín dan
dem krefterichin ſtarchen man.
Do Sampſon mit manheit
alſe hohen ſig irſtreit
ein nvͥwiſ getihte er ſang
wan im ſo ſelichlich gelang
damíter gvfte ſin getat
dvrh gvͥftígis hercen rat
tet er ín ſíním ſange irchant
den priſ. den da irſtreit ſín hant
mit der gotiſ helfe kraft
dvͥ in do mahte ſigehaft
an dͥen virvlvͦhten heidín
do er ſvs waſ geſcheidín
von dem ſelbín ſtrite dan
von grozir mvͤde ín began
ſo ſer dvͥrſten. von dvrſtes not
dc er nah waſ von dvrſte tot
vn̄ vir dorbín gar. got rief er an
got herre ſprah der vreche man
eín dvͥrrír dvrſt der brennet mih
nv tvͦ mír helfe ſchin. daſ ih.
niht ane wer virderbe
vn̄ hie von dvrſte ſterbe
vn̄ daſ ih niht werde geſant
ī dirre vmbeſníten hant
alſo dc alhie mín lebín
inir gewalt icht werde gebín.
Got dvrh Sampſonís gebet
ein wundirlichis wundir tet
da er ím irzeigte míte.
ſíne wundirliche ſíte
wan got der gewere
iſt gar eín wundirere
alſ er alda lie werdín ſchín
an Sampſone dem kempfen ſín
eín brvnne vz dem grozeſten zan
von des eſilſ kínne ran.
der in dem dvrren beíne enſprang
Sampſon alda des brvnnín trang
biz dc der ellenthafte man
al ſíne krefte widir gwan
vn̄ er vil wol gelabit wart
do ím da vf der ſelbín vart
gelang ſo ſelicliche
der edele mvͦtiſ riche
ſchiet von dan. er kerte ſa
ī eíne ſtat. dvͥ hiez Gaza
dvͥ von dannín waſ gelegín
da geſah der ſtarche degín
ein hoveſcherín eín ſchoͤne wip
dvͥ hate eín mínnínchlichín lip
zvͦ der gie er. vn̄ lag bí ir
dvrh ſínís mvͦt willen gir
alſ ín ſín irrecheit lerte
nv. do er zvͦzir kerte
vn̄ daſ dͥen heidín wart irchant
ſi virz ſi virſazten ím zehant
dvͥ bvͥrgetor mit ſtarchir wer
der pflage heidin ein michil her
die in ſolten ſlahin gar
ſwenner zvͦzín keme dar
vn̄ er vz hín wolte gan
ſo ſolter dc lebín lan
Do wart mít wiſín ſínnín
Sampſon der degín ínnín.
dc ím dvͥ lage wc geleít
mit vrechir manniſ manheit
brah er die lage. alſ dc geſchah
dvͥ tor er vz ir ſlozen brah
vn̄ trvͦg dc erínne werc
zwei tor hín vf den hohſten berc
ze îet weder hant. ietweder tor
trvͦg er ſo lihteclich embor
alſ ez werín zweíen lihtvͥ bret
darnah do er dc getet
ze Montes Oret er do kam
eín wíp er da ze wibe nam
dvͥ waſ geheízen Dalida
bi der liez er ſih nidir da
wan er von herzen mínte ſi.
do er alſvs ir wonte bi
nah vragínde im kamen dar
von dͥen heidín fvͥnf ſchar
vn̄ bvten ir mit gedinge
einlvͥf hvndirt pfennínge
ze miete vn̄ ze lone
dc ſi von Sampſone
irfvͤre dvͥ rehtvͥ mere
wa von ſin ſterche were.
vn̄ mit welhin díngen
ſi ín mohtē betwíngen
vn̄ gevangen fvͤren hín
von gvͦte grozen gewin
gehiens gehiezens ir noh fvͥrbaz
dc ſi mit liſten fvͦgte. daz
ſi moͤhten ín gevahín
des ſolte ſi lon empfahin
Dalila begvnde ir man
vlizecliche ligen an
zallen zíten vragínde.
liſtende vn̄ bagende
gelihſende zallir ſtvnt
dc er ir rehte tete kvnt
wavon er hete ſolih kraft
vn̄ welhe kraft ím were an behaft
dvrh ſínín ſpot ſeit er ir do
dvͥ mere von ſínir kraft alſo
er ſprah werich gebvndín
vn̄ gebvndín fvndín
mit ſibín ſeilen ederin
dvͥ vrech vn̄ nvͥwe ſolten ſín
ſo werich ſo betwungen gar
dc ih an kreften wurde bar
vn̄ wurde werlos alſ ein man
der mine ſterche níe gewan
dvrh daſ wilichz virſvͦchen lan.
do diſvͥ rede was getan
Dvͥ fvͥrwitze Dalida
hiez ſibín ſeil gewínnen ſa
von adirn ſtarch. vriſch. vn̄ gvͦt.
damite der degín vrech gemvͦt
gebvndín wart alda er lag
vn̄ einís ſlafes empflag
wan er hate ſich geleít
mvͤde eín teil von irreckeit
die heidín philiſtei
haten ſih geleit da bi
wartende ſin. do rief ieſa
mit valſchen trvͥwen Dalila
wol vf Sampſon hvͤte din
dir went díe heidin ſchade ſín
die ſint vf dih komen her
vf ſprang er ſa. zehant alſ er
ir rvͦf irhorte. dc geſchah
dvͥ ſibin ſeil er gar zerbrah.
alſ ob ſi werin dvͥrrís ſtro
die heidín ím entrvnnen do
von grozen vorhten. abir ſa
firſvͦchtín fvͥrbas Dalila
alſo dc ſi den wigant
abir an ſibín ſeil gebant
dvͥ er zirbrah alſ davor ê
noh betrovg ſí ín fvͥrbas me
mít ſíním willín al fvͥr war
ſi bant im ſlafende dc har
an eíne ſvl. alſ er entſlief
al zehant ſi íme rief
alſ ê. der heidene vorhte in twang
dc er vz dem ſlaffe ſprang
vn̄ zvhte vz der erde dan
den pfal. da er gebvnden an.
waſ. dvrh virſvͦchennes kvͥndekeit
alſ ih ivh nv han vor geſeit.
Do ſih Dalila began
vírſínnín daſ ſi trovg ir man.
mit valſcheit ī vngvͤte
virkerte ſi ir gemvͤte
vn̄ begie der valſcheit zeichín
nv began ſi ſmeichín.
nv zarten. nv weínen
nv trvrekeit irſcheínen
nv mit gvͤtlichín ſíten
gvͤtliche droͮn. gvͤtliche biten
nv vrvͥntſchaft ím virziehín
nv ſvͦne widir liehín
nv trvͥten. nv mínnen
mit valſchen trvgeſínnen
brahz ir valſchir lip daran
dc ir der krefteriche man
mit kraft niht mohte widirſtan.
er mvͤſte ſi gar wízzen lan
ſwes ſi ín vragte. dc geſchah
Sampſon ze ſíním wibe ſprah
nv wilih dir die warheit ſagín
ſit mínír gebvrt ín mínín tagín
iſt mit gotiſ heilicheit
dvͥ gotiſ wihe an mih geleit
vn̄ ſol niht vf mín hovbit komen
davon min har mir werde benomen
wan wurde mir dc abe geſchorn
ſo were mín ſterche gar virlorn
vn̄ were al dvͥ kraft dahín
von der ih ſvs geſterchít bín.
