Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822.

Bild:
<< vorherige Seite

II. angelsächs. starkes adj. erste decl.
(pavidus) frec (vorax) from (probus) frod (sapiens) ful,
-lles (plenus) faul (putris) faus (pronus) gal (lascivus)
gealh (tristis) geap (subdolus) geong (juvenis) georn (avi-
dus) gläd (hilaris) gleav (prudens) gnorn (moestus) god
(bonus) gram (offensus) great (magnus) grim, -mmes
(atrox) hal (sanus) har (canus) has (raucus) hat (calidus)
heah (altus) healf (dimidius) heald (pronus) healt (clau-
dus) heard (durus) hlaud (sonorus) hneav (parcus) hnäsc
(mollis) hol (cavus) hold (propitius) hräd (citus) hreav
(crudus) hvät (acer) hvealf (convexus) hveit (albus) lam
(claudus) ladh (exosus) lät (tardus) lang (longus) leas
(liber) leoht (lucidus) leof (carus) neah (propinquus) nyt,
-ttes (utilis) rad (paratus) read (ruber) reod (rubicundus)
reht (rectus) rof (clarus) rot (hilaris) rauh (hirsutus) raum
(spatiosus) sar (gravis) scearp (acer) seein (splendens) sceir
(limpidus) scort (brevis) sealt (salsus) seoc (aeger) seid (am-
plus) sleac (piger) smäl (gracilis) smolt (serenus) snel -lles
(velox) sodh (verus) spär (parcus) steap (altus) stidh (rigi-
dus) stirn (asper) strang (fortis) stunt (stultus) svaer (gravis)
svaes (proprius) sveart (niger) svidh (fortis) svift (pernix)
tat (tener) teart (asper) til (aptus) torht (lucens) trum
(firmus) thearl (vehemens) thyn, -nnes (tenuis) thyr, -rres
(aridus) vac (mollis) van, -nnes (teter) vär (cautus) vaet
(udus) sinevealt (rotundus) veordh (dignus) veid (latus)
veis (sapiens) bilvit (simplex) vlanc (superbus) vläc (te-
pidus) vradh (iratus) vund (vulneratus) -- 2) viele bil-
dungen mit -ol, -el, -en, -or, -er: hnitol (petulcus)
micel (magnus) agen (proprius) staenen (lapideus) snotor
(prudens) etc. -- 3) mit -ig: eadig (felix) etc. -- 4) mit
-iht: staeniht (lapidosus) etc. -- 5) mit -isc: cildisc
(puerilis) etc. -- 6) mit der vorsilbe ge: gemet (aptus)
gevis, -sses (certus) etc. -- 7) eine menge comp. mit
-cund, -fäst, -feald, -feax, -ful, -fus, -georn, -heard,
-heort, -leas, -mod, -rof, -sum, -veard u. a. m. --

Anmerkungen: 1) der umlaut derer mit kurzem ä
in a ist nach s. 224. 232. 233. zu beurtheilen und gehört,
da er die flexionen nichts angeht, insofern nicht hier-
her, wie er auch beim subst. (s. 638. 643.) keiner beson-
deren darstellung bedurfte. Indessen zeigt sich eine ver-
schiedenheit, der flexionsvocal e führt beim adj. über-
all das reine a der wurzel zurück, während beim subst.
ä bleibt (däges, däge; fätes, fäte); sollte dies auf eine
frühere flexion -a, -as statt -e, -es deuten? Der an-
schaulichkeit wegen setze ich ein paradigma her:

