Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Pachelbel-Gehag, Johann Christoph von: Ausführliche Beschreibung Des Fichtel-Berges, Jn Norgau liegend. Leipzig, 1716.

Bild:
<< vorherige Seite

Beschreibung des Fichtelbergs.
fen/ betrifft es die Farth/ so hauet es dieselbe entzwey/ und muß
der Arbeiter in die wie ein messerscharffen Flötz fallen.

Nachdem Herr M. Zacharias Theobald in diesem seinem Hue-
bischen Berg-Bericht
öffters vom Wetter Erwehnung gethan/
so wollen wir auch seine Untersuchung anhängen/ die er
DE HALITU MINERALI
quem metallici vocant

den Schwaden

gethan hat. Wovon er also spricht:

I. Fertilis haec doctorum virorum aetas non modo ambulacr[;a];
maxime praeceptoris omnia perreptavit, sed juxisse inscrutabilia naturae
adyta rimari voluit. Testantur hoc artes, loquuntur scientiae, decla-
rant scripta doctorum. Quid ergo! nihil tentandum? absit, nam ma-
le de natura censet, quicunque illam uno aut altero partu effectam esse
arbitratur.
II. Haec cum aliis causis haud levibus me, aut aliquid os en tu-
po, geumatos kharin, de halitu illo minerali, quem Germani vocant

den Schwaden/ praesertim Schlaccowaldensium fodinarum (nam in
aliis locis pro metalli varietate, ut videre est in metallicis venis montis
Cuthnae, alius esse potest,) conscriberem, impulerunt, quod jam missis
longis ambagibus faciam.
III. Antequam autem ad rem veniam, quaedam praemittere &
volo, & debeo, ut aures philosophorum morosas placem; quorum pri-
mum est: Naturam hujus halitus ex natura deleteriorum non esse quae-
rendam, alias ad nullam certam sufficientemque causam, quae animum
nostrum cognitionis te phusei cupidissimum explere potest, pervenie-
mus. Variae sunt pestes & mille nocendi artes, nec solum pontus fert
vegetabilia venenata, vel juxta Homerum AEgyptus, sed & Saxonis ar-
va soli, aut Alpes Bohemiae patriae meae. Quid? quod mel dulcissi-
mum, sed ex eo venenum praesentissimum parare, nullius artis est. Et
hoc multis sine justa, multisque nominibus necessaria occultatione ha-
rum rerum probare nequeo. Ea propter statuo, ex metallo, quod illo
in loco foditur, venenatae illius exhalationis naturam esse cognoscen-
dam: Alium enim halitum & minus noxium plumbi, per nitrosiorem
vero hydrargyri specus gignunt & producunt, ceu Experientia mater

artium
C c

Beſchreibung des Fichtelbergs.
fen/ betrifft es die Farth/ ſo hauet es dieſelbe entzwey/ und muß
der Arbeiter in die wie ein meſſerſcharffen Floͤtz fallen.

Nachdem Herr M. Zacharias Theobald in dieſem ſeinem Hue-
biſchen Berg-Bericht
oͤffters vom Wetter Erwehnung gethan/
ſo wollen wir auch ſeine Unterſuchung anhaͤngen/ die er
DE HALITU MINERALI
quem metallici vocant

den Schwaden

gethan hat. Wovon er alſo ſpricht:

I. Fertilis hæc doctorum virorum ætas non modo ambulacr[;a];
maxime præceptoris omnia perreptavit, ſed juxiſſe inſcrutabilia naturæ
adyta rimari voluit. Teſtantur hoc artes, loquuntur ſcientiæ, decla-
rant ſcripta doctorum. Quid ergo! nihil tentandum? abſit, nam ma-
le de natura cenſet, quicunque illam uno aut altero partu effectam eſſe
arbitratur.
II. Hæc cum aliis cauſis haud levibus me, aut aliquid ὥς ἐν τύ-
πῳ, γεύματος χάριν, de halitu illo minerali, quem Germani vocant