Alſe do Dalila virnam
dvͥ mere. vn̄ dͥen zende kam
wavon der degín ellent haft
Sampſon hate ſolhe kraft
ſi tet dͥen heidín ſa zehant
mít ir botſchaft irchant
ſi hete irvarn ir willen gar
dc ſi kemín. vn̄ ir dar
brehtín die míete
vmbe die ſi ín virriete
des ſtarchen Sampſonís lip
die miete die daſ valſche wip
vorderte. die brahten ſie
vn̄ waren virſtolne nahe hie
mit grozir kraft alſ ſi geriet
do dvͥ heideníſſchvͥ diet
wc komen. vn̄ gewerte
der míete. der ſi gerte
ſi ſchvͦph mit trvgeniſchín groz
dc ſih Sampſon vf ir ſchoz.
leíte. vn̄ ent ſlief. do nam ieſa
Dvͥ vngetrvͥwe di Dalila.
ein ſchære. vn̄ beſchar
Sampſone ſín hovbit gar
vn̄ ſtiez ín ſmeliche von ir.
mít viendis vientlichir gir
liefín do die heidín hín
vf ín. vn̄ víengín ín
wand er waſ worden ane kraft
den ívngín degín ellínthaft
blanten die heidín ſa zehant
alſ vͥnſ dvͥ warheít tvͦt irchant.
Do Sampſon irblendit wart
ín namín an der ſelbín vart
die heidín. vn̄ fvͦrten ín
índem lande her. vn̄ hín
vn̄ mvͦten ín mít ſpote vil
ī der ſelbín tage zil
fvͦrten ſi ín geín Gaza
vn̄ twungín in. dc er alda
mvͤſte do belibín
vn̄ eíne kvͥrne tribín
vn̄ ín maln gar ir chorn
dem ivngen helde wol geborn.
leíten ſi zvͦ ſterchvͥ wip
die wol gewahſenín lip
haten alſe gnvͦge ſint
dc ſi bi ím ſterchvͥ kínt
trvͤgin. vn̄ gewunnín. do
nv diz geſchehín waſ alſo
Sampſone. do begvndín
ī diſin ſelbín ſtvndín
widir wahſen ſínvͥ har
vn̄ ſínvͥ errvͥ kraft alwar
gewan er widir al ſín kraft
nv ſamde ſih dvͥ heidínſchaft
von allem dem lande witen.
dar zir hohſten hohgezíten
ī der ſi nah ir ê gebote
ſolten opfirn ir gotte
der wc geheizen Dagon
nv wart der ſtarche Sampſon
ovh dvrh den ſpot beſant dahín
daſ er ſpilte da vor ín
vn̄ dc ſi ſpotín ſín damíte
dvrh alſo ſpotliche ſíte
wart Sampſon aldar beſant
dc er damíte wurde geſchant.
nv ſamínde ſih dvͥ heidínſchaft
vn̄ ir herſchaft mít al ir kraft
ī dc bete hv̂z da ſie
ir opfir wolten bríngen híe
dem valſchín Dagone
ze lobe. vn̄ ovh ze lone
dc in waſ ane wer geſant
ir leidiſtir vient ín ir hant.
vn̄ wart Sampſon ovhc bracht aldar.
da die heideniſchen ſchar
ir gote ir opfir brahten
alſ ſi ez do gedahten
do waſ mit grozer richeit
ein rilich wirtſchart da bereit
vf eíním hohin Palas
do dvͥ herſchaft geſezzen was
ze tiſche alſ ich geleſen han
Sampſon mvͤſte vor índ ſtan
dc ir ſpotlih vngelimph
mit im tribe irn ſchímph
deſ mit ím da vil geſchach.
vilg povils man da zvͦ dríngen ſach.
dc ſi ſínís ſchímpfis nemín war
nv was dc hvs bewelbet gar
dc ez vf hapte. vn̄ ez beſloz
gewelbit vf zẘ ſvͥle groz
die ſtvͦndín nah eín andir
dar kam Sampſon. do vandir
grifínde die ſvͥle da
ze ſínim knabín ſprah er ſa
gip mir die ſvͥle índie hant
beide. vn̄ tvͦ mír ſi bechant
dc ih míh dran geleíne
vnz ich gervͦwe eín kleíne.
Sín knabe tet. alſ er in bat
er fvͦrte ín reht vnz an die ſtat
da er die ſvͥle irgrief mit kraft
do ſprah der degín ellenthaft
nv wilich ſterbín. vn̄ gebín
dvrh diſe heidene mín lebín
dc ovh ſi mít mír ligen tot
ſin manlich eln ím gebot
dc er die ſvͥle gezvhte
von ſtat ſo ſere gervhte
dc der hohe Palas
vn̄ ſwaſ daran gezímbírs was
vil gar zir viel. vn̄ zirbraſt.
dvͥ mvre. vn̄ des gezímbírz laſt
Sampſonen ſlvͦg. vn̄ al die ſchar
die die heidin ba brahten dar
der. die ze tiſche ſazín
vn̄ die mit vroidín azen
waſ drvͥ tvſint. ane die
die dvrh die kvrzewile waren hie
da Sampſon vf dem Palas
der heidene ſpil. vn̄ gampil was.
der was ſo vil. daſ ane zal.
belibín mvͤſten vbiral
vngeprvͤft. vn̄ vngezalt
alſvs tote der degín balt
Sampſon nah tode lvͥte me
danner hete irtoͤdet ê
des vͥns dvͥ ſchrift vrchvͥnde git
do kamen an der ſelbín zít
ſíne vrvͥnde. vn̄ namen ín da
vn̄ fvͦrten ín von dannen ſa
hin heín da er mit richeit
zvͦ ſínín vordern wart geleít.
do er alſ ih ez han geleſín
zweínzíg iare was geweſen
vogít der jſrahelſchen diet
von dirre welte er hínnín ſchiet.
vn̄ hate mit werlichín ſíten
dem lvͥte ſolhín vride irſtríten
dc nieman lie deheíne vart.
der îendir ím ze mvͦte wart
er fvͦr an angiſt ſwa ſín ſín
ím geriet ze varne hín
dc ſi mvͤſten ê bewarn
wan nieman getorſte varn
von der jſrahelſchín ſchar
ane geleite dar. noh dar.