II. angelſächſ. ſtarkes adj. erſte decl.
(pavidus) frëc (vorax) from (probus) frôd (ſapiens) ful,
-lles (plenus) fûl (putris) fûs (prônus) gâl (laſcivus)
gëalh (triſtis) gëap (ſubdolus) gëong (juvenis) gëorn (avi-
dus) gläd (hilaris) gleáv (prudens) gnorn (moeſtus) gôd
(bonus) gram (offenſus) greát (magnus) grim, -mmes
(atrox) hâl (ſanus) hâr (canus) hâs (raucus) hât (calidus)
heáh (altus) hëalf (dimidius) hëald (pronus) hëalt (clau-
dus) hëard (durus) hlûd (ſonorus) hneáv (parcus) hnäſc
(mollis) hol (cavus) hold (propitius) hräd (citus) hreáv
(crudus) hvät (acer) hvëalf (convexus) hvît (albus) lam
(claudus) lâdh (exoſus) lät (tardus) lang (longus) leás
(liber) lëóht (lucidus) lëóf (carus) neáh (propinquus) nyt,
-ttes (utilis) râd (paratus) read (ruber) rëód (rubicundus)
rëht (rectus) rôf (clarus) rot (hilaris) rûh (hirſutus) rûm
(ſpatioſus) ſâr (gravis) ſcëarp (acer) ſeîn (ſplendens) ſcîr
(limpidus) ſcort (brevis) ſëalt (ſalſus) ſëóc (aeger) ſîd (am-
plus) ſlëac (piger) ſmäl (gracilis) ſmolt (ſerenus) ſnël -lles
(velox) ſôdh (verus) ſpär (parcus) ſtëap (altus) ſtidh (rigi-
dus) ſtirn (aſper) ſtrang (fortis) ſtunt (ſtultus) ſvær (gravis)
ſvæs (proprius) ſvëart (niger) ſvidh (fortis) ſvift (pernix)
tât (tener) tëart (aſper) til (aptus) torht (lucens) trum
(firmus) þëarl (vehemens) þyn, -nnes (tenuis) þyr, -rres
(aridus) vâc (mollis) van, -nnes (teter) vär (cautus) væt
(udus) ſinevëalt (rotundus) vëordh (dignus) vîd (latus)
vîs (ſapiens) bilvit (ſimplex) vlanc (ſuperbus) vläc (te-
pidus) vrâdh (iratus) vund (vulneratus) — 2) viele bil-
dungen mit -ol, -el, -en, -or, -er: hnitol (petulcus)
micel (magnus) âgen (proprius) ſtænen (lapideus) ſnotor
(prudens) etc. — 3) mit -ig: eádig (felix) etc. — 4) mit
-iht: ſtæniht (lapidoſus) etc. — 5) mit -iſc: cildiſc
(puerilis) etc. — 6) mit der vorſilbe ge: gemët (aptus)
gevis, -ſſes (certus) etc. — 7) eine menge comp. mit
-cund, -fäſt, -fëald, -fëax, -ful, -fus, -gëorn, -hëard,
-hëort, -leás, -môd, -rôf, -ſum, -vëard u. a. m. —

Anmerkungen: 1) der umlaut derer mit kurzem ä
in a iſt nach ſ. 224. 232. 233. zu beurtheilen und gehört,
da er die flexionen nichts angeht, inſofern nicht hier-
her, wie er auch beim ſubſt. (ſ. 638. 643.) keiner beſon-
deren darſtellung bedurfte. Indeſſen zeigt ſich eine ver-
ſchiedenheit, der flexionsvocal e führt beim adj. über-
all das reine a der wurzel zurück, während beim ſubſt.
ä bleibt (däges, däge; fätes, fäte); ſollte dies auf eine
frühere flexion -a, -as ſtatt -e, -es deuten? Der an-
ſchaulichkeit wegen ſetze ich ein paradigma her:

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <p><pb facs="#f0759" n="733"/><fw place="top" type="header">II. <hi rendition="#i">angel&#x017F;äch&#x017F;. &#x017F;tarkes adj. er&#x017F;te decl.</hi></fw><lb/>
(pavidus) frëc (vorax) from (probus) frôd (&#x017F;apiens) ful,<lb/>
-lles (plenus) fûl (putris) fûs (prônus) gâl (la&#x017F;civus)<lb/>
gëalh (tri&#x017F;tis) gëap (&#x017F;ubdolus) gëong (juvenis) gëorn (avi-<lb/>
dus) gläd (hilaris) gleáv (prudens) gnorn (moe&#x017F;tus) gôd<lb/>
(bonus) gram (offen&#x017F;us) greát (magnus) grim, -mmes<lb/>
(atrox) hâl (&#x017F;anus) hâr (canus) hâs (raucus) hât (calidus)<lb/>
heáh (altus) hëalf (dimidius) hëald (pronus) hëalt (clau-<lb/>
dus) hëard (durus) hlûd (&#x017F;onorus) hneáv (parcus) hnä&#x017F;c<lb/>
(mollis) hol (cavus) hold (propitius) hräd (citus) hreáv<lb/>
(crudus) hvät (acer) hvëalf (convexus) hvît (albus) lam<lb/>
(claudus) lâdh (exo&#x017F;us) lät (tardus) lang (longus) leás<lb/>
(liber) lëóht (lucidus) lëóf (carus) neáh (propinquus) nyt,<lb/>
-ttes (utilis) râd (paratus) read (ruber) rëód (rubicundus)<lb/>
rëht (rectus) rôf (clarus) rot (hilaris) rûh (hir&#x017F;utus) rûm<lb/>
(&#x017F;patio&#x017F;us) &#x017F;âr (gravis) &#x017F;cëarp (acer) &#x017F;eîn (&#x017F;plendens) &#x017F;cîr<lb/>
(limpidus) &#x017F;cort (brevis) &#x017F;ëalt (&#x017F;al&#x017F;us) &#x017F;ëóc (aeger) &#x017F;îd (am-<lb/>
plus) &#x017F;lëac (piger) &#x017F;mäl (gracilis) &#x017F;molt (&#x017F;erenus) &#x017F;nël -lles<lb/>
(velox) &#x017F;ôdh (verus) &#x017F;pär (parcus) &#x017F;tëap (altus) &#x017F;tidh (rigi-<lb/>
dus) &#x017F;tirn (a&#x017F;per) &#x017F;trang (fortis) &#x017F;tunt (&#x017F;tultus) &#x017F;vær (gravis)<lb/>
&#x017F;væs (proprius) &#x017F;vëart (niger) &#x017F;vidh (fortis) &#x017F;vift (pernix)<lb/>
tât (tener) tëart (a&#x017F;per) til (aptus) torht (lucens) trum<lb/>
(firmus) þëarl (vehemens) þyn, -nnes (tenuis) þyr, -rres<lb/>
(aridus) vâc (mollis) van, -nnes (teter) vär (cautus) væt<lb/>
(udus) &#x017F;inevëalt (rotundus) vëordh (dignus) vîd (latus)<lb/>
vîs (&#x017F;apiens) bilvit (&#x017F;implex) vlanc (&#x017F;uperbus) vläc (te-<lb/>
pidus) vrâdh (iratus) vund (vulneratus) &#x2014; 2) viele bil-<lb/>
dungen mit <hi rendition="#i">-ol, -el, -en, -or, -er</hi>: hnitol (petulcus)<lb/>
micel (magnus) âgen (proprius) &#x017F;tænen (lapideus) &#x017F;notor<lb/>
(prudens) etc. &#x2014; 3) mit <hi rendition="#i">-ig</hi>: eádig (felix) etc. &#x2014; 4) mit<lb/><hi rendition="#i">-iht</hi>: &#x017F;tæniht (lapido&#x017F;us) etc. &#x2014; 5) mit <hi rendition="#i">-i&#x017F;c</hi>: cildi&#x017F;c<lb/>
(puerilis) etc. &#x2014; 6) mit der vor&#x017F;ilbe <hi rendition="#i">ge</hi>: gemët (aptus)<lb/>
gevis, -&#x017F;&#x017F;es (certus) etc. &#x2014; 7) eine menge comp. mit<lb/>
-cund, -fä&#x017F;t, -fëald, -fëax, -ful, -fus, -gëorn, -hëard,<lb/>
-hëort, -leás, -môd, -rôf, -&#x017F;um, -vëard u. a. m. &#x2014;</p><lb/>
              <p><hi rendition="#i">Anmerkungen:</hi> 1) der umlaut derer mit kurzem ä<lb/>
in a i&#x017F;t nach &#x017F;. 224. 232. 233. zu beurtheilen und gehört,<lb/>
da er die flexionen nichts angeht, in&#x017F;ofern nicht hier-<lb/>
her, wie er auch beim &#x017F;ub&#x017F;t. (&#x017F;. 638. 643.) keiner be&#x017F;on-<lb/>
