Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822.

Bild:
<< vorherige Seite
II. altnordische starke conjugation.
hiogg, drog, hloh, sloh, hneig, seig, steig, flaug,
smaug, frag, lag, vag, thag, bragd; doch gelten hneig,
seig, steig, flaug, smaug, lag, vag, thag daneben, nicht
die übrigen. Inlautend: hioggum, drogum, hlogum,
slogum, hnigum, stigum (daneben hneum, steum)
flugum, smugum, fragum, lagum, vagum, thagum,
(neben: fraum, laum, vaum, thaum) brugdum. Aus-
getilgt ist der kehllaut in fa, fae und seia, se, sa,
saum. -- d) das v in höggva (conj. III.) seckva, steckva
(conj. XII.) dauert nur, wenn die flexion ein a oder
i anstößt, also: högg, höggr, höggr; pl. höggum, högg-
vidh, höggva; praes. conj. höggvi; praet. conj. hioggvi;
ebenso söck, pl. suckum; praet. conj. syckvi; allein
auch apocopiert wirkt es den umlaut des a in ö, näm-
lich högg stehet für hagg und söck, stöck für sack,
stack (alth. sanh, stanh) [anm. 2, d.] -- e) liq. n fällt
vor k durchgängig weg, wobei sich k doppelt: drecka,
drack, druckum, druckinn st. dreinka, drank, draun-
kum, draunkinn, seckva, steckva wurden so eben er-
läntert; -- vor g nur im praet. sg. und imp. sg., wie-
der mit verwandlung in ck: feck; geck, heck, pl. fen-
gum, gengum, hengum; imp. fack, gack, hack;
spreing, steing, praet. sprack, stack, pl. spraungum, staun-
gum; imp. sprick, stick; -- endlich vor d gleichfalls
nur im praet. ind. und imp. und zwar mit verwand.
lung in tt oder dh als: blanda, blend, blett (edd. saem.
p. 261b) blendum (ibid. 61a) blandinn; standa, stend,
stodh, stodhum, stadhinn, imp. blatt (?) statt; binda,
bind, batt, bundum, imp. bitt; ebenso hrinda, vinda. --
z) ld wird im praet. auslautend zu lt: falda, felt;
halda, helt; gialda, galt; inlautend aber: feldum, hel-
dum, guldum. -- e) wie im goth. (s. 844. 3. a.) wan-
delt II. praet. sg. ind. die wurzelhaften t und dh
vor dem t der flexion in z (= s), als: hezt (vovisti)