Sampſon do der virdarb alſo
nah im waſ bi dͥen zíten do
ī jſrahel rihtere niht
vn̄ waſ dc lvͥt gar vmberiht
vn̄ lepten ſwie ſi wolten
andirſ danne ſi ſolten
der man tet ſwaſ ín dvhte gvͦt.
dvͥ irrecheit. der te tvmben mvͦt
virirte do der lvͥte vil
davon ín der tage zil.
dc lvͥt mit manegír ſchvlde
virworhte gotiſ hvlde
davon do eín vmbilde irgie
von dem ih nv wil ſprechín híe
dvrh daſ do bi dͥen ſelbín tagín
eín ganz geſlehte wart irſlagín
dc kvͥnne gar von Beníamín
darnah alſ ih bewiſit bin
wilich ívh rehte ſagen wie
vn̄ wavon diz vmbilde irgie.
alſ er gebot dvrh ſolhín ſite
dc íme geveſtent wurde míte
dvͥ wihe vollecliche
darzvͦ krone. vn̄ riche
darnah leíter in wiſir kvͥr
in mit gotiſ lere fvͥr
dc ſi anbeten eínin got
vn̄ iemír leiſten des gebot
vn̄ me encheínín
an bettín wan den eínin
vn̄ mit welhin ſachín
ſi dem ſoltín machín
ein tempil ſinír heilickeit
do in wart von im fvͥr geleit
gotiſ lere alſ er ſi lerte
ir iegeſil iegeſlichir kerte
von hove hin widir heín zehant
von dannen er dar was beſant.
Nv began der ſelbín zit
ſiechín der edil kvͥnig David
wan ime begvnde nahín
ſin tot. vn̄ zvͦzím gahín
des er vil gehiſt ſere empfant
fvͥr ſih beſanter ſa ze hant
Salomonín. vn̄ ſprah
do er in fvͥr ſih komen ſah
ſvn . dv ſolt vollecliche
got von hímilriche
vͤbín. vn̄ ín han ze gote
vn̄ nah ſíním gebote
gotiſ ê behalten. der vrhap
got vͥns mit Moẏſeſe gap
die ſoltv wol behalten
vn de mit ſtete ir vil gerne walten.
Svn darzvͦ ſi dir bechant
vn̄ wiſ des vil wol gemant
dc mir got diz riche
gehiez eweclichehe ewecliche
ze gebínne. vn̄ mínín nah komen
wrdes níemir benomen
ob ſi behieltín ſín gebot
ſid dc mit dem gedínge got
die krone vͥns gegebín hat
ſoſoltv ane miſſetat
gein im vn̄ ane ſvͥnde
behalten ſín vrchvͥnde
vn̄ deſ mit ſtetím mvͦte pflegín
ſih daſtv von ſínín wegín
gewendeſt níemír dínin ſin
dv kereſt dinin mvͦt an ín
Svn do ih ſvͥndin mohte
vn̄ der gewalt mir tohte
al nah mínís herzen gir
nieman werte ſvͥnde mír
do hvͦtich mih dc ih níe
vnrehte ſvͥnde geín gote begie
wan an eíním wibe
an vriaſis libe
dem ih mit ſvͥndin ſín wip
nam. vn̄ hiez nemen ſin lip
darvmbe got ſínín gerih
kerte billiche an mich
S vn ih wil ovh klagín dir
vn̄ wil dih bíten daſtv mír
rvͦch recheſt den grozen vnfvͦg
an Ioabe. dc er ſlvͦg
īmíním geleíte abnerín.
den vil ediln fvirſten herín.
an dem er min geleite brah
do man in von mir ſcheidin ſah
mit ſvͦne infrvͥndis ſichirheít
ſvn ovh la dir weſin leit
dc amaſa lag von im tot
dem ih ovh mín geleite bot
das rich ovch an im dvrch mich
wan er ſínín balderich
begoz mit ir blvͦte.
hab ovh indiním mvͦte
daſtv recheſt mir dabi
dc mih der valſche Semeẏ
alſe laſterlich beſchalt
do mih abſalonís gwalt
virtreip. vn̄ ih im entran
do ſchalt mih der ſelbe man
vil laſterliche dc virním
dc ſoltv rechen ſo an ím
dc ih wol ſichirliche
var ínmíním riche
vil liebir ſvn vn̄ bewar
dc er iht gervͦwet var
hín zvͦ der helle ane gerich
dc er beſchalt ſo ſere mich
ane ſchvlde. ſvn dc rih
an ſíním libe ſvn dvrh mih
vn̄ behvͤte eht ie darvndˢ gotis
vn̄ der ê. vn̄ gotis gebotis.
Darnah niht vbir lange zit
ſlief der edil kvͥnig David
ſinír vordern ſlaf. ſo das ſtarp.
vn̄ im des libis lebin virdarp
vō dem ſin heiligv lebin ſchiet
do er gepflag der gotis diet.
inkvͥnigis namen vierzig iar
ſibín zig was er alt fvͥr war
Davíd índeͥn tagín do
vn̄ hate ſinvͥ zit alſo
gelept. dc er nah gotſ gebote
nie geſvͥndete gein gote
er enwādeltes nah ſchvldín
deͥn ſvͤzen gotiſ hvlden.
ſo dc im gotiſ die ſchvlde
liez. vn̄ gab ím ſíne hvlde
mit gotlichir gvͤte
ſin ſeleclich gemvͤte
dc waſ geín gote alſe reht
alſo virrihtit. vn̄ ebin ſleht
dc got ſelbe von im ſprah
do er ſin reínís herze irſah
alſo reíne. vn̄ alſe reht
ih han Davidin mínín kneht
nah míním herzen fvndin
der dvrh mih zallin ſtvndín
allín minín willín tvͦt
des weiz ich ín geín mir gemvͦt
diz wort gediende werde
David hie vf der erde
davon er wuͥnnencliche
treit ze himilriche
die iemir wernde krone
die im got ze lone
ín ſíním riche hat bereit
mit eweclichir ſtetekeit
da im dc iemir werndes lebín
mit lebíndˢ vroide iſt gegebín
nah werchin ze lone
von dem kvͥnege Salomone
wart er ze Ieruſalem geleit
mit kvͥniglichir werdeckeit.
vn̄ wart darnah ſit langvͥ zil
geklagit von ſinín deͥn ſínín vil
die ſih iamirs kvndín wern
do ſi ſolten ſin embern
vn̄ ſínvͥ kvͥnigriche
er wart ſo riliche
begrabín. dc vͥns Ioſephvs
mit rehter warheit ſcribit ſvs
dc ahte hoͤrde richeit
zvͦzím wurdin geleit
ī ahte veſten ſarchen
veſten . vn̄ ſtarchen
mit zov birlichir meiſtirſchaft
vn̄ mit virborgenir liſte kraft
dc ſi níeman fvnde
vn̄ níeman vinden kvnde.