den Schwaden/ præſertim Schlaccowaldenſium fodinarum (nam in
aliis locis pro metalli varietate, ut videre eſt in metallicis venis montis
Cuthnæ, alius eſſe poteſt,) conſcriberem, impulerunt, quod jam misſis
longis ambagibus faciam.
III. Antequam autem ad rem veniam, quædam præmittere &
volo, & debeo, ut aures philoſophorum moroſas placem; quorum pri-
mum eſt: Naturam hujus halitus ex natura deleteriorum non eſſe quæ-
rendam, alias ad nullam certam ſufficientemque cauſam, quæ animum
noſtrum cognitionis τῇ φύσει cupidisſimum explere poteſt, pervenie-
mus. Variæ ſunt peſtes & mille nocendi artes, nec ſolum pontus fert
vegetabilia venenata, vel juxta Homerum Ægyptus, ſed & Saxonis ar-
va ſoli, aut Alpes Bohemiæ patriæ meæ. Quid? quod mel dulcisſi-
mum, ſed ex eo venenum præſentisſimum parare, nullius artis eſt. Et
hoc multis ſine juſta, multisque nominibus neceſſaria occultatione ha-
rum rerum probare nequeo. Ea propter ſtatuo, ex metallo, quod illo
in loco foditur, venenatæ illius exhalationis naturam eſſe cognoſcen-
dam: Alium enim halitum & minus noxium plumbi, per nitroſiorem
vero hydrargyri ſpecus gignunt & producunt, ceu Experientia mater