lezt (sivisti) beizt (momordisti) flauzt (fluxisti) mazt
(ponderavisti) felzt (plicuisti) galzt (rependisti) bauzt
(obtulisti) qvazt (cecinisti) bazt (petiisti) statt: hett, lett,
flautt, matt, feltt, galtt (oder feldt, galdt) baudht,
qvadht, badht; -- stodh bekommt stott (stetisti); batt,
vatt vermuthlich batt (ligavisti) vatt (torsisti) st. battt,
vattt? oder etwa banzt, vanzt? unwahrscheinlich batzt,
vatzt. Die vorhin unter g. genannten auf langen vo-
cal endigenden praet. pflegen in der zweiten pers. tt
zu haben, als: slott (percussisti) hnett (inclinavisti) flott
(volasti) satt (vidisti) latt (jacuisti) worin ich tt für ht
II. altnordiſche ſtarke conjugation.
hiôgg, drôg, hlôh, ſlôh, hneig, ſeig, ſteig, flaug,
ſmaug, frag, lag, vag, þag, bragd; doch gelten hneig,
ſeig, ſteig, flaug, ſmaug, lag, vag, þag daneben, nicht
die übrigen. Inlautend: hiôggum, drôgum, hlôgum,
ſlôgum, hnigum, ſtigum (daneben hnêum, ſtêum)
flugum, ſmugum, frâgum, lâgum, vâgum, þâgum,
(neben: frâum, lâum, vâum, þâum) brugdum. Aus-
getilgt iſt der kehllaut in fâ, fæ und ſîa, ſê, ſâ,
ſâum. — δ) das v in höggva (conj. III.) ſëckva, ſtëckva
(conj. XII.) dauert nur, wenn die flexion ein a oder
i anſtößt, alſo: högg, höggr, höggr; pl. höggum, högg-
vidh, höggva; praeſ. conj. höggvi; praet. conj. hiôggvi;
ebenſo ſöck, pl. ſuckum; praet. conj. ſyckvi; allein
auch apocopiert wirkt es den umlaut des a in ö, näm-
lich högg ſtehet für hagg und ſöck, ſtöck für ſack,
ſtack (alth. ſanh, ſtanh) [anm. 2, δ.] — ε) liq. n fällt
vor k durchgängig weg, wobei ſich k doppelt: drëcka,
drack, druckum, druckinn ſt. drînka, drânk, drûn-
kum, drûnkinn, ſëckva, ſtëckva wurden ſo eben er-
läntert; — vor g nur im praet. ſg. und imp. ſg., wie-
der mit verwandlung in ck: fêck; gêck, hêck, pl. fên-
gum, gêngum, hêngum; imp. fack, gack, hack;
ſprîng, ſtîng, praet. ſprack, ſtack, pl. ſprûngum, ſtûn-
gum; imp. ſprick, ſtick; — endlich vor d gleichfalls
nur im praet. ind. und imp. und zwar mit verwand.
lung in tt oder dh als: blanda, blend, blêtt (edd. ſæm.
p. 261b) blêndum (ibid. 61a) blandinn; ſtanda, ſtend,
ſtôdh, ſtôdhum, ſtadhinn, imp. blatt (?) ſtatt; binda,
bind, batt, bundum, imp. bitt; ebenſo hrinda, vinda. —
ζ) ld wird im praet. auslautend zu lt: falda, fêlt;
halda, hêlt; gialda, galt; inlautend aber: fèldum, hêl-
dum, guldum. — η) wie im goth. (ſ. 844. 3. α.) wan-
delt II. praet. ſg. ind. die wurzelhaften t und dh
vor dem t der flexion in z (= ſ), als: hêzt (voviſti)
lèzt (ſiviſti) beizt (momordiſti) flauzt (fluxiſti) mazt
(ponderaviſti) fèlzt (plicuiſti) galzt (rependiſti) bauzt
(obtuliſti) qvazt (ceciniſti) bazt (petiiſti) ſtatt: hêtt, lêtt,
flautt, matt, fêltt, galtt (oder fêldt, galdt) baudht,
qvadht, badht; — ſtôdh bekommt ſtôtt (ſtetiſti); batt,
vatt vermuthlich batt (ligaviſti) vatt (torſiſti) ſt. battt,
vattt? oder etwa banzt, vanzt? unwahrſcheinlich batzt,
vatzt. Die vorhin unter γ. genannten auf langen vo-
cal endigenden praet. pflegen in der zweiten perſ. tt
zu haben, als: ſlôtt (percuſſiſti) hnêtt (inclinaviſti) flôtt
(volaſti) ſâtt (vidiſti) lâtt (jacuiſti) worin ich tt für ht
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <list>
                <item><pb facs="#f0945" n="919"/><fw place="top" type="header">II. <hi rendition="#i">altnordi&#x017F;che &#x017F;tarke conjugation.</hi></fw><lb/>