Doh vant ir einin darnah ſit
vbir manegir iare zit
Iohannes Ircanus
alſ vͥns ſcribit Ioſephvs
vn̄ vbirwant mit al die not
die im mit vrlvͥge bot
vn̄ mit vientlichir kraft
dvͥ virworhtvͥ heidinſchaft
alſ ſi waren ie gewon
vn̄ ſtifte doh davon
ze Ieruſalem den ſpital
da manig notdvͥrftig mal
dvrh got almvͦſens vil geſchiht
alſ man teglih mit warheit ſiht
vn̄ iemermere ſehin mag
werliche vntz an den ivngeſten tag
biz daz dvͥ welt mag geſtan
gnvͦgir iehe. vn̄ wanlih wan
giht. dc hie eín welt ge abe
mit zal. vn̄ al híe ende habe
des Iehe des der ez welle iehin
ih wil mít warheit mih virſehín
dc eín ſchidvnge were getan
alſ ih ſi vndir ſcheidin han
Dar nah der ſelbín iaren zit
do der edil kvͥníg David
irſtarp. do wart dvͥ krone
ſíním ſvne Salomone
der von im was geborn
do der ze kvͥnege was irchorn
vn̄ almehtecliche kvͥnig waſ
vbˢ Iſrl Iſrahelſchvͥ riche Davidis ſvn adonias
von dem ih han geſprochen ê
gie eínís tagis zvͦ Berſabe
Salomonís mvͦter do
dvͥ waſ ſínír kvnft vnfro
vn̄ irſchrach dor fvͥr ſi kam
wan er was ir mit níde gram
ſi irſchrach do ſi ín ſah
irchomenliche ſi do ſprah
kvmiſtv mit vride her. odir wie.
ia. ih bín mit vride hie
ſprah er. vn̄ wolte biten dih
daſtv betiſt fvͥr mih
den kvͥnig. dc er ze wibe mir
gebe abẏſag. dc iſt mín gir
miniſ vaterſ frvndin. do tet
Berſabe nah ſinir bet
vn̄ gie da ſi den kvͥnig vant
der ſaz. vnde alſ ie im wart bechant.
das ſin mvͦter fvr in gie
ſinir zvht er ſi geníezen lie
vn̄ ſtvͦnt ſchone vf von ſinir ſtat
nah grvͦze er ſi ſizzen bat
vn̄ erte an ir mit hohir zvht
dc er ir kínt was vn̄ ir frvht.
E r vragte ſi der mere
dvrh wc ſi komen were.
ſi ſprah. ih bin komen her
daſtv tvͤſt tvͤſt des ich nv ger.
er ſprah liebvͥ mvͦtir mín
ſag mir die ger. dvͥ gabe iſt dín
ſi ſprah da wilih biten dich
daſtv ze wibe gebeſt dvrh mih
ane zornlichen bag
adoníaſe abẏſag
dc dvnchit mich eín werder lon.
mvͦter ſprah do Salomon
diſvͥ bete iſt gar ein wiht
warvmbe bete dv mih niht
minír krone. die hetich
gelan. vn̄ gegebín dvrh dich.
nv weiſt weíz ih rehte wol den liſt
wie diſvͥ bete komen iſt.
fvͥrwar bínamen Ioabis rat
gefrvͥmít diſe bete hat
darvf. vn̄ hetichs getan
daſ man geſprochen mvͤſte han
Salomon iſt vngemvͦt
dem er nv geliche tvͦt.
dc er dvrh iemanníſ rat
ſinis vatirs frvndinne hat
ſinim brvͦdere gegeben
das widir got ein ſvͥntlich leben.
iſt. vn̄ in Iſrahel geſchehín
das er alſ vnreht iſt iſt irſehin
des ſol er billiche
virlieſin ſín riche
wand erz mit warheit ane wan
niht wan dvrch Vorhte hat getan.
Doch iſt ez níeman rehte kvnt
ob ſi ie ze keínír ſtvnt
bi miniſ vatirſ libe
von im we ie wart ze wibe
wan daſ inwanís zwívil ſtat
ſo werez gar eín miſſetat
dvͥ mir geín gote ſere
kranchte lip. vn̄ ere
davon ez ſol ſín virmítten.
das ers getorſte ie gebitten
alſ das got lept des mvͦz er gebín
noch hvͥte beidvͥ lip. vn̄ ſin lebín.
wan ſins vnrehten herzen rat
virteilit im ſin lebin hat
daran er mih hat virlorn.
der edil kvͥnig hoh geborn
in diſim zorne ſanter hin
vil balde. vn̄ hiez ſlahín in
einín helt der hiez Banaẏas
der tet alſ er geheízen was
vn̄ im Salomon gebot
von im lag adonías tot.
der in vmde vmbe die ſchvlde ſlvͦg.
daſ er der bete ie gewuͦg.
dvͥ dem kvͥnege was ſo leit
mit kvͥneclichir wirdeckeit
hiez in der kvͥnig riche
begraben herliche.
Do Ioab das horte ſagín
das adonias was irſlagin
er vorhte ovh des kvͥnegis zorn
vn̄ ſin lebín han virlorn
das ſin ſchvlde imvirworhte
in twang dvͥ groze vorhte
das er dvrh geneſínnís gelt
vloh indas heilige gezelt
vn̄ vieng ingrozer ſwere
zvͦzim den altere
vn̄ wande mit deͥn liſten
ſín lebín fvͥrbas friſten
dc er wuͥſte han virlorn
dem ediln kvͥnige wol geborn
wart do getan daſ mere kvnt
do ſanter nah im ſa ze ſtvnt
der kvͥnig daz er keme
fvͥr in. vn̄ da virneme
wes er in an ſpreche
vn̄ was er an im reche
moͤhter mit rehte ſih genern
vn̄ vor im ſínin tot irwern
das er keme vn̄ tete das.
do vorhter Salomonís haz
ſo ſere vmbe ſín geſchiht
dc er wolte dannen niht
diz wart abir dem kvͥnege irkāt
do ſanter dar ſa zehant
vn̄ hiez ín ze tode ſa
ſlahín bi dem altir da.
Do dc alſo geſchehin was.
vn̄ Ioab. vn̄ adonías
genamen ir gediendín lon
do beſante Salomon
den ewarten abẏatar
alſ er was komen fvͥr indar
er ſprah dir ſi fvͥr war geſeit
mit endelichir werheit warheit
daſtv des todis mvͤſtis ſín
wan daſtv mit dem vatir mín
haſt mit erbeitlichín ſitín
ſo manege erbeit irliten
dv trvͤge mit ím die arche vor
vn̄ gotis heilickeit embor
do abſalon ín vmbe treip
wan dín trvͥwe do beleip
ſtete an im. deſ ſoltv
geniezen vmbe dc lebin nv
daſtv virlorn mvͤſiſt han
ob dvs niht hetiſt getan.
nv var enweg. wiſ hie niht me
vn̄ wiſ in anatole.
dv ſolt e warten ampt lan
dc Sadoch ſol fvͥr dih han
alſvs wart im genomen abe
e warten reht. wirde. vn̄ habe.
dvͥ daran mit grozer richeit lag
deme. der da e wartin amptis pflag
vn̄ wurden da biz vf eín ort
beweret Samvelis wort
dvͥ er in ſinír kíntheit
Elẏ davor hate geſeit.
nah gotiſ warheit in Sẏlo
do er im ſagte alſo
er mvͤſte e warten ampt lan
vn̄ dc ſolte nah im han
ſin vient dvrh die ſchvlde hoh
dc er ſine ſvͥne niht zoch
die mit manegir vngenvht
vnrehtis pflagin. mít vnzvht
dc arnete ſin geſlehte do
mit der vnwirde alſo
dc ez die werdekeit virlos
an die ſi got von erſt irchos
dc me dan indie vierden art
virworht mit hovbit ſchvldin wart.
