Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. partikelcomp. -- untr. part. mit verb.
gen) gewesen, und bei allen muß das instrument, wo-
durch die haudlung verrichtet wird, ausgedrückt sein oder
verstanden werden dürfen, z. b. be-schneiden (mit dem
meßer) be-sprengen (mit waßer) be-schreiben (mit der
feder); steckt es in dem verbo (be-kleiden, be-ringen) so
gehört das compositum unter 2, d. h. entspringt aus den
subst. kleid, ring, insofern nach dem zus. hang wirklich
ein kleid oder ring gemeint wird [daher z. b. in der re-
densart: einen mit tugenden be-kleiden, be- zum verbo
kleiden gefügt scheint]. Goth. beispiele: bi-bindan (cir-
cumligare); bi-gairdan (circumcingere); bi-gitan (invenire);
bi-graban (circumfodere); bi-hlahjan (deridere); bi-hvair-
ban (circumire); bi-kukjan (exosculari); bi-laigon (cir-
cumlambere); bi-laikan (deludere); bi-laistjan (prosequi);
bi-maitan (circumcidere); bi-maminjan (deridere) das
zweite wort dunkel; bi-raubon (exspoliare); bi-rinnan
(circumcurrere); bi-rodjan (murmurare, etwas heimlich
bereden) Joh. 6, 61; bi-saihvan (circumspicere); bi-satjan
(circumdare); bi-sauljan (polluere) Tit. 1, 15; bi-sitan (cir-
cumsedere); bi-skeinan (circumfulgere); bi-smeitan (un-
gere); bi-speivan (conspuere); bi-standan (circumstare);
bi-svaran (conjurare); bi-svairban (tergere); bi-tiuhan (cir-
cumire, wie wir noch sagen: die messe beziehen); bi-
thagkjan (cogitare); bi-thragjan (praecurrere); bi-thvahan
(circumlavare); bi-vaibjan (circumcingere); bi-vindan (in-
volvere). Ahd. bi-cleiban (firmare) O. I. 5, 78; bi-klin-
nan (circumlinere) O. III. 20, 313; pi-cnufan (nectere)
ker. 204. 256; bi-chaumen (deplorare) O. IV. 35, 60; bi-delban
(sepelire) O. III. 24, 128; bi-thenkan (consulere) ker. 63;
pi-thonaron (attonitum reddere) ker. 8; pi-thuingan ker.
30; pi-hapen (capere) ker. 75. 80. bi-haben (retinere)
T. 232, 6; be-halbon (circumdare) N. 39, 13. jun. 192; pi-haren
(conclamare) ker. 52; pi-hauwan (caelare) ker. 54; bi-
hellan (tegere) O. V. 25, 135; pi-hlahan? (afficere, con-
taminare?) ker. 51 wo pi-hlakan mit unhreinei, consper-
sus immunditie, vgl. bi-luagi O. II. 3, 94; bi-reinan (tan-
gere) O. I. 5, 76; bi-ruaran (tangere) O. II. 4, 213. IV.
35, 53; bi-hugjan (circumvolvere animo) O. II. 8, 23. N. 114,
4; pi-keßan (adipisci) hrab. 952b 963b ker. 15. 128. 202; pi-
kioßan (infundere) ker. 172. bi-giaßan O. V. 1, 89. 23, 16; bi-
graban (sepelire) O. V. 6, 44. 21, 26. K. 23a; pi-kreifan (diripere,
arripere) ker. 39. 93; bi-leman (debilitare) O. I. 4, 151;
pi-liuhtan (illuminare); pi-niosan (potiri, nancisci) ker.
15. 128. 202; pi-pintan (conligare, subligare, redimire)
ker. 49. 96. 184. 204. 256; bi-brehhan (confringere) T.