hiôgg, drôg, hlôh, &#x017F;lôh, hneig, &#x017F;eig, &#x017F;teig, flaug,<lb/>
&#x017F;maug, frag, lag, vag, þag, bragd; doch gelten hneig,<lb/>
&#x017F;eig, &#x017F;teig, flaug, &#x017F;maug, lag, vag, þag daneben, nicht<lb/>
die übrigen. Inlautend: hiôggum, drôgum, hlôgum,<lb/>
&#x017F;lôgum, hnigum, &#x017F;tigum (daneben hnêum, &#x017F;têum)<lb/>
flugum, &#x017F;mugum, frâgum, lâgum, vâgum, þâgum,<lb/>
(neben: frâum, lâum, vâum, þâum) brugdum. Aus-<lb/>
getilgt i&#x017F;t der kehllaut in fâ, fæ und &#x017F;îa, &#x017F;ê, &#x017F;â,<lb/>
&#x017F;âum. &#x2014; <hi rendition="#i">&#x03B4;</hi>) das v in höggva (conj. III.) &#x017F;ëckva, &#x017F;tëckva<lb/>
(conj. XII.) dauert nur, wenn die flexion ein a oder<lb/>
i an&#x017F;tößt, al&#x017F;o: högg, höggr, höggr; pl. höggum, högg-<lb/>
vidh, höggva; prae&#x017F;. conj. höggvi; praet. conj. hiôggvi;<lb/>
eben&#x017F;o &#x017F;öck, pl. &#x017F;uckum; praet. conj. &#x017F;yckvi; allein<lb/>
auch apocopiert wirkt es den umlaut des a in ö, näm-<lb/>
lich högg &#x017F;tehet für hagg und &#x017F;öck, &#x017F;töck für &#x017F;ack,<lb/>
&#x017F;tack (alth. &#x017F;anh, &#x017F;tanh) [anm. 2, <hi rendition="#i">&#x03B4;</hi>.] &#x2014; <hi rendition="#i">&#x03B5;</hi>) liq. n fällt<lb/>
vor k durchgängig weg, wobei &#x017F;ich k doppelt: drëcka,<lb/>
drack, druckum, druckinn &#x017F;t. drînka, drânk, drûn-<lb/>
kum, drûnkinn, &#x017F;ëckva, &#x017F;tëckva wurden &#x017F;o eben er-<lb/>
läntert; &#x2014; vor g nur im praet. &#x017F;g. und imp. &#x017F;g., wie-<lb/>
der mit verwandlung in ck: fêck; gêck, hêck, pl. fên-<lb/>
gum, gêngum, hêngum; imp. fack, gack, hack;<lb/>
&#x017F;prîng, &#x017F;tîng, praet. &#x017F;prack, &#x017F;tack, pl. &#x017F;prûngum, &#x017F;tûn-<lb/>
gum; imp. &#x017F;prick, &#x017F;tick; &#x2014; endlich vor d gleichfalls<lb/>
nur im praet. ind. und imp. und zwar mit verwand.<lb/>
lung in tt oder dh als: blanda, blend, blêtt (edd. &#x017F;æm.<lb/>
p. 261<hi rendition="#sup">b</hi>) blêndum (ibid. 61<hi rendition="#sup">a</hi>) blandinn; &#x017F;tanda, &#x017F;tend,<lb/>
&#x017F;tôdh, &#x017F;tôdhum, &#x017F;tadhinn, imp. blatt (?) &#x017F;tatt; binda,<lb/>
bind, batt, bundum, imp. bitt; eben&#x017F;o hrinda, vinda. &#x2014;<lb/><hi rendition="#i">&#x03B6;</hi>) <hi rendition="#i">ld</hi> wird im praet. auslautend zu <hi rendition="#i">lt:</hi> falda, fêlt;<lb/>
halda, hêlt; gialda, galt; inlautend aber: fèldum, hêl-<lb/>
dum, guldum. &#x2014; <hi rendition="#i">&#x03B7;</hi>) wie im goth. (&#x017F;. 844. 3. <hi rendition="#i">&#x03B1;</hi>.) wan-<lb/>
delt <hi rendition="#i">II. praet. &#x017F;g. ind.</hi> die wurzelhaften t und dh<lb/>
vor dem t der flexion in z (= &#x017F;), als: hêzt (vovi&#x017F;ti)<lb/>
lèzt (&#x017F;ivi&#x017F;ti) beizt (momordi&#x017F;ti) flauzt (fluxi&#x017F;ti) mazt<lb/>
(ponderavi&#x017F;ti) fèlzt (plicui&#x017F;ti) galzt (rependi&#x017F;ti) bauzt<lb/>
(obtuli&#x017F;ti) qvazt (cecini&#x017F;ti) bazt (petii&#x017F;ti) &#x017F;tatt: hêtt, lêtt,<lb/>
flautt, matt, fêltt, galtt (oder fêldt, galdt) baudht,<lb/>
qvadht, badht; &#x2014; &#x017F;tôdh bekommt &#x017F;tôtt (&#x017F;teti&#x017F;ti); batt,<lb/>
vatt vermuthlich batt (ligavi&#x017F;ti) vatt (tor&#x017F;i&#x017F;ti) &#x017F;t. battt,<lb/>