Do Ioab virderbit was
vn̄ darzvͦ adonẏas
lag vmbe ſíne ſchvlde tot
alſe Salomon gebot
vn̄ ſin vientlichvͥ ande.
nah Semeẏ er ſande
des itewíze manigvalt
den kvͥníg Davidin ê beſchalt
do in mit her mvͦte abſalon.
zim ſprah der kvͥnig Salomon
do er mit vorhten fvͥr in gie
zímbir eín hvs. vn̄ wis hie
ī dínem hvſe ī dirre ſtat
da din gemah dir wirt geſat
vn̄ hvͤte ſprah Salomon
daſtv iemir komeſt vbir Cedron.
odir bínamen dv mvͦſt gebín
ane wer. lip. vn̄ lebin
des kaſtv níemir werdin vri
herre ſprah do Semeẏ
dv haſt gein mir geſprochín wol.
der rede ih gerne volgín ſol
willecliche vn̄ ane var
alſvs beleip er zwei iar
dc er vz wendig der ſtat
dc ſelbe zil níe fvͦz getrat
doh brah ers. des mvͤſter gebín
vmbe die ſchvlde do ſin lebín
vn̄ vmbe der alten ſchvlde haz
dc er ſin ſelbiz ſo virgaz
dc er den gotiſ degín balt
Davidín alſe ſere beſchalt.
Hie bi tvͦt vͥns dvͥ ſcrift irchant
wie die waren genant
die Salomon hate geſat
an ſíns gewaltis hohſte ſtat
die mít ir pflege namen war
ſinir lande. ſín gwaltis gar
doh alſ er eo in die pflege beſchíet
vn̄ mit wíſheit vndirſchiet
der nennít dvͥ ſcrift niht wan dri.
ſwaſ ir mit zal halt mere ſí.
der hat dvͥ ſcrift hie niht genant
wan dc ſi tvͦt die dríe irchant.
der degin Bananẏas
ſín hohſte herzoge was
vn̄ gewaltig mit kraft
vbir alle ſíne ritterſchaft
Sadochis ſvn ſin ſcriber was
der ſine heinliche alle las
vn̄ ſínvͥ reht berihte
mit ſchrift ſin brieve tihte
mit pflege Natanis ſvn ovh pflag
der. geín deͥn er ſih bewag
dc ſi ſinís libís ſoltín pflegín
dc wc Natanis ſvn eín degin.
der von iegelichim kvͥnne was
vier tvſínt alſ ih hie vor las
die des kvͥnegis pflagin
vn̄ nah ir ordín lagín
vmbe in ze rínge in alle ſít
alſ ez davor ê ſchvͦf David
Salomon der riche
vmbe mvrte werliche
mit nvͥwen mvren al die ſtat
er gebot. hiez. vn̄ bat.
dc alte gemvͥre brechín nídir
vn̄ abir darnah mvrin widir
mit veſten tvͥrnin hoch irhabín
inwendig tiefin witen grabín
die die ſtat vmbe giengín
vn̄ die veſte vmbe viengín
werliche alſ der kvͥníg gebot
fvͥr vientlich vrlvͥges not
der ſi wart ſit vil an geleit
in dirre hohín werdecheit
nam er do ſínim libe
von egipte im ze wibe
eins kvͥnegis tohter ſa zehant
der ptolomeus was genant
vn̄ began in ſínín tagin
gote vil gar wol behagin
wan ſwaſ dannoh der gotiſ kneht
tet. dc wc gvͦt. vn̄ reht
ane dc eine. daſ er gote
widir gotiſ ê gebote
bette. daſ waren altir die gote
waren widir gotiſ gebote
ze Ieruſalem gemachit do
des wiſit vͥns dvͥ ſcrift alſo.
Do Salomon ſvs lepte.
ī ſolhim vride ſwebte
daſ im leidiz niht geſchah
wan daſ er im ere vn̄ gemah
wuͦhs mit grozer richeit kraft
er gedahte inſínír herſchaft
daſ er do mvͤſte bringin
mit heilichlichín dingín
ſin opfir gote inGabaon
do bereite Salomon
ſih zem gotiſ opfir ſa
gein Gabaon. vn̄ brahte da
gote reínecliche
tvſint opfir riche.
dvͥ got gnedecliche empfie
des nahtis. do er ſlafen gie
vn̄ er entſlief. im wart zehant
gotis ſtímme in trovme irchant
vn̄ leit im drier wunſche kvͥr
mit wal von im ze habínne fvͥr
ob er wolte mit kraft
an ſínin viendin ſigehaft
werdin nah ſinim mvͦte
odir daſ er von gvͦte
hete die grozen richeit
odir dc im were bereit
dvͥ hohſtvͥ wiſheit die im íeman
bi ſinín zíten nie gewan.
Salomon der kvͥnig wiſ
irchos fvͥr dirre zweier pris
ſignvft . vn̄ gvͦtis richeit
dvͥ im da waren fvͥr geleit.
ze habinne. er ſprah liebir herre min
mvͥges indinín hvldin ſín
ſo gip mir alſe wiſin ſín
vn̄ ſolhir wiſheit gewin.
dc ih din lvͥt virrihten
kvͥnne. vn̄ mvͥge virſlihten
ſwa dc reht reht ſih krvͥmbe mir.
do ſprah got. nah dínír gir
ſoltv der bette ſín gewert
ſit dv der wiſheit haſt gegert
vn̄ ſigenvft der viende niht
dc man die ívngen miden ſiht
ī ir ivgint. dvrh ivngin mvͦt
vn̄ daſtv virſpreche gvͦt
vn̄ weltliche richeit
ſo ſol werdin dir bereit
ſigenvft. ſo daſtv ſigehaft
iemir ſiſt mit ſigendir kraft
an dínín viendin al din lebin
ovh wilih dir nah wunſche gebín
die groſten richeit die ieman
vor dir in kvͥnegis namin gwan
odir nah dir ſol gewínnen
ovh wilih dir mit ſínnin
gebín die hohſten wiſheit
dvͥ manníſ ſínne ie wart bereit.