artium
C c
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <p><pb facs="#f0236" n="201"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">Be&#x017F;chreibung des Fichtelbergs.</hi></fw><lb/>
fen/ betrifft es die Farth/ &#x017F;o hauet es die&#x017F;elbe entzwey/ und muß<lb/>
der Arbeiter in die wie ein me&#x017F;&#x017F;er&#x017F;charffen Flo&#x0364;tz fallen.</p><lb/>
          <p>Nachdem Herr <hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">M. Zacharias Theobald</hi></hi> in die&#x017F;em &#x017F;einem <hi rendition="#fr">Hue-<lb/>
bi&#x017F;chen Berg-Bericht</hi> o&#x0364;ffters vom Wetter Erwehnung gethan/<lb/>
&#x017F;o wollen wir auch &#x017F;eine Unter&#x017F;uchung anha&#x0364;ngen/ die er<lb/><hi rendition="#c"><hi rendition="#aq">DE HALITU MINERALI<lb/>
quem metallici vocant</hi><lb/>
den Schwaden</hi><lb/>
gethan hat. Wovon er al&#x017F;o &#x017F;pricht:</p><lb/>
          <cit>
            <quote><hi rendition="#aq">I. Fertilis hæc doctorum virorum ætas non modo ambulacr<supplied>;a</supplied>;<lb/>
maxime præceptoris omnia perreptavit, &#x017F;ed juxi&#x017F;&#x017F;e in&#x017F;crutabilia naturæ<lb/>
adyta rimari voluit. Te&#x017F;tantur hoc artes, loquuntur &#x017F;cientiæ, decla-<lb/>
rant &#x017F;cripta doctorum. Quid ergo! nihil tentandum? ab&#x017F;it, nam ma-<lb/>
le de natura cen&#x017F;et, quicunque illam uno aut altero partu effectam e&#x017F;&#x017F;e<lb/>
arbitratur.<lb/>
II. Hæc cum aliis cau&#x017F;is haud levibus me, aut aliquid &#x1F65;&#x03C2; &#x1F10;&#x03BD; &#x03C4;&#x03CD;-<lb/>
&#x03C0;&#x1FF3;, &#x03B3;&#x03B5;&#x03CD;&#x03BC;&#x03B1;&#x03C4;&#x03BF;&#x03C2; &#x03C7;&#x03AC;&#x03C1;&#x03B9;&#x03BD;, de halitu illo minerali, quem Germani vocant</hi><lb/>
den Schwaden/ <hi rendition="#aq">præ&#x017F;ertim Schlaccowalden&#x017F;ium fodinarum (nam in<lb/>
aliis locis pro metalli varietate, ut videre e&#x017F;t in metallicis venis montis<lb/>
Cuthnæ, alius e&#x017F;&#x017F;e pote&#x017F;t,) con&#x017F;criberem, impulerunt, quod jam mis&#x017F;is<lb/>
longis ambagibus faciam.<lb/>
III. Antequam autem ad rem veniam, quædam præmittere &amp;<lb/>
volo, &amp; debeo, ut aures philo&#x017F;ophorum moro&#x017F;as placem; quorum pri-<lb/>
mum e&#x017F;t: Naturam hujus halitus ex natura deleteriorum non e&#x017F;&#x017F;e quæ-<lb/>
rendam, alias ad nullam certam &#x017F;ufficientemque cau&#x017F;am, quæ animum<lb/>
no&#x017F;trum cognitionis &#x03C4;&#x1FC7; &#x03C6;&#x03CD;&#x03C3;&#x03B5;&#x03B9; cupidis&#x017F;imum explere pote&#x017F;t, pervenie-<lb/>
mus. Variæ &#x017F;unt pe&#x017F;tes &amp; mille nocendi artes, nec &#x017F;olum pontus fert<lb/>
vegetabilia venenata, vel juxta Homerum Ægyptus, &#x017F;ed &amp; Saxonis ar-<lb/>
va &#x017F;oli, aut Alpes Bohemiæ patriæ meæ. Quid? quod mel dulcis&#x017F;i-<lb/>
mum, &#x017F;ed ex eo venenum præ&#x017F;entis&#x017F;imum parare, nullius artis e&#x017F;t. Et<lb/>
hoc multis &#x017F;ine ju&#x017F;ta, multisque nominibus nece&#x017F;&#x017F;aria occultatione ha-<lb/>
rum rerum probare nequeo. Ea propter &#x017F;tatuo, ex metallo, quod illo<lb/>
in loco foditur, venenatæ illius exhalationis naturam e&#x017F;&#x017F;e cogno&#x017F;cen-<lb/>
dam: Alium enim halitum &amp; minus noxium plumbi, per nitro&#x017F;iorem<lb/>
vero hydrargyri &#x017F;pecus gignunt &amp; producunt, ceu Experientia mater</hi><lb/>
<fw place="bottom" type="sig">C c</fw><fw place="bottom" type="catch"><hi rendition="#aq">artium</hi></fw><lb/></quote>
          </cit>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[201/0236] Beſchreibung des Fichtelbergs. fen/ betrifft es die Farth/ ſo hauet es dieſelbe entzwey/ und muß der Arbeiter in die wie ein meſſerſcharffen Floͤtz fallen. Nachdem Herr M. Zacharias Theobald in dieſem ſeinem Hue- biſchen Berg-Bericht oͤffters vom Wetter Erwehnung gethan/ ſo wollen wir auch ſeine Unterſuchung anhaͤngen/ die er DE HALITU MINERALI quem metallici vocant den Schwaden gethan hat. Wovon er alſo ſpricht: I. Fertilis hæc doctorum virorum ætas non modo ambulacr;a; maxime præceptoris omnia perreptavit, ſed juxiſſe inſcrutabilia naturæ adyta rimari voluit. Teſtantur hoc artes, loquuntur ſcientiæ, decla- rant ſcripta doctorum. Quid ergo! nihil tentandum? abſit, nam ma- le de natura cenſet, quicunque illam uno aut altero partu effectam eſſe arbitratur. II. Hæc cum aliis cauſis haud levibus me, aut aliquid ὥς ἐν τύ- πῳ, γεύματος χάριν, de halitu illo minerali, quem Germani vocant den Schwaden/ præſertim Schlaccowaldenſium fodinarum (nam in aliis locis pro metalli varietate, ut videre eſt in metallicis venis montis Cuthnæ, alius eſſe poteſt,) conſcriberem, impulerunt, quod jam misſis longis ambagibus faciam. III. Antequam autem ad rem veniam, quædam præmittere & volo, & debeo, ut aures philoſophorum moroſas placem; quorum pri- mum eſt: Naturam hujus halitus ex natura deleteriorum non eſſe quæ- rendam, alias ad nullam certam ſufficientemque cauſam, quæ animum noſtrum cognitionis τῇ φύσει cupidisſimum explere poteſt, pervenie- mus. Variæ ſunt peſtes & mille nocendi artes, nec ſolum pontus fert vegetabilia venenata, vel juxta Homerum Ægyptus, ſed & Saxonis ar- va ſoli, aut Alpes Bohemiæ patriæ meæ. Quid? quod mel dulcisſi- mum, ſed ex eo venenum præſentisſimum parare, nullius artis eſt. Et hoc multis ſine juſta, multisque nominibus neceſſaria occultatione ha- rum rerum probare nequeo. Ea propter ſtatuo, ex metallo, quod illo in loco foditur, venenatæ illius exhalationis naturam eſſe cognoſcen- dam: Alium enim halitum & minus noxium plumbi, per nitroſiorem vero hydrargyri ſpecus gignunt & producunt, ceu Experientia mater artium C c

Suche im Werk

Hilfe

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)
TCF (tokenisiert, serialisiert, lemmatisiert, normalisiert)
XML (TEI P5 inkl. att.linguistic)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Voyant Tools ?

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/pachelbel_fichtelberg_1716
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/pachelbel_fichtelberg_1716/236
Zitationshilfe: Pachelbel-Gehag, Johann Christoph von: Ausführliche Beschreibung Des Fichtel-Berges, Jn Norgau liegend. Leipzig, 1716, S. 201. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/pachelbel_fichtelberg_1716/236>, abgerufen am 30.04.2024.