vattt? oder etwa banzt, vanzt? unwahr&#x017F;cheinlich batzt,<lb/>
vatzt. Die vorhin unter <hi rendition="#i">&#x03B3;</hi>. genannten auf langen vo-<lb/>
cal endigenden praet. pflegen in der zweiten per&#x017F;. tt<lb/>
zu haben, als: &#x017F;lôtt (percu&#x017F;&#x017F;i&#x017F;ti) hnêtt (inclinavi&#x017F;ti) flôtt<lb/>
(vola&#x017F;ti) &#x017F;âtt (vidi&#x017F;ti) lâtt (jacui&#x017F;ti) worin ich <hi rendition="#i">tt</hi> für <hi rendition="#i">ht</hi><lb/></item>
              </list>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[919/0945] II. altnordiſche ſtarke conjugation. hiôgg, drôg, hlôh, ſlôh, hneig, ſeig, ſteig, flaug, ſmaug, frag, lag, vag, þag, bragd; doch gelten hneig, ſeig, ſteig, flaug, ſmaug, lag, vag, þag daneben, nicht die übrigen. Inlautend: hiôggum, drôgum, hlôgum, ſlôgum, hnigum, ſtigum (daneben hnêum, ſtêum) flugum, ſmugum, frâgum, lâgum, vâgum, þâgum, (neben: frâum, lâum, vâum, þâum) brugdum. Aus- getilgt iſt der kehllaut in fâ, fæ und ſîa, ſê, ſâ, ſâum. — δ) das v in höggva (conj. III.) ſëckva, ſtëckva (conj. XII.) dauert nur, wenn die flexion ein a oder i anſtößt, alſo: högg, höggr, höggr; pl. höggum, högg- vidh, höggva; praeſ. conj. höggvi; praet. conj. hiôggvi; ebenſo ſöck, pl. ſuckum; praet. conj. ſyckvi; allein auch apocopiert wirkt es den umlaut des a in ö, näm- lich högg ſtehet für hagg und ſöck, ſtöck für ſack, ſtack (alth. ſanh, ſtanh) [anm. 2, δ.] — ε) liq. n fällt vor k durchgängig weg, wobei ſich k doppelt: drëcka, drack, druckum, druckinn ſt. drînka, drânk, drûn- kum, drûnkinn, ſëckva, ſtëckva wurden ſo eben er- läntert; — vor g nur im praet. ſg. und imp. ſg., wie- der mit verwandlung in ck: fêck; gêck, hêck, pl. fên- gum, gêngum, hêngum; imp. fack, gack, hack; ſprîng, ſtîng, praet. ſprack, ſtack, pl. ſprûngum, ſtûn- gum; imp. ſprick, ſtick; — endlich vor d gleichfalls nur im praet. ind. und imp. und zwar mit verwand. lung in tt oder dh als: blanda, blend, blêtt (edd. ſæm. p. 261b) blêndum (ibid. 61a) blandinn; ſtanda, ſtend, ſtôdh, ſtôdhum, ſtadhinn, imp. blatt (?) ſtatt; binda, bind, batt, bundum, imp. bitt; ebenſo hrinda, vinda. — ζ) ld wird im praet. auslautend zu lt: falda, fêlt; halda, hêlt; gialda, galt; inlautend aber: fèldum, hêl- dum, guldum. — η) wie im goth. (ſ. 844. 3. α.) wan- delt II. praet. ſg. ind. die wurzelhaften t und dh vor dem t der flexion in z (= ſ), als: hêzt (voviſti) lèzt (ſiviſti) beizt (momordiſti) flauzt (fluxiſti) mazt (ponderaviſti) fèlzt (plicuiſti) galzt (rependiſti) bauzt (obtuliſti) qvazt (ceciniſti) bazt (petiiſti) ſtatt: hêtt, lêtt, flautt, matt, fêltt, galtt (oder fêldt, galdt) baudht, qvadht, badht; — ſtôdh bekommt ſtôtt (ſtetiſti); batt, vatt vermuthlich batt (ligaviſti) vatt (torſiſti) ſt. battt, vattt? oder etwa banzt, vanzt? unwahrſcheinlich batzt, vatzt. Die vorhin unter γ. genannten auf langen vo- cal endigenden praet. pflegen in der zweiten perſ. tt zu haben, als: ſlôtt (percuſſiſti) hnêtt (inclinaviſti) flôtt (volaſti) ſâtt (vidiſti) lâtt (jacuiſti) worin ich tt für ht

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/945
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822, S. 919. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/945>, abgerufen am 28.04.2024.