D o Salomon irwachete
nah ſlaffe er vf ſih makete.
er vroite in ſinim mvͦte ſih
der grozen gabe ſeleclih
dvͥ nah wunſlichir wiſheit
im an witzen was bereít
ze habínne fvͥr alle die
vor im geborn wrden ie
vn̄ nah ſínín ziten ſit
ī der ſelben tage zit
kerte er in Ieruſalem hin heín
dvrh die vroide dvͥ do ſchein
ī ſíním gemvͤte ho .
gieng er fvͥr gotiſ arche do
vn̄ viel in demvͤteclichir kvͥr
got an betende da fvͥr.
der die gnade an im da tet
do er geſprah da ſín gebet
riliche nah der ê gebote
brahter ſin rilich opfir gote
alſ in ſin wiſheit lerte
dvͥ ſih an im ſo merte
daſ vor ſinir zit níe man
ſo hohe wiſheit me gewan
Darnah kvͥrzeliche an eínem tage
kamen nah der warheit ſage
fvͥr Salomonen zwei wip
die dvrh ir vnvertigen lip
dvͥ ſcrift vnvertig hat genant
der ſprah einvͥ ſa zehant
do ſi fvͥr den kvͥníg kam
vn̄ er ir beidir rede vírnam
herre ih bítte dih daſtv
míne klage vernemeſt nv
ih vn̄ diz wip. wir waren
ſament. vn̄ gebaren
ī eínim hvſe zwei kindelín
do wir begvndín ſament ſín
alſe noh genvͤge ſament ſínt
eíns nahtis irdrvhte ſi ir kínt
vn̄ do ſi des rehte empfant
ſo daz ſiz bi ir totiſ vant
ſi leite ir totiſ kindelin
zvͦ mir . vn̄ ſtal dc mín
alſ ih do ſoͥvgin wolte
min kínt alſ ih ſolte
dc kínt ih bi mir totis vant
do wart vil ſchiere mir bechant.
dc ez min kindelin niht was
vn̄ ez dc wc deſ ſi genas.
Dvͥ eínvͥ ſprah dv lvͥgiſt
mit lvge dích D dv dih trvͥgiſt.
din kint iſt tot. vn̄ lept dc min
dv haſt irtoedit dc din
dc mine ih noh lebinde han
dc weiz ih wol gar ane wan.
niht dv haſt daſ dine
irdrvckit. vn̄ dc mine
virſtoln. ſprah abˢ dvͥ andˢ do.
nv do diſe kre kriegeten alſo
vn̄ des krieges vil geſchah
der kvͥnig Salomon do ſprah
wie ſolih diz virrihten
vn̄ diſen krieg virſlihten
des alſe vil geſchiht alhie
diſvͥ heizit liegin die
vn̄ dvͥ andir abir ſi
ſo ſpriht ienvͥ abir dabi.
dv lvͥgiſt . min kint lebinde iſt
dc dine iſt tot. den beſten liſt
den ze gerihte íe kvͥnig vant
irdahte Salomon zehant
zirvindínne die warheít
mít rehter biſchaft vnderſcheít
alſ eín iegelih rihter ſol
er wuͥſſe dc binamen wol
ſehe ein wip ir kindelin
toedin. dc were ir hohſter pin.
ob ir von warheit were bechant.
dc ſi ſin mvͦter were genant
dabi wuͥſter wol dc ein wip
einís vroͤmdin kindis lip
vil ſchiere virklagit hete.
obman den tot im tete
wan mvͤter di irbermig ſint
irbarmit hercechlich ir kint
vn̄ eínis vromdín kindis líp
irbarmit kleine eín vro hertis wip
Diz kvnde wol bedenchen
vn̄ velſche lvͥge krenchen
der edil gotis degín wert
er ſprach bríngint her ein ſwert
vn̄ ſlahint entzwei dc kíndelín
ſo ez danne geteilit ſi
ſo gebint ietwedre ietwederre dar ir teil
vn̄ dvͥ ſi danne ir teilis geil
wan ir nah rehte reht geſchiht
neín herre des ſol weſín niht
ſprah dvͥ des kindis mvͦtˢ hiez
der iamir inir herce ſtiez
ſo ſendis iamirs klagindin pin
ob man irtote ir kindelín
dc ſ iemir mvͤſte ſín vnfro
ſi irſchrah vil ſere. vn̄ ſprah alſo
niht. gnade herre irwínt
gib dirre lebínde hin daſ kínt
wand ez iſt mit warheit ir.
wc iſt dir hervmbe. odir mír
ob man diz kint zirteilit hie
ſprah dvͥ. der niht ze herzen gie
des vroͤmdín lebindin kindis tot.
dem ſi ſo rínge wag die not.
alſ ir geberde da viriach
Salomon der wiſe ſprah
tvͦnt her das kínt man ſol ez gebín
der. dvͥ da ſorget vmbe ſín lebin.
wan ſi ſin rehtvͥ mvͦtir iſt
do gab man an der ſelbin vriſt
dc kint der rehten mvͦter ſin.
der andir tet man ſchiere ſchín
dc ſíwas eín ívbil wip
wan zirberte ir den lip
mit einim reítel grvͤne
alſo wart ir ir chvͤne
in getribin daſ iſt war
ſeht wc wolte ſi do dar
wan tet da dem reht daſ ſin
ſvs tet mit hohin witzen ſchin
zir allir angeſihte
ſin erſte gerihte
SaloMon der wiſe degin
vn̄ dc er kvnde wiſheit pflegin
dc alle die ſine entſazen
vn̄ ſíne wiſheit mazen
zer hohſten wiſheit die got iê
davor dekeínim man virlie
gerihte ze verrihtenne
vn̄ die warheit ze verſlihtenne
des ellvͥ ſínvͥ riche
ſih vroiten al geliche
vn̄ getorſte dannen hin
nieman tvͦn niht widir in.
S alomon der riche
teilte do wiſliche
in zwelf teile ſinvͥ lant
iegeſlichim teile was benant benant
ein pfleger. der ſín ſolte pflegín
der ſelbe mvͤſte ſih bewegin
alſ der kvͥníg wolte
dc er dienín ſolte
ſínín manot dvrh dc iar.
hie bi ſeit ovh dvͥ ſcrift fvͥr war
von der richin ſpiſe
die der kvͥnig wiſe
mvͤſte ze iegelichím tage
han. nah rehter warheit ſage
alſ gotiſ warheit wiſit mih
er mvͤſte allir tegelih
ſi milmelwis ze brote han
ſwa ſin zervnge ſolte irgan
deͥn. die ze tiſche waren geſat
von im an der herren ſtat
vn̄ al andirs melwis alſ ih las
dc in drizíg C hoͤren was.
vn̄ ſehzig koͤre des geſindis ſchar
die vndir geſinde. hiezen gar
diz wc tegelih ſín brot
alſ der zervnge mez gebot
dvͥ ſín. vn̄ ſinís hoviſ was
an einir gloſe ih dc laz
zwelf ſoíme ſint eín Chor genant
alſ eín ros geladin iſt irchant.
zewelf Ochſen veizt gemeſtit wol
alſ man eín rint noh meſten ſol
vn̄ zwenzig weiddoOhſín groz
der iegeſlichis ſlehtes noz
ane maſtvnge gar
die weide ze lipnar
vn̄ hvndirt widere veizt irchant
alſ man do die beſten vant
ane hirze. vn̄ andir wilt
der zal ſo hohe was gezilt
dc ir zal vnbetrahtet
beleip. vn̄ gar vngahtet
vn̄ an gefvͥle de gefvͥgil deſ ovh ſo vil.