deren dar&#x017F;tellung bedurfte. Inde&#x017F;&#x017F;en zeigt &#x017F;ich eine ver-<lb/>
&#x017F;chiedenheit, der flexionsvocal e führt beim adj. über-<lb/>
all das reine a der wurzel zurück, während beim &#x017F;ub&#x017F;t.<lb/>
ä bleibt (däges, däge; fätes, fäte); &#x017F;ollte dies auf eine<lb/>
frühere flexion -a, -as &#x017F;tatt -e, -es deuten? Der an-<lb/>
&#x017F;chaulichkeit wegen &#x017F;etze ich ein paradigma her:<lb/></p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[733/0759] II. angelſächſ. ſtarkes adj. erſte decl. (pavidus) frëc (vorax) from (probus) frôd (ſapiens) ful, -lles (plenus) fûl (putris) fûs (prônus) gâl (laſcivus) gëalh (triſtis) gëap (ſubdolus) gëong (juvenis) gëorn (avi- dus) gläd (hilaris) gleáv (prudens) gnorn (moeſtus) gôd (bonus) gram (offenſus) greát (magnus) grim, -mmes (atrox) hâl (ſanus) hâr (canus) hâs (raucus) hât (calidus) heáh (altus) hëalf (dimidius) hëald (pronus) hëalt (clau- dus) hëard (durus) hlûd (ſonorus) hneáv (parcus) hnäſc (mollis) hol (cavus) hold (propitius) hräd (citus) hreáv (crudus) hvät (acer) hvëalf (convexus) hvît (albus) lam (claudus) lâdh (exoſus) lät (tardus) lang (longus) leás (liber) lëóht (lucidus) lëóf (carus) neáh (propinquus) nyt, -ttes (utilis) râd (paratus) read (ruber) rëód (rubicundus) rëht (rectus) rôf (clarus) rot (hilaris) rûh (hirſutus) rûm (ſpatioſus) ſâr (gravis) ſcëarp (acer) ſeîn (ſplendens) ſcîr (limpidus) ſcort (brevis) ſëalt (ſalſus) ſëóc (aeger) ſîd (am- plus) ſlëac (piger) ſmäl (gracilis) ſmolt (ſerenus) ſnël -lles (velox) ſôdh (verus) ſpär (parcus) ſtëap (altus) ſtidh (rigi- dus) ſtirn (aſper) ſtrang (fortis) ſtunt (ſtultus) ſvær (gravis) ſvæs (proprius) ſvëart (niger) ſvidh (fortis) ſvift (pernix) tât (tener) tëart (aſper) til (aptus) torht (lucens) trum (firmus) þëarl (vehemens) þyn, -nnes (tenuis) þyr, -rres (aridus) vâc (mollis) van, -nnes (teter) vär (cautus) væt (udus) ſinevëalt (rotundus) vëordh (dignus) vîd (latus) vîs (ſapiens) bilvit (ſimplex) vlanc (ſuperbus) vläc (te- pidus) vrâdh (iratus) vund (vulneratus) — 2) viele bil- dungen mit -ol, -el, -en, -or, -er: hnitol (petulcus) micel (magnus) âgen (proprius) ſtænen (lapideus) ſnotor (prudens) etc. — 3) mit -ig: eádig (felix) etc. — 4) mit -iht: ſtæniht (lapidoſus) etc. — 5) mit -iſc: cildiſc (puerilis) etc. — 6) mit der vorſilbe ge: gemët (aptus) gevis, -ſſes (certus) etc. — 7) eine menge comp. mit -cund, -fäſt, -fëald, -fëax, -ful, -fus, -gëorn, -hëard, -hëort, -leás, -môd, -rôf, -ſum, -vëard u. a. m. — Anmerkungen: 1) der umlaut derer mit kurzem ä in a iſt nach ſ. 224. 232. 233. zu beurtheilen und gehört, da er die flexionen nichts angeht, inſofern nicht hier- her, wie er auch beim ſubſt. (ſ. 638. 643.) keiner beſon- deren darſtellung bedurfte. Indeſſen zeigt ſich eine ver- ſchiedenheit, der flexionsvocal e führt beim adj. über- all das reine a der wurzel zurück, während beim ſubſt. ä bleibt (däges, däge; fätes, fäte); ſollte dies auf eine frühere flexion -a, -as ſtatt -e, -es deuten? Der an- ſchaulichkeit wegen ſetze ich ein paradigma her:

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/759
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822, S. 733. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/759>, abgerufen am 27.04.2024.