III. partikelcomp. — untr. part. mit verb.
gen) geweſen, und bei allen muß das inſtrument, wo-
durch die haudlung verrichtet wird, ausgedrückt ſein oder
verſtanden werden dürfen, z. b. be-ſchneiden (mit dem
meßer) be-ſprengen (mit waßer) be-ſchreiben (mit der
feder); ſteckt es in dem verbo (be-kleiden, be-ringen) ſo
gehört das compoſitum unter 2, d. h. entſpringt aus den
ſubſt. kleid, ring, inſofern nach dem zuſ. hang wirklich
ein kleid oder ring gemeint wird [daher z. b. in der re-
densart: einen mit tugenden be-kleiden, be- zum verbo
kleiden gefügt ſcheint]. Goth. beiſpiele: bi-bindan (cir-
cumligare); bi-gaírdan (circumcingere); bi-gitan (invenire);
bi-graban (circumfodere); bi-hlahjan (deridere); bi-hvaír-
ban (circumire); bi-kukjan (exoſculari); bi-láigôn (cir-
cumlambere); bi-láikan (deludere); bi-láiſtjan (proſequi);
bi-máitan (circumcidere); bi-maminjan (deridere) das
zweite wort dunkel; bi-ráubôn (exſpoliare); bi-rinnan
(circumcurrere); bi-rôdjan (murmurare, etwas heimlich
bereden) Joh. 6, 61; bi-ſaíhvan (circumſpicere); bi-ſatjan
(circumdare); bi-ſáuljan (polluere) Tit. 1, 15; bi-ſitan (cir-
cumſedere); bi-ſkeinan (circumfulgere); bi-ſmeitan (un-
gere); bi-ſpeivan (conſpuere); bi-ſtandan (circumſtare);
bi-ſvaran (conjurare); bi-ſvaírban (tergere); bi-tiuhan (cir-
cumire, wie wir noch ſagen: die meſſe beziehen); bi-
þagkjan (cogitare); bi-þragjan (praecurrere); bi-þvahan
(circumlavare); bi-váibjan (circumcingere); bi-vindan (in-
volvere). Ahd. bi-cleiban (firmare) O. I. 5, 78; bi-klin-
nan (circumlinere) O. III. 20, 313; pi-cnufan (nectere)
ker. 204. 256; bi-chûmen (deplorare) O. IV. 35, 60; bi-dëlban
(ſepelire) O. III. 24, 128; bi-thenkan (conſulere) ker. 63;
pi-thonarôn (attonitum reddere) ker. 8; pi-thuingan ker.
30; pi-hapên (capere) ker. 75. 80. bi-habên (retinere)
T. 232, 6; be-halbôn (circumdare) N. 39, 13. jun. 192; pi-harên
(conclamare) ker. 52; pi-hauwan (caelare) ker. 54; bi-
hellan (tegere) O. V. 25, 135; pi-hlahan? (afficere, con-
taminare?) ker. 51 wo pi-hlakan mit unhreinî, conſper-
ſus immunditie, vgl. bi-luagi O. II. 3, 94; bi-rînan (tan-
gere) O. I. 5, 76; bi-ruaran (tangere) O. II. 4, 213. IV.
35, 53; bi-hugjan (circumvolvere animo) O. II. 8, 23. N. 114,
4; pi-këƷan (adipiſci) hrab. 952b 963b ker. 15. 128. 202; pi-
kioƷan (infundere) ker. 172. bi-giaƷan O. V. 1, 89. 23, 16; bi-
graban (ſepelire) O. V. 6, 44. 21, 26. K. 23a; pi-krîfan (diripere,
arripere) ker. 39. 93; bi-leman (debilitare) O. I. 4, 151;
pi-liuhtan (illuminare); pi-nioſan (potiri, nanciſci) ker.
15. 128. 202; pi-pintan (conligare, ſubligare, redimire)
ker. 49. 96. 184. 204. 256; bi-brëhhan (confringere) T.