wc. vz wendig der me maze zil.
dc ez nieman gahten
kvnde noh betrahten
ane manegir leie viſche
die man trvͦg ze ſiním tiſche
tegelih ze ſpiſe
ovh hate der kvͥnig wiſe
Salomon der mere
vierzig tvſint lovfere
ros. inſíním lande
dvͥ man ſo ſnel irchande
dc ínín alſ warheít giht
die lenge mohte gevolgín niht
dewedir tal. berg. odir mos.
darzvͦ zwelf tvſínt wildvͥ ros
hater inſínín villin
dvͥ er nah ſiním willin
hielt. gab. vn̄ ſelbe reít.
alſ vͥns von ím dvͥ warheit ſeit
A l die. die ringe mvͤſten gar
ordin. vn̄ ir nemín war
die ſínír ampte ſolten pflegín.
wie wiſe were der gotis degín
dc kvͥndet vͥns dvͥ ſchrift alſo
vn̄ giht dc indeͥn ziten do
níeman alan wiſheit vollekomen
were. vn̄ an wiſheit vzgenomen.
bi deͥn ziten alſ eman.
vn̄ eínír was genant ethan.
vn̄ mit deͥn zwene vbir ellvͥ lant
dˢ name wart mir niht genant
ob deͥn wc er ſo wiſe
dc von dem hohín príſe
ſínír hohín wiſheít
ir wiſheit waſ gar geleit
vn̄ er wart an die hohſten ſtat.
vbir al der wiſheit geſat
die man do vbir ellvͥ lant
bi deͥn ſelbín ziten vant
odir von deͥn man ie gelas
ſín ſítte. vn̄ ſín gewonheit was
das er gerne tihte
mit tihtenne berihte
biſpel. vn̄ gvͦter lere vil
dvͥ deͥn lvͥten ellvͥ zil
reht. vn̄ wiſe lere
hinnín fvͥr iemírmere
mít wiſín worten lere gebínt
der gerne wiſliche lebínt.
Darzvͦ hat ovh von im geſeit
dvͥ ſchrift. daſ er mit warheit
an iegeſlichir figvre
berihte die natvre
wie ez genatvrít was
ez were holz. wurtze. odˢ gras
niht nah menſchen trovme
vn̄ von dem erſten Cedirbovme
den Libanvs der berg noh birt
vntz an dc míeſch dc dawirt
von fvͥle. an eínír wende
berichter an eínende ende
mit wiſlichir vmbevart
wie iegeſlichis díng nah ſínir art.
genatvrit was vn̄ iſt
darzvͦ beſchiet ſin wiſir liſt
wie allin lebin ir lebín
von natvre iſt gegebín
nah ſínír ordenvnge
ovh tihter beſwervnge.
mit der worte grozer kraft
er zovbirte. vn̄ mit ir meiſterſchaft.
man vindet ouch in India.
pantier. unde tygres diu sint .
anders. wan daz ez sich nert
in Ganges dem wazzer
daz Indus unde Tigris
daz ist geheizen Parchia
alse daz lant Aretusa
Assiria ist ouch gelegen
Semes sun. ein wîser man
Persia. unde Media
sider die Monarchen
væhet an Tigris gât
lît Mesopotamia
Babilônie. ze einer sît
dâr an lît Caldea
Arabia. unde daz lant Sabba
des vater Camis sun hiez Cus
die vrechen Moabeten.
Idumei. unde Ammoneten
Sarrazîne. unde Madianeten
die wilden Elamiten
Syria zwischent lît
Antioche. unde Damas
Fenix. unde Gomagena
lît ouch Tyrus. die Tiras
der von Iaphet geboren was
unde Sidonie diu von Sidone
Canaanes sune gemachet wart
Libanus der berc
daz Palestina -- ist genant
Cananea. unde Judêa
die Sem der edel küninc Salem
stifte. unde Iebuseus.
Canaanes sune. jihet alsus
daz kanaanÉischiu rîche
Samarites der degen
Canaanes sun ouch nante
in Palestina dem lande
diu was genant Samaria
Galilea ze einer sîte
mennischlîche bürtic ist.
lît ouch Petapolis
Gomorra. unde Sodoma
daz ist ein diet. die Nabaiotch
sît. Ismaheles sun gebar
daz was Mesraim genant
nâch Camis sune Mesraim.
sît hiez ez Canopea
an beteten. der hiez Canopus.
dâr nâch kam Egiptvs
unz an Libien daz lant
hât Egipte daz lant
dâr inne lît Tebaida
unde alexandrie
Alexander -- -- stifte sît
Babilônie ein houbetstat.
von Kaukasas von Calpia
amazones diu vrechen wîp
Sarmarten. unde Kolzen
Massageten unde Seres
dâr an stoezet Baktria
daz lant. unde Ircania
Montes Iperborei
Albania. di wîp. unde manne.
dâr inne die berge Ararach.
dâr inne Nôê genas
dâr an lît Iberia
daz lant. unde Capadoria.
Ephesus diu stat ist
sante Johannes lange sider
uns allen sæliclîche.
lît. daz ist Bittina.
Berika daz ander hiez.
Migdonia an daz selbe stiez
Nicea. unde Nicke
ligent in Bittina
dâr an gelegenlîche
lît Frigia daz rîche
ouch lît Galatia
diu minner Frigia lît
unde Darkania. sît
Ziconia. unde Caria
ligent. unde Lidia
dâr an Tiatria sich slôz
Isauria man noch seit
Cilicia daz stoezet dâr an
Amana. unde Taurus
dâr an stoezet Licia
Persida. unde Pamphylia
noch heizet mare poticum
vile in Semus -- teile zuoze im.
als in Egipte Mesraim.
Canaanes kint in al diu lant
Semes sun ze. -- Jerusalêm
Iebuseus als ich ez las
Canaan sun ouch inne was.
Iaphetes kint den tagen
Europa heizet der teil
die berge montes Riphei
Meotides Paludes
lît Cicia diu nider
gelegen ist Alania
Gottia. unde Dania.
diu ober Germania gelegen
noch Germania genant
daz Alemannia hiez êr
nâch -- Alemanne dem Bodemsê.
diu êrste ist Constanze genant.
stifte wirdiclîche
er hiez keiser Constantinus
daz si ist Constanze genant.
volliclîche grôze genuht.
ze Calvaria
Strâzburc si den namen hât
ze Strâzburc. von si vile sat
Strâzburc. in lingua latina
heizet Argentina.
in diutisch ein silberstat -- genant
beidiu hier. unde . unde dort.
daz zwischent Strâzburc. als ich las
von er Drivels ist genant
unde der helle gruft gemeine.
lît ein stat Wormatia
daz nâch dem Moin Moguntia
wande stæticlîche
Caspar. Baltasar. unde Melchior.
gein Bedlehem hin er was
ze Jêsû Christv was in gâch
vile gar zühticlîche
vile zühticlîche er sich lie
ze Kölne. von man si wole
in Swâben landen springet
in mare Ponticum mit kraft.
daz Ôstermer dâr în si gât
an Swâben stoezet Baierlant.
unde dâr nâch -- Ôstervranken
Rînvranken ze der western sîte
als Hollant. unde Brâbant
unde Sêlant. der selbe strich
an Ôstervranken stoezet
Düringen daz lant. dâr nâch sâr
diu nider Germania genant
unde Norwæge daz alse wît
unz an daz hôhe Mittelmer
ein lant ist Messia genant
diu nider Pannonia
diu heizent wærlîche
Pannonia. unde teilent sich
dâr inne Bulgarie
unde daz lant ze Rumenîe.
daz ist Tracia genant
daz den zîten Tiras
Iaphetes sun. als ich ez las
der Nepper. der durch Riuzen gât
biz hin Constantinopel lît
unde danne Kriechen hebet an
man Kriechen êrst began
Iaphetes sun. mit namen Cetim
von den an daz grôze Mittelmer
Kriechen mit einem namen genant.
Dalmazia. unde Epirus lît
Conia. unde Molosia.
unde Elladia daz lant.
ein lant ist Attika genant
Athêne ein houbetstat
Peloponens. unde Aonie.
Tessalia. unde Macedonie
Salnecge. unde Emacia
ist gelegen Olipapus
ligent gelegenlîche
Corintus unde achaya
Sizionia. unde Arkadia
diu oberiu Pannonia
beginnet gein Marsilie sich
Montes appenninii.
Kotziler. unde Kolzel sint
Valwen. unde wilde Vlachen.
Stîre. unde Ôsterrîche
stôzent gelegenlîche
an Ungern. mit den beiden
Bêheim. Merhern. Pôlân.
unde daz lant ze Riuzen
Liflant. unde Priuzen.
Kernten. diu windische lant
diu oberiu Pannonia
über appennischiu rîche lît
Italia diu mit dem mer
beslozzen vesticlîche
geistlîche vinden sol
der houbetname ez ist genant
Sicilia. unde diu lant vile gar
Philistim die heidenschaft
ein man gesezzen in Pharan
der was Manue genant
loesen Israhel mit kraft
von Philistim der heidenschaft
Manue began zehant
der tet Manue bekant.
bat der guote Manue
daz wart Sampson genant
beidiu spâte unde vruo
volliclîche swer in sach
von Dan. in des -- geslehtes her.
dir ein wîp von Philistim
zuo den heiden Philistim
grimmiclîche vuor daz tier
Samson der edel degen balt
Samson hin mit den sînen gie
Samson der edel wîgant
als ez ergie Samsone
ze Samsones wîbe hin
Samson der vreche -- junge
biz daz si ez brâhte ûf daz zil
sage an Samson. waz starker
gein Aschalon. unde sluoc aldâ
si lâzest -- guotlîche
sol Philistim gescheiden sîn
unde alse smæhelîche genomen
besamenete sich Philistim
in daz lant. terra Juda
ze den heiden Philistim alsô
alse vîantlîche sît
unde uns Samsonen vâhet
ze Samsone driu tûsent manne
uns wellent die heiden Philistim
sprach Samson. unde iuch niht
Samson mit manheit
wan im sæliclîche gelanc
got durch Samsones gebet
an Samsone dem kempfen sîn
gelanc sæliclîche
Samson der degen innen.
ze Montes Oret er kam
diu was geheizen Dalida
daz si von Samsone
Dalida begunde ire man
vlîziclîche ligen an
diu vürewitze Dalida
die heiden Philistei
sich Dalila began
guotlîche dröuwen. guotlîche biten
alse Dalila vernam
des starken Samsones lîp
daz sich Samson ûf ire schôz.
diu ungetriuwe -- Dalila.
Samsone sîn houbet gar
unde stiez in smæhelîche von ir.
Samsone. begunden
wart der starke Samson
wart Samson aldar besant
dem valschen Dagone
dar kam Samson. vant er
Samsonen sluoc. unde al die schar
Samson ûf dem palase
in Israhel rihtære niht
daz künne gar von Benjamîn
diu wîhe volliclîche
Salomonen. unde sprach
sun. solt volliclîche
got uns mit Moisese gap
gehiez -- êwiclîche
an Uriases lîbe
kêrte billîche an mich
an Joabe. daz er sluoc
in mînem geleite Abneren.
daz Amasa lac von im tôt
alse lasterlîche beschalt
mich Absalones gewalt
vile lasterlîche daz vernim
daz ich wole sicherlîche
Dâvît in den tagen
ich hân Dâvîden mînen kneht
Dâvît hier ûf der erde
von er wünniclîche
von dem küninge Salomone
er wart rîchelîche
begraben. daz uns Josephus
Johannes Ircanus
als uns schrîbet Josephus
als man tagelîche mit wârheit sihet
wærlîche unz an den jungesten tac
der edel küninc Dâvît
sînem sune Salomone
-- -- -- -- Dâvîdes sun Adonias
gie eines tages zuo Bersabe
Salomonis muoter
erkomenlîche si sprach
gebe Abisac. daz ist mîn gire
Bersabe nâch sîner bete
Adoniase Abisac
muoter sprach Salomon
Salomon ist ungemuot
ist. unde in Israhel geschehen
des sol er billîche
einen helt der hiez Banaias
unde im Salomon gebôt
von im lac Adonias tôt.
daz Adonias was erslagen
vorhte er Salomonis haz
unde Joap. unde Adonias
besande Salomon
den êwarten Abiathar
wan daz mit dem vater mîn
Absalon in umbe treip
unde wis in Anatole.
bewæret Samueles wort
unde dâr zuo Adonias
alse Salomon gebôt
nâch Semei er sande
den küninc Dâvîden êr beschalt
in mit her muote Absalon.
unde hüete sprach Salomon
williclîche unde âne vâr
Dâvîden alse sêre beschalt.
die Salomon hâte gesazt
wan daz si tuot die drîe erkant.
der degen Bananias
daz was Natanes sun ein degen.
als ez vore êr schuof Dâvît
Salomon der rîche
von Egipte im ze wîbe
der Ptolomeus was genant
Salomon sus lebete.
wan daz -- im êre unde gemach
sîn opfer gote in Gabaon
bereitte Salomon
gein Gabaon. unde brâhte
gote reiniclîche
diu got genædiclîche entvie
Salomon der küninc wîs
Salomon erwachete
rîchelîche nâch der ê gebote
dâr nâch kurzelîche an einem tage
vüre Salomonen zwei wîp
erdâhte Salomon zehant
erbarmet herziclîche ire kint
Salomon der wîse sprach
Salomon der wîse degen
Salomon der rîche
teilte wîslîche
diz was tagelîche sîn brôt
tagelîche ze spîse
Salomon der mære
den zîten als Eman.
unde einer was genant Ethan.
der gerne wîslîche lebent.
den Libanus der berc noch biret