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <div n="5">
                <p><pb facs="#f0817" n="799"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">partikelcomp. &#x2014; untr. part. mit verb.</hi></hi></fw><lb/>
gen) gewe&#x017F;en, und bei allen muß das in&#x017F;trument, wo-<lb/>
durch die haudlung verrichtet wird, ausgedrückt &#x017F;ein oder<lb/>
ver&#x017F;tanden werden dürfen, z. b. be-&#x017F;chneiden (mit dem<lb/>
meßer) be-&#x017F;prengen (mit waßer) be-&#x017F;chreiben (mit der<lb/>
feder); &#x017F;teckt es in dem verbo (be-kleiden, be-ringen) &#x017F;o<lb/>
gehört das compo&#x017F;itum unter 2, d. h. ent&#x017F;pringt aus den<lb/>
&#x017F;ub&#x017F;t. kleid, ring, in&#x017F;ofern nach dem zu&#x017F;. hang wirklich<lb/>
ein kleid oder ring gemeint wird [daher z. b. in der re-<lb/>
densart: einen mit tugenden be-kleiden, be- zum verbo<lb/>
kleiden gefügt &#x017F;cheint]. Goth. bei&#x017F;piele: bi-bindan (cir-<lb/>
cumligare); bi-gaírdan (circumcingere); bi-gitan (invenire);<lb/>
bi-graban (circumfodere); bi-hlahjan (deridere); bi-hvaír-<lb/>
ban (circumire); bi-kukjan (exo&#x017F;culari); bi-láigôn (cir-<lb/>
cumlambere); bi-láikan (deludere); bi-lái&#x017F;tjan (pro&#x017F;equi);<lb/>
bi-máitan (circumcidere); bi-maminjan (deridere) das<lb/>
zweite wort dunkel; bi-ráubôn (ex&#x017F;poliare); bi-rinnan<lb/>
(circumcurrere); bi-rôdjan (murmurare, etwas heimlich<lb/>
bereden) Joh. 6, 61; bi-&#x017F;aíhvan (circum&#x017F;picere); bi-&#x017F;atjan<lb/>
(circumdare); bi-&#x017F;áuljan (polluere) Tit. 1, 15; bi-&#x017F;itan (cir-<lb/>
cum&#x017F;edere); bi-&#x017F;keinan (circumfulgere); bi-&#x017F;meitan (un-<lb/>
gere); bi-&#x017F;peivan (con&#x017F;puere); bi-&#x017F;tandan (circum&#x017F;tare);<lb/>
bi-&#x017F;varan (conjurare); bi-&#x017F;vaírban (tergere); bi-tiuhan (cir-<lb/>
cumire, wie wir noch &#x017F;agen: die me&#x017F;&#x017F;e beziehen); bi-<lb/>
þagkjan (cogitare); bi-þragjan (praecurrere); bi-þvahan<lb/>
(circumlavare); bi-váibjan (circumcingere); bi-vindan (in-<lb/>
volvere). Ahd. bi-cleiban (firmare) O. I. 5, 78; bi-klin-<lb/>
nan (circumlinere) O. III. 20, 313; pi-cnufan (nectere)<lb/>
ker. 204. 256; bi-chûmen (deplorare) O. IV. 35, 60; bi-dëlban<lb/>
(&#x017F;epelire) O. III. 24, 128; bi-thenkan (con&#x017F;ulere) ker. 63;<lb/>
pi-thonarôn (attonitum reddere) ker. 8; pi-thuingan ker.<lb/>
30; pi-hapên (capere) ker. 75. 80. bi-habên (retinere)<lb/>
T. 232, 6; be-halbôn (circumdare) N. 39, 13. jun. 192; pi-harên<lb/>
(conclamare) ker. 52; pi-hauwan (caelare) ker. 54; bi-<lb/>
hellan (tegere) O. V. 25, 135; pi-hlahan? (afficere, con-<lb/>
taminare?) ker. 51 wo pi-hlakan mit unhreinî, con&#x017F;per-<lb/>
&#x017F;us immunditie, vgl. bi-luagi O. II. 3, 94; bi-rînan (tan-<lb/>
gere) O. I. 5, 76; bi-ruaran (tangere) O. II. 4, 213. IV.<lb/>
35, 53; bi-hugjan (circumvolvere animo) O. II. 8, 23. N. 114,<lb/>
4; pi-kë&#x01B7;an (adipi&#x017F;ci) hrab. 952<hi rendition="#sup">b</hi> 963<hi rendition="#sup">b</hi> ker. 15. 128. 202; pi-<lb/>
kio&#x01B7;an (infundere) ker. 172. bi-gia&#x01B7;an O. V. 1, 89. 23, 16; bi-<lb/>
graban (&#x017F;epelire) O. V. 6, 44. 21, 26. K. 23<hi rendition="#sup">a</hi>; pi-krîfan (diripere,<lb/>
arripere) ker. 39. 93; bi-leman (debilitare) O. I. 4, 151;<lb/>
pi-liuhtan (illuminare); pi-nio&#x017F;an (potiri, nanci&#x017F;ci) ker.<lb/>
15. 128. 202; pi-pintan (conligare, &#x017F;ubligare, redimire)<lb/>
ker. 49. 96. 184. 204. 256; bi-brëhhan (confringere) T.<lb/></p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[799/0817] III. partikelcomp. — untr. part. mit verb. gen) geweſen, und bei allen muß das inſtrument, wo- durch die haudlung verrichtet wird, ausgedrückt ſein oder verſtanden werden dürfen, z. b. be-ſchneiden (mit dem meßer) be-ſprengen (mit waßer) be-ſchreiben (mit der feder); ſteckt es in dem verbo (be-kleiden, be-ringen) ſo gehört das compoſitum unter 2, d. h. entſpringt aus den ſubſt. kleid, ring, inſofern nach dem zuſ. hang wirklich ein kleid oder ring gemeint wird [daher z. b. in der re- densart: einen mit tugenden be-kleiden, be- zum verbo kleiden gefügt ſcheint]. Goth. beiſpiele: bi-bindan (cir- cumligare); bi-gaírdan (circumcingere); bi-gitan (invenire); bi-graban (circumfodere); bi-hlahjan (deridere); bi-hvaír- ban (circumire); bi-kukjan (exoſculari); bi-láigôn (cir- cumlambere); bi-láikan (deludere); bi-láiſtjan (proſequi); bi-máitan (circumcidere); bi-maminjan (deridere) das zweite wort dunkel; bi-ráubôn (exſpoliare); bi-rinnan (circumcurrere); bi-rôdjan (murmurare, etwas heimlich bereden) Joh. 6, 61; bi-ſaíhvan (circumſpicere); bi-ſatjan (circumdare); bi-ſáuljan (polluere) Tit. 1, 15; bi-ſitan (cir- cumſedere); bi-ſkeinan (circumfulgere); bi-ſmeitan (un- gere); bi-ſpeivan (conſpuere); bi-ſtandan (circumſtare); bi-ſvaran (conjurare); bi-ſvaírban (tergere); bi-tiuhan (cir- cumire, wie wir noch ſagen: die meſſe beziehen); bi- þagkjan (cogitare); bi-þragjan (praecurrere); bi-þvahan (circumlavare); bi-váibjan (circumcingere); bi-vindan (in- volvere). Ahd. bi-cleiban (firmare) O. I. 5, 78; bi-klin- nan (circumlinere) O. III. 20, 313; pi-cnufan (nectere) ker. 204. 256; bi-chûmen (deplorare) O. IV. 35, 60; bi-dëlban (ſepelire) O. III. 24, 128; bi-thenkan (conſulere) ker. 63; pi-thonarôn (attonitum reddere) ker. 8; pi-thuingan ker. 30; pi-hapên (capere) ker. 75. 80. bi-habên (retinere) T. 232, 6; be-halbôn (circumdare) N. 39, 13. jun. 192; pi-harên (conclamare) ker. 52; pi-hauwan (caelare) ker. 54; bi- hellan (tegere) O. V. 25, 135; pi-hlahan? (afficere, con- taminare?) ker. 51 wo pi-hlakan mit unhreinî, conſper- ſus immunditie, vgl. bi-luagi O. II. 3, 94; bi-rînan (tan- gere) O. I. 5, 76; bi-ruaran (tangere) O. II. 4, 213. IV. 35, 53; bi-hugjan (circumvolvere animo) O. II. 8, 23. N. 114, 4; pi-këƷan (adipiſci) hrab. 952b 963b ker. 15. 128. 202; pi- kioƷan (infundere) ker. 172. bi-giaƷan O. V. 1, 89. 23, 16; bi- graban (ſepelire) O. V. 6, 44. 21, 26. K. 23a; pi-krîfan (diripere, arripere) ker. 39. 93; bi-leman (debilitare) O. I. 4, 151; pi-liuhtan (illuminare); pi-nioſan (potiri, nanciſci) ker. 15. 128. 202; pi-pintan (conligare, ſubligare, redimire) ker. 49. 96. 184. 204. 256; bi-brëhhan (confringere) T.

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/817
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 799. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/817>, abgerufen am 15.05